https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=999133690895819&id=100023975920044
Hành thiện là điều tốt lành, điều ấy khỏi bàn,
nhưng cái chúng ta cần bàn ở đây là phương cách và cứu cánh. Sự kiện Hoài Linh
hay những cá nhân khác từng có những lùm xùm tương tự cho ta thấy mấy điểm:
1. Người dân mất niềm tin vào các tổ chức của
nhà nước. Khi đó, họ chỉ còn biết gửi cho những người của công chúng để mong
chia sẻ với đồng bào mình. Khi người dân cư xử như vậy thì chính nhà nước phải
đặt câu hỏi nghiêm túc về chính mình, rằng mình đang như thế nào trong lòng nhân
dân? Và phải “tu chính” để lấy lại niềm tin ấy chứ không chỉ dùng các loại diễn
ngôn nặng tính rao giảng và thuyết lý đạo đức để lên lớp, càng không thể “mở cờ
trong bụng” khi thấy những bê bối. Ở đây, nhà nước phải nhận trách nhiệm chính
về mình khi vừa để mất niềm tin, vừa không xây dựng được những quy tắc khoa học
cho một xã hội vận hành trong hanh thông.
2. Khi chúng ta giao phó của cải hay quyền lực
vào tay người khác mà không có một cơ chế quản lý minh bạch thì tất yếu sinh ra
tha hoá. Văn minh phương Tây chính là ở cái cơ chế này. Các quy tắc ứng xử được
luật hoá chính là khuôn thước để giữ con người trong điều thiện và ngăn ngừa khỏi
cái ác. Việc trông chờ vào lòng tốt của cá nhân là một may rủi. Hành xử theo cảm
tính dễ để lại những thất vọng và đồng thời làm hư hỏng người được tin tưởng.
Các xã hội độc tài thường được hình thành và nuôi dưỡng bằng một sự thần tượng
như thế.
3. Từ thiện, gọi là “điều thiện lớn” luôn phải
tính đến việc triệt tiêu những nguyên nhân gây ra bất hạnh, đó mới chính cái thiện
giàu phẩm chất trí tuệ. Chống thiên tai hay chống kẻ gây ra thiên tai, chống
đói nghèo hay chống kẻ gây ra đói nghèo, góp 1 đồng hay góp một tiếng đanh
thép...? Những nỗi khổ của dân chúng bị gây ra bởi thiên nhiên thì ít mà bởi một
chính phủ yếu kém hoặc hư hỏng thì nhiều, phải chung tay làm ra một cái chính
phủ tốt nhất để diệt đi những tác nhân tai ách này.
Nghệ sĩ là những người có ảnh hưởng lớn đến
công chúng, việc họ bỏ ra một tỉ đồng sẽ không có giá trị bằng việc họ mở miệng
nói một câu phê phán chính phủ. Tuy nghiên, văn nghệ sĩ VN hoặc né tránh , hoặc
mù điếc nên cứ lăng xăng mãi với những “điều thiện nhỏ”. Đó là cái tệ hại của
giới nghệ sĩ ở đất nước nhiều bất công này.
Thái Hạo
No comments:
Post a Comment