Triển
vọng về nước Mỹ có vẻ ảm đạm, nhưng điều đó có thể thay đổi nhanh
Thụy Mân, chuyển ngữ
27/01/2021
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2021/01/1-131-1024x576.jpg
Ảnh minh họa. Nguồn:
Benedetto Cristofani/ Economist
Mong đợi gì từ một
nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden
Joe Biden đã mơ ước vào
được White House ít nhất là từ năm 1987, khi ông lần đầu tiên tranh cử tổng thống.
Những giấc mơ đó hẳn đã khác xa với thực tế trong tuần này. Số người Mỹ tử vong
chính thức do covid-19 đã vượt qua 400.000 người. Vào cuối 100 ngày đầu tiên của
ông ta, nó có thể sẽ vượt qua con số 500.000. Hàng triệu người Mỹ đã mất việc
làm.
Thay vì quan sát chiến thắng
của nền dân chủ ở Đông Âu từ Oval Office, như người chiến thắng trong cuộc bầu
cử năm 1988 đã có được, ông Biden phải đối mặt với một sự suy tàn của nền dân
chủ chính trên quê hương ông. Đó không phải là một khởi đầu thuận lợi. Tuy
nhiên, trong vài tháng tới, không như hiện giờ, tầm nhìn từ White House có thể
sẽ được cải thiện một cách đáng kể.
Làm lành đất nước được bắt
đầu bằng việc kiểm soát virus. Tiêm chủng cho người dân sẽ là một hoạt động
quan trọng nhằm kiểm tra khả năng hợp tác của các cơ quan hành chính liên bang,
tiểu bang và địa phương. Một chiến dịch khéo léo thuộc kiểu mà chính phủ liên
bang đạo diễn nhằm loại trừ bệnh bại liệt sẽ cứu sống nhiều người.
Tuy nhiên, ngay cả một
chương trình tiêm chủng chưa hoàn hảo cũng sẽ tạo ra sự khác biệt rất lớn khi
mùa xuân chuyển sang mùa hè. Thời tiết ấm hơn và do vậy người ta sẽ ở ngoài trời
lâu hơn cũng sẽ có ích. Covid-19 đã lây lan theo cấp số nhân. Nhưng khi mà mỗi
người không còn lây nhiễm cho hơn một người khác, Covid-19 cũng sẽ biến đi
nhanh y như thế.
Điều này sẽ giúp phục hồi
kinh tế của Mỹ. Mặc dù thị trường lao động cũng suy sụp như khi ông Biden tuyên
thệ nhậm chức phó tổng thống của Barack Obama trong thời kỳ khủng hoảng tài
chính, nhưng sự suy thoái này khác rất nhiều.
Thu nhập khả dụng có thể
tăng với tốc độ nhanh nhất trong hai thập niên vào năm 2020, một biện pháp với
mức độ kích thích khổng lồ được chính phủ liên bang bơm vào nền kinh tế. Hệ thống
ngân hàng có vẻ yên ổn. Và nỗi tổn thất kinh tế không lan rộng trên toàn xã hội,
mà chỉ tập trung ở những người lao động trong các doanh nghiệp phụ thuộc vào việc
không thể phục vụ được nhiều người trong một không gian hạn chế. Nhiều người
trong số họ sẽ nhận ra các công việc làm ăn của họ trở lại đông khách sau một
năm ngủ đông.
Tận dụng cách chính phủ
liên bang có thể vay hầu như không tốn phí, nhóm của ông Biden đang thực hiện một
biện pháp kích thích tài chính với giá trị 1.900 tỷ đô la khác, nâng tổng hỗ trợ
ngân sách kể từ khi đại dịch xảy ra lên 27% GPD so với trước khủng hoảng.
Ông có thể không được Thượng
viện chấp thuận, cũng như không chắc nền kinh tế cần tất cả những điều đó.
Nhưng ngay cả một phiên bản rút gọn của việc ông Biden cho mở đấu thầu — nhiều
tiền hơn để phân phối vắc-xin, mở rộng bảo hiểm thất nghiệp và mở rộng miễn trừ
thuế cho gia đình có con nhỏ — cũng sẽ có ảnh hưởng lớn. Chỉ riêng sự thay đổi
về mặt thuế này đã có thể giảm một nửa tình trạng nghèo ở cho gia đình có con
trẻ.
Còn đối với cuộc khủng hoảng
chính trị đã đòi hỏi sự có mặt của 25.000 quân ở DC tại lễ nhậm chức của ông
Biden, nguyên nhân của nó sẽ không sớm mờ nhạt. Đảng Cộng hòa được tổ chức dựa trên nguyên tắc trung
thành với một con người không trung thành với bất cứ thứ gì, trừ bản thân ông
ta, sự dung túng các tổ chức nguy hiểm của các phe phái phân biệt chủng tộc và
sự gia tăng của các sự kiện tương ứng, tất cả đều đã tồn tại qua nhiều thập
niên.
