NỘI
DUNG :
Belarus
ép phi cơ dân dụng hạ cánh để bắt đối lập, Liên Âu và Mỹ phản ứng mạnh mẽ
Trọng Nghĩa
- RFI
.
Phương Tây phẫn nộ về vụ
Belarus buộc máy bay hạ cánh để bắt nhà báo
BBC Tiếng Việt
============================================================
.
Belarus
ép phi cơ dân dụng hạ cánh để bắt đối lập, Liên Âu và Mỹ phản ứng mạnh mẽ
Trọng
Nghĩa -
RFI
Đăng ngày: 24/05/2021 - 15:15
Tổng thống Belarus Loukachenko hôm qua 23/05/2021 bất
ngờ ra lệnh cho chiến đấu cơ bay lên ngăn chặn một máy bay của hãng hàng
không Ryanair từ Athens tại Hy Lạp, đến Vilnius ở Litva, buộc máy bay phải hạ
cánh xuống phi trường thủ đô Minsk. Một nhà báo đối lập Belarus trong chuyến
bay đã bị bắt giữ. Hành động bị coi là “không tặc” kể trên đã bị hầu hết các nước
châu Âu cũng như là Mỹ lên án.
Máy bay của hãng
Ryanair chở nhà đối lập Belarus Roman Protasevich đã phải hạ cánh tại phi trường
Minsk. Ảnh ngày 23/05/2021 REUTERS - ANDRIUS SYTAS
Từ Matxcơva, thông tín viên RFI Jean-Didier Revoin
phụ trách khu vực tường trình vụ việc:
“Viện cớ có chất nổ trên chuyến bay của hãng RyanAir
nối liền Athens và Vilnius, một chiến đấu cơ của Không Quân Belarus đã bay lên buộc chiếc máy bay chở khách đổi
hướng, để hạ cánh xuống phi trường Minsk.
Sau kiểm tra, trên phi cơ không có chất nổ,
nhưng chính quyền Belarus đã bắt giữ một hành khách là ông Roman Protassevich,
một nhân vật đối lập với chế độ Loukachenko. Nhà báo trẻ này là một trong những
người sáng lập Nexta, một kênh tin tức độc lập trên mạng Telegram, vốn đã trở
thành một trong những nguồn thông tin chính về các cuộc biểu tình đang diễn ra
tại Belarus. 169 hành khách khác trên máy bay thì đã đến được Lítva muộn hơn một
chút so với dự kiến.
Hành động chặn bắt máy bay hàng không dân dụng của
chính quyền Belarus đã khiến nhiều nước châu Âu phẫn nộ. Ba Lan tố cáo một hành
động khủng bố Nhà nước. Pháp gọi đó là một vụ “không tặc” không thể chấp nhận
được, đồng thời kêu gọi 27 thành viên Liên Hiệp Châu Âu có phản ứng kiên quyết
và thống nhất.
Về phần mình, Luân Đôn đã cảnh báo tổng thống
Belarus rằng ông có nguy cơ phải gánh chịu những “hậu quả nghiêm trọng” sau
hành động ngông cuồng này.
Còn đối với bà Svetlana Tikhonovskaya, lãnh đạo phe
đối lập Belarus hiện đang sống lưu vong, bà cũng lên án hành vi đó và nói thêm
rằng bà đã sử dụng một chuyến bay tương tự cách đây một tuần.”
Liên Âu chuẩn bị
tăng cường trừng phạt Belarus
Vụ chuyến bay của hãng Ryanair bị Belarus chặn
bắt đã làm đảo lộn chương trình nghị sự của thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Âu dự
trù mở ra kể từ tối nay, 24/05/2021. Ngoài chủ đề chính là quan hệ với Nga và
Anh Quốc, các nước Liên Âu sẽ phải xem xét các biện pháp trừng phạt Belarus.
