‘Ba
không’ và thắc mắc có cần giữ không?
07/12/2020
https://www.voatiengviet.com/a/ba-khong-va-thac-mac-co-can-giu-khong/5690100.html
Quốc hội Mỹ vừa thông qua
Đạo luật liên quan đến Quốc phòng 2021 (2021 National Defense Authorization Act
– NDAA 2021). Có 2,2 tỉ Mỹ kim trong số 740,5 tỉ Mỹ kim dành cho việc thực hiện
các mục tiêu cũng như chính sách quốc phòng của Mỹ trong năm tới sẽ được dùng để
thực thi Chính sách Răn đe tại Thái Bình Dương (Pacific Deterrence Initiative).
Chính sách Răn đe tại
Thái Bình Dương nhằm cảnh cáo – kiềm chế nỗ lực gia tăng sức mạnh quân sự, chi
phối khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương của Trung Quốc. Chính sách Răn đe tại Thái
Bình Dương không mới. Năm 2014, Mỹ đã từng thực hiện chính sách tương tự tại
châu Âu (European Deterrence Initiative) sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea của
Ukraina vào lãnh thổ Nga.
Lần này, với NDAA 2021,
Quốc hội Mỹ quyết định dành một phần ngân sách quốc phòng của năm tới để gia
tăng quân số tại khu vực Thái Bình Dương, tiến hành nhiều hơn và thường xuyên
hơn các cuộc tập trận, huấn luyện nâng cao kỹ năng, khả năng phối hợp với quân
đội của các quốc gia là đồng minh, đối tác của Mỹ trong khu vực, kể cả thiết lập
hệ thống hậu cần ở Thái Bình Dương (1)…
***
Việc Hải quân Mỹ tái lập
Hạm đội 1 đã trở thành một phần trong chiến lược răn đe – kiềm chế Trung Quốc của
Mỹ. Hạm đội 1 được thành lập hồi đầu năm 1947 và bị giải thể vào đầu năm 1973.
Nhiệm vụ và phạm vi trách nhiệm của Hạm đội 1 (khu vực Tây Thái Bình Dương) được
giao cho Hạm đội 3 đảm nhận. Tuy nhiên vào lúc này, đảm trách khu vực Ấn Độ -
Thái Bình Dương chỉ có Hạm đội 7, trú đóng ở Yokosuta (Nhật).
Thỉnh thoảng, Hạm đội 7
nhận thêm sự hỗ trợ của Hạm đội 3 (đóng ở San Diego , California, Mỹ) nhưng con
số từ 50 đến 70 chiến hạm (bao gồm cả tàu ngầm), 150 phi cơ quân sự các loại, cộng
vói hàng không mẫu hạm Ronald Reagan, không tương xứng cả với bối cảnh khu vực
lẫn phạm vi trách nhiệm (diện tích khoảng 48 triệu dặm vuông, trải rộng từ ranh
của hải phận quốc tế ở giữa Thái Bình Dương đến hải phận của Ấn Độ, Pakistan và
quần đảo Kurin ở phía Bắc Đại Tây Dương).
Không chỉ Mỹ, rất nhiều
quốc gia ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương đang quan tâm đến việc Hạm đội 1 sẽ
trú đóng ở đâu: Indonesia? Malaysia? Philippines? Singapore?... Indonesia,
Malaysia thiếu hệ thống hạ tầng phù hợp cho hoạt động của một đơn vị như Hạm đội
1 nên sẽ cần nhiều thời gian để xây dựng, Philippnes có vị trí lý tưởng (vịnh
Subic) nhưng bối cảnh, đặc điểm chính trị ở Philippines đe dọa sự ổn định.
Singapore được xem như ứng viên sáng giá nhất từ vị trị địa lý đến hạ tầng…
Đó là chưa kể từ 2013 đến
nay, Singapore còn là nơi trú đóng của hàng ngàn quân nhân và nhân viên dân sự
của Bộ Quốc phòng Mỹ để hỗ trợ cho hoạt động của Hạm đội 7 cũng như những hoạt
động khác của hải quân Mỹ… Tuy nhiên Úc đang tìm nhiều cách để kéo Hạm đội 1 đến
trú đóng ở Úc với lý do hải lộ ở Singapre hẹp, mật độ tàu thuyền cao, dễ tấc
nghẽn, lại quá gần Trung Quốc – không thật sự an toàn cho phòng thủ nếu xảy ra
xung đột.