Nhưng FBI đang theo dõi
các mối đe dọa từ các tổ chức khủng bố trong nước. Cựu tổng thống chỉ là một
công dân có thể tái tranh cử vào năm 2024, giả sử Quốc hội không cấm ông làm
như vậy sau phiên tòa luận tội ông. Và ông Biden tại lễ nhậm chức của mình đã
tuyên bố rõ ràng, ủng hộ pháp quyền và bình đẳng chủng tộc – điều mà tại những
thời điểm khác, có thể nghe giống như những lời sáo mòn.
Điều này sẽ giúp hạ nhiệt
độ chính trị Mỹ, từ đó có thể mở ra những khả năng khác. Bằng sự làm việc với
các đảng viên Cộng hòa, những người có thiện chí muốn Quốc hội hoàn thành công
việc, ông Biden có thể vẫn chưa thể thông qua dự luật cơ sở hạ tầng và sách lược
đối phó với biến đổi khí hậu, cũng như kế hoạch cho Covid-19 của ông.
Trên lý thuyết, nền dân
chủ liên quan đến việc giải quyết các vấn đề thông qua thỏa hiệp và chế ngự
xung đột trong các cuộc bầu cử. Với một tổng thống có khuynh hướng xây dựng một
liên minh giữa hai đảng, một chút tinh thần đó có thể sẽ quay trở lại
Washington. Các cử tri thậm chí có thể sẽ thích hơn là một cuộc chiến đảng phái
triền miên.
Đó là điều cần phải xảy
ra. Nước Mỹ phải đối mặt với những thách thức đòi hỏi chính phủ phải giúp đỡ
hoàn thành chứ không phải chỉ tìm cách lẩn trốn. Mỹ đã không làm được việc khi
cho các trường học mở cửa trong năm qua nếu so sánh với bất kỳ quốc gia giàu có
nào khác. Số lượng học sinh ghi danh theo học giảm, cho thấy nhiều em đã bỏ học.
Tỷ lệ tử vong cao hơn trong cộng đồng người Mỹ gốc Phi và gốc Tây Ban Nha là một
lời nhắc nhở rằng sức khỏe có liên quan đến vấn đề chủng tộc.
Bốn năm của
Donald Trump đã bào mòn các thể chế và làm suy yếu ràng buộc về các hành vi bất
lương. Rời White House với việc ân xá cho một bác sĩ bị kết tội trục lợi từ việc
thực hiện điều trị mắt không cần thiết cho hàng trăm bệnh nhân cao tuổi. Ông
Trump đã hủy bỏ lệnh điều hành của chính mình, điều mà lẽ ra, các quan chức
trong chính quyền của ông sẽ phải ngừng hoạt động theo kiểu những người vận động
hành lang.
Bốn năm qua cũng đã tạo
ra một vấn đề cho nước Mỹ về đối ngoại. Trong thâm tâm của các nhà lãnh đạo nước
ngoài, họ biết rằng các quyền lực đưa ông Trump lên nhậm chức có thể trở lại với
một tổng thống tương lai, vì vậy bất kỳ thỏa thuận nào mà các nhà ngoại giao Mỹ
đưa ra đều có vẻ là những mạo hiểm tạm thời.
Chính sách đối ngoại của
ông Biden cũng sẽ đòi hỏi một loạt các đánh đổi khó lường. Chính phủ của ông cần
sự hợp tác của chính phủ Nga để ký gia hạn Hiệp ước Khởi đầu mới về vũ khí hạt
nhân, hiệp ước này sẽ hết hiệu lực vào ngày 5 tháng 2. Tuy nhiên, chính chính
phủ đó vừa mới bắt giam chính trị gia đối lập nổi tiếng nhất, ông Alexei
Navalny, sau lần mưu toan giết ông ta trước đó.
Chính phủ ông Biden cũng
cần sự hợp tác của Trung Quốc về biến đổi khí hậu, ngay cả khi Trung Quốc đang
tham gia vào điều mà chính quyền sắp mãn nhiệm vừa dán nhãn là “diệt chủng” chống
lại người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.
Những góc khó khăn
trong Văn Phòng Tổng thống:
Rất nhiều sai lầm có thể xảy ra. Các thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng
viện có thể phản đối mọi thứ mà ông Biden đề xuất, đơn giản chỉ vì ông là đảng
viên Dân chủ. Những người quá khuynh tả
chính trong đảng của ông có thể trở nên bất đồng vì các nỗ lực của ông để có được
các thỏa thuận với đảng Cộng hòa. Chính trị đã trở nên đơn giản trong chính quyền
Trump, vốn thường bị chi phối bởi sự khích động các cuộc đấu đá đảng phái hơn
là giải quyết các vấn đề của nước Mỹ. Đi vào thực tế khó hơn nhiều — đặc biệt
là khi bạn là người phải chống chọi với nó.
Để có cơ hội thành công tốt
nhất, ông Biden nên giữ phong cách bình dân và giữ vị trí ở giữa như thế, mà điều
này rất phù hợp với thời điểm hiện tại. Các đồng minh phương Tây nên kiên nhẫn
và không mong đợi một sự chuyển biến thần kỳ sẽ xảy ra qua đêm. Việc trao trả quyền
hạn cho White House sẽ chỉ là bước đầu tiên cho một hành trình dài, nhưng nó là
bước cần thiết cho sự đổi mới của đất nước.
No comments:
Post a Comment