Bốn Phương

Friday 26 July 2024

DI SẢN ĐỐI NGOẠI CỦA TBT NGUYỄN PHÚ TRỌNG : ĐỊNH HÌNH CHÍNH SÁCH CÂN BẰNG NƯỚC LỚN CỦA VIỆT NAM (Phan Xuân Dũng / Nghiên Cứu Quốc Tế)

Di sản đối ngoại của TBT Nguyễn Phú Trọng : Định hình chính sách cân bằng nước lớn của Việt Nam

Phan Xuân Dũng

26/07/2024

https://nghiencuuquocte.org/2024/07/26/di-san-doi-ngoai-cua-tbt-nguyen-phu-trong/

Sự ra đi của Tổng Bí thư (TBT) Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) Nguyễn Phú Trọng đã để lại một khoảng trống lãnh đạo khó lấp đầy, không chỉ vì di sản chính trị mà ông để lại mà còn vì sự nhạy bén ngoại giao của ông. Lãnh đạo Việt Nam trong thời kỳ xung đột và căng thẳng địa chính trị gia tăng, ông đã khéo léo thực hiện việc “xử lý đúng đắn, hiệu quả quan hệ với các nước lớn”.

TBT Trọng nhậm chức vào năm 2011, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng quyết đoán ở Biển Đông. Trong chuyến thăm đầu tiên của ông tới Trung Quốc năm đó, hai nước đã ký Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển, bao gồm cả tranh chấp về Hoàng Sa và Trường Sa. Động thái này thể hiện phương châm của TBT Trọng và Việt Nam trong việc tách biệt vấn đề Biển Đông khỏi các lĩnh vực hợp tác khác với Trung Quốc, nhằm ngăn chặn xung đột trên biển, đồng thời xây dựng quan hệ song phương ổn định.

Tuy nhiên, cách tiếp cận này đã bị thách thức một cách nghiêm trọng khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam vào tháng 5/2014, dẫn đến một cuộc khủng hoảng kéo dài hai tháng. Sự kiện này không chỉ kích động các cuộc biểu tình chống Trung Quốc tại Việt Nam mà còn đe dọa làm rạn nứt quan hệ song phương. Một số ủy viên Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN thậm chí đã kêu gọi Việt Nam từ bỏ chính sách “Ba Không” (nay là “Bốn Không”) để tăng cường hợp tác quốc phòng với các nước phương Tây nhằm tăng răn đe Trung Quốc trên biển. Tuy nhiên, TBT Trọng ưu tiên khôi phục quan hệ ổn định với Trung Quốc và tuân thủ thỏa thuận năm 2011. Chính vì vậy, sau cuộc khủng hoảng, ông đã cử đặc phái viên Lê Hồng Anh, ủy viên Bộ Chính trị, tới Trung Quốc vào tháng 8 năm 2014.

Kể từ đó, mối quan hệ cá nhân của TBT Trọng với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và nỗ lực thúc đẩy quan hệ giữa hai đảng của ông đã góp phần duy trì ổn định cho quan hệ song phương ngay cả khi căng thẳng trên biển vẫn tiếp diễn. Việc ông Tập đích thân tới Đại sứ quán Việt Nam ở Bắc Kinh để viếng TBT Trọng là minh chứng cho điều này.

Do ở cương vị tổng bí thư và có cách tiếp cận được xem là nhượng bộ đối với Trung Quốc, TBT Trọng đôi khi được cho là thuộc phe “thân Trung Quốc” trong giới tinh hoa chính trị Việt Nam. Tuy nhiên, quan điểm này là không chính xác khi xét đến những đóng góp của ông cho quan hệ Việt-Mỹ. Trong thời kỳ lãnh đạo của ông, Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác toàn diện với Mỹ vào năm 2013. Đáng chú ý, năm 2015, TBT Trọng đã có chuyến thăm lịch sử tới Washington, trở thành TBT ĐCSVN đầu tiên thăm Nhà Trắng. Trong dịp đó, TBT Trọng và Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đưa ra tuyên bố tầm nhìn chung, bày tỏ quan ngại về “những diễn biến gần đây ở Biển Đông đã làm gia tăng căng thẳng, xói mòn lòng tin và đe dọa làm suy yếu hòa bình, an ninh và ổn định”. Như nhận định của học giả Alexander Vuving, khủng hoảng giàn khoan 2014 đã đóng vai trò như một chất xúc tác để TBT Trọng tiếp cận Mỹ.

Năm 2023, trong một động thái gây bất ngờ đối với nhiều nhà quan sát, TBT Trọng đã mời Tổng thống Mỹ Joe Biden thăm Việt Nam. Chuyến thăm này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khi hai nước nâng cấp quan hệ lên mức cao nhất – đối tác chiến lược toàn diện. Trong thông điệp chia buồn, Tổng thống Biden đã ca ngợi TBT Trọng là “người tiên phong trong việc xây dựng mối quan hệ sâu sắc giữa nhân dân Việt Nam và Hoa Kỳ”, đồng thời ghi nhận vai trò lãnh đạo của ông trong việc vun đắp tình hữu nghị và quan hệ đối tác hiện nay giữa hai quốc gia.

Di sản nổi bật nhất trong chính sách đối ngoại của TBT Trọng là khái niệm “ngoại giao cây tre”, một trường phái ngoại giao độc đáo mà ông nỗ lực xây dựng cho Việt Nam. Lấy cảm hứng từ đặc tính của cây tre – “gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển”, ông Trọng đã khắc họa nên bức tranh về ngoại giao Việt Nam: “mềm mại, khôn khéo, nhưng rất kiên cường, quyết liệt; linh hoạt, sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, kiên định, can trường trước mọi thử thách, khó khăn […] kiên quyết, kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia”. Năm 2023, ông cho xuất bản cuốn sách về ngoại giao cây tre, góp phần củng cố và đưa khái niệm này trở thành yếu tố cốt lõi trong diễn ngôn chính sách đối ngoại của Việt Nam. Ngoại giao cây tre đã trở thành một thuật ngữ phổ biến, được các nhà hoạch định chính sách cũng như giới học giả trong và ngoài nước sử dụng rộng rãi khi nói về chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Trong những năm gần đây, ngoại giao cây tre đã trở thành kim chỉ nam cho chiến lược cân bằng quan hệ với các cường quốc của Việt Nam. Trong nhiệm kỳ thứ ba của TBT Trọng, Việt Nam thiết lập đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ và ba đồng minh của Mỹ là Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc. Song song, Việt Nam cũng chú trọng củng cố mối quan hệ với các đối tác truyền thống, khẳng định vị thế trung lập của mình. Sau khi nâng cấp quan hệ với Mỹ, TBT Trọng đã mời ông Tập thăm Việt Nam, và hai bên đã ra tuyên bố xây dựng “cộng đồng chia sẻ tương lai”. Đặc biệt, chỉ một tháng trước khi từ trần, TBT Trọng đã tiếp đón Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Hà Nội, bất chấp nguy cơ làm phật lòng các đối tác phương Tây. Trong các cuộc gặp với ông Tập và ông Putin, TBT Trọng luôn nhấn mạnh nguyên tắc “Bốn Không”, nhằm trấn an hai nhà lãnh đạo rằng Việt Nam sẽ không liên minh với bất kỳ cường quốc nào để chống lại nước khác.

Mặc dù là một nhà tư tưởng được đào tạo tại Liên Xô, dấu ấn đối ngoại của TBT Trọng, thể hiện qua ngoại giao cây tre của Việt Nam, mang tính linh hoạt và thực tiễn hơn là cứng nhắc về mặt ý thức hệ. Do đó, ông không chỉ kế thừa mà còn nâng tầm chính sách đối ngoại dựa trên lợi ích quốc gia của Việt Nam trong thời kỳ hậu Đổi Mới. Điều này được phản ánh rõ nét qua tầm ảnh hưởng cá nhân của TBT Trọng trong việc định hình quan hệ của Việt Nam với các nước lớn.

