ĐIỀU
GÌ SẼ XẢY RA KHI QUỐC HỘI MỸ HỌP CHỨNG NHẬN KẾT QUẢ BẦU CỬ?
05/01/2021
Bất chấp nỗ lực từ Tổng
thống Donald Trump và các nghị sĩ Cộng hòa để thách thức thắng lợi của ông Joe
Biden trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020, con đường lật ngược kết quả tại phiên
kiểm phiếu ở Quốc hội Mỹ hầu như không có cơ hội thành công trong khi một nhà
quan sát nói với VOA rằng nỗ lực này là ‘phản dân chủ’.
Quốc hội Hoa Kỳ sẽ nhóm họp
vào thứ Tư ngày 6/1 để kiểm đếm và xác nhận số phiếu đại cử tri bầu Tổng thống
của mỗi bang mà theo đó ông Joe Biden giành được 306 phiếu so với 232 của ông
Donald Trump để đắc cử Tổng thống thứ 46.
Đây là một công việc phần
nhiều mang tính thủ tục trong các cuộc bầu cử từ trước đến nay, nhưng năm nay
nó lại thu hút sự chú ý của công luận vì ông Trump và các đồng minh quyết thách
thức kết quả tại phiên họp này và coi đây là cơ hội có thể lật ngược thế cờ.
Trong các nỗ
lực đó có việc phe Cộng hòa ở các tiểu bang mà ông Trump có tranh chấp đã cử ra
‘cử tri đoàn thay thế,’ bên cạnh cử tri đoàn chính thức bỏ phiếu cho ông Biden.
Bản thân ông Trump cũng đã kêu gọi các ủng hộ viên tập hợp về thủ đô Washington
D.C. trong ngày 6/1 để gây sức ép với Quốc hội. Một dân biểu Cộng hòa còn kiện
ra tòa đòi cho phép Phó Tổng thống Mike Pence được toàn quyền quyết định phiếu
đại cử tri các bang.
Nhưng quan trọng nhất là nỗ lực của
các dân biểu và thượng nghị sĩ Cộng hòa ở Quốc hội phản đối kết quả kiểm phiếu ở
những bang tranh chấp vào ngày 6/1.
Không phải lần đầu
Việc các dân biểu Hạ viện
ở bên thua cuộc tiến hành một cuộc chiến mang tính biểu tượng để chống lại kết
quả bầu cử Tổng thống đã trở thành thường xuyên sau các cuộc bầu cử vừa qua.
Tuy nhiên, các thượng nghị
sĩ tham gia vào các nỗ lực này ít xảy ra hơn, nhưng lần này thì có hơn một chục
thượng nghị sĩ sẽ tham gia bên phía ông Trump. Các thượng nghị sĩ Josh
Hawley và Ted Cruz sẽ dẫn đầu nhóm nghị sĩ thử thách kết quả kiểm
phiếu bầu và kêu gọi kiểm toán khẩn cấp để điều tra cáo buộc gian lận mặc dù
không có bằng chứng về gian lận lan rộng.
Thách thức này chỉ có thể
trì hoãn điều không thể tránh khỏi là Quốc hội sẽ xác nhận chiến thắng của ông
Joe Biden. Nhưng nó sẽ buộc Quốc hội phải biểu quyết và đặt Phó Tổng thống
Pence vào tình thế khó xử là cuối cùng phải tuyên bố chính thức chiến thắng của
Biden.
Trình tự kiểm phiếu ở Quốc hội
Trong suốt tháng 11 và
tháng 12, các tiểu bang đã chứng nhận kết quả ở bang họ. Sau đó, cử tri đoàn đã
bỏ phiếu vào ngày 14/12 dựa trên những kết quả đó. Các tiểu bang đã gửi tổng số
phiếu đại cử tri của họ đến Quốc hội khóa mới để được kiểm đếm và xác nhận. Việc
này chủ yếu là hình thức, vì luật bầu cử quy định Quốc hội phải coi kết quả của
các bang được hoàn thành trước thời hạn chót 8/12 là ‘chung cuộc’.
Sau bước xác nhận của Quốc
hội, tất cả những gì còn lại sau đó là lễ nhậm chức Tổng thống vào ngày 20/1.
Quốc hội kiểm phiếu như thế
nào?
Lưỡng viện sẽ họp chung.
Phó Tổng thống Pence sẽ chủ trì phiên họp này. Ông ấy có thể giao việc này cho
một thượng nghị sĩ khác, nhưng nhiều khả năng ông Pence sẽ không làm như vậy.
