‘Đạo
luật Quốc tịch Mỹ 2021’ và cơ hội tiến tới quốc tịch của di dân không giấy
tờ
22/01/2021
Trong ngày nhậm chức, Tổng thống Joe Biden loan báo
dự luật do ông đề nghị trong khuôn khổ nỗ lực cải cách di trú của tân chính quyền.
Dự luật mang tên Đạo luật
Quốc tịch Mỹ 2021, gói cải cách nhập cư sâu rộng nhất của Mỹ kể từ năm 1986, cải
thiện con đường tiến tới quốc tịch, việc định cư do gia đình bảo lãnh, và nhập
cư dựa trên công ăn việc làm.
Dự luật tạo ra con đường
tiến tới quốc tịch cho những di dân không có giấy tờ, cũng như giảm đáng kể cho
những người này thời gian mà họ cần phải hội đủ nếu muốn trở thành công dân Mỹ.
Với dự luật này, những
người thuộc dạng DACA, TPS, và lao động nhập cư làm việc ở trang trại có thể nộp
đơn xin thẻ xanh ngay và sau 3 năm có thể nộp đơn xin trở thành công dân Mỹ nếu
hội đủ các điều kiện về lý lịch và vượt qua bài thi quốc tịch.
DACA là chương trình trì
hoãn trục xuất những người tới Mỹ bất hợp pháp từ nhỏ.
TPS (Tình trạng được Bảo
vệ Tạm thời) là một tình trạng phi di dân có nghĩa là những người được hưởng
chương trình này không có con đường đến thường trú nhân hay được nhập tịch Mỹ.
Chương trình này có tính cách nhân đạo đối với công dân một vài quốc gia vốn chịu
ảnh hưởng vì những cuộc xung đột vũ trang hay thiên tai. Những người trong
chương trình này, theo như tên gọi, là những người có qui chế tạm thời được sống
và làm việc hợp pháp tại Mỹ.
Kế hoạch của chính quyền
Joe Biden hợp pháp hóa trên 10 triệu di dân không có giấy tờ có thể mở ra con
đường trở thành công dân Mỹ cho rất nhiều người sống chui ở Mỹ lâu nay nhưng nó
còn phải chờ được Quốc hội thông qua và có thể bị sửa đổi.
Mỹ cởi
mở hơn với di dân
Dự luật đoạn tuyệt với
chính sách nhập cư hạn chế vốn định hình bốn năm dưới thời cựu Tổng thống
Donald Trump về cả mặt biểu tượng và thực chất, mở ra một thời kỳ mà Tổng thống
Biden hứa hẹn sẽ là chào đón hơn người nhập cư vào Mỹ.
Cốt lõi của dự luật là một
đề xuất được chờ đợi từ lâu nhằm hợp thức hóa hơn 10,5 triệu di dân không có giấy
tờ hiện đang sống ở Mỹ, nhiều người trong số họ sống trong nỗi sợ bị trục xuất
và bị tách rời khỏi gia đình.
Trước hết, họ sẽ có thể
được cấp giấy phép làm việc và có thể ra khỏi nước Mỹ và được phép quay trở lại.
Sau năm năm, họ sẽ có thể nộp đơn xin thẻ xanh nếu vượt qua vòng kiểm tra lý lịch
và đóng thuế đầy đủ.
Nếu trở thành hiện thực
thì dự luật này có thể đưa hàng triệu di dân bất hợp pháp ra khỏi bóng tối.
Trao đổi với VOA, luật sư
di trú Khanh Phạm ở Texas, lưu ý theo những gì được chính quyền Biden công bố
thì những di dân bất hợp pháp thuộc diện này ‘phải ở Mỹ trước ngày 1/1 năm
2021’ và ‘phải khai thuế được ít nhất 5 năm’ thì mới xin được quy chế ở hợp
pháp tạm thời (temporary residence).
Điều kiện phải ở trước
ngày 1/1 chính là điểm cắt ngang (cut-off point) để không tạo động cơ cho những
người muốn tận dụng điều luật này để tìm cách di dân bất hợp pháp sang Mỹ sau
này, luật sư Khanh giải thích.