Chiến lược đa dạng hóa toàn diện quan hệ với các cường quốc đã mở ra cơ hội cho Việt Nam thu hút nguồn lực bên ngoài để phục vụ cho lợi ích kinh tế và an ninh. Tuy nhiên, trong bối cảnh địa chính trị ngày càng phân cực và căng thẳng hiện nay, tính khả thi lâu dài của cách tiếp cận này đang bị đặt dấu hỏi. Quan hệ hữu nghị lâu đời của Việt Nam với Nga, vốn rất quan trọng cho việc cung cấp vũ khí và hỗ trợ ở Biển Đông, đang bị thách thức bởi sự gắn kết chiến lược ngày càng sâu sắc giữa Nga và Trung Quốc, cũng như những tác động từ cuộc xung đột ở Ukraine. Trong khi đó, Trung Quốc tiếp tục có những động thái thách thức chủ quyền và quyền lợi trên biển của Việt Nam. Chỉ một ngày trước khi ông Trọng qua đời, Trung Quốc đã phản đối mạnh mẽ động thái đệ trình yêu sách mới cho thềm lục địa mở rộng ở Biển Đông của Việt Nam.

Do đó, Tổng Bí thư ĐCSVN tiếp theo sẽ không chỉ cần duy trì di sản chính sách đối ngoại của ông Trọng mà còn phải phát triển tầm nhìn chiến lược dài hạn cho Việt Nam để ứng phó hiệu quả với những biến động địa chính trị ngày càng phức tạp.

----------------

Một phiên bản tiếng Anh của bài viết đã được xuất bản trên Fulcrum.sg.

THÊM 7 THƯỢNG NGHỊ SĨ MỸ KÊU GỌI KHÔNG CẤP QUY CHẾ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CHO VIỆT NAM (VOA Tiếng Việt)

Thêm 7 thượng nghị sĩ Mỹ kêu gọi không cấp quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam

VOA Tiếng Việt

26/07/2024

https://www.voatiengviet.com/a/them-7-thuong-nghi-si-my-keu-goi-khong-cap-quy-che-kinh-te-thi-truong-cho-viet-nam/7713246.html

Một nhóm gồm 7 thượng nghị sĩ Mỹ vừa gửi thư cho Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo, kêu gọi bà không cấp quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam, đồng thời hối thúc hãy bảo vệ các ngành công nghiệp cũng như lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ.

Viện dẫn lý do chính quyền Việt Nam kiểm soát đồng tiền của quốc gia này, thiếu quyền lao động và nhà nước cộng sản ra tay can thiệp sâu rộng, do đó, việc trao cho Việt Nam quy chế nền kinh tế thị trường “sẽ tàn phá các ngành công nghiệp của Hoa Kỳ vốn đã bị thiệt hại do các hoạt động thương mại không công bằng của Việt Nam”.

“Đồng tiền của Việt Nam không được tự do chuyển đổi. Việt Nam không bảo vệ sự thương lượng tự do giữa người lao động và cấp quản lý. Nhà cầm quyền nước này duy trì quyền kiểm soát đáng ngại về giá cả và sản xuất thông qua các doanh nghiệp nhà nước hoặc các doanh nghiệp được nhiều trợ cấp…”, bức thư có đoạn viết.

Ngoài ra, nhóm các nhà lập pháp Mỹ còn cho rằng nếu công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường sẽ dẫn đến tình trạng người Mỹ mất việc làm và gây tổn hại cho người lao động Mỹ.

Các Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tom Cotton (bang Arizona), Roger Wicker (Mississippi), Bill Cassidy (Louisiana), Cindy Hyde-Smith (Mississippi), Josh Hawley (Missouri), Katie Britt (Alabama) và John Boozman (Arkansas) đồng ký tên vào bức thư đề ngày 24/7.

Bức thư nhắc lại Chỉ thị 24 năm 2023 của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, mà theo các nhà lập pháp Mỹ, chỉ thị này “gia tăng quyền lực của Đảng Cộng Sản Việt Nam trong việc hạn chế và trừng phạt các nhóm xã hội dân sự và công đoàn, kiểm soát các tổ chức ngoại quốc, kiểm duyệt và loại bỏ những người bất đồng chính kiến, và kiểm soát công dân Việt Nam đi ra nước ngoài”.

Nhóm 7 thượng nghị sĩ Mỹ khẳng định việc ban hành Chỉ thị 24 của chính quyền Việt Nam cho thấy đó “không phải là hành động của một quốc gia đang mở cửa hệ thống kinh tế hoặc hệ thống chính trị”.

Cảnh báo rằng việc trao cho Việt Nam quy chế kinh tế thị trường chỉ tạo thêm nhiều cơ hội cho hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc lách thuế của Mỹ, các thượng nghị sĩ lưu ý rằng Việt Nam đã có thặng dư thương mại hàng hóa hơn 100 tỷ USD mỗi năm với Hoa Kỳ, nhưng vẫn tiếp tục xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc.

“Trên thực tế, việc trao quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam có lẽ chỉ càng khuyến khích hợp tác Trung-Việt qui mô hơn mà thôi, vì Bắc Kinh có thể tìm cách tăng cường trung chuyển hàng hóa qua Việt Nam và chuyển các công ty của họ sang Việt Nam để khai thác quy chế ưu đãi đó”, vẫn theo nội dung bức thư của các nhà lập pháp Mỹ.

VOA đã liên lạc với Bộ Thương mại Mỹ và Bộ Ngoại giao Việt Nam, đề nghị đưa ra bình luận về bức thư trên, nhưng chưa được phản hồi.

Trước đó, hàng chục các nhà lập pháp lưỡng đảng của Mỹ, kể cả ở Thượng viện và Hạ viện, cũng yêu cầu Bộ Thượng mại Mỹ không cấp quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam, với các lý do tương tự.

Trong hơn 20 năm qua, Việt Nam bị Mỹ xác định là nền kinh tế phi thị trường.

Hồi tháng 9/2023, Bộ Công thương Việt Nam đã đề nghị Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đánh giá lại tình trạng này khi cho rằng họ cần được đưa ra khỏi danh sách vốn áp dụng cho các vụ kiện chống bán phá giá.

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden vào tháng 10/2023 đã đồng ý xem xét lại tình trạng của Việt Nam và Bộ Thương mại Mỹ dự kiến đưa ra quyết định vào cuối tháng 7 này.

Hôm 24/7, như VOA đã đưa tin, Bộ Thương mại Mỹ nói rằng quyết định có nâng cấp Việt Nam lên nền kinh tế thị trường hay không sẽ được đưa ra vào ngày 2/8 tới, thay vì vào ngày 26/7, với lý do họ bị gián đoạn vì sự cố công nghệ thông tin xảy ra vào tuần trước.

Chính quyền Việt Nam cho rằng họ hội đủ 6 tiêu chí của Mỹ để được công nhận quy chế kinh tế thị trường bao gồm khả năng chuyển đổi tiền tệ; tự do thương lượng về tiền lương; đầu tư ngoại quốc; quyền sở hữu hoặc kiểm soát sản xuất của nhà cầm quyền; nhà nước kiểm soát việc phân bổ nguồn lực; các yếu tố thích hợp khác, chẳng hạn như nhân quyền, quyền của người lao động…

======================

Mỹ hoãn ra quyết định xem xét quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam đến 2/8

LẪN LỘN (Nguyễn Thông / Facebook)

LẪN LỘN

Nguyễn Thông (Nguyễn Thông Cào)

26-7-2024 04:26

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02a6DccXGhS6XRH1pseUtySp3fgfBpenBdNZ3jgEcpyeWMab3NoxvJxMwKeo87k7Fpl&id=100024722048900

Cô em tôi bảo (cũng là dạng nhắc nhở) đừng chọc/đá người ta thế này thế kia, kẻo bị ghét. Ối người tử tế đã có ý ngại bác rồi đấy.

Thú thực, tôi chả ngại bị ghét, nhưng cũng biết nghe lời em tôi, chỉ có điều tính cạu cọ đã quen rùi, "rằng quen mất nết đi rồi", nên ngứa tay phím, gõ điều này.

Mở báo mậu dịch, nghe tivi, người đọc người nghe thường gặp cái sai về cách dùng 2 từ “giá trị” và “trị giá”.

Trước hết nói về từ “giá trị”. Nhiều nhà báo, hầu hết là đằng khác, cũng như rất nhiều người, không phân biệt được “trị giá” và “giá trị” là 2 từ khác nhau, nghĩa khác nhau, dùng trong trường hợp khác nhau. Chẳng hạn họ viết “giá trị thiệt hại trong vụ án Vạn Thịnh Phát lên tới hơn 1 triệu tỉ đồng”, mà nhẽ ra phải là “trị giá thiệt hại trong vụ án Vạn Thịnh Phát lên tới hơn 1 triệu tỉ đồng”.

