THẾ GIỚI HÔM NAY : 16/12/2020 (The Economist)

 

Thế giới hôm nay: 16/12/2020

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy biên dịch

16/12/2020

http://nghiencuuquocte.org/2020/12/16/the-gioi-hom-nay-16-12-2020/

 

Hơn 500.000 người ở khu vực Tân Cương của Trung Quốc đang bị ép lao động cưỡng bức để thu hoạch sợi bông, theo một báo cáo của Trung tâm Chính sách Toàn cầu, một tổ chức nghiên cứu chính sách. Con số này ngụ ý rằng có nhiều lao động cưỡng bức trong khu vực hơn người ta vẫn tưởng. Hầu hết lao động là người Duy Ngô Nhĩ hoặc sắc tộc thiểu số khác. Hiện nay Tân Cương cung cấp một phần năm lượng sợi bông trên thế giới.

 

Cơ quan quản lý dữ liệu Ireland đã phạt Twitter 450.000 euro (547.000 USD) vì một lỗi trên nền tảng truyền thông xã hội này hồi năm 2018 khiến các tweet riêng tư của một số người dùng bị công khai. Đây là lần đầu tiên một công ty Mỹ bị phạt theo hệ thống bảo mật dữ liệu do EU thiết lập như một phần của Quy định Chung về Bảo vệ Dữ liệu, được áp dụng từ năm 2018.

 

Hai trong số các tạp chí y tế uy tín nhất của Anh – BMJ và Tạp chí Dịch vụ Y tế – kêu gọi chính phủ không nới lỏng các hạn chế coronavirus trong 5 ngày sau kỳ nghỉ Giáng sinh, thay vào đó nói các quy tắc nên được thắt chặt. Yêu cầu được đưa ra một ngày sau khi một biến thể coronavirus mới được xác định là đang lây lan nhanh chóng ở một số vùng của Anh.

 

Sau nhiều tuần từ chối công nhận chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden, Mitch McConnell, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ, vừa chúc mừng ông. Vào thứ Hai, Đại cử tri đoàn đã hợp thức hóa chiến thắng của ông Biden. Trong khi đó Tổng thống Donald Trump tiếp tục tung ra những cáo buộc vô căn cứ về gian lận bầu cử. Ngay sau khi ông McConnell phát biểu, ông đã tweet rằng “chưa từng có điều gì như thế này ở Đất nước chúng ta!”

 

Hải quân Chile đang giám sát 11 tàu cá Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế nước này. Chúng là một phần của hạm đội lớn hơn gồm 400 chiếc thuyền, mà nhóm bảo tồn Oceana cáo buộc đã “cướp bóc” mực ngoài khơi Quần đảo Galapagos. Tháng trước, Chile, Colombia, Ecuador và Peru thông báo sẽ hợp tác để “ngăn chặn, ngăn cản và cùng đối đầu” với việc đánh bắt bất hợp pháp trong vùng biển của họ.

 

Quốc hội Hungary thông qua luật trên thực tế cấm các cặp đồng tính nhận con nuôi. Biện pháp này yêu cầu những người độc thân phải có sự cho phép của chính phủ (khi xin con nuôi), bịt đi một lỗ hổng mà những người đồng tính trước đây từng sử dụng. Những người đã kết hôn có thể nhận con nuôi mà không cần xin phép, song hiến pháp của Hungary cấm hôn nhân đồng giới. Các nhà làm luật cũng chính thức định nghĩa gia đình là sự kết hợp một người nam và một người nữ.

 

Herbert Diess chiến thắng trong cuộc đua quyền lực nội bộ tại Volkswagen. Giám đốc điều hành của nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai thế giới đã đề xuất thúc đẩy nhanh hơn mảng xe điện và muốn biến thương hiệu thành một công ty công nghệ, gây xung đột với các nhà lãnh đạo công đoàn thận trọng hơn trong ban giám sát về các bổ nhiệm cấp cao. Ông Diess đã thắng thế và công ty cũng sẽ tạo ra một bộ phận công nghệ mới. Cổ phiếu của tập đoàn tăng với tin này.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Mỹ sắp đặt ra quy tắc minh bạch cho ngành dầu

Hôm nay, Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Hoa Kỳ sẽ bỏ phiếu về một quy tắc buộc các công ty khai thác dầu mỏ phải tiết lộ các khoản thanh toán của họ cho các chính phủ nước ngoài — từ đó kiểm soát tham nhũng trong một ngành công nghiệp vốn khét tiếng mờ ám. Hai lần trước cơ quan giám sát đã cố gắng nhưng không thể ban hành điều khoản này, vốn là một yêu cầu của luật cải cách tài chính Dodd-Frank năm 2010. Trong nỗ lực đầu, một nhóm vận động hành lang của ngành dầu đã đánh bại nó tại tòa; còn lần thứ hai, đảng Cộng hòa đã rút lại quy tắc sau khi giành được quyền kiểm soát Thượng viện.

 

Phiên bản mới nhất thân thiện với doanh nghiệp hơn: nó cho phép tổng hợp thông tin thanh toán ở cấp quốc gia thay vì phải báo cáo các hợp đồng riêng lẻ. Các nhà vận động chống tham nhũng không hài lòng. Nếu nó được thông qua, quy tắc sẽ đặt các công ty Mỹ kẹt ở giữa các đối thủ châu Âu và Canada, vốn đối mặt các quy tắc minh bạch chặt chẽ hơn (được mô phỏng theo luật Dodd-Frank), và các công ty Nga và Trung Quốc, với việc làm ăn mờ ám như màu của thứ họ hút lên.

