NỘI
DUNG :
Chặn
phi cơ dân sự, bắt đối lập: Chính quyền Belarus gửi một tín hiệu mạnh đến Liên
Âu
Trọng Thành
- RFI
Belarus
bị cáo buộc có hành vi “không tặc cấp nhà nước”
Trọng Nghĩa
- RFI
========================================================
Chặn
phi cơ dân sự, bắt đối lập: Chính quyền Belarus gửi một tín hiệu mạnh đến Liên
Âu
Trọng
Thành -
RFI
Đăng ngày: 24/05/2021 - 15:21
Việc chính quyền Belarus điều chiến đấu cơ buộc phi
cơ dân sự châu Âu, trên đường từ Hy Lạp sang Litva, hôm 23/05/2021, phải hạ
cánh khẩn cấp, với kết quả là một nhà đối lập Belarus bị bắt giữ ngay tại phi
trường, là một tín hiệu mạnh gửi đến Liên Hiệp Châu Âu.
Belarus thách thức
Liên Hiệp Châu Âu khi ép máy bay của hãng hàng không Ryanair hạ cánh để bắt một
hành khách trên chuyến bay. Đó là nhà đối lập R. Protassevitch. AP
Truyền thông Nhà nước Belarus đồng loạt khẳng
định việc chiến đấu cơ MiG-29 chặn chuyến bay FR4978 từ Athenes đến Vilnius là
do « báo động có bom », và đây là một phản ứng bình thường,
« phù hợp với các chuẩn mực » quốc tế. Theo truyền thông
Belarus, « cơ quan điều khiển không lưu phải có trách nhiệm đề nghị phi
hành đoàn hạ cánh xuống sân bay gần nhất vào thời điểm nhận được thông tin báo
động, và cụ thể sân bay gần nhất trong trường hợp này là Minsk ».
Báo chí Nhà nước Belarus bác bỏ việc buộc
máy bay hạ cánh có mục tiêu bắt giữ nhà đối lập Roman Protassevitch, người có mặt
trên máy bay. Theo truyền hình Nhà nước Belarus, hành khách Protassevitch
« chỉ khiến cơ quan an ninh để ý » vào thời điểm các du khách
« đi qua cửa kiểm soát ». Theo kênh truyền thông không chính
thức của phủ tổng thống Belarus, Telegram Pool Pervogo, « việc một kẻ
khủng bố có mặt trong số các du khách không phải là lỗi của những người đã đưa
ra quyết định trợ giúp hành khách chuyến bay này ».
Được Nga hậu thuẫn,
chế độ Loukachenko sẵn sàng bóp chết đối lập
Trả lời RFI, nhà xã hội học Ronan Hervouet,
chuyên gia về Belarus, giảng viên Đại học Bordeaux, nhận định rằng sự việc nói
trên là « tín hiệu rất mạnh » của chính quyền Belarus gửi đến
Liên Âu. Điều đó có nghĩa là chính quyền Loukachenko sẵn sàng dùng mọi cách để
bóp chết phong trào đối lập, và áp lực của Liên Hiệp Châu Âu nhằm thúc đẩy đối
thoại giữa chính quyền Belarus và đối lập đã không hề mang lại kết quả :
« Báo đối lập Nexta đã đóng vai
trò thực sự quan trọng trong phong trào phảng kháng đòi dân chủ tại Belarus vào
tháng 8/2020, và nhiều tuần, nhiều tháng tiếp theo đó. Đã có nhiều thông tin,
phim, video về các hành động đàn áp của cảnh sát đã được phổ biến nhờ báo mạng
Nexta. Báo đối lập Nexta đã là một tác nhân làm suy yếu chế độ Loukachenko. Tôi
cho rằng những người chủ trì Nexta chính là đối tượng quan trọng của chính quyền
Belarus. Chế độ Loukachenko phải chấm dứt được các hoạt động của mạng báo chí độc
lập này, để có thể áp đặt trở lại nền cai trị sắt đá tại quốc gia này.
Về phía phản ứng của Liên Hiệp Châu Âu, chính quyền
Minsk không mấy lo ngại. Ông Loukachenko đã thành công trong việc có được sự ủng
hộ của tổng thống Nga Putin. Tổng thống Nga cũng đã không lưỡng lự khi đầu độc
một lãnh đạo đối lập.
Đây thực sự là một hành động cho thấy chính quyền
Loukachenko có thể đàn áp, nếu họ muốn, và vào bất cứ lúc nào, để nhằm cho thấy
họ đang kiểm soát toàn bộ tình hình, và tất cả những kêu gọi về chính trị, đạo
lý hay ngoại giao trong hiện tại không mang lại tác động gì ».
Theo
AFP, bộ Ngoại Giao Nga đã ngay lập tức lên tiếng ủng hộ chính quyền Belarus, chống
lại các lên án từ phương Tây. Trên Facebook, người
phát ngôn của bộ Ngoại Giao Nga Maria Zakharova, mỉa mai « việc các nước
phương Tây coi sự cố trong không phận Belarus là một chuyện gây sốc, quả là điều
chướng tai gai mắt ». Phát ngôn viên Ngoại Giao Nga cáo buộc ngược trở
lại, khi khẳng định, trong quá khứ, các nước phương Tây đã từng là thủ phạm của
nhiều vụ « bắt cóc, buộc máy bay hạ cánh và bắt người bất hợp
pháp ».
-----------------------------------------
.