Theo từ điển tiếng Việt, “giá trị” là thứ (vô hình) làm cho vật chất có ích, có ý nghĩa, có tác dụng về mặt nào đó, chẳng hạn: giá trị dinh dưỡng, giá trị sử dụng, giá trị tuyên truyền/giáo dục, giá trị nghệ thuật; giá trị giải thưởng không lớn nhưng rất quan trọng; định trị giá tài sản chưa đúng so với giá trị của nó; bàn thắng rất có giá trị…

Nhìn chung, từ giá trị không đi với những con số cụ thể.

“Trị giá” để chỉ vật chất được tính, quy thành tiền (vàng, bạc, gạo…) là bao nhiêu, có con số cụ thể, để người ta dễ hình dung. Ví dụ: trị giá tài sản nhà nước bị thất thoát trong vụ tham nhũng khoảng 1.000 tỉ đồng; trị giá căn nhà 900 triệu đồng; trị giá ngày công bằng 5 ký thóc, v.v..

Khi đã quy giá trị của vật chất thành tiền hoặc thứ gì đó một cách cụ thể thì phải dùng từ “trị giá”.

Hai từ này, chỉ đảo vị trí trước-sau là đã ra nghĩa khác nhau, nhưng đại đa số nhà báo dùng sai, không phân biệt được. Người viết sai, rồi người biên tập, người xuất bản cũng sai. Báo chí sai, rồi cả những cán bộ, người lãnh đạo cơ quan nhà nước vốn được coi là chữ nghĩa đầy mình nhưng cứ nói sai, viết sai, không hiểu được “giá trị” và “trị giá” dùng trong trường hợp nào.

Ông hàng xóm nhà tôi cười bảo báo chí thời nay kém giá trị, còn trị giá kiến thức của nhà báo bằng 0.

Một bác khác có lần nhắn cho tôi: Hai từ này thật ra không có gì khó hiểu mà sao mấy ông nhà báo lại dùng sai. Thế mới biết giá trị của bằng cấp ngày nay và trị giá của mỗi bằng cấp chừng bao nhiêu.

Một ông khác bảo, không phải chỉ đám nhà báo sai 2 từ ấy, đầy ông giáo sư, tiến sĩ, trình độ cao vòi vọi, chức tước cỡ trung ương lãnh đạo chính phủ, lành đạo bộ ngành vẫn cứ dùng sai bét nhè.

Thông cào (muốn chơi với người tử tế)

39 BÌNH LUẬN

VỀ BỌN BUÔN BÁN ĐẤT NGHĨA TRANG (Nguyễn Huy Cường / Báo Tiếng Dân)

Về bọn buôn bán đất nghĩa trang…

Nguyễn Huy Cường

25/07/2024

https://baotiengdan.com/2024/07/25/ve-bon-buon-ban-dat-nghia-trang/

Thói thường mỗi ngày tôi viết một bài thôi còn dành tâm lực cho việc khác. Nhưng nhận tin này, chẹp miệng một câu khá dung tục “Mẹ kiếp, đến lượt bọn này rồi!” Và phải viết. Đó là bọn buôn bán đất nghĩa trang.

https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2024/07/1-54-696x647.png

Ảnh chụp màn hình bài báo Người Lao Động

Từ muôn đời, người ta có cách nghĩ rất “Người”: “Nghĩa tử là nghĩa tận” trong mọi hoạt động xung quanh tang chế.

Ở nông thôn xưa, dù khi người kia còn sống có chút mâu thuẫn nhưng khi ông/ bà ta nằm xuống, nhà có khó khăn thì người bên này vẫn sẵn lòng cho vay cả cỗ quan tài để lo cho người kia.

Tôi có ông bạn là Công an Tp HCM, làm bên bộ phận pháp y, công tác chính của ông là bên Y khoa, nhưng từ lúc còn đương chức cho đến lúc về hưu, ông đã tìm đến những nhà hòm xin được hàng trăm cái quan tài cho những người xấu số nhưng không có thân nhân khi họ ra đi bất ngờ.

Việc chôn cất, khoảng hai ba chục năm về trước ở các địa phương rất dễ dàng, không phải tiền bạc gì cả, cứ đem ra cánh đồng nơi người kia còn sống, đã đổ mồ hôi xuống đó bao năm rồi “Vui vẻ chết như cày xong thửa ruộng/ lòng khoẻ nhẹ anh dân quê sung sướng/ ngửa mình trên liếp cỏ ngủ ngon lành…”

Nhưng rồi, thằng “Kinh tế thị trường định hướng XHCN” ầm ầm xộc đến, mọi việc thay đổi. Nghĩa trang, một từ ngữ tự nó đã mang nội hàm tốt đẹp, nhân văn mà chữ “Nghĩa” gắn với chữ “Trang” rất tốt đẹp. Nay lập tức biến thành BẤT NGHĨA TRANG. Thành hàng hoá cho cánh hẩu! Nó biến bổn phận của thân nhân người mới chết thành con tin của dự án kinh doanh.

Ở Long an, ngay khu Gò Đen rẽ vào, có những khu vực một phần mộ giá hơn hai trăm triệu, theo thời giá từ 2007, khi tôi và chị Chiêu Nguyên đến thăm (ảnh 1,2,3), một phần đất chừng bốn năm mét vuông giá bốn mươi triệu (ngang giá sáu bảy lượng vàng) hồi đó.

https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2024/07/1-62-768x576.jpg

Mỗi gian 3 x 5 mét này giá hơn 250 triệu, thời giá 2007.

https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2024/07/2-10-768x576.jpg

Mỗi ô này bốn chục triệu

https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2024/07/1-61.jpg

Một nhà mồ giá 450-500 triệu đồng. Nguồn: Báo Người Lao Động

Mà bọn quản trang còn cướp thêm một khoản tiền xây sau này nữa, không cho người mua tự xây dựng. Bọn nó xây với giá đắt kinh khủng, hơn cả giá biệt thự cho người sống.

Tình hình trên không phải là cá biệt. Bọn “Cá mập nghĩa địa” ở khắp nơi, Bình Dương, Sài Gòn, Sơn Tây, Ninh Bình, Hà Nội, Phú Thọ v.v… đã nhanh chóng hình thành một thị trường chôn người rất … sinh động và đắt khủng khiếp.

Chúng sáng tác ra những phom “hàng” với đủ ý nghĩa huyền hoặc như hàm rồng đít phượng với giá trên trời dưới đất.

Ngành “hàng” này khá đặc thù và dính đến tâm linh… tinh, hầu như tránh được đòn roi của thanh tra, kiểm soát, thuế vụ, nên tha hồ múa tay trong bị tiền, vơ cho bằng thích. Nó cũng kích hoạt được cái tham, sân, si cho cả người đã chết sau khi kiếm bộn tiền của thiên hạ khi chưa tắt thở.

Tôi theo dõi đề tài này 18 năm nay và một rút đúc rất nặng ký là, bọn buôn đất chôn người này không có hậu, kiếm được bộn tiền đấy nhưng rồi đều lần lượt gánh những cái “Quả” không ra gì, gọi là “quan tha ma bắt” từng tên một.

Nay thì cánh quân của bác Tô Lâm lành với bụt chứ không lành với ma… sống, đã có cú khởi phát ở mảnh đất lắm người nhiều ma trơi là tỉnh Đồng Nai.

Hy vọng, giống như Đăng Kiểm, chứng khoán đểu, BOT gian, Y tế láo … dần dần các bác ấy bóc tách bọn như thế này ở nhiều địa phương khác, quăng vào lò chứ để cao trào này phát triển thì coi chừng, có khi người ta sợ quá, mộ phần mà giá đắt hơn cả nhà ở nữa thì khối người không dám chết!

Chết mày chưa!? Tưởng cứ thoải mái bán mộ làm giàu hả bưởi?

VIỆT NAM và MỸ : HAI CUỘC 'ĐỔI NGÔI' KHÁC BIỆT SONG HÀNH (VOA Tiếng Việt)

Việt Nam và Mỹ: Hai cuộc ‘đổi ngôi’ khác biệt song hành

VOA Tiếng Việt

26/07/2024

https://www.voatiengviet.com/a/7713187.html

Tại Việt Nam, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa qua đời ở tuổi 80. Ở Mỹ, Tổng thống Joe Biden vừa tuyên bố từ bỏ tranh cử nhiệm kỳ mới, ở tuổi 81. Ngẫu nhiên, hai quốc gia với hai thể chế khác biệt đều đang trải qua một cuộc thay đổi lãnh đạo rất quan trọng, thu hút sự chú ý không chỉ trong nước mà cả bên ngoài.

https://gdb.voanews.com/71916968-da96-4a9e-9af5-2574df4abaf5_cx0_cy3_cw0_w1023_r1_s.jpg

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng (phải) trong lễ tiếp đón Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (trái) tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội vào ngày 10/9/2023 khi tổng thống Mỹ đến thăm Việt Nam.

