Thượng
viện sẽ đem xử Tổng thống Donald Trump hay không?
27/01/2021
https://www.voatiengviet.com/a/thuong-vien-dan-hach-xet-xu-trump/5753636.html
Ngày Thứ Hai các dân biểu
thay mặt Hạ viện đã đưa qua cho Thượng viện quyết định đàn hạch cựu Tổng thống
Donald Trump, lấy cớ ông đã khích động vụ bạo loạn tấn công trụ sở quốc hội
ngày 6 tháng Giêng.
Ngày Thứ Ba, 100 nghị sĩ
tuyên thệ để sẽ đóng vai bồi thẩm đoàn. Nghị sĩ Mitch McConnell (Cộng Hòa,
Kentucky) ủng hộ Nghị sĩ Rand Paul cùng tiểu bang, đặt vấn đề vụ xét xử một tổng
thống đã mãn nhiệm có đúng với hiến pháp Mỹ hay không. Sau khi biểu quyết, có
45 nghị sĩ nói không, 55 người nói có hợp hiến, trong đó có 5 nghị sĩ Cộng Hòa.
Các nghị sĩ thực ra không
có thẩm quyền phán đoán điều nào trái ngược hay phù hợp với hiến pháp. Đó là
trách nhiệm của ngành Tư pháp.
Hiến pháp Mỹ viết về quyền
đàn hạch của quốc hội có thể được hai bên đem ra diễn giải để biện hộ ý kiến của
mình.
Những người chủ trương
không thể xét xử một vị tổng thống đã mãn nhiệm biện minh rằng bản hiến pháp ấn
định quyền đàn hạch nhằm cho Thượng viện có thể kết tội và truất quyền một tổng
thống. Khi vị tổng thống đã rời khỏi chức vụ rồi thì không còn lý do nữa. Trưa
ngày Thứ Ba, trước khi Nghị sĩ Rand Paul đặt vấn đề tính hợp hiến, các nghị sĩ
Cộng Hòa đã mời Giáo sư Jonathan Turley, Trường Luật Khoa Đại học George Washington
dự bữa ăn trưa. Ông Turley đã biện hộ bênh vực Tổng thống Trump trong phiên xử
vụ đàn hạch năm ngoái. Ông giải thích rằng việc xét xử một tổng thống đã mãn
nhiệm là vi hiến. Ông còn nói Tổng thống Trump có quyền khẳng định ông mới là
người đắc cử ngày 3 tháng 11 năm ngoái, vì đó là quyền tự do ngôn luận được hiến
pháp bảo vệ. Ngoài ra còn một tiền lệ: Quốc hội Mỹ đã bãi bỏ, không đàn hạch Tổng
thống Richard Nixon sau khi ông từ chức.
Ngược lại, những người
nói việc xét xử là hợp hiến đã nhắc lại rằng “đàn hạch” (impeachment) là một
khái niệm được các nhà lập hiến Hoa Kỳ mượn từ luật pháp Anh Quốc. Trong thế kỷ
18 chỉ có hai quan chức người Anh bị đàn hạch, cả hai đều sau khi họ đã rời bỏ
chức vụ. Một người là ông Warren Hastings, cựu thống đốc Bengal, Ấn Độ.
Ở nước Mỹ, chỉ có một vụ
đàn hạch, vào năm 1876, là ông William W. Belknap, cựu bộ trưởng Quốc phòng.
Ông đã thú nhận nhiều hành động trái pháp luật rồi xin từ chức. Nhưng sau đó
toàn thể các dân biểu Hạ viện vẫn quyết định đàn hạch ông. Thượng viện đã quyết
định việc xét xử ông là hợp hiến, nhưng không đủ túc số để kết tội.
Tổng thống Trump vẫn có thể ra tòa kiện vụ xét xử sắp tới là vi hiến.
Nhưng các chuyên gia luật pháp đoán rằng các thẩm phán sẽ không muốn can dự vào
một cuộc tranh cãi này. Cho nên, với tỷ số 55/45, Thượng viện Mỹ sẽ đem vụ
đàn hạch Tổng thống Donald Trump ra xét xử.
Đây sẽ là lần thứ tư
trong lịch sử nước Mỹ có vụ xét xử một tổng thống bị đàn hạch. Nếu bị kết tội,
ông Trump có thể bị cấm không được tranh cử nữa.
Phải có hai phần ba nghị
sĩ bỏ phiếu thuận mới có thể coi là ông Trump đã phạm tội. Hiện mỗi đảng có 50
nghị sĩ. Ngày Thứ Ba, Phó Tổng thống Kamala Harris là chủ tịch Thượng viện
không dự họp, nghị sĩ Pat Leahy, chủ tịch lâm thời (pro tempore, tiếng
La Tinh nghĩa là làm tạm thời), đã ngồi ghế chủ tọa, thay cho Chánh án Tối cao
pháp viện John Roberts, người chủ tọa vụ xét xử khi ông Trump bị đàn hạch lần
thứ nhất, năm ngoái. (Sau khi chủ tọa cuộc bỏ phiếu, ông Leahy, 80 tuổi, mệt
quá đã phải vào bệnh viện).
Với 45 nghị sĩ Cộng Hòa
chống việc xét xử, liệu họ có bỏ phiếu cho ông Trump trắng án hay không? Nhật
báo Wall Street Journal, có khuynh hướng Cộng Hòa, cho biết Nghị sĩ
John Thune, South Dakota báo trước rằng những người bỏ phiếu coi vụ xét
xử là vi hiến cũng không chắc họ sẽ bỏ phiếu coi ông Trump không có tội. Nghị
sĩ Rob Portman, Ohio, cũng nói rằng ông sẽ chờ coi các chứng cớ kết tội
ra sao mới quyết định. Nghị sĩ Mitch McConnell, trưởng nhóm Cộng Hòa, từng
nói rằng Tổng thống Trump đã khích động người biểu tình tới tấn công quốc hội
và đáng bị đàn hạch. nhưng ông cũng coi việc đàn hạch không đúng hiến pháp.
