THẾ GIỚI HÔM NAY : 19/04/2021 (The Economist)

 

Thế giới hôm nay: 19/4/2021

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy biên dịch

19/04/2021

http://nghiencuuquocte.org/2021/04/19/the-gioi-hom-nay-19-4-2021/

 

Các bác sĩ của Alexei Navalny, lãnh đạo đối lập chuyên chỉ trích Putin, người đã bị đầu độc, bỏ tù và đã tuyệt thực từ cuối tháng 3, nói ông “sẽ chết trong vài ngày tới” nếu không được điều trị thích hợp. Có khoảng 80 nhân vật của công chúng đã viết một bức thư ngỏ cho ông Putin yêu cầu điều trị y tế cho ông Navalny. Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Joe Biden cũng cảnh báo về “hậu quả” nếu Navalny chết.

 

Mỹ và Trung Quốc ra tuyên bố chung cam kết hợp tác chống biến đổi khí hậu. Tạm thời bỏ qua hiềm khích, John Kerry và Xie Zhenhua, các đặc phái viên khí hậu, đã hứa sẽ hành động “cụ thể”, bao gồm cả việc giúp các quốc gia nghèo chuyển sang năng lượng tái tạo. Thứ Năm này ông Biden sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh về khí hậu (dù Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn chưa xác nhận tham gia).

 

Nhà chức trách Séc công bố tên và ảnh của hai người đàn ông bị họ tình nghi liên quan đến một vụ đánh bom chết người hồi năm 2014. Chúng trùng khớp với một người nghi là điệp viên Nga từng đầu độc Sergei Skripal, một cựu điệp viên khác, bằng chất độc thần kinh ở thị trấn Salisbury của Anh hồi năm 2018. Cộng hòa Séc đã trục xuất 18 nhà ngoại giao Nga; Nga thề trả đũa.

 

Anthony Fauci, cố vấn y tế chính của chính phủ cho biết Mỹ sẽ tiếp tục dùng vắc-xin covid-19 của Johnson & Johnson trong tuần này. Loại thuốc này ở trong tình trạng mơ hồ sau khi các cơ quan quản lý của Mỹ cho tạm dừng sử dụng nó vào tuần trước để điều tra nguy cơ hình thành máu đông hiếm gặp. Ông Fauci nói có thể tiêm vắc-xin trở lại, với các hạn chế về độ tuổi và giới tính.

 

Tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ giảm xuống con số thấp nhất kể từ tháng 3 năm 2020, làm dấy lên hy vọng bùng nổ kinh tế hậu phong tỏa, dù vẫn cao hơn nhiều so với trước đại dịch. Các tin tốt khác bao gồm doanh số bán lẻ tháng 3 tăng gần 10% so với tháng trước, sau khi sụt giảm hồi tháng 2. Nhiều người tiêu dùng dường như đang chi phần tiền kích cầu của họ vào các cửa hàng, nhà hàng và khách sạn.

 

NASA, cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ, sẽ phóng Ingenuity, một máy bay trực thăng nhỏ, lên bề mặt sao Hỏa vào thứ Hai. Nếu mọi thứ diễn ra theo đúng kế hoạch, chiếc máy bay nặng 1,8kg sẽ bay lên ba mét trên bề mặt sao Hỏa trong khoảng 30 giây – gấp hai lần thời gian chuyến bay có điều khiển đầu tiên trên Trái đất của anh em nhà Wright năm 1903.

 

Một trận cháy rừng trên Table Mountain, nằm sát Cape Town, khiến chính quyền phải sơ tán dân và hiện đang lan về Đại học Cape Town. Các báo cáo cho thấy một phần hoặc toàn bộ Đài tưởng niệm Rhodes, dành riêng cho vị chính trị gia người Nam Phi gốc Anh được đặt tên cho một học bổng danh giá mang tên ông, đã bị thiêu rụi. Gió mạnh khiến việc dập lửa khó khăn.

 

TIÊU ĐIỂM

 

Mỹ hạn chế xuất khẩu nguyên liệu sản xuất vắc-xin

Liều vắc-xin covid-19 thứ một tỷ đã được sản xuất trong tuần trước. Nhờ mở rộng năng lực sản xuất, một tỷ liều tiếp theo sẽ ra lò trước ngày 27 tháng 5. Nhưng tham vọng đó đang gặp trở ngại từ việc Mỹ áp kiểm soát xuất khẩu nguyên liệu và thiết bị. Các dây chuyền sản xuất ở Ấn Độ, nước có nhà sản xuất vắc-xin lớn nhất thế giới, Viện Huyết thanh Ấn Độ, sẽ phải tạm dừng trong những tuần tới nếu Mỹ không cung cấp 37 mặt hàng quan trọng.