Hai bức tranh tương phản

Bề ngoài, hai cuộc “thay ngôi đổi vị” tại Việt Nam và Mỹ có những điểm tương đồng khi cả hai đều có những lãnh đạo cao tuổi, hoặc quá tuổi trong trường hợp Việt Nam, vẫn gánh vác chuyện nước non và cả hai vị đều được một số người trong dân chúng ca ngợi có tinh thần “vì nước vì dân”.

Ông Trọng được nhiều người, trong đó có Chủ tịch nước Tô Lâm, người đang được giao nhiệm vụ tạm thời đảm nhiệm công việc tổng bí thư, ca ngợi là “nhà lãnh đạo lỗi lạc, trọn đời vì nước, vì dân” trong bài viết được đăng trên trang tin chính thức của chính phủ Việt Nam hôm 22/7. Trong khi đó, ông Biden được các đảng viên Dân chủ và một số nhà phân tích ca ngợi quyết định từ bỏ tham vọng cá nhân cho lợi ích của đất nước và lợi ích đảng khi ông đưa ra thông báo chấn động – dừng tranh cử - hôm 21/7 khi chỉ còn chưa đầy 4 tháng là đến ngày bầu cử.

Giới quan sát nhìn những vấn đề này như thế nào? Giáo sư (GS) Vũ Tường, thuộc Khoa Chính trị học, Đại học Oregon, Mỹ, thì, với ông Biden, phía đảng Cộng hoà sẽ không cho quyết định từ bỏ tranh cử là vì nước vì dân, mà là vì đảng Dân chủ của ông trước tiên. Nhưng ngược lại, vẫn theo GS Vũ Tường, những người khác có thể lý luận rằng, để ngăn cản ông Trump lên làm tổng thống, điều mà họ cho là sẽ mang đến nhiều tai hại như đe doạ nền dân chủ của Mỹ, thì quyết định từ bỏ của ông Biden để người khác có nhiều khả năng giành chiến thắng hơn trước ông Trump tiếp tục cuộc đua có thể xem là một hành động vì lợi ích của đất nước và dân chúng.

Trở lại với “cuộc đổi ngôi”, chuyển giao quyền lực ở Mỹ và tại Việt Nam, các nhà quan sát cho rằng nó giống như hai bức tranh tương phản. Một bên thầm lặng diễn ra trong căn phòng kín, không được công chiếu, khán giả không được theo dõi. Một bên diễn ra trên sân khấu lớn, được truyền hình trực tiếp và khán giả toàn cầu có thể theo dõi từng diễn tiến.

“Cách thức chuyển giao quyền lực của hai quốc gia có sự khác biệt mà tôi cho là mang tính cách cơ bản rất rõ”, Luật sư (LS) Đặng Đình Mạnh, nhà quan sát chính trị có kinh nghiệm làm việc nhiều năm với hệ thống công quyền tại Việt Nam và hiện đang sống tại Mỹ, nói với VOA. “Ví dụ ở Hoa Kỳ chẳng hạn, thì do lá phiếu của người dân quyết định. Mọi việc tấn phong và chuyển giao đều thực hiện theo quy định của hiến pháp và pháp luật. Nhưng tại Việt Nam thì không thực hiện được điều đó. Tất cả đều do một nhóm đảng viên cao cấp trong Đảng Cộng sản quyết định”.

Theo LS Mạnh, những biến chuyển chính trị trong giai đoạn gần đây cho thấy quyết định về việc tấn phong, chuyển giao quyền lực lúc này còn tùy thuộc vào tương quan lực lượng giữa các phe nhóm trong Đảng Cộng sản. Còn người dân vẫn phải buộc đứng ngoài lề mọi cuộc tấn phong, chuyển giao quyền lực chính trị trong quốc gia của mình.

GS Vũ Tường cũng có quan điểm tương đồng, nhưng ông nhấn mạnh thêm vai trò của báo chí, truyền thông tại Mỹ, một trong những yếu tố góp phần giúp ông Biden “nghe” được tiếng nói của dân chúng, bên cạnh sức mạnh của lá phiếu người dân. Đối lập với nó là bối cảnh tại Việt Nam, sức khoẻ của ông Trọng được cho là đã rơi vào tình trạng nguy kịch trong một thời gian dài trước khi qua đời, và thực tế này có thể nhìn thấy rõ ràng trong tấm ảnh chụp cuộc gặp của ông với Tổng thống Vladimir Putin vào tháng trước. Nhưng những thông tin này đã hoàn toàn bị bưng bít cho đến một ngày trước khi tin ông qua đời được loan báo công khai.

https://gdb.voanews.com/b0e880f6-a1d9-45a9-b39a-25d240322297_cx0_cy7_cw100_w650_r0_s.jpg

Trong tấm ảnh của hãng tin Nga Sputnik, ông Nguyễn Phú Trọng lộ rõ dáng vẻ phù nề (được cho là do tác dụng phụ của thuốc) trong cuộc gặp Tổng thống Putin ở Hà Nội hôm 20/6/2024, nhưng hình ảnh này và thông tin sức khoẻ của ông hoàn toàn không xuất hiện trên truyền thông Việt Nam.

“Cơ bản là vì Việt Nam là một thể chế độc tài, không chịu sự giám sát của công luận, không phải tranh cử, tranh luận trên truyền hình… và họ kiểm soát báo chí rất chặt chẽ. Thành ra, không có tin tức gì lộ ra ngoài và họ cũng không có nhu cầu phải cho dân chúng biết về những gì đang xảy ra đối với các nhà lãnh đạo của dân chúng”, GS Vũ Tường nói.

Lộ rõ khuyết điểm

Cuộc chuyển giao quyền lực ngẫu nhiên song hành ở hai quốc gia, Việt Nam và Mỹ, vào thời điểm này càng cho thấy rõ những ưu, khuyến điểm của mỗi hệ thống. Trong đó, theo các nhà phân tích, những khuyết điểm trong hệ thống chính trị tại Việt Nam càng bị phơi bày rõ ràng hơn khi dân chúng có dịp chứng kiến cách thức chuyển giao quyền lực rất dân chủ tại Hoa Kỳ.

Nêu ví dụ từ cuộc chiến chống tham nhũng, một trong những dấu ấn lớn nhất trong di sản của ông Trọng, GS Vũ Tường nói việc hàng loạt các quan chức cấp cao bị đưa ra toà hoặc bị cách chức trong các vụ đại án càng cho thấy rõ khuyết điểm của hệ thống chính trị độc đảng.

“Nếu có chế độ dân chủ với giới báo chí được tự do và với những đảng đối lập, thì việc đó [tham nhũng] sẽ khó xảy ra hơn rất nhiều mặc dù không phải là không thể. Đối với những người tham nhũng ở cấp cao như vậy, trong những vụ như vụ Việt Á hay ‘chuyến bay giải cứu’… thì nó sẽ không diễn ra được vì nó sẽ bị báo chí và công luận săm soi ngay từ đầu, và sẽ không có tham nhũng ở mức độ to lớn như vậy diễn ra”, GS Vũ Tường phân tích.

Tham nhũng ở Việt Nam những năm qua đã ở mức độ được coi là mối đe dọa nghiêm trọng với sự tồn vong của đảng. Đây cũng chính là nguyên nhân mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khi lên nắm quyền đã phát động chiến dịch chống tham nhũng được ví von là “chiến dịch đốt lò”.

Năm 2022, Việt Nam đứng thứ 77 trên 180 quốc gia về tham nhũng, cao hơn 12 bậc so với năm 2019. Trung Quốc được xếp hạng 65 và được coi là “nước cải thiện đáng kể”. Năm 2022, 64% người dân Việt Nam coi tham nhũng là một “vấn đề lớn”.

Năm 2023, Việt Nam bị Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) giảm điểm và cho tụt hạng, xếp hạng thứ 83 trên 180 quốc gia, nằm trong số các nước có nhiều tham nhũng, và đặc biệt tham nhũng trong khu vực công bị xem là “rất nghiêm trọng”.

Ngoài tham nhũng, theo GS Vũ Tường, hệ thống độc đảng cũng lộ nhiều khuyết điểm khác trong cuộc chuyển giao quyền lực hiện nay.