Về kiểm tra lý lịch, luật
sư Khanh nói, đương sự ‘sẽ được lấy dấu vân tay’ để so với dữ liệu của FBI coi
có tiền sử phạm tội gì hay không.
Bất
công cho di dân hợp pháp?
“Nếu dự luật này chỉ áp dụng
cho những người bất hợp pháp thì nó bất công cho những người tuân theo luật di
trú và ở hợp pháp,” luật sư Khanh nói.
Tuy nhiên, ông lưu ý rằng
đến nay dự luật này trình bày cụ thể như thế nào, từ ngữ ra sao, phạm vi áp dụng
như thế nào, có hạn chế gì hay không ‘nên chưa biết trước được’.
Điều quan trọng là nó còn
chờ được hai viện Quốc hội thông qua. Do đó, vẫn có khả năng nó bị bác hoặc nếu
thông qua thì cũng phải chỉnh sửa nhiều.
Trong số các cải cách
khác, dự luật cũng có các điều khoản nhằm loại bỏ rào cản đối với bảo lãnh thân
nhân, bao gồm xử lý tình trạng tồn đọng hồ sơ kéo dài và thẻ xanh theo việc
làm, vốn tương đối khó tiếp cận đối với lao động trong các ngành nghề có mức
lương thấp.
Nó cũng sẽ tăng cường các
biện pháp bảo vệ đối với lao động nhập cư để đảm bảo rằng những ai là nạn nhân
bị bóc lột lao động nghiêm trọng sẽ nhận được thị thực, giúp những người đối mặt
với sự thù địch tại nơi làm việc khỏi bị trục xuất và thành lập một ủy ban để cải
thiện quy trình xác minh việc làm.
Dự luật nhằm thực hiện tầm
nhìn của Biden về một cách tiếp cận khu vực đối với vấn đề di cư, giải quyết
các yếu tốgốc rễ vốn khiến di dân Trung Mỹ tháo chạy khỏi đất nước họ.
Khi còn là phó tổng thống,
ông Biden đã xây dựng một chương trình 750 triệu đô la cùng với các chính phủ
El Salvador, Guatemala và Honduras nhằm mục đích cải thiện tăng trưởng kinh tế,
kiềm chế bạo lực và tham nhũng trong khu vực để ngăn người dân các nước này tìm
đường tị nạn đến Mỹ ngay từ đầu, nhưng chính quyền Trump đã đột ngột ngừng nỗ lực
này vào tháng 3 năm 2019.
Dự luật được xây dựng
trên khái niệm đó, phân bổ 4 tỷ đô la trong vòng 4 năm để giải quyết các nguyên
nhân này và khuyến khích các nước này cải thiện điều kiện sống cho người dân.
Nó cũng cho phép thiết lập
các trung tâm xử lý mới trên khắp khu vực để đăng ký những di dân đủ điều kiện làm
người tị nạn và tái định cư họ ở Hoa Kỳ. Và nó sẽ đoàn tụ các gia đình ly tán bằng
cách khôi phục chương trình Trẻ vị thành niên Trung Mỹ mà theo đó trẻ em có thể
đoàn tụ người thân ở Mỹ và mở ra chương trình tạm tha mới cho những người có
thân nhân ở Mỹ bảo lãnh họ xin thị thực.
Dự luật sẽ cho phép tăng
ngân sách không xác định cho các cơ quan thực thi về di trú. Một quan chức Nhà
Trắng nói với Vox rằng ông Alejandro Mayorkas, đề cử của ông Biden cho ghế Bộ
trưởng Bộ An ninh Nội địa, sẽ phải đánh giá số tiền chính xác mà họ cần.
Số tiền này sẽ dành cho
việc nâng cấp công nghệ sàng lọc, đào tạo nhân viên, xây dựng cơ sở hạ tầng tại
các cửa khẩunhập cảnh và an ninh suốt tuyến biên giới.
“Trong bốn năm qua, những
gì chúng ta thấy chỉ là tập trung vào bức tường,” quan chức này nói với Vox.
“Những gì chúng ta cần là một cách tiếp cận toàn diện hơn. Điều này giống như
xác định lại trọng tâm để tập trung vào việc thực thi pháp luật thông minh,
công bằng và nhân đạo”.
No comments:
Post a Comment