Các chuyên gia Úc đang giới
thiệu cho các chuyên gia Mỹ hai nơi: Perth (bang Tây Úc) và Darwin (bang Bắc
Úc). Cả hai đều thuận lợi cho việc tới lui cả ở khu vực Đông Nam Á lẫn qua lại
giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Ngoài ra chính phủ Úc vừa quyết định sẽ
chi tiền để nâng cấp nhiều căn cứ hải quân của Úc, lắp đặt hệ thống giám sát
thuộc loại hiện đại nhất cả trên lẫn dưới mặt nước, cũng như mở rộng - xây dựng
thêm những cơ sở hỗ trợ hoạt động của các căn cứ này.
Các chuyên gia Úc còn nhấn
mạnh đến yếu tố, Úc có nhiều ưu thế hơn hẳn Singapore trong việc tiếp nhận – tổ
chức sinh hoạt cho gia đình các quân nhân và nhân viên Bộ Quốc phòng Mỹ được chỉ
định phục vụ Hạm đội 1. Vài năm gần đây, Úc đã cũng như đang là nơi một số đơn
vị cấp trung đoàn của Thủy quân lục chiến Mỹ luân phiên trú đóng (mỗi sáu
tháng) (2)…
***
Cuối tuần vừa qua, khi thảo
luận với các cố vấn cao cấp và các viên chức lãnh đạo quốc phòng của chính phủ
Mỹ về việc phối trí quân đội Mỹ trên thế giới cả ở hiện tại lẫn tương lai, Đại
tướng Mark Milley – Tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ, đề nghị xem xét, thay đổi
phương thức điều động quân nhân Mỹ đến trú đóng ở khu vực châu Á: Chuyển từ dài
hạn (lựa chọn – gửi từng cá nhân đến phục vụ tại các đơn vị hiện hữu khoảng ba
năm nên được mang theo gia đình) sang ngắn hạn (khoảng chín tháng, không mang
theo gia đình).
Theo tướng Milley, việc
điều động từng đơn vị dưới hình thức luân phiên dẫu khác với thông lệ nhưng cần
thiết đối với mục tiêu chiến lược – kiềm chế Trung Quốc. Tổng Tham mưu trưởng
quân đội Mỹ tin rằng đó là cách tốt nhất để mở rộng sự hiện diện của quân đội Mỹ,
không chỉ ở Nhật, Nam Hàn (những quốc gia mà quân đội Mỹ vốn đã có nhiều căn cứ
thường trực) mà còn gia tăng cơ hội huấn luyện tại những quốc gia nhỏ hơn như:
Palau, Vietnam, Bangladesh, Papua New Guinea, (3)…
Đây có lẽ là lần đầu
tiên, một Tổng Tham mưu trưởng của quân đội Mỹ đề cập tới Vietnam như một điểm
đến để các đơn vị thuộc quân đội Mỹ tham gia tập luyện, phối hợp. Tháng trước,
Chuẩn tướng Curtis Taylor, Chỉ huy trưởng Lữ đoàn 5 thuộc SFAC, tiết lộ, đơn vị
của ông đang chuẩn bị để tham gia hỗ trợ quân đội của một số quốc gia đồng minh
và đối tác trong khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương gia tăng khả năng tương tác giữa
viễn thám, phòng không, pháo binh, công binh của các bên.
SFAC (Security Force Assistance
Command – Bộ Chỉ huy Hỗ trợ an ninh) có bảy lữ đoàn chuyên đảm nhận
vai trò hỗ trợ huấn luyện các lực lượng ngoại quốc về quốc phòng (Security
Force Assistance Brigade – SFAB). Các SFAB chuyên tuyển lựa những quân nhân
giàu kinh nghiệm, giỏi kỹ năng trong lục quân Mỹ để huấn luyện thêm rồi gửi họ
đến huấn luyện, nâng cao khả năng phối hợp, kể cả hỏa yểm (yểm trợ bằng pháo
binh), không yểm cho quân đội các quốc gia đồng minh và đối tác trên toàn thế
giới.
SFAC không đề cập đến việc
gửi Lữ đoàn 5 đến những quốc gia nào trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương,
song tướng Taylor nói thêm, trong thực tế, quân đội của một số quốc gia ở Đông
Nam Á muốn… thắt chặt quan hệ với cả Mỹ lẫn Trung Quốc.
Cho dù đã có những lo ngại
rằng việc hỗ trợ những quốc gia như thế có thể giúp Trung Quốc dễ dàng thu thập
thông tin về kỹ thuật, chiến thuật của Mỹ nhưng tướng Taylor trấn an: Vào
lúc này, ưu tiên hàng đầu là nâng cao năng lực cho quân đội của các quốc gia đồng
minh và đối tác. Các thành viên SFAB chỉ hướng dẫn, hỗ trợ phối hợp chứ không bận
tâm và cũng không được phép ép đồng minh hay đối tác thực hiện những tiêu chuẩn
của Mỹ, theo kiểu của Mỹ (4).