Trong một thông cáo công bố sáng nay, ông
Josep Borrell, lãnh đạo ngoại giao của Liên Hiệp Châu Âu, đã cho rằng việc
ép buộc một chuyến bay giữa hai thủ đô của khối Liên Âu là một hành vi “không
thể chấp nhận được”, và Liên Âu “sẽ xem xét hệ quả của hành động này, trong đó
có những biện pháp trừng phạt những kẻ chịu trách nhiệm”, cũng như kêu gọi mở một
cuộc điều tra quốc tế về hành động của Belarus
Ngay từ hôm qua, trên mạng Twitter, chủ tịch Ủy
Ban Châu Âu Ursula von der Leyen đã đe dọa rằng “hành vi đáng phẫn nộ
và bất hợp pháp của chính phủ Belarus sẽ bị lãnh hậu quả”.
Sau cuộc bầu cử tổng thống bị cho là gian lận
vào năm ngoái, chính quyền Loukachenko đã bị ba loạt trừng phạt của Liên Âu, và
một loạt thứ tư nhắm vào các quan chức cấp cao được dự trù, ngay cả trước khi xảy
ra vụ Ryanair.
Theo hãng tin Anh Reuters, các biện pháp trừng
phạt bổ sung có thể bao gồm việc cấm các hãng hàng không Liên Âu quá cảnh
không phận Belarus, cấm hãng hàng không Belavia của Belarus sử dụng các sân bay
của Liên Hiệp Châu Âu, thậm chí không cho Belarus quá cảnh Liên Âu, kể cả bằng
đường bộ.
Thái độ phẫn nộ về vụ máy bay Ryanair có thể ảnh
hưởng đến cuộc thảo luận hôm nay của giới lãnh đạo Liên Âu về quan hệ với Nga,
chỗ dựa chính của tổng thống Belarus Alexander Loukachenko. Cho đến nay,
Bruxelles đã miễn cưỡng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với chế độ Belarus
vì sợ sẽ thúc đẩy ông Loukachenko xích lại gần Matxcơva hơn nữa.
Hành động Belarus không chỉ khiến Liên Âu bất
bình. Washington vào hôm qua cũng mạnh mẽ lên án vụ ép buộc phi cơ của hãng
hàng không Ryanair chuyển hướng tới Belarus cũng như bắt giữ một nhà báo đối lập
trên chuyến bay.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đòi Minsk lập
tức trả tự do cho nhà báo Roman Protasevich, đồng thời tố cáo một “hành
động gây sốc, đe dọa tính mạng của hơn 120 hành khách, trong đó có công dân Mỹ”.
.
==========================================================
.
.
Phương Tây phẫn nộ về vụ
Belarus buộc máy bay hạ cánh để bắt nhà báo
BBC
Tiếng Việt
24 tháng 5 2021, 13:06 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/world-57225162
Các nước phương Tây bày tỏ sự phẫn nộ trước việc
chiếc máy bay chở một nhà hoạt động người Belarus buộc phải chuyển hướng hôm Chủ
nhật.
Hình : https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/1254A/production/_118628057_ryanair_roman.jpg
Giới lãnh đạo EU dự kiến sẽ thảo luận về phản ứng
của họ với điều mà người điều hành liên minh gọi là "không tặc" và bộ
ngoại giao Mỹ gọi là "một hành động gây sốc".
Belarus buộc chiếc máy bay đang trên đường đến
Lithuania, hạ cánh xuống Minsk, nói rằng máy bay bị dọa đánh bom.
Belarus sau đó bắt giữ nhà báo và nhà hoạt động
người Belarus, Roman
Protasevich.
Nhà báo 26 tuổi là một hành khách trên chiếc máy bay Ryanair bay từ
Athens. Máy bay dự kiến sẽ hạ cánh ở Vilnius đã bị nhà chức trách Belarus điều
động một chiến đấu cơ ép phải bay đến thủ đô của Belarus.