Ông nói: “Ví dụ riêng chuyện một lãnh tụ như ông Trọng, đã già yếu rồi, không còn khả năng để quyết định nữa mà vẫn cứ ngồi làm tổng bí thư, làm lãnh tụ cao nhất cho đến khi chết, là chuyện khó xảy ra ở một thể chế dân chủ.”

Một tình huống như vậy, theo ông, không thể xảy ra ở Mỹ, khi thông tin sức khoẻ của các lãnh đạo được công khai và không bị xem là “bí mật quốc gia” như tại Việt Nam.

Ngoài ra, với thể chế hiện nay tại Việt Nam, việc một ứng cử viên, mà dư luận cho là nhiều khả năng sẽ là ông Tô Lâm, nếu được đưa lên “kế vị” ông Trọng thì đâu sẽ là thước đo hay tiêu chuẩn, dựa trên nền tảng nào để công chúng xác nhận đó là ứng cử viên tốt nhất cho vị trí lãnh đạo hàng đầu?

Đối với LS Đặng Đình Mạnh, người lần đầu tiên chứng kiến trực tiếp một cuộc bầu cử tại Mỹ, thì “sự chuyển giao quyền lực chính trị tại Hoa Kỳ thực sự được vận hành trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật. Trong đó, lá phiếu của người dân mang tính quyết định trong quá trình chọn ra một nguyên thủ quốc gia, thể hiện đúng khái niệm chính quyền của dân, do dân và vì dân, và quá trình này hầu như hoàn toàn minh bạch, được kiểm chứng bởi cơ quan có thẩm quyền để bảo đảm sự ngay thẳng, đúng đắn.”

Còn tại Việt Nam, ông nói: “Sự tấn phong tổng bí thư, người đứng đầu đảng Cộng Sản và mặc nhiên là người đứng đầu quốc gia hoàn toàn là việc nội bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam và được thực hiện theo điều lệ của đảng này. Tuy hiến pháp quy định mọi quyền lực quốc gia thuộc về nhân dân, nhưng trong thực tế, nhân dân không hề được tham gia gì về quá trình tấn phong người đứng đầu, lãnh đạo quốc gia. Điều này là một khuyết điểm rất nặng nề, vì người đứng đầu, lãnh đạo quốc gia không được tấn phong bởi chính người dân, cho nên, họ hoàn toàn không có tính chính danh cần thiết”.

Chính vì thế, mô hình độc đảng nắm quyền lãnh đạo quốc gia, theo ông, chỉ mang đến những hệ luỵ tiêu cực cho đất nước chứ không có ưu điểm gì, trong khi ông nói cho đến nay, ông “chưa tìm thấy” khuyết điểm nào trong cách vận hành mà Hoa Kỳ đang áp dụng.

Việt Nam cần “dân chủ” hơn bao giờ hết

Theo GS Vũ Tường, trong bối cảnh Việt Nam đang mở cửa thị trường và kinh tế phát triển tương đối tốt, khi đầu tư nước ngoài và sự chuyển dịch chuỗi cung ứng đang nhắm đến Việt Nam, quốc gia Cộng sản này càng cần “dân chủ” hơn để dân chúng có thể tham gia giúp cho chính quyền hoạt động tốt hơn và có trách nhiệm hơn đối với người dân, và quan trọng hơn, giúp cho đảng Cộng sản có tính chính danh hơn.

Ông nói: “Thực tế mà nói, Việt Nam có thể dân chủ hoá và đảng Cộng sản có thể lãnh đạo quá trình đó. Đảng Cộng sản vẫn có thể tranh cử, thắng cử và cầm quyền với tính chính danh lớn hơn nhiều”.

GS Vũ Tường nói ông Nguyễn Phú Trọng trong 10 năm qua đã nhận thấy tham nhũng là điều đang làm xói mòn đảng Cộng sản Việt Nam nên đã “loay hoay” tìm cách chống lại nó. Mặc dù đạt được một số thành quả nhất định, nhưng theo GS. Tường, “chống tham nhũng mà không có sự tham gia của công luận, báo chí và đảng đối lập thì sẽ rất hạn chế”, hậu quả là hệ thống công quyền vẫn còn rất nhiều quan chức tham nhũng khác, chỉ là “những đồng chí chưa bị lộ” mà thôi.

Việc đảng Cộng sản chủ động “dân chủ hoá”, vẫn theo GS Tường, chỉ mang lại lợi ích, thậm chí giúp ngăn ngừa khả năng đảng Cộng sản bị mất quyền lực khi tính chính danh không còn nữa.

22 BÌNH LUẬN

KHI 'RÕ RÀNG, SÒNG PHẲNG . . ., SỢ GÌ' LÀ CHỦ TRƯƠNG ĐỐI NGOẠI CỦA CHẾ ĐỘ (Đặng Đình Mạnh / Blog VOA)

Khi ‘rõ ràng, sòng phẳng, ... , sợ gì’ là chủ trương đối ngoại của chế độ

Đặng Đình Mạnh

01/03/2024

https://www.voatiengviet.com/a/khi-ro-rang-song-phang-so-gi-la-chu-truong-doi-ngoai-cua-che-do/7509955.html

Đặng Đình Mạnh (*)

Người Việt sẽ dễ dàng bật cười khi nghe phát biểu tự tán dương của ông Nguyễn Phú Trọng về hiện tình đất nước, như "Đất nước ta chưa bao giờ có được tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay" [1], vì có vẻ như, ông ấy đang nói về một đất nước nào khác chứ không phải Việt Nam.

Thật ra, một phần trong lời tán dương ấy là hoàn toàn có cơ sở, chứ không phải là một câu chuyện khôi hài lúc “trà dư, tửu hậu”. Đồng thời, những ứng xử đầy tính quả quyết, thậm chí ngạo mạn đến mức thiếu nghiêm túc của chế độ đối với cộng đồng quốc tế cũng đã cho thấy điều ấy.

Tháng 05/2023, tại BangKok, một nhân viên trong khối cộng đồng ngoại giao tại Hà Nội kể lại với người viết về một trong những buổi trao đổi công việc giữa họ và Hà Nội. Trong đó, ngay khi vừa nghe nhắc đến vấn đề tù nhân chính trị, thì người đại diện bên phía Việt Nam đã cắt ngang và cho rằng: Chủ đề này sẽ chẳng giải quyết được gì, vui lòng không đề cập đến nữa.

Không chỉ thế, hạ tuần tháng 12/2023, nhân dịp kỷ niệm 75 năm ngày ra đời của bản Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền, chính quyền Việt Nam đưa ra lời cam kết gồm 8 điểm với Liên Hiệp Quốc, rằng họ sẽ cải thiện hồ sơ nhân quyền và một số lãnh vực khác với hạn thực hiện là vào... cuối năm 2099 (tức là sau 76 năm nữa?!). Cho thấy thái độ ngạo mạn, thiếu nghiêm túc của chế độ đối với cộng đồng quốc tế như thế nào.

Mặc cho sự ứng xử của Việt Nam như thế nào đi nữa, nhưng thực tế thì chính quyền Hoa Kỳ và các đồng minh của họ vẫn một mực giữ thái độ hết sức vuốt ve đối với Hà Nội. Chúng ta cứ nhìn các hoạt động đối ngoại nhộn nhịp của chính quyền trong vài năm trở lại đây, hoặc ít nhất, từ khoảng giữa năm 2023 thì sẽ thấy rõ điều ấy:

· Hạ tuần tháng 06/2023, nâng cấp quan hệ Việt - Hàn lên mức cao nhất: “Đối tác chiến lược toàn diện”;

· Tháng 9/2023, Tổng thống Hoa Kỳ, ông Joe Biden đích thân đến Hà Nội ký kết thỏa thuận nâng cấp quan hệ Việt - Mỹ lên mức “Đối tác chiến lược toàn diện”. Nhân chuyến đi này, công chúng đã từng hy vọng về sự “lại quả” của chính quyền Việt Nam cho món quà nâng cấp quan hệ ngoại giao mà đích thân ông Joe Biden mang đến. Ít nhất cũng là sự trao trả tự do cho một số tù nhân chính trị hàng đầu hiện đang được cộng đồng quốc tế mong đợi. Nhưng không, một con số 0 tròn trĩnh.