Belarus
bị cáo buộc có hành vi “không tặc cấp nhà nước”
Trọng
Nghĩa -
RFI
Đăng ngày: 24/05/2021 - 15:29
Ngay từ hôm 23/05/2021, sau vụ chuyến bay
Athens-Vilnius của hãng hàng không Ryanair khi qua không phận Belarus đã bị
chiến đấu cơ nước này chặn đường buộc đáp xuống phi trường Minsk, chính quyền
Loukachenko đã lập tức bị nhiều nước tố cáo là đã có hành vi không tặc cấp nhà
nước, thâm chí là “khủng bố Nhà nước”. Những cáo buộc này dĩ nhiên đã bị
Belarus và Nga bác bỏ.
Nhà báo và blogger
Roman Protasevich, (áo nâu) là một trong những hành khách chuyến bay bị Belarus
ép hạ cánh xuống phi trường Minks ngày 23/05/2021. © REUTERS/Str
Đối với Hy Lạp, điểm xuất phát của chuyến bay
Athens-Vilnius, sự cố quả đúng là một hành vi không tặc, do một Nhà nước tiến
hành. Bộ Ngoại Giao Hy Lạp đã chỉ trích nặng nề một hành động “không tặc cấp
Nhà nước”.
Tại Litva, điểm đến của chiếc phi cơ, tổng thống
Gitanas Nauseda cũng gọi đây là một vụ “không tặc” và là một cuộc “tấn
công chưa từng có tiền lệ”, đòi hỏi cả Liên Âu lẫn NATO phản có phản ứng
ngay lập tức.
Nước Pháp, qua lời quốc vụ khanh đặc trách
Liên Âu Clément Beaune vào sáng nay, cũng không nói gì khác hơn khi cho rằng việc
làm của Belarus là “một hành động không tặc cấp Nhà nước không thể
không bị trừng phạt”. Ngay từ tối hôm qua, ngoại trưởng Pháp Jean Yves Le
Drian đã nói đến một vụ không tặc do một Nhà nước tiến hành, đòi hỏi toàn khối
Liên Âu phải có phản ứng đáp trả thống nhất và đích đáng.
Về phần mình, thủ tướng Ba Lan Mateusz
Morawiecki còn nhấn mạnh đến vụ Belarus chận chiếc máy bay dân dụng để vụ bắt
giữ một nhà đối lập, xem đấy là một “hành vi khủng bố Nhà nước”.
Bên kia bờ Đại Tây Dương, Hoa Kỳ cũng bày tỏ
thái độ cực kỳ phẫn nộ. Theo ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, chính quyền
Loukachenko đã có một “hành động trơ trẽn và không thể chấp nhận được”
khi dùng máy bay quân sự để buộc một chuyến bay dân sự đổi hướng và bắt giữ một
nhà báo”. Ông Blinken đã lên tiếng yêu cầu mở một cuộc điều tra quốc tế, tương
tự như tổng thư ký khối NATO .
Dĩ nhiên là chính quyền Belarus đã bác bỏ hoàn
toàn những cáo buộc của phương Tây. Bộ Ngoại Giao nước này khẳng định trong một
thông cáo trên trang Web của họ rằng hành động của các cơ quan chức năng
Belarus đều phù hợp với các nguyên tắc quốc tế. Đài truyền hình Nhà nước
Belarus thì cho rằng chiếc phi cơ chở khách đã phải hạ cánh xuống Minsk vì “báo
động có bom”, còn nhà báo đối lập là một kẻ khủng bố chỉ bị lực lượng an
ninh chú ý khi qua cửa kiểm soát ở phi trường.
Tất cả những lập luận trên đây là nhằm bác bỏ
các thông tin được phe đối lập Belarus loan tải, theo đó việc buộc máy bay hạ
cánh có mục tiêu bắt giữ nhà đối lập Roman Protassevitch, người có mặt trên máy
bay, là nhân viên cơ quan KGB của Belarus đã theo chân nhà đối lập này từ
Athens, sau đó gây sự cố trên máy bay khi phi cơ đi vào không phận Belarus, tạo
cớ cho hành vi can thiệp thô bạo.
Vai trò của tổng thống Loukachenko rất đáng ngờ,
vì theo chính các nguồn tin từ Belarus và Nga, ông là người ra lệnh cho chiếc
chiến đấu cơ Mig-29 bay lên để chận bắt chiếc máy bay của hãng Ryanair.
Một số nhà quan sát còn bác bỏ lập luận chính
thức của Belarus là khi có tin về “sự cố”, chiếc phi cơ chở khách gần Vilnius
hơn là Minsk, nhưng vẫn bị bắt buộc phải đáp xuống phi trường thủ đô Belarus.
Dẫu sao thì hành động của chính quyền Belarus
đã làm cho các tổ chức hàng không dân dụng quốc tế rất quan ngại. Trong một
thông cáo công bố hôm qua, 23/05, Tổ Chức Hàng Không Dân Dụng Quốc Tế ICAO cho
biết là sự cố đã vi phạm Công Ước về hàng không dân dụng quốc tế, tức là
Công Ước Chicago năm 1944.
Theo Reuters, một tổ chức khác là Hiệp Hội Vận
Tải Hàng Không Quốc Tế IATA cũng lên tiếng chỉ trích hành động của Belarus, bị
cho là “không phù hợp với các quy định luật pháp quốc tế”.
No comments:
Post a Comment