Truyền thông nhà nước Belarus nói Tổng
thống Alexander Lukashenko đã đích thân hạ lệnh chuyến bay phải chuyển
lộ trình vì tin máy bay sẽ bị bỏ bom, điều sau đó được xác định là một tin đồn
thất thiệt.
Máy bay hạ cánh ở Vilnius hơn bảy giờ sau dự
kiến.
Kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử
gây tranh cãi tháng 8 năm ngoái, ông Lukashenko, 66 tuổi, người cai trị Belarus
từ năm 1994, thẳng tay đàn áp những tiếng nói bất đồng. Nhiều nhân vật đối lập
đã bị bắt giam, trong khi những người khác phải tìm đường lưu vong.
Belarus xử tù hai nhà báo
nữ vì tường thuật biểu tình
Đối lập Belarus: 'Tiếc là
TT Putin chọn ông Lukashenko'
Belarus: Ứng viên đối lập
phản đối kết quả bầu cử
Nhà báo Roman
Protasevich, vào năm 2017, đã bị bắt sau khi máy bay hạ cánh ở Minsk
Các nhà lãnh đạo
nói gì?
Sự việc thu hút sự lên án gay gắt từ khắp Liên
minh châu Âu, với lãnh đạo các nước thúc giục thả ông Protasevich ngay lập tức
và xúc tiến một cuộc điều tra đầy đủ.
Tổng thống Lithuania, Gitanas Nauseda, thúc giục
EU áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế mới lên Belarus tại cuộc họp của các
nhà lãnh đạo liên minh hôm thứ Hai.
Ông nói với BBC rằng những bước đi như vậy
"có thể gây ra tác động lớn hơn đến hành vi của chế độ Belarus".
Hàng chục quan chức Belarus, kể cả Tổng thống
Lukashenko, đã bị EU trừng phạt, gồm lệnh cấm đi lại và đóng băng tài sản, được
áp đặt để đáp trả sự đàn áp các đối thủ.
Ursula von der Leyen, người đứng đầu Ủy ban
châu Âu, nói "hành vi thái quá và bất hợp pháp ... sẽ phải chịu hậu quả".
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki gọi đây là "hành động khủng bố của nhà
nước chưa từng có".
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken lên án
"hành động gây sốc" và nói chính quyền của Tổng thống Joe Biden đang
"phối hợp với các đối tác của chúng tôi cho các bước tiếp theo".
Người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại Thượng viện
Hoa Kỳ, Bob Menendez, đưa ra tuyên bố chung với một số người đồng cấp trong nghị
viện châu Âu tố cáo "hành vi không tặc" của Belarus.
***
Liệu sự phẫn nộ có
được bày tỏ qua hành động?
Phân tích bởi James Landale,
Phóng viên ngoại giao
EU nên phản ứng như thế nào khi một máy bay giữa
hai thủ đô của họ buộc phải hạ cánh ở một nước thứ ba, để một người chỉ trích
chính phủ có thể bị bắt?
Đó là câu hỏi mà các nhà lãnh đạo châu Âu phải
trả lời khi họ gặp nhau tại Brussels.
Việc bắt giữ Roman Protasevich gây ra một làn
sóng phẫn nộ quốc tế nhưng liệu sự phẫn nộ này có được bày tỏ bằng hành động? Một
số nhà lãnh đạo - gồm cả thủ tướng Ba Lan - đã kêu gọi các biện pháp trừng phạt
mới đối với chính phủ độc tài của Tổng thống Lukashenko.
Tám chủ tịch ủy ban đối ngoại từ Anh, Mỹ và EU
nói các chuyến bay qua và đến Belarus nên bị cấm vì những gì họ mô tả là hành
vi cướp biển.
Một số quan chức thậm chí còn đề nghị xe hơi
và xe vận tải có thể bị chặn từ Belarus vào EU. Ông Lukashenko đã cho thấy ông
sẵn sàng mạnh tay như thế nào trong việc trấn áp phe đối lập sau cuộc bầu cử
gây tranh cãi năm ngoái. EU hiện phải quyết định mức giá mà họ chuẩn bị để buộc
Lukashenko phải trả.