· Cũng trong tháng 09/2023, bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN 43 tại Jakarta, Indonesia, Việt Nam và Úc cùng bày tỏ nguyện vọng sớm ký kết nâng cấp quan hệ Việt – Úc lên mức “Đối tác chiến lược toàn diện”;

· Ngay trong tháng kế tiếp, tháng 10/2024, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đến Hà Nội ký kết hàng loạt thỏa thuận. Trong đó, đáng chú ý nhất là việc Việt Nam đã chính thức gia nhập “Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam – Trung Quốc”, do Trung Quốc chủ trương;

· Hạ tuần tháng 11/2023, nâng cấp quan hệ Việt – Nhật lên cấp “Đối tác chiến lược toàn diện”;

Trước đó, năm 2016, Việt Nam cũng đã sớm ký kết nâng cấp quan hệ Việt - Ấn lên mức “Đối tác chiến lược toàn diện”.

Như vậy, có lẽ chỉ còn thiếu khối Cộng đồng chung Châu Âu, thì hầu hết các cường quốc lớn trên thế giới và khu vực gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ đều đã nâng cấp mối bang giao với chính quyền Việt Nam lên mức cao nhất.

Câu hỏi đặt ra rằng tại sao Việt Nam, một đất nước nghèo nàn, tụt hậu so với thế giới về mọi mặt, không hề chia sẻ những giá trị chung, mang tính phổ quát với thế giới văn minh, thậm chí trái lại, còn là một quốc gia độc tài, phản dân chủ, đàn áp nhân quyền... lại được ưu ái trong mối bang giao với các cường quốc phương tây như vậy? Không chỉ thế, mà trong các cuộc đối thoại nhân quyền, cho dù là một chế độ bị cả thế giới chán ghét, bị săm soi về “thành tích” nhân quyền tệ hại, nhưng họ cũng vẫn thể hiện thái độ hết sức ngạo mạn, kẻ cả?

Câu trả lời không quá bí hiểm, vì chúng đã là hiểu biết chung của những người quan tâm đến thời sự Việt Nam. Tất cả chỉ gói gọn trong một lý do: Vì vị thế địa chính trị của Việt Nam quan trọng thế cờ bao vây Trung Quốc của Hoa Kỳ và đồng minh mà thôi.

Trung quốc, khi bước vào thế kỷ XXI đã tự tin về tiềm lực của mình đến mức độ đã xếp lại sách lược “ẩn mình chờ thời” của ông Đặng Tiểu Bình, mà ngày càng cả quyết “trỗi dậy”, thể hiện mình như một mối nghi ngại cho hòa bình và sự ổn định trên chính trường quốc tế. Đáng kể nhất là thách thức quyền lực của Hoa Kỳ và đồng minh của họ. Điều này là cơ sở khiến chính quyền Hoa Kỳ phải thay đổi chính sách đối ngoại với chủ trương “Xoay trục hướng Đông”, bắt đầu vào nhiệm kỳ tổng thống của ông Barak Obama. Trong chủ trương đó, bao hàm chiến lược bao vây, khống chế Trung Quốc.

Trong chiến lược bao vây Trung Quốc, không thể thiếu vai trò quan trọng của Việt Nam.

Thật vậy, vị trí địa lý Việt Nam nằm ở phía nam Trung Quốc, sở hữu bờ biển kéo dài đến hơn 3.200km nhìn ra biển Đông, nơi có tuyến đường hàng hải quan trọng, nhộn nhịp nhất nhì thế giới, được đánh giá vận chuyển đến 50% khối lượng hàng hóa trên toàn thế giới.

Với đặc điểm như thế, giả thiết khi xảy ra một cuộc chiến giữa Trung Quốc với Hoa Kỳ và đồng minh, thì vô hình trung, Việt Nam trở thành một tiền đồn án ngữ, ngăn chặn quân đội Trung Quốc tràn xuống phía nam bằng đường bộ. Về phía đông, nhờ sở hữu ven biển kéo dài, cho nên, không cần phải đưa tàu chiến ra biển, thì Việt Nam vẫn có khả năng khống chế toàn bộ khu vực biển Đông. Các hải đảo thuộc khu vực Hoàng Sa và một phần Trường Sa mà Trung Quốc đang chiếm đóng, thậm chí, xây dựng cả đường băng cùng các công trình quân sự cũng không còn mấy ý nghĩa, vì tất cả đều nằm trong tầm khống chế của khí tài Việt Nam hiện có.

Thế nên, giữ cho Việt Nam không trở thành đồng minh của Trung Quốc, hoặc ít nhất, không quá ngả về phía Trung Quốc một khi xảy ra trận chiến quyết định là giải pháp mang tính chất quyết định của bàn cờ thế bao vây Trung Quốc. Làm được điều đó, không có cách gì hay hơn là đành phải ve vãn chính quyền Cộng Sản Việt Nam, nâng cấp mối quan hệ bang giao với Việt Nam lên mức cao nhất, cho dù, họ biết rất rõ tình trạng đàn áp nhân quyền của chính quyền Cộng Sản hiện tại là không thể chấp nhận.

Cho thấy, các thành tựu ngoại giao mà chính quyền Cộng Sản đang tự tán dương hoàn toàn xuất phát từ vị thế địa chính trị của Việt Nam mà thôi và nguồn gốc của địa chính trị Việt Nam là di sản, là thành quả mở mang bờ cõi của tiền nhân để lại. Chúng không phải là công trạng gì của Đảng Cộng Sản như ông Nguyễn Phú Trọng đang cố ra sức tán dương khi phát biểu về điều đó. Cho nên, cho dù không phải là chính quyền Cộng Sản, mà bất kỳ chính quyền nào nắm giữ quyền lực chính trị tại Việt Nam cũng sẽ đều được Hoa Kỳ và đồng minh ưu ái bang giao như thế cả.

Mặt khác, tuy không có công trạng gì, nhưng đảng Cộng Sản Việt Nam lại đang thu lợi từ sự ưu ái bang giao của Hoa Kỳ và đồng minh, như: Giúp gia tăng tính chính danh của chế độ, khoe khoang là công trạng của chế độ như lời tuyên bố của ông Nguyễn Phú Trọng "Đất nước ta chưa bao giờ có được tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay".

Thế nhưng, bên cạnh sự thu lợi của chế độ, thì điều đáng buồn rằng sự ưu ái bang giao của Hoa Kỳ và đồng minh lại không mang lại lợi ích gì đáng kể cho người dân Việt Nam, vốn là người chủ của đất nước và là người chủ của vị thế địa chính trị cần thiết cho Hoa Kỳ và đồng minh cả. Vì lẽ, tuy nâng cấp bang giao với chính quyền Cộng Sản, nhưng không mấy ai trong số họ tin cậy vào sự thành thật của chính quyền Cộng Sản cả, khi họ luôn luôn chứng kiến mối bang giao thâm tình “Môi hở, răng lạnh”, nồng ấm trong quan hệ Việt – Trung, cùng với đó là những lời lẽ có cánh dành cho nhau. Thế nên, mối nghi ngại về việc chính quyền Cộng Sản Việt Nam đóng vai con ngựa thành Troa là khả năng có thật.

Do đó, những lợi ích về kinh tế, quốc phòng mà Việt Nam từng mong mỏi đến từ Hoa Kỳ và đồng minh khi ký kết thỏa thuận nâng cấp bang giao vẫn chỉ đang tồn tại ở dạng lời hứa hẹn đẹp mắt, bùi tai mà không thực chất.

Về kinh tế, như chủ đề nghe phía Việt Nam nhắc nhiều nhất là mong muốn được chuyển giao công nghệ sản xuất chip bán dẫn, vốn có giá trị béo bở một con gà đẻ trứng vàng mà ngay chính Trung Quốc cũng đang thèm khát như thế nào. Thế nhưng, chuyển giao công nghệ tinh vi đó cho Việt Nam, thì liệu điều đó được giữ lại trong biên giới Việt Nam hay không? Hay sẽ được chuyển tiếp lên phía bắc cho anh bạn “Môi hở, răng lạnh”? Tương tự như thế với vấn đề quốc phòng…

Chưa kể rằng, sự ưu ái mà Hoa Kỳ và đồng minh dành cho chính quyền Cộng Sản Việt Nam chỉ có tính cách giai đoạn. Vì lẽ, nếu một khi vấn đề Trung Quốc được giải quyết xong, chiến lược bao vây Trung Quốc không còn cần thiết nữa, thì mặc nhiên, sự ưu ái sẽ chấm dứt. Lúc đó, chế độ Cộng Sản tại Việt Nam hoàn toàn mất chỗ chống lưng từ chính quyền Cộng Sản Trung Quốc. Đồng thời, với thái độ ngạo mạn, thiếu nghiêm túc hiện nay lại càng sớm bị Hoa Kỳ và các đồng minh quay lưng, thì khi đó, sự cáo chung của chế độ độc tài là lẽ đương nhiên.

