30 tháng 4 và tâm tình người Việt
Thứ Ba, 04/27/2021 - 05:17 — VietTuSaiGon
https://www.rfavietnam.com/node/6775
Tôi không muốn nhắc đến cái mốc này trên nghĩa
yêu thương, hạnh phúc hay thù hận, đau khổ, may mắn, tự do hay đày đọa, ngục tù
nữa. Bởi chuyện này người khác đã nói nhiều, đau khổ nhiều, hạnh phúc, hí hửng
trên nỗi đau của đồng loại cũng nhiều, nhắc thêm nữa, chỉ tổ thêm buồn thôi. Vấn
đề tôi muốn nói ở đây là tâm tình, tâm tính người Việt trước mốc sự kiện lịch sử
này. Và, trên hết là do đâu dẫn đến mốc sự kiện này (xét trên góc độ tâm
tình/tâm tính) và người Việt cho đến lúc này, là tuýp người như thế nào?
Thực tình, nói về người Việt (trong đó gồm người
viết bài này và rất nhiều anh chị em bằng hữu), có thể nói rằng người Việt khá
đặc biệt, đặc biệt bởi có thể tốt đến mức cuối cùng và xấu đến mức tận đáy cũng
trong cùng một con người, đặc biệt vì có thể bao dung, vị tha và thanh liêm đến
mức không thể nào hơn nhưng cũng tham lam vô độ, bất chấp và sẵn sàng ung dung
trên nỗi đau đồng loại cũng chính trong một con người, đặc biệt đến mức có thể
làm thánh nhân và kẻ giết người trong chốc lát.
Sở dĩ người Việt trở nên như vậy bởi người Việt
thiếu hẳn khả năng trung tính. Và cứ nhìn vào bất kì nơi nào, lĩnh vực nào, chỉ
cần có một người thành công, có uy tín trong lĩnh vực đó thì bạn có thể tin chắc
rằng đó là một người Việt giữ được khả năng trung tính. Với người Việt, khả
năng trung tính như một thứ của báu trời đất ban cho, trong khi đó, với các dân
tộc khác, khả năng trung tính có sẵn trong máu.
Người Việt thiếu khả năng trung tính nên luôn
hướng đến một thứ gì đó vượt ngoài chính mình, khả năng kiềm chế hay khả năng
giữ thăng bằng tâm lý, tư tưởng, tình cảm rất kém. Chính vì kém các khả năng
trên nên người ta có thể nóng giận, thậm chí đạp đổ một cách dễ dàng và dễ bị dỗ
ngọt. Một khi dễ bị dỗ ngọt thì khả năng phản phé xuất hiện, người ta sẵn sàng
bỏ qua mọi ràng buộc về lòng trung thành và danh dự, lý tưởng để nghe theo một
ai đó rỉ tai dỗ ngọt về một tương lai tốt hơn thực tại. Chính vì vậy mà không
ít người vợ Việt sẵn sàng bỏ chồng con đi theo đàn ông Trung Quốc, theo đàn ông
giàu có, không ít người làm nhân viên sẵn sàng bỏ ông chủ từng một thời vào
sinh ra tử với mình, thậm chí cứu mạng gia đình mình, và ngược lại, không ít
ông chủ sẵn sàng ném nhân viên của mình ra ngoài lề quyền lợi một khi mọi thứ
đã có trong tay. Nói xa hơn một chút, không ít người Việt đã ăn cơm quốc gia thờ
ma Cộng sản mặc dù họ chưa biết gì về Cộng sản và trả giá cho việc này là sau
30 tháng 4 năm 1975, họ đã sáng mắt, tá hỏa nhận ra mình sai lầm, nhưng chuyện
đã quá muộn màng.
Mãi cho đến bây giờ, sự mất trung tính của người
Việt không những chắng giảm bớt mà con tăng cao, do cơn gió vật dục, do những
trận gió xã hội hóa và do những trận gió quyền lực xô dạt mọi thứ. Người Việt
đi từ chỗ mất trung tính với người khác đến chỗ mất trung tính với bản thân và
máu mủ, ruột thịt. Người Việt sẵn sàng bán đồng loại mình cho kẻ giết người lấy
nội tạng, người Việt mang thai đi bán con, người Việt giết anh em, ruột thịt chỉ
vì mấy tấc đất xê dịch… Khi nói đến những cái xấu, sự ghê rợn, dường như không
thiếu ở người Việt. Thế nhưng khi nói đến lòng bao dung, chia sẻ với đồng loại,
người Việt cũng không thiếu. Lấy đợt dịch Covid-19 và những đợt thiên tai, lũ lụt
trong nhiều thập kỉ qua để đánh giá, có thể nói rằng hiếm có quốc gia nào, dân
tộc nào có tình đồng loại hơn người Việt, tinh thần “nhiễu điều phủ lấy giá
gương” của người Việt khiến cho thế giới ngỡ ngàng và cảm phục.