Họ sẽ kiểm phiếu các bang
theo thứ tự bảng chữ cái. Đối với từng bang, các thư ký ngồi bên dưới sẽ trao
cho ông Pence các phong bì, nói cho ông biết số phiếu, và ông phải đọc to lên.
Sau đó, Quốc hội sẽ bỏ phiếu về để chấp nhận kết quả của các bang.
https://gdb.voanews.com/FB465712-D1A6-49D6-98CC-2D2511DABC9A_w650_r1_s.jpg
Một phiên họp chung
của lưỡng viện Quốc hội Mỹ khi Tổng thống Donald Trump đọc thông điệp liên bang
hồi năm 2018
Làm sao kiện phiếu đại cử tri?
Để thách thức được xem
xét, ít nhất một nghị sĩ từ mỗi viện Quốc hội phải phản đối phiếu đại cử tri của
bang nào đó. Hơn hai chục thành viên Cộng hòa tại Hạ viện cho biết họ sẽ cố gắng
thách thức kết quả và hơn chục thượng nghị sĩ Cộng hòa sẽ tham gia cùng họ - mặc
dù Lãnh đạo khối Đa số ở Thượng viện, ông Mitch McConnell, đã kêu gọi các thượng
nghị sĩ bên đảng ông đừng dây vào chuyện này.
Các nghị sĩ không cần phải
giải thích chi tiết lý do tại sao họ phản đối; họ chỉ cần phản đối bằng văn bản
và ông Pence sẽ đọc to cho mọi người nghe.
Nếu có ý kiến phản đối đối
với cử tri đoàn của tiểu bang nào đó được đưa ra từ cả Hạ viện và Thượng viện,
các viện phải chia ra để bỏ phiếu về sự phản đối đó và họ có tới hai tiếng đồng
hồ để tranh luận.
Dự đoán cách Quốc hội bỏ phiếu
Hạ viện do đảng Dân chủ
kiểm soát có đủ số phiếu nhấn chìm mọi đơn kiện.
Trong khi tại Thượng viện,
các lãnh đạo đảng Cộng hòa đã không thể giữ cho đảng họ đoàn kết trong việc
này, nhưng họ dự kiến sẽ có đủ phiếu bầu trong đảng để xác nhận chiến thắng của
ông Biden, mặc dù có tới cả chục thượng nghị sĩ Cộng hòa bất tuân. Thượng nghị
sĩ John Thune, lãnh đạo số 2 của đảng Cộng hòa tại Thượng viện, hồi
tháng trước đã nói rằng bất kỳ thách thức phiếu đại cử tri nào cũng sẽ thất bại
thảm hại. Các thượng nghị sĩ Cộng hòa như Mitt Romney và Ben Sasse
gọi thách thức của các đồng nghiệp đối với kết quả bầu cử là ‘nguy hiểm’.
Ít nhất một
người Cộng hòa chỉ trích những thách thức này đã chỉ ra cuộc điện đàm kéo dài một
giờ của Tổng thống Trump với Bộ trưởng Hành chính bang Georgia mà trong đó Tổng
thống tìm cách đảo ngược thất bại của ông ở Georgia là lý do cho Đảng Cộng hòa
đứng lên đối đầu với ông Trump và bỏ phiếu chứng nhận kết quả hợp pháp của các
bang. “Gửi tới mọi thành viên
Quốc hội đang cân nhắc việc phản đối kết quả bầu cử,” dân biểu Cộng hòa Adam
Kinzinger viết trên Twitter. “Quý vị không thể - trước việc này - làm vậy với
lương tâm trong sạch”.
Thái độ không đồng tình của
các lãnh đạo Đảng Cộng hòa trước việc thách thức kết quả bầu cử cho ông Biden
là đáng chú ý vì phần lớn các nghị sĩ Cộng hòa phải mất hơn một tháng sau ngày
bầu cử mới công nhận ông Biden là người chiến thắng. Nhưng đa số các nghị sĩ Cộng
hòa dường như không muốn thông qua Quốc hội để đảo ngược nguyện vọng cử tri.
Cũng không có cơ sở pháp
lý để các thượng nghị sĩ nổi loạn chất vấn kết quả cử tri đoàn, vì tất cả các
bang bị ông Trump kiện tụng đều đáp ứng mọi yêu cầu pháp lý để phiếu đại cử tri
của họ được Quốc hội công nhận.
