Khối
công việc khổng lồ và những khó khăn đang chờ tân Tổng thống Biden
Jackhammer
Nguyễn
15/11/2020
Công việc của Tân Tổng thống Biden đang đối mặt sau
khi tiếp nhận chính quyền sẽ vô cùng nặng nề, một phần là cái mớ “di sản” hỗn độn
của Donald Trump, phần lớn là những căn bệnh bên trong của nước Mỹ đã âm ỉ từ rất
lâu và bục ra dưới bốn năm cầm quyền của Tổng thống Trump.
Có thể có nhiều người Việt
thấy rằng, chính sách đối ngoại sẽ gặp khó khăn sau thời gian dài nước Mỹ đổ vỡ
với các đồng minh, tạo điều kiện cho hai đối thủ Nga và Trung Quốc vươn lên
trong thời gian qua. Nhưng theo ý chủ quan của tôi, vấn đề đối ngoại lại là vấn
đề dễ nhất mà ông Biden phải làm. Nước Mỹ dưới thời Biden chỉ cần quay lại
chính sách đối ngoại liên minh với các đồng minh Á – Âu, và họ đang sẵn sàng chờ
đón điều này, đúng như lời bà thị trưởng Paris nói hôm ông Biden tuyên bố thắng
cử: Hoan nghênh nước Mỹ trở lại.
Công việc vô cùng mệt nhọc
của ông Biden là nội trị của nước Mỹ.
Sắc tộc
Bất bình đẳng sắc tộc đã
có ở Mỹ từ lâu, đến thời Donald Trump thì bùng phát, qua những cuộc biểu tình lớn
sau vụ George Floyd, có nơi dẫn đến bạo động. Các nhóm cực hữu, thượng đẳng da
trắng cũng xuất hiện mạnh bạo hơn dưới thời Trump.
Trump đã trả giá rất lớn
với khối cử tri người da đen, dù chỉ chiếm hơn 10% dân số, nhưng đủ làm lệch
cán cân bầu cử ở những bang quan trọng. Chính đông đảo cử tri người da đen tại
ba thành phố lớn: Detroit, Phildelphia và Atlanta của ba tiểu bang Michigan,
Pennsylvania và Georgia đã mang thắng lợi cho ông Joseph Biden ở ba bang này.
Có thể nói không ngoa rằng,
chính cử tri da đen đã đưa ông Biden đến Tòa Bạch Ốc trong năm 2020.
Ông Biden sẽ làm gì để
giúp người da đen? Giải quyết sự bất bình đẳng sắc tộc nói chung, sự kém lợi thế
của người da đen nói riêng, là điều không hề dễ dàng.
Nhóm công nhân da
trắng miền Rust Belt
Bốn năm trước, những lời mị
dân của Donald Trump đã quyến rũ được cử tri công nhân ở các bang Wisconsin,
Pennsylvania, Michigan bầu cho ông ta, nhưng sau đó họ đã nhận ra rằng Trump chẳng
làm gì được để phục hồi ngành công nghiệp chế tạo của các bang này. Ngược lại
chính sách thuế má của ông ta lên hàng nhập khẩu lại đưa đến những dự án dỏm kiểu Foxconn ở Wisconsin.
Tình trạng mất việc làm
trong các ngành công nghiệp nặng ở vùng này là hậu quả của toàn cầu hóa, khi
giá nhân công ở các quốc gia nghèo rẻ hơn. Giải quyết vấn đề này không hề dễ
dàng, một mặt nước Mỹ không thể bỏ vai trò đứng đầu của nó trong toàn cầu hóa,
mặt khác cũng phải tạo dựng việc làm trở lại ở vùng Rust Belt.
Khi vận động tranh cử, ông Biden hứa bỏ ra 700 tỷ đô la, trong đó có
400 tỷ dùng mua sản phẩm sản xuất tại Mỹ, 300 tỷ còn lại để nghiên cứu phát triển
công nghệ, tạo việc làm, dựa trên những công việc mới. Nhưng để thực hiện dự án
này không hề dễ dàng.