Nghiệt nỗi, cái gì tốt đẹp thì nhắc tới người
Việt mà cái gì xấu xa cũng nhắc tới người Việt đầu tiên. Đây là bi kịch của một
dân tộc. Một dân tộc cần được giải phóng đúng nghĩa về mặt tư tưởng và nhân
tính nhưng tiếc thay, cả hai mặt này chưa bao giờ được giải phóng mà luôn chịu
trận qua nhiều thế hệ, nhiều thế kỉ, mọi thứ chỉ là ước mơ và quyền lực bao giờ
cũng thuộc về tay kẻ biết khéo léo dụ dỗ. Kết cục là Việt Nam càng lúc càng lún
sâu vào văn minh hái lượm trong một bộ dạng hiện đại và năng động. Vì sao?
Bởi cho đến lúc này, sự phát triển thái quá về
vật dục trong các chương trình phát triển nóng, bất chấp tài nguyên, môi trường,
cảnh quan và lịch sử đã nhanh chóng đẩy dân tộc vào guồng máy phát triển với tốc
độ chóng mặt để truy tìm vật chất, thủ đắc vật chất và đạp lên nhau, chống cự
nhau, tị nạnh nhau, thậm chí tiêu diệt nhau để thủ đắc vật chất. Vật chất được
xem là thước đo giá trị xã hội của cá nhân và tập thể. Một người có văn hóa
không bằng một người có xe hơi, một nhà hiền triết không bằng cái móng tay của
kẻ có tiền, đó là phép đối đãi hiện thời. Và điều này nhanh chóng đẩy xã hội đến
thứ văn minh hái lượm, thay vì ngày xưa người ta hái lượm tự nhiên thì bây giờ hái
lượm vật dục thông qua công nghệ và kĩ nghệ. Tính người bị giảm thiểu, và tính
người càng giảm thiểu bao nhiêu thì danh nghĩa dân chủ, văn minh, tự do và tiến
bộ càng bị lạm dụng, mượn làm bình phong bấy nhiêu.
Con người, đặc biệt con người Việt Nam, cho đến
lúc này, gồm cả trong nước và bên ngoài, dường như quen với lối hành xử văn
minh hái lượm hơn là lối hành xử của văn minh công nghệ tiến bộ, của thứ văn
hóa đỉnh cao mà con người đang cố vượt chạm. Bởi phát triển nóng, mọi công
trình hay dự án đều dựa vào lợi nhuận, cho dù đó là lợi nhuận ảo và dựa vào quyền
lực phe cánh, lợi ích nhóm để tiến hành nên nó đương nhiên đạp qua mọi lý lẽ, đạp
qua mọi sự hiểu biết về nhân tính và đạp qua mọi giá trị lương tri để đạt mục
đích. Nếu xét về vật dục, nhìn mọi thứ hào nhoáng mà nó thủ đắc sẽ khiến người
ta mất tự tin về thân phận nhưng nhìn về căn cốt, tâm hồn hay tư tưởng thì nó
chẳng khác gì khối bê tông vô tri, vô nghĩa.
Khi chính sách kinh tế vĩ mô luôn cổ súy cho
thứ văn minh hái lượm và đánh đổi nó bằng các giá trị vật dục, giá trị tinh thần
và lương tri dần bị triệt tiêu, thì đương nhiên, khả năng giữ trung tính của
con người cũng sẽ dần mất đi, thậm chí bị tổn thương trầm trọng, dẫn đến tình
trạng biến thái tập thể về mặt tâm hồn. Và những gì đang diễn ra trên đất nước
này đã chứng minh điều đó. Và, ngày 30 tháng 4, phải chăng là cái ngày nhắc cho
dân tộc này nhớ đến một câu chuyện khác, một tình tự khác về sự mất trung tính
của tập thể và bản thân? Bởi mất khả năng trung tính nên thù hận không bao giờ
dứt bỏ được, bởi mất khả năng trung tính nên sự hí hửng, tự kiêu tự đại về một
thứ chiến thắng ảo giác chẳng bao giờ rời xa. Và hố thẳm của thù hận ngày càng
giãn rộng giữa lòng một dân tộc đã đánh mất khả năng trung tính?!
Câu chuyện còn rất dài, một lát cắt nhỏ chỉ
thêm buồn, nhưng dẫu sao cũng chấp nhận nhìn vào sự buồn của mình mà… may ra!
No comments:
Post a Comment