CHECKS
AND BALANCES – TIẾT CHẾ VÀ CÂN BẰNG
https://www.facebook.com/pham.q.tuan.940/posts/10158850772874512
Đặc tính nổi bật nhất của
cơ chế chính trị Mỹ là các biện pháp tiết chế và cân bằng quyền lực (checks and
balances).
[Checks: nghĩa thông thường
là kiểm tra, kiểm điểm, nhưng ở đây có nghĩa là ngăn chặn hành động lạm dụng
quyền hành.]
Những nhà lập hiến Mỹ và
các nhà làm luật kế tiếp sợ nhất là độc tài, nên họ đã phân chia quyền lực
chính trị đến mức tối đa để không cá nhân nào có thể nắm hết. Quyền nào cũng bị
một cơ quan khác giới hạn, tiết chế. Nhờ vậy, hệ thống chính trị Mỹ đã không thể
bị một kẻ dân túy ham mê quyền lực như Donald Trump lũng đoạn, dù đã lôi cuốn
được một số dân đáng kể tin tưởng tới mức điên cuồng.
Những nguyên tắc checks
and balances này được thực hiện rất cụ thể qua hiến pháp và pháp luật chứ không
phải chỉ mù mờ như phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm
tra" ở CHXHCNVN.
Nguyên tắc tam quyền phân
lập chỉ là một khía cạnh của checks and balances. Mỗi quyền trong tam quyền còn
được phân tản thêm nữa. Quyền lập pháp được phân chia giữa thượng viện và hạ viện.
Nó cũng được chia sẻ cho tổng thống với quyền phủ quyết, nhưng phủ quyết lại có
thể bị Quốc hội bác bỏ bằng 2/3 số phiếu. Các bộ trưởng của hành pháp phải được
Thượng viện chấp thuận.
Trong mỗi ngành hành
pháp, lập pháp và tư pháp, quyền hành cũng được phân chia giữa liên bang và các
tiểu bang.
Các quyền hành pháp và lập
pháp cũng lại bị giới hạn bởi hệ thống tư pháp, các tòa án – mà cao nhất là tối
cao pháp viện – có thể bác bỏ các đạo luật hay sắc lệnh mà họ cho là vi hiến.
Các thẩm phán TCPV được tổng
thống đề cử và thượng viện chấp thuận, và có thể bị xử (luận tội) bởi quốc hội.
Quốc hội cũng có thể hạn chế quyền phúc thẩm của TCPV. Và nếu có đủ đa số, quốc
hội và các tiểu bang có thể sửa đổi hiến pháp, tức là vượt qua (override) TCPV
(vì TCPV phải xét xử theo hiến pháp).
Các chính trị gia thừa biết
những checks and balances này. Vì vậy, khi dân biểu Louie Gohmert (Texas) đâm
đơn đòi tòa án sửa đổi luật bầu cử Mỹ để giao cho phó tổng thống Pence toàn quyền
nhận hay bác các phiếu bầu Tổng thống và phó TT của đại cử tri các bang trong
buổi đếm phiếu 6/1, tức là thực tế giao cho phó TT toàn quyền tự bầu cho… mình,
thì đó chỉ là một trò hề chính trị rất nhạt nhẽo.
(https://www.politico.com/.../gohmert-suit-pence-overturn...)
Thực ra, vai trò chủ tọa
buổi đếm phiếu ở quốc hội của Pence chỉ có tính cách lễ nghi, bảo đảm cho các
nghi thức tiến hành trật tự (như hầu hết các vai trò chủ tọa). Ngay cả cuộc đếm
phiếu cũng chỉ là một nghi thức, vì các tiểu bang đều đã ký xác nhận phiếu của
các đại cử tri theo đúng hiến pháp và pháp luật.
Một điểm “hề” nữa là vì
không biết kiện ai, nên Gohmert đã kiện… Pence để bắt Pence phải lựa chọn tổng
thống theo ý của… Pence!
Mục đích của trò hề này –
cũng như các trò phá rối khác của Trump và bè lũ - chỉ là để kiếm thêm phiếu của
dân cuồng Trump cho lần bầu cử sơ bộ (primary) tới, khi đảng của mình (CH) bầu
ra một đại diện để tranh cử quốc hội. Các cuộc bầu sơ bộ này chính là lý do mà
Trump nắm chuôi đảng Cộng Hòa và các chính trị gia dân cử của đảng này sợ Trump
như cọp, dù Trump sắp mất ghế. Chỉ cần Trump công kích ai là cử tri CH sẽ không
cho người đó qua vòng loại primary và sự nghiệp chính trị của người đó kể như kết
thúc.
Trong mấy tuần qua Trump
đã không ngần ngại sử dụng vũ khí này để hăm dọa hay dày đạp những người cùng đảng
của mình. (Tuy nhiên, đối với Tối cao Pháp viện thì Trump bất lực, vì họ không
phải dân bầu, và họ không ngần ngại bác bỏ những đòi hỏi phản hiến pháp, tức là
phản quốc, của Trump.)
Sẽ không có tòa nào chấp
thuận đòi hỏi ngớ ngẩn của Gohmert. Và, dù (nếu trời sập!) các tòa án (kể cả
TCPV) đồng ý với đòi hỏi đó, thì cũng không đời nào Pence dám đi ngược lại ý
dân, ngược hiến pháp, và ngược mấy trăm năm truyền thống, để một mình phá hủy hệ
thống chính trị của Mỹ và tự phong cho liên danh của mình làm lãnh đạo nước Mỹ
nhiệm kỳ tới!
Sự hèn nhát của các chính khách đảng CH và sự điên cuồng, mất lý trí của
các fans của Trump đã lên tới cực điểm. Nhưng những cơ chế checks and balances của Mỹ đã hoạt động tuyệt vời,
và cho đến nay, dù bị Trump và đồng bọn phá hoại đến mức tối đa, mọi việc vẫn
tiến hành trơn chu theo thời khóa biểu, chưa hề bị chậm trễ dù chỉ một giờ.
Tin mới nhất: Pence yêu cầu tòa bác đơn kiện của
Gohmert!
https://thehill.com/.../532273-pence-asks-judge-to-toss...
Pence
asks judge to toss GOP lawmaker's bid to overturn election results
BY JOHN KRUZEL
12/31/20 05:49 PM EST
-------------------
.
Congressman,
Other Republicans Sue Vice President Pence in Last-Ditch Effort to Overturn
Biden Win
By Kevin Breuninger, CNBC
Published December 28,
2020 • Updated on December 28, 2020 at 2:50 pm
·
Rep. Louie Gohmert and other
Republicans filed a lawsuit against Vice President Mike Pence, attempting to
reverse President-elect Joe Biden's victory over President Trump.
·
The suit asks Texas
federal judge appointed by Trump to declare that Pence has the "exclusive
authority and sole discretion" to decide which electoral votes from a
given state should be counted.
·
Legal scholars quickly
dismissed the lawsuit as hopelessly far-fetched.
Rep. Louie Gohmert became
the latest Republican to file a long-shot lawsuit attempting to reverse President-elect
Joe Biden's victory — this time by suing Vice President Mike Pence.
The last-ditch legal
effort, filed Sunday, came from Gohmert, an eight-term congressman from Texas,
along with 11 Arizona residents who had been nominated by that state's
Republican Party to serve as electors.
No comments:
Post a Comment