 

Vấn đề này bắt nguồn từ việc chính quyền Biden áp dụng một luật trao cho tổng thống quyền huy động công nghiệp rộng lớn để thúc đẩy sản xuất vắc-xin trong nước. Điều đó đã cản trở xuất khẩu các thành phần thiết yếu của vắc-xin. Các công ty châu Âu cũng nói gặp khó trong việc lấy nguồn cung từ Mỹ. Trên lý thuyết, thế giới có thể sản xuất 14 tỷ liều vắc-xin trong năm nay. Nhưng nếu nguyên liệu thô không đến đúng nơi đúng thời điểm, thì các hạn chế xuất khẩu của Mỹ có thể sớm làm chệch hướng kế hoạch tiêm chủng của thế giới.

 

Phiên tòa Derek Chauvin sắp có phán quyết

Hôm nay các công tố viên đang kết tội Derek Chauvin, cựu cảnh sát Minneapolis bị buộc tội giết George Floyd vào tháng 5 năm ngoái, và các luật sư bào chữa cho ông, sẽ trình bày các lập luận cuối cùng của họ. Ông Chauvin phải đối mặt với các cáo buộc ngộ sát và giết người –  trong đó tội giết người là rất hiếm đối với một cảnh sát Mỹ phạm tội  trong khi thi hành công vụ – và bồi thẩm đoàn sẽ bị cách ly cho đến khi họ đưa ra phán quyết.

 

Bên công tố lập luận ông Chauvin đã làm ông Floyd ngạt thở khi ấn đầu gối vào cổ ông này trong hơn 9 phút – quan điểm được một nhà hô hấp học hàng đầu ủng hộ. Và một điều hiếm hoi nữa trong phiên tòa là việc cảnh sát trưởng Minneapolis ra làm chứng, với lập luận hành động của Chauvin vi phạm chính sách của cảnh sát. Ở chiều ngược lại, các luật sư của ông Chauvin nói ông Floyd chết vì sức khỏe kém và sử dụng ma túy. Trong khi đó nhiều doanh nghiệp ở trung tâm thành phố Minneapolis đã đóng cửa vì lo ngại bất ổn. Tuần sau sẽ có phán quyết của tòa.

 

Đảng Xanh công bố ứng viên chạy đua ghế thủ tướng Đức

Lần đầu tiên trong lịch sử 41 năm của mình, Đảng Xanh của Đức hôm nay sẽ công bố ứng viên cho vị trí thủ tướng, 5 tháng trước cuộc bầu cử thay thế người đương nhiệm Angela Merkel. Một trong hai đồng lãnh đạo theo hướng trung dung của đảng sẽ được chọn. Annalena Baerbock, một nghị sĩ 40 tuổi, đang có vị thế tốt hơn so với Robert Habeck, một cựu bộ trưởng bang Schleswig-Holstein miền bắc nước Đức.

Tiến trình suôn sẻ của Đảng Xanh rõ ràng trái ngược với các đảng chị em trong “Liên minh” cầm quyền của Đức: Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo của bà Merkel và CSU Bavaria. Armin Laschet và Markus Söder, hai nhà lãnh đạo của các đảng này, sẽ đấu với nhau để chọn một trong hai. Việc Đảng Xanh, vốn đang đứng thứ hai trong các cuộc thăm dò chỉ sau Liên minh, có khả năng giành được chức thủ tướng phần nào là nhờ các đối thủ chính trị của họ tự đấu đá nhau.

 

Nhiều nhân viên đã mệt mỏi với làm việc từ xa

Bị buộc phải làm việc tại nhà trong thời gian đại dịch, nhiều nhân viên đã phàn nàn về tình trạng “mệt mỏi với Zoom”. Cũng hợp lý khi việc ngồi yên và nhìn chằm chằm vào khuôn mặt của chính mình khiến người ta đau lưng và kém tự tin đi. Nghiên cứu mới cho thấy phụ nữ bị mệt mỏi do Zoom nhiều hơn nam giới. Theo một cuộc khảo sát 10.500 người, do Géraldine Fauville tại Đại học Gothenburg phụ trách, khoảng 14% phụ nữ cho biết cảm thấy rất mệt mỏi, so với dưới 6% ở nam giới.

 

Điều này một phần là do cách phụ nữ, những người đảm nhận nhiều công việc khác như chăm sóc con cái, sắp xếp ngày làm việc của họ. Phụ nữ cho biết họ có số cuộc họp gần như tương đương với nam giới nhưng các cuộc họp của họ có xu hướng dài hơn với thời gian nghỉ giữa giờ ngắn hơn. Được làm việc trong bộ đồ thể thao và không phải đi lại mệt mỏi cũng không thể bù đắp cho sự buồn tẻ của làm việc từ xa.