Nếu một viện bỏ phiếu chấp nhận
thách thức thì sao?
Nếu Thượng viện do phe Cộng
hòa kiểm soát quyết định bỏ phiếu ủng hộ một thách thức phiếu đại cử tri của một
bang, thì vẫn còn nhiều rào cản ngăn việc lật ngược chiến thắng của ông Biden.
Luật yêu cầu lưỡng viện
Quốc hội đều phải bỏ phiếu dứt khoát để phản đối kết quả phiếu đại cử tri của
bang đó, chứ không phải mỗi Thượng viện. Điều này sẽ không xảy ra ở Hạ viện do phe Dân chủ kiểm
soát.
Ngay cả khi bằng cách nào
đó cả hai viện đều đồng ý chấp nhận kiện thưa này, quyết định chung cuộc sẽ thuộc
về thống đốc các bang. Và tất cả các thống đốc ở các bang tranh chấp đều đã chứng
nhận kết quả mà ông Biden đã giành được.
Vì vậy, ngay cả khi chúng
ta đi sâu vào các khả năng giả định cho việc này xảy ra, vẫn còn rất nhiều chốt
chặn để bảo vệ chiến thắng của ông Biden.
Tại sao chuyện này có thể kéo
dài đến đêm khuya?
Ông Trump đã thua ở sáu
tiểu bang dao động trải dài khắp bảng chữ cái - từ Arizona đến Wisconsin. Các
thành viên Cộng hòa thách thức kết quả bầu cử đã cho biết họ sẽ thách thức tất
cả các bang này. Mỗi khi có một thách thức được ít nhất một thành viên của mỗi
viện ủng hộ, Quốc hội phải tách ra để biểu quyết. Sau đó họ trở lại họp chung
và tiếp tục đếm phiếu.
Vai trò của Phó Tổng thống Mike
Pence
Phần việc của
ông Pence là việc hành chính. Ông ấy không có thẩm quyền để từ chối chứng nhận kết quả bầu cử. Nếu
ông Pence làm vậy, điều đó sẽ vi phạm pháp luật trắng trợn. Ông thậm chí có thể
bị kiện ra tòa. Đa số Quốc hội có thể sẽ nhanh chóng bỏ phiếu bác bỏ bất kỳ
thách thức nào mà ông Pence đưa ra.
Dân biểu Louie Gohmert
mới đây đã đệ đơn kiện lên tòa án liên bang để yêu cầu cho ông Pence có toàn
quyền kiểm soát việc kiểm phiếu từ các bang và sau đó trao chiến thắng cho ông
Trump. Các chuyên gia luật bầu cử nói rằng điều này không có cơ sở trong luật
pháp cũng như Hiến pháp, và đội ngũ pháp lý của ông Pence cho biết họ không đồng
ý với vụ kiện. Thẩm phán đã bác bỏ vụ kiện này chỉ sau vài ngày.
Ông Pence đã
nói với ông Trump rằng ông không có quyền cản trở chiến thắng của Biden và các
phụ tá cho biết ông Pence vẫn dự định bám theo vai trò chiếu lệ của mình.
Nhưng sau một thời gian
kín tiếng, văn phòng của ông Pence vào cuối tuần qua đã khích lệ những thách thức
đối với kết quả bầu cử của các bang. Tuyên bố của ông Pence nói rằng ông ‘hoan
nghênh nỗ lực của các thành viên Hạ viện và Thượng viện sử dụng thẩm quyền của
họ theo luật để đưa ra phản đối và trình ra bằng chứng.’
Điều gì đã xảy ra trong những
lần thách thức trước đây?
Các thành viên của đảng
thua cuộc trong các cuộc bầu cử Tổng thống đã phản đối sau gần như mọi cuộc bầu
cử kể từ năm 2000. Tất cả đều thất bại và chỉ có một lần thách thức này thành
công trong việc buộc lưỡng viện phải tranh luận.
Khi chứng nhận cuộc bầu cử
gây tranh cãi hồi năm 2000, các dân biểu Dân chủ đã cố gắng thách thức phiếu đại
cử tri của Florida để tìm chiến thắng cho Phó Tổng thống Al Gore, nhưng họ
không có ai đồng lòng ở Thượng viện để làm chuyện này.