Sự chia rẽ của xã
hội Mỹ
Sự chia rẽ của xã hội Mỹ
không phải do Donald Trump tạo ra, mà ông ta chỉ đại diện cho sự chia rẽ đó. Thắng
lợi năm 2016 của ông ta cũng dựa trên sự chia rẽ đó, khi những người Mỹ bị toàn
cầu hóa bỏ rơi phía sau, đặt cược vào ông.
Nhìn bảng đồ bầu cử ở Mỹ,
ta thấy rõ các bang giàu có miền Tây và Đông Bắc bầu cho Đảng Dân chủ, các bang
nông nghiệp nghèo hơn ở giữa bầu cho Đảng Cộng hòa. Trong cùng một bang, khu vực
thành thị cũng có khuynh hướng bầu cho Đảng Dân chủ, miền quê bầu cho Đảng Cộng
hòa. Vào năm 2016, sau thất bại của bà Hilary Clinton, một chính trị gia thuộc
Đảng Dân chủ than phiền rằng, đảng này đã trở thành đảng của tầng lớp tinh hoa
hai bờ biển.
Từ sự khác biệt về kinh tế,
dẫn đến sự khác biệt về suy nghĩ ngày càng trầm trọng, đưa đến những xung đột
chính trị ngày càng cao. Vùng bờ biển có khuynh hướng cấp tiến, vùng quê ở giữa
của nước Mỹ bảo thủ. Để xóa đi sự khác biệt và xung đột này, ông Biden đã bắt đầu
bằng những thông điệp hàn gắn, ông nói rằng ông là tổng thống của tất cả người
Mỹ, không có bang Dân chủ hay Cộng hòa, mà chỉ có nước Mỹ.
Nhưng tôi nghĩ rằng công
việc này là một công việc rất lâu dài và khó khăn.
Khôi phục niềm tin
vào định chế Mỹ
Trong bốn năm cầm quyền,
Donald Trump liên tục tấn công vào các định chế Mỹ, từ báo chí đến tòa án, từ
Quốc hội cho đến các cơ quan tình báo an ninh liên bang nằm dưới chính sự lãnh
đạo của ông ta.
Donald Trump tung hô các
thuyết âm mưu, trong đó một nhà nước ngầm đang khống chế toàn bộ nước Mỹ và chỉ
có ông ta là người có thể đương đầu lại nó. Theo lời Donald Trump, nhiều người
dân Mỹ không còn tin ở những nhà khoa học của một đất nước đứng đầu thế giới về
khoa học.
Kết quả là hàng triệu người
mất niềm tin vào định chế Mỹ. Người ta tin vào tin vịt từ những website thuyết
âm mưu dày đặc trên mạng. Cú phá hoại cuối cùng của Donald Trump là phao tin
hệ thống bầu cử ở Mỹ bị gian lận làm ông ta bị thất cử, mà hệ thống này lại nằm dưới sự giám sát của ông
ta trong bốn năm qua.
Điều hết sức vô lý đó của
Donald Trump lại được không ít người Mỹ tin theo.
Trước mắt có vẻ như thử
thách lớn nhất đối với chính quyền Biden sau ngày 20/1/2021 là giải quyết nạn dịch
Covid-19, nhưng tôi nghĩ, vấn đề này lại dễ vì ông Biden là người tuân theo các
nhà khoa học, và nước Mỹ vẫn còn nhiều nhà khoa học, phương tiện kỹ thuật tối
tân để đối phó với đại dịch. Sự
tệ hại hiện thời của dịch bệnh ở Mỹ có nguyên nhân từ sự lãnh đạo bất tài của
Donald Trump mà thôi.
Công việc khó khăn nhất của
Joseph Biden chính là hàn gắn xã hội, khôi phục niềm tin vào định chế Mỹ, vào một
biệt lệ Mỹ.
No comments:
Post a Comment