Vấn đề còn lại, sự cáo chung ấy đánh dấu bằng biện pháp hòa bình hoặc đổ máu là hoàn toàn tùy thuộc vào tương quan lực lượng giữa các bên và phản ứng của chế độ Cộng Sản vào thời điểm ấy.

Thế nhưng, lúc này khi còn đang ở thế thượng phong với sự ưu ái từ các cường quốc, chế độ vẫn đang thể hiện đường lối đối ngoại hết sức ngạo mạn, thậm chí côn đồ với thế giới văn minh bên ngoài, mà các phát ngôn đầy khinh suất của ông Phạm Minh Chính, bị vô tình ghi âm được trong chuyến công du đến Hoa Kỳ vào trung tuần tháng 05/2022 đã thể hiện hết sức đầy đủ, chân thực: “Rõ ràng, sòng phẳng, ... nó, sợ gì!”.

------------------------

(*) Đặng Đình Mạnh là một luật sư nhân quyền đến từ Việt Nam. Trong 10 năm qua, ông tham gia bào chữa trong hơn 80 phiên tòa chính trị. Nhiều người trong số thân chủ của ông là những tù nhân chính trị hoặc những vụ án nổi tiếng như nhà báo Phạm Chí Dũng, Phạm Thị Đoan Trang, Trương Duy Nhất, Huỳnh Thục Vy, ba mẹ con bà Cấn Thị Thêu, Trịnh Bá Tư, Trịnh Bá Phương, Vụ án Đồng Tâm, Vườn Rau Lộc Hưng, Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ...

Năm 2021 ông bị Bộ Công An ban hành quyết định cấm xuất cảnh. Tháng 02/2023, ông bị Bộ Công An yêu cầu Cơ quan An ninh Điều tra tiến hành điều tra đối với ông.

Tháng 06/2023, ông được chính quyền Hoa Kỳ cho phép nhập cảnh để tỵ nạn chính trị tại Mỹ.

----------------

Ghi chú:

[1] Phát biểu của ông nguyễn Phú Trọng tại Phiên khai mạc Đại hội XIII Đảng Cộng Sản Việt Nam vào sáng 26/01/2021

LÒNG DÂN ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA (Trịnh Hữu Long / Luật Khoa tạp chí)

Lòng dân định hướng xã hội chủ nghĩa

Trịnh Hữu Long - Luật Khoa tạp chí

JULY 26 20243:57 PM

https://www.luatkhoa.com/2024/07/long-dan-dinh-huong-xa-hoi-chu-nghia/?ref=luat-khoa-newsletter

HÌNH : https://images.unsplash.com/photo-1528106513280-0b73c721b234?crop=entropy&cs=tinysrgb&fit=max&fm=webp&ixid=M3wxMTc3M3wwfDF8c2VhcmNofDk1fHx2aWV0bmFtJTIwcHJvcGFnYW5kYXxlbnwwfHx8fDE3MjE5ODM5NjF8MA&ixlib=rb-4.0.3&q=80&w=1000

Ảnh: Dirk Spijkers / Unsplash.

Ở ta người ta hay nói về “lòng dân”.

“Ý đảng - lòng dân”. “Thế trận lòng dân”. “Sức mạnh của lòng dân”.

“Đi vào lòng dân”.

Gần đây, nhân dịp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời, người ta lại nói về “Bác Trọng trong lòng dân”, “quốc tang trong lòng dân”, “những câu nói đi vào lòng dân của Tổng Bí thư", v.v. [1]

Cựu đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc, người rất hay nói về lòng dân, cũng cảm thán trên đường đi viếng ông Trọng: "Lòng dân là thước đo công bằng và chuẩn mực nhất, bà con khắp nơi đến đây đã thể hiện rất rõ điều đó". [2] Rất nhiều người đồng tình với ông Quốc, lấy những hàng dài người đi viếng như một đại lượng đo lòng dân với ông Trọng.

Tôi hoàn toàn tin rằng nhiều người, nếu không muốn nói là đa số thường dân ta, thực lòng mến mộ và cảm phục ông Trọng. Tình cảm của họ thể hiện ra trên mạng và trên đường thăm viếng là thật. Nó phản ánh nhiều điều, trong đó chắc chắn có nỗi bức xúc của họ với quốc nạn tham nhũng và sự ủng hộ của họ với những nỗ lực chống tham nhũng của ông Trọng. Nó cũng là thông điệp mạnh mẽ gửi tới các quan chức khác rằng cứ trong sạch thì dân thương, bằng không thì dân ghét.

“Dân thương dân lập đền thờ
Dân ghét dân đái trôi mồ thối xương".

Không biết tự bao giờ lòng dân đã đi vào ca dao như vậy.

Ấn tượng ta có được từ những diễn ngôn về lòng dân như vậy là gì? Hàm ý của nó rất rõ: dân biết.

Dân biết nên dân mới thương, mới ghét được. Dân biết hết, không lừa được dân đâu. Bởi vậy nên nói như ông Dương Trung Quốc, dân là chuẩn nhất.

Tới đây, mọi thứ bắt đầu phức tạp

Dân biết?

Dân biết xuất phát từ việc dân hoặc là được cung cấp thông tin, hoặc là được tự do điều tra thông tin, hoặc tốt nhất là cả hai. Đáng tiếc rằng, nguồn tin mà dân được cung cấp về ông Nguyễn Phú Trọng lại đến từ một nguồn duy nhất: Đảng và Nhà nước. Nguồn tin đó chất lượng tới đâu? Có khách quan không? Có đa chiều không? Có lẽ đi hỏi “lòng dân” là tốt nhất.

Dân có được tự do điều tra thông tin, hay nói cách khác là dân có được tự do làm báo để đi moi tin về các nhà lãnh đạo như ông Trọng hay không? Câu trả lời rất rõ ràng là không. Suốt đời ông Trọng đã theo đuổi chính sách cấm đoán hà khắc với báo chí, không cho phép báo chí tư nhân, bỏ tù những nhà báo độc lập và những ai lên tiếng phản biện. [3]

Không những vậy, ông Trọng còn chủ trương xây dựng một nền độc tài kỹ thuật số, ngăn chặn những luồng thông tin “phi chính thống” trên mạng Internet bằng cách chặn website và yêu cầu các công ty như Facebook, YouTube gỡ/chặn nội dung bị cho là “phản động”.

Trong suốt thời ông Trọng “đốt lò”, trên báo chí chính thống không có bất kỳ bài báo nào phản biện cách chống tham nhũng của ông. Cũng như không có bất kỳ phóng sự nào điều tra tài sản của ông Trọng hay chất vấn những quyết định của ông, nhất là trong thời kỳ đại dịch COVID-19 hay những cuộc khủng hoảng lớn như vụ cá chết năm 2016 và vụ Đồng Tâm năm 2020. Thậm chí khi ông biệt tăm hàng tuần lễ cũng không có báo nào dám gặng hỏi ông ấy đi đâu và sự vắng mặt của ông ấy ảnh hưởng thế nào tới công tác của chính quyền. Trong bối cảnh vụ bê bối về quản lý ở dự án khu đô thị Ciputra ở Hà Nội tiếp tục bị điều tra, không báo nào dám hỏi hay điều tra xem ông Trọng, người giữ chức bí thư Thành ủy Hà Nội thời đó, có tham nhũng hay không, có thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng hay không, có làm ngơ cho cấp dưới sai phạm hay không. [4]

Ông Trọng, và rộng hơn là đảng của ông, đã bịt hết đường biết của dân, vậy thì dân biết cái gì?

Dân biết những bài phát biểu chống tham nhũng đanh thép của ông.

Dân biết những kẻ bị ông bỏ tù vì tội tham nhũng.

Dân biết những người bạn học cũ, thầy cô giáo cũ lên báo lên mạng ca ngợi ông.

Những quyết định của con người đều dựa trên những thông tin mà họ thu nhận được. Thấy lửa nóng thì rút tay lại, thấy sấm sét thì đi tìm chỗ trú, và thấy toàn thông tin tốt đẹp về “bác Trọng” thì ca ngợi. Bởi vậy mới nói lòng dân với ông Trọng phần nhiều là chân thành, còn năng lực chất vấn thì đã bị triệt tiêu.

Lòng dân không đi viếng có được tính là lòng dân?

Tôi tin rằng đi viếng ai là việc cá nhân và người khác cần tôn trọng quyết định đó. Thế còn những người không đi viếng có nên được tôn trọng không? Dĩ nhiên rồi. Có phải ai cũng có điều kiện đi viếng đâu.