 

Kinh tế Argentina có dấu hiệu phục hồi nhẹ

Chính phủ Argentina sẽ hoan nghênh con số GDP quý ba vào hôm nay, cùng với báo cáo lạm phát hàng tháng thấp hơn, như một bằng chứng cho thấy cuối cùng kinh tế cũng phục hồi. GDP dự kiến​​ tăng trở lại khoảng 9% trong quý ba, sau khi giảm 16% hồi quý hai. Trong khi đó, lạm phát tháng 11 giảm từ con số tính theo năm là 37% của tháng 10. Bộ trưởng Kinh tế Martín Guzmán cho biết những con số này sẽ tạo ra nền tảng cho năm 2021 “tăng trưởng kinh tế tốt”, sau khi suy thoái theo dự đoán ở mức 11-12% trong năm 2020.

 

Ông cũng nhấn mạnh cuộc chiến chống lạm phát rất quan trọng, trong bối cảnh thất nghiệp tăng, sản lượng công nghiệp giảm và tỷ lệ nghèo đói tăng vọt – hiện gần một nửa dân số. Các nguồn tin từ IMF, hiện đang theo dõi tiến độ của Argentina khi quỹ này đàm phán lại khoản nợ kỷ lục 44 tỷ đô la, chỉ ra dữ liệu cho thấy hầu hết mọi lĩnh vực công nghiệp đều suy giảm trong tháng 10. IMF dự đoán GDP Argentina sẽ suy thoái nghiêm trọng nhất khu vực trong năm nay, bên cạnh Venezuela và Peru.

 

Philippines: kiều hối không giảm bất chấp đại dịch

Tín đồ Thiên chúa giáo Philippines hôm nay sẽ tham dự buổi lễ đầu tiên trong số chín buổi lễ hàng đêm chào đón Giáng sinh. Hành lễ và các phong tục Giáng sinh khác của Philippines như mua sắm, tiệc tùng văn phòng và họp mặt gia đình sẽ bị hạn chế đáng kể bởi đại dịch. Nhưng có những điều người Philippines có thể duy trì như một truyền thống Giáng sinh bình thường khác: tiêu số tiền kiều hối tăng vọt theo mùa từ hàng triệu đồng hương của họ đang làm việc ở nước ngoài.

 

Trong bối cảnh thất nghiệp lan rộng trên toàn cầu do đại dịch, kiều hối vẫn không hề suy giảm. Trong 10 tháng đầu năm 2020, người Philippines ở nước ngoài gửi về tới 27,35 tỷ đô la, chỉ ít hơn 1% so với cùng kỳ năm 2019. Điều trớ trêu là điều này có thể chính là kết quả của thất nghiệp. Một lời giải thích hợp lý là nhiều người Philippines ở nước ngoài đang gửi về nhà số tiền không phải từ lương mà từ tiền tiết kiệm và tiền trợ cấp thất nghiệp, nhằm trang trải trước chuẩn bị cho họ về nước – nếu các chuyến bay cho phép.

 

Biden thừa kế thùng thuốc súng Iran

Một nhóm các nhà ngoại giao được gọi là Ủy ban Hỗn hợp sẽ nhóm họp hôm nay để xem xét tương lai của Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung, một thỏa thuận hạt nhân được ký kết giữa Iran và sáu cường quốc hồi năm 2015 và bị Tổng thống Donald Trump từ bỏ ba năm sau đó. Tổng thống đắc cử Joe Biden cho biết ông có ý định tham gia lại vào thỏa thuận sau khi nhậm chức. Vào thứ Hai, Tổng thống Iran nói nước ông sẽ ngay lập tức tuân thủ nếu Mỹ làm vậy (Iran đã đẩy mạnh làm giàu uranium để đáp trả các lệnh trừng phạt của ông Trump).

 

Ủy ban hỗn hợp sẽ cố gắng giữ mọi thứ ổn định cho đến lúc đó. Nhưng tình hình đang rất nóng. Tháng trước các sát thủ được cho là của Israel đã giết một nhà khoa học hàng đầu của Iran, khiến quốc hội Iran yêu cầu mở rộng chương trình hạt nhân hơn nữa. Và hôm thứ Hai, chính quyền Trump đã áp đặt các biện pháp trừng phạt lên hai quan chức Iran vì vai trò của họ trong vụ bắt cóc và cái chết của một cựu đặc vụ FBI ở Iran hồi năm 2007. Ông Biden được thừa kế một thùng thuốc súng.

 

Ủy ban Nghiệp vụ Thị trường Mở Liên bang Mỹ họp

Triển vọng kinh tế đã thay đổi kể từ khi các nhà điều chỉnh lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang gặp nhau lần cuối vào đầu tháng 11. Việc tung ra vắc-xin covid-19 đã cải thiện đáng kể triển vọng cho năm 2021. Song virus vẫn lan tràn ở Mỹ, gây đình trệ cho tiến trình phục hồi thị trường lao động. Fed cũng phải đối mặt với sự bất định xoay quanh chính sách kích thích tài khóa của Quốc hội.

 

Vào cuối cuộc họp hôm nay, các nhà chính sách sẽ cho biết chính sách của họ, đặc biệt là việc mua tài sản bằng tiền mới được tạo ra, sẽ thay đổi như thế nào theo tình hình kinh tế trong năm tới và hơn thế nữa. Họ cũng có thể chuyển sang mua trái phiếu dài hạn hơn, điều mà hầu hết các nhà kinh tế cho rằng giúp ích nhiều hơn cho tăng trưởng. Nhưng chính sách tiền tệ cần thời gian để phát huy tác dụng, đồng nghĩa Fed không thể trợ giúp nền kinh tế —hay người thất nghiệp — trong suốt mùa đông.