Nhưng người ta không cần
phải chờ sau ngày 8 tháng Hai, 2021 mới biết kết quả phiên tòa. Trên căn bản,
đàn hạch một vị tổng thống là một quyết định chính trị, không phải pháp lý. Ngày Thứ Hai vừa qua, Tổng thống
Joe Biden đã tiên đoán ông Trump sẽ được trắng án, vì không thể nào có tới 17
nghị sĩ Cộng Hòa bỏ phiếu kết tội ông.
Ông Biden không thể bảo
các Nghị sĩ Chuck Schumer, trưởng khối Dân chủ, và Pat Leahy, chủ tịch lâm thời
thượng viện, ngưng không đem vụ đàn hạch ra xử, vì biết trước kết quả rồi.
Nhưng họ chắc không muốn bỏ qua vụ này. Họ có thể đoán trước vụ xét xử sẽ đưa tới
các hậu quả chính trị nào.
Sau khi Thượng viện không
đủ phiếu kết tội ông, cựu Tổng thống Trump sẽ tuyên bố “chiến thắng” một lần nữa.
Ông sẽ gây tác động rất lớn, khích lệ những người trung thành tiếp tục ủng hộ
ông. Ông sẽ tố cáo dảng Dân chủ, lấy bà Nancy Pelosi làm tiêu biểu, đã âm mưu
phá ông trong bốn năm qua. Và họ đã ba lần thất bại lớn, trong cuộc điều tra
Nga can thiệp vào cuộc bỏ phiếu năm 2016 và trong hai vụ đàn hạch! Ông chính là
anh hùng vô địch!
ÔngTrump sẽ có cơ hội
“vùng lên,” tiếp tục đóng vai trò quyết định trong đảng Cộng Hòa trong những
năm sắp tới. Ông không phải là một người khoan dung đối với những người chống lại
mình. Ông sẽ huy động những người ủng hộ ông “trừng phạt” các chính khách Cộng
Hòa đã chống ông trong vụ đàn hạch.
Hạ viện đã biểu quyết đàn
hạch ông Trump ngày 13 tháng Giêng, với tỷ số 232-197, khi ông còn tại chức. Có
10 dân biểu Cộng Hòa đã bỏ phiếu đàn hạch ông. Nhưng tất cả đều “an toàn” vì
không cần đến ông. Năm ngoái họ đắc cử ở những đơn vị mà ông Trump thua phiếu
ông Biden. Nhưng ông Trump dọa sẽ huy động những người trung thành với mình hãy
bỏ phiếu chống 10 dân biểu “phản bội” này ngay trong các cuộc bỏ phiếu sơ bộ chọn
người ra ứng cử năm 2022. Dân biểu Liz Cheney, Wyoming, đứng hàng thứ ba trong
nhóm lãnh đạo Cộng Hòa ở Hạ viện, đã kết tội ông Trump trong vụ bạo loạn tấn
công trụ sở quốc hội. Bà đã bị nhiều bạn đồng viện Cộng Hòa yêu cầu rời khỏi chức
vụ lãnh đạo. Cựu tổng thống vẫn dùng món võ “bỏ phiếu sơ bộ” để dọa các nhà
chính trị trong đảng. Ông đã nói sẽ ủng hộ các ứng cử viên Cộng Hòa khác, chống
lại các vị thống đốc Georgia và Arizona, vì họ đã xác nhận ông Biden thắng cử.
Các nghị sĩ Cộng Hòa phải
biết hậu quả đối với 10 dân biểu Cộng Hòa đã chống cựu tổng thống. Họ không muốn
bị ông “trừng phạt.” Nhiều người đã bỏ phiếu coi vụ xét xử ở Thượng viện sắp tới
là vi hiến cũng vì đến ngày Thượng viện xét xử họ có thể bỏ phiếu “tha bổng” mà
không cần bàn về các chứng cớ buộc tội.
Sau kết quả trắng án, cựu
Tổng thống Trump sẽ thừa thắng xông lên. Củng cố thêm lòng trung thành của những
người ủng hộ, thế lực của ông sẽ mạnh hơn trong đảng Cộng Hòa.
Nhưng đó là điều mà những người như Nghị sĩ Mitch McConnell không muốn.
Ông McConnell đã thấy nếu ông Trump còn đóng vai lãnh đạo thì đảng Cộng Hòa sẽ
khó phục hồi lại vai trò chiếm đa số tại hai viện quốc hội, như năm 2016, khi
ông Trump nhậm chức. Sau bốn năm ông Trump lãnh đạo, bây giờ cả hành pháp và
hai viện lập pháp đều do đảng Dân chủ nắm hết.
Hơn nữa, năm 2024 ông
Trump có thể sẽ ra ứng cử tổng thống, cho đảng Cộng Hòa nếu ông đủ mạnh, hoặc
nhân danh một đảng thứ ba. Đó cũng là điều đáng lo cho đảng Cộng Hòa.
Nhưng đảng
Dân chủ sẽ thấy đó là một viễn tượng rất tốt cho họ. Cho nên trong hai tuần nữa
các ông Pat Leahy, Chuck Schumer sẽ tiến hành việc xét xử ông Trump. Họ biết
trước cựu tổng thống sẽ được trắng án. Nhưng đó chính là điều họ mong muốn!
No comments:
Post a Comment