Vậy những người đã không đi viếng mà còn nói ngược nói xuôi về Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thì sao?

Cái này khó.

Nói ngược nói xuôi không phải là thứ được khuyến khích ở nước ta. Đảng nói xuôi thì ta cũng phải nói xuôi. Đảng nói ngược thì ta cũng phải nói ngược. Đảng nói phải kính yêu bác Trọng thì ta cũng phải kính yêu bác Trọng. Chệch ra là dở mọi đàng.

“Đến bố tôi tôi còn có lúc thương lúc giận, sao tôi phải tuyệt đối kính yêu bác Trọng?”, sẽ có người nói như vậy.

Và quả đúng như vậy.

Tử tù oan Lê Văn Mạnh đã bị hành quyết ngày 22/9 năm ngoái dưới thời ông Trọng. [5] Hai tử tù khác, Hồ Duy Hải và Nguyễn Văn Chưởng, đã bị xét xử và chịu án oan thấu trời dưới thời ông Trọng. Ngay cả khi ông Trọng là chủ tịch nước và có quyền ân giảm án tử hình cho họ, ông cũng không làm. [6] Họ kính yêu ông Trọng nổi không? Tôi không biết. Họa chăng phải ra mộ hỏi anh Mạnh.

Ông Lê Đình Kình, đồng chí của ông Trọng, đã chết tức tưởi dưới nòng súng của chính chế độ mà ông đã dành cả đời gây dựng, trong cuộc đột kích của công an ở xã Đồng Tâm ngày 9/1/2020. [7] Chế độ đó không những đã cướp đất của dân làng ông, mà còn cướp đi chính tính mạng của ông khi ông đứng lên bảo vệ quyền lợi của dân làng. Chế độ đó, nhìn tít lên cao, thì thấy ông Trọng. Nói cho cùng, chế độ sở hữu toàn dân về đất đai mà ông Trọng ra sức bảo vệ trong suốt sự nghiệp của mình là ngọn nguồn của những nỗi oan khiên mà bà con dân oan mất đất đã kêu ròng rã hàng chục năm nay. Ông Kình và những dân oan đó kính yêu ông Trọng nổi không? Tôi cũng không biết. Ông Trọng chưa bao giờ cho họ lên báo để nói.

Hồi năm 2016, vụ ô nhiễm do công ty Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh gây ra ở miền Trung đã tạo ra một cuộc khủng hoảng môi trường lớn chưa từng có ở nước ta. [8] Hàng triệu người dân ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế đã mất kế sinh nhai, cuộc sống vốn đã khó khăn nay càng thêm tối tăm mù mịt. Chính quyền của ông Trọng đã bưng bít thông tin vụ việc và bí mật ký một thỏa thuận trị giá nửa tỷ đô với công ty Formosa. Hàng chục nghìn người đã xuống đường biểu tình phản đối ở Hà Nội, Sài Gòn và nhiều tỉnh, thành khác. Họ có được tính là lòng dân không?

Năm 2018, Bộ Chính trị của ông Trọng thúc bằng được Quốc hội phải thông qua dự luật Đặc khu. Hàng trăm nghìn người ở nhiều tỉnh, thành lại xuống đường tiếp, tạo ra một cuộc biểu tình lớn nhất ở nước ta sau năm 1975. [9] Họ có được tính là lòng dân không?

Không thấy ông Dương Trung Quốc nói gì về lòng dân khi đó. Nhưng với ông Trọng thì câu trả lời rất rõ ràng: không. Ông xua quân đàn áp dã man những đoàn dân biểu tình đó, dập tắt phong trào khi nó chỉ vừa chớm nở.

Lòng dân có dám tỏ?

Ông Nguyễn Phú Trọng đối xử với lòng của một bộ phận dân như vậy, dân có dám tỏ lòng phản đối ông nữa hay không?

Với tuyệt đại đa số nhân dân là không.

Có biết ông tham quyền cố vị, xé bỏ Điều lệ Đảng để cầm quyền tới nhiệm kỳ thứ ba thì dân cũng không dám hé răng.

Có phẫn nộ với việc ông ra quyết sách sai thời COVID thì dân cũng không dám phản đối.

Có thắc mắc với việc tại sao ông Trọng không công khai tài sản cá nhân thì dân cũng không dám chất vấn.

Trong một môi trường độc tài mà ông Trọng là nhà độc tài đứng đầu, lòng dân nào dám tỏ? Người ta chỉ dám tỏ trong một xã hội tự do, nơi nói ra sự thật và suy nghĩ thực của mình cũng không bị ông Trọng hay ông Tô Lâm bắt bỏ tù. Tự do là nền tảng để người ta sống thật.

***

Lòng dân nghe thì trừu tượng, mỹ miều. Trên thực tế, nó chỉ là công luận, tiếng Anh là public opinion.

Ở các nước tự do, người ta đo lòng dân bằng cách nào? Rất đơn giản: thăm dò dư luận. Nay thì ông Biden được 51% cử tri ủng hộ, mai thì ông chỉ còn 35%. Nay bà Thái Anh Văn lên voi, mai lại xuống chó.

Nhưng thăm dò thì cũng chỉ được vài chục ngàn người. Lấy gì mà tin? Thì tổ chức bầu cử để cử tri sáng suốt lựa chọn.

Bầu cử tự do là cuộc thăm dò dư luận lớn nhất mà một quốc gia có thể tổ chức. Trong lịch sử các nền dân chủ từ Đông sang Tây, chưa từng thấy ai được bầu lên với 100% số phiếu. Lòng dân coi vậy mà cũng nửa xanh nửa đỏ, có khi như bảy sắc cầu vồng. Đời chính khách vì vậy mà nổi trôi theo lòng dân nhưng là một loại lòng dân được đo đạc và lượng hóa rõ ràng, chứ không phải là loại lòng dân được đo một cách cảm tính ở trước cổng Nhà Tang lễ Quốc gia.

Đúng ra nước ta đã có thể có những cuộc thăm dò lòng dân có ý nghĩa như vậy nếu như ông Trọng và các đồng chí của ông không ngăn cản những nỗ lực dân chủ hóa đất nước suốt mấy chục năm qua.

Trước khi dân được tự do tỏ lòng, có ích chi mà nói nhiều về lòng dân.

-------------

Chú thích

1. Trần Phương. (2024, July 19). Nguyễn Phú Trọng: Một đời gác đền và đốt lò. Luật Khoa Tạp Chí; Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.com/2024/07/nguyen-phu-trong-mot-doi-gac-den-va-dot-lo

2. VnExpress. (2024, July 26). Ông Dương Trung Quốc: “Lòng dân là thước đo chuẩn mực nhất.” Vnexpress.net; Báo VnExpress. https://vnexpress.net/ong-duong-trung-quoc-long-dan-la-thuoc-do-chuan-muc-nhat-4774273.html

3. Trịnh Hữu Long. (2024, July 22). Nguyễn Phú Trọng và di sản chống ngôn luận. Luật Khoa Tạp Chí; Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.com/2024/07/nguyen-phu-trong-va-di-san-chong-ngon-luan

4. Vụ Ciputra: khơi lại trách nhiệm người đứng đầu của ông Nguyễn Phú Trọng? (2024). Radio Free Asia. https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/reviving-the-ciputra-case-targeting-nguyen-phu-trong-07082024124458.html

5. Trọng Phụng. (2023, September 20). Diễn biến: Vụ án của tử tù Lê Văn Mạnh. Luật Khoa Tạp Chí; Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.com/2023/09/dien-bien-vu-an-le-van-manh

6. Di, T. (2018, October 23). Bốn bản án tử hình trên bàn tân Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng | Luật Khoa tạp chí. Luật Khoa Tạp Chí; Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.com/2018/10/bon-ban-an-tu-hinh-tren-ban-tan-chu-tich-nuoc-nguyen-phu-trong

7. May. (2020, September 6). “Đến cuối đời, chồng tôi vẫn tin vào Đảng” | Luật Khoa tạp chí. Luật Khoa Tạp Chí; Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.com/2020/09/den-cuoi-doi-chong-toi-van-tin-vao-dang

8. “Bắt bớ” xảy ra trong biểu tình vì cá chết - BBC News Tiếng Việt. BBC News Tiếng Việt; BBC News Tiếng Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/05/160508_protest_fish_death_environment

9. Biểu tình tại TP HCM sáng 10/6. BBC News Tiếng Việt; BBC News Tiếng Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44428370