***
Quân đội Mỹ sẽ sớm gửi
các đơn vị đến tập luyện với quân đội Việt Nam? Việt Nam sẽ trở thành một trong
những điểm đến của Lữ đoàn 5 thuộc SFAC? Rất khó dự đoán vì chỉ có một vài
thông tin từ phía Mỹ.
Trong sáu năm vừa qua,
Viet Nam vẫn đứng bên lề các Pacific Pathways (5). Hồi 2016, một số tướng Mỹ
như Tư lệnh lực lượng lục quân Mỹ ở khu vực Thái Bình Dương, rồi Tư lệnh Quân
đoàn 1 của lục quân Mỹ (phạm vi trách nhiệm bao gồm toàn bộ khu vực châu Á –
Thái Bình Dương) từng cho biết, Việt Nam là một trong số những nơi quân đội Hoa
Kỳ nhắm tới khi tìm kiếm những địa điểm mới cho các Pacific Pathways, từng đề cập
đến khả năng sẵn sàng luyện tập chung với bộ binh Việt Nam bất kỳ lúc nào...
Vào thời điểm đó, Chỉ huy
trưởng Bộ Chỉ huy các chiến dịch đặc biệt tại Thái Bình Dương (SOCPAC) của quân
đội Mỹ từng đề cập đến khả năng hợp tác giữa lực lượng đặc biệt Mỹ với đặc công
Việt Nam,… Tư lệnh Bộ Chỉ huy Tiếp vận của lục quân Mỹ thì ngỏ ý muốn xây dựng
hệ thống kho tiếp liệu, dự trữ quân cụ, quân nhu tại Việt Nam để quân đội Mỹ có
thể triển khai nhanh các chiến dịch nhân đạo, giúp giải quyết hậu quả thiên tai
vì các nguồn tiếp liệu đã sẵn sàng...
Song Việt Nam vẫn chủ động
kềm giữ quan hệ hợp tác quốc phòng với Mỹ ở mức: Nhận viện trợ. Nhờ đào tạo… Đỉnh
của quan hệ hợp tác vẫn chỉ là… duy trì giao lưu thường niên giữa lực lượng hải
quân hai bên… Đồng thời liên tục khẳng định, muốn “làm bạn với tất cả các nước”,
cương quyết duy trì “chính sách ba không”: Không liên minh quân
sự. Không cho bất kỳ quốc gia nào đặt căn cứ quân sự tại Việt Nam. Không sử dụng
quan hệ song phương nhắm vào một quốc gia khác...
“Chính sách ba không”
có đem lại gì không, phụ thuộc vào quan điểm của từng người nhưng chắc chắn “ba
không” sẽ khiến lợi ích mà Việt Nam nhận được từ Chính sách Răn đe tại Thái
Bình Dương mà Mỹ bắt đầu thực hiện vào năm tới thông qua những NDAA… không đáng
kể. Không phải tự nhiên mà nhiều quốc gia ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương bận
tâm đến việc Mỹ sẽ chọn nơi nào làm chỗ trú đóng cho Hạm đội 1 của Hải quân Mỹ.
Theo sau những căn cứ của
Mỹ trên lãnh thổ nào đó bên ngoài biên giới Mỹ thường là các hiệp định tương trợ
về quốc phòng – cam kết của Mỹ bảo vệ đồng minh trước họa ngoại xâm từ bên thứ
ba. Đó là chưa kể đến điều mà các chuyên gia Úc không ngần ngại khi phân tích
thiệt – hơn với các chuyên gia Mỹ về việc nên chọn Darwin: Sự hiện diện của Hạm
đội 1 đồng nghĩa với thêm vốn đầu tư, tạo thêm việc làm, góp phần phát triển
kinh tế, nâng cao mức sống nên chắc chắn sẽ được dân chúng địa phương hoan
nghênh...
-----------------------
Chú thích
Congress has agreed on a
$740.5B defense bill; here's how it impacts pay, ACFT, Space Force and more
Navy pushes ahead with
plans to stand up another numbered fleet in the Indo-Pacific
Joint Chiefs chairman
says permanent basing overseas needs reconsideration
SFAB fends off an
invasion in exercise ahead of Indo-Pacific missions
(5) https://www.voatiengviet.com/a/quan-he-viet-my-quoc-phong-trung-quoc/4190736.html
2018: Vẫn trung thành với
“chính sách ba không”?
No comments:
Post a Comment