Năm 2005, các dân biểu
Dân chủ đã thách thức chiến thắng tái đắc cửa của Tổng thống George W. Bush
theo cách tương tự đối với kết quả ở Ohio. Thượng nghị sĩ Dân chủ Barbara Boxer
đã tham gia cùng họ, nhưng nỗ lực đã bị dập tắt khá nhanh chóng, trong những
người bỏ phiếu chống có cả những người đồng đảng Dân chủ của bà Boxer tại Thượng
viện. Các dân biểu Dân chủ đã cố gắng một lần nữa vào năm 2016 để thách thức
chiến thắng của ông Trump, nhưng không có thượng nghị sĩ nào sẵn sàng đứng cùng
với họ.
Chính Phó Tổng thống Joe Biden lúc bấy
giờ là người chủ trì phiên họp lưỡng viện trao chiến thắng cho ông Trump. “Mọi chuyện đã an bài,” ông Biden khi đó nói với
các dân biểu bên đảng ông.
‘Phi dân chủ’
Trao đổi với VOA từ bang
Georgia, ông Vũ Nguyễn
Bảo Kỳ, người từng được đảng Cộng hòa chọn là một trong 16 đại cử
tri của bang bỏ phiếu cho ông Donald Trump làm Tổng thống hồi năm 2016, mô tả nỗ
lực lần này của phía ông Trump là ‘phi dân chủ’ và ‘không theo luật lệ gì hết’.
Ông nói việc thách thức ở
Quốc hội dẫn đến thay đổi kết quả bầu cử ‘chưa từng xảy ra trong lịch sử Hoa Kỳ’
và những ai thách thức cũng không thể viện lý do là ‘bầu cử gian lận’.
“Bao nhiêu vụ kiện của ông Trump ở các cấp tòa án đều đã bị bác
bỏ vì chúng không có gì đáng để xem xét,” ông Kỳ nói.
Ông dẫn ra việc lãnh đạo
Cộng hòa ở Thượng viện, Thượng nghị sỹ Mitch McConnell, ‘thừa biết việc thách thức kết quả
bầu cử là phi dân chủ và đi ngược lại những điều luật trong Hiến pháp Hoa Kỳ’.
Ngoài ra, ông McConnell cũng biết là đảng Cộng hòa không thể có đủ số phiếu
để lật ngược kết quả nên không đồng tình với hành động này.
Ông Kỳ nhận định rằng các
vị dân biểu và thượng nghị sĩ thách thức kết quả vì họ ‘muốn giữ được tư thế của
họ với ông Trump và các ủng hộ viên của ông Trump trong đảng Cộng hòa’.
Về vai trò của ông Mike
Pence, ông Kỳ nói ‘không còn quyền gì hết ngoài việc buộc phải phê chuẩn
(rubberstamp) kết quả được chính thức nộp lên.
“Việc này tạo mâu thuẫn cho ông Pence. Dĩ nhiên ông ấy
biết việc của mình theo Hiến pháp nhưng đồng thời ông ấy cũng muốn giữ được sự ủng
hộ của các phe phái ủng hộ Trump,” ông Kỳ nói và dự đoán ông Pence sẽ cần sự ủng hộ từ những cử tri của
ông Trump nếu ông muốn ra ứng cử Tổng thống trong tương lai.
Về các ‘đại cử tri
thay thế’ của đảng Cộng hòa, ông Kỳ nhận xét: “Chưa bao giờ trong lịch sử Mỹ có thể thay đổi danh sách đại
cử tri như vậy.”
Theo giải thích của ông thì phiếu đại cử tri các bang đã được các Thống đốc
phê chuẩn theo quy định Hiến pháp nên không thể có cái gọi là ‘đại cử tri thay
thế’. “Nếu đại cử tri có ai
rút ra vào phút chót không thể đi bầu được thì mới cử người thay thế,” ông
nói.
Sau khi ông Joe Biden nhậm chức vào
ngày 20/1 thì các cơ quan thực thi pháp luật của Mỹ ‘sẽ có cách’ nếu ông Trump
không chịu rời Nhà Trắng, ông Kỳ nói.
Chẳng hạn như Bộ Quốc
phòng chỉ sẽ nghe lệnh từ ông Biden chứ không nghe lệnh ông Trump nữa, ông dẫn
chứng.
“Bầu cử đã
xong xuôi, không thể thay đổi gì được hết,” người cựu đại cử tri này nói. “Ông Trump
không thể nào đánh phá toàn bộ nề nếp dân chủ của Mỹ được vì nó đã ăn sâu vào
nước Mỹ lâu nay rồi và những người đang vận hành trong nền dân chủ Mỹ cũng
không chấp nhận điều này.
No comments:
Post a Comment