***
Lộ trình chuyến
bay bị đổi như thế nào?
Chuyến bay FR4978 chuyển về phía đông đến
Minsk ngay trước khi nó đến biên giới Litva. Hy Lạp và Lithuania cho rằng có
171 hành khách trên máy bay.
Trong một tuyên bố, Ryanair cho biết phi hành
đoàn đã được "Cơ quan Kiểm soát Không lưu Belarus thông báo về mối đe dọa
an ninh tiềm ẩn trên máy bay và được điều khiển chuyển hướng đến sân bay gần nhất,
Minsk".
Đường bay, hiển thị trên
trang web Flightradar24, cho thấy máy bay thực sự gần Vilnius hơn Minsk khi
nó quay đầu.
Ryanair cho biết các cuộc kiểm tra ở Minsk
không tìm thấy gì "không ổn", nhưng không đề cập đến nhà báo
Protasevich. Máy bay cuối cùng đã hạ cánh xuống Vilnius lúc 21:25 giờ địa
phương.
Athens to Vilnius flight diverted over Belarus
Một số hành khách tả rằng nhà báo Protasevich
trông có vẻ lo lắng khi máy bay chuyển hướng. Monika Simkiene, 40 tuổi, người
Lithuania, nói với hãng tin AFP: "Anh ấy chỉ quay sang mọi người và nói
anh đang phải đối mặt với án tử hình.''
Nexta là
cơ quan truyền thông đưa tin về việc Protasevich bị bắt. Nexta cho biết máy
bay và hành khách đã bị khám xét, sau đó ông Protasevich đã được đưa đi.
Lãnh đạo phe đối lập Belarus, Svetlana
Tikhanovskaya, người bị ông Lukashenko đánh bại trong cuộc bầu cử tổng thống
năm ngoái, bị tố cáo rộng rãi là gian lận, nằm trong số những người yêu cầu ông
Protasevich được thả.
Bà Tikhanovskaya nói nhà báo Protasevich đã rời
Belarus năm 2019 và đưa tin về diễn tiến cuộc bầu cử tổng thống với Nexta, và
sau đó đã phải đối đầu với cáo buộc hình sự ở Belarus.
Nexta là cơ quan truyền thông với kênh
Telegram và có khả năng hiển thị trên Twitter và YouTube. Nexta đóng một vai
trò quan trọng cho phe đối lập Belarus trong suốt cuộc bầu cử và đã tiếp tục
như vậy trong thời gian sau đó, đặc biệt là khi chính phủ áp đặt các lệnh cấm
đưa tin.
Các nhà lãnh đạo phương Tây ủng hộ bà
Tikhanovskaya, người tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử trước khi bà buộc
phải rời đến Lithuania. Bà Tikhanovskaya trở thành một ứng cử viên sau khi chồng
bà bị bỏ tù và bị cấm tranh cử.
Tức giận trước tuyên bố chiến thắng của ông
Lukashenko, hàng chục nghìn người biểu tình đã tập trung thủ đô Minsk trong nhiều
tháng vào năm ngoái. Đã có rất nhiều báo cáo về sự đàn áp tàn bạo của cảnh sát,
và khoảng 2.700 người đã bị truy tố chỉ trong năm nay.
***
TIN LIÊN QUAN
Belarus xử tù hai nhà báo
nữ vì tường thuật biểu tình
18 tháng 2 năm 2021
.
Belarus: Ứng viên đối lập
không chấp nhận kết quả bầu cử
10 tháng 8 năm 2020
.
Biểu tình ở Belarus: Maria
Kolesnikova 'bị người bịt mặt bắt đưa đi'
7 tháng 9 năm 2020
.
Phe đối lập Belarus:
'Đáng tiếc là TT Putin chọn ông Lukashenko'
20 tháng 9 năm 2020
No comments:
Post a Comment