https://www.facebook.com/phanvanthangvhna/posts/3790377847650566
Ban biên tập đề xuất tôi
viết về quá trình phát triển của tạp chí Văn hóa Nghệ An nhân kỉ nhiệm 15 năm
thành lập (và cũng là lúc chấm dứt hoạt động của nó). Tôi băn khoăn không biết
có nên viết vì thực ra bây giờ tôi cũng chỉ làm một bạn đọc như bao người khác
mà thôi. Vả lại, những điều cần viết về VHNA tôi đã viết cách đây 5 năm, nhân dịp
kỉ niệm 10 năm thành lập. Cân nhắc khá lâu và cuối cùng tôi đã nhận lời vì nhiều
đồng nghiệp động viên nên viết. Tôi nhận lời vì có nhiều gửi gắm của đồng nghiệp,
bạn đọc, bạn viết; Và còn có những điều cần nói về VHNA mà chưa ai nói, chưa ai
viết một cách rõ ràng.
Lịch sử của VHNA tôi đã
viết (và đọc) khá đầy đủ cách đây 5 năm, xin không nhắc lại. Những con người đã
góp phần làm nên VHNA tôi cũng đã nói khá rõ và bày tỏ sự biết ơn và trân trọng
trong dịp đó.
Vậy nói gì bây giờ?
Lần trước tôi nói về sự
trưởng thành của nó. Bây giờ thì VHNA hết cơ hội trưởng thành thành rồi! Ngày 30.11.2020 sẽ là ngày cuối
cùng của nó.
Một vài năm trước không
ai có thể ngờ có ngày hôm nay. Đọc lại bài vở, thư từ giao dịch với cộng tác
viên, với bạn đọc và với cả các vị lãnh đạo hữu quan… thì đúng là không có gì
khó đoán hơn về sự mất còn. Văn hóa không bao giờ là trò sấp ngửa nhưng số phận
nó thì có. Tôi còn nhớ các vị lãnh đạo cao nhất tỉnh từng nói: Tỉnh này không
thể không có một tờ VHNA. Phải hỗ trợ cho nó phát triển. Và các ông đã có những
quan tâm thiết thực cho nó phát triển. Chúng tôi đã vô cùng cảm kích, biết ơn
và phấn đấu để có một tạp chí văn hóa như bạn đọc và các vị lãnh đạo mong muốn.
Vâng, nó đã phát triển đến tuổi 15, cái tuổi của sự trưởng thành.
Minh triết của cha ông có
câu : “Cái quan định luận”. Bây giờ đã có thể luận về tạp chí VHNA, vì nó đã
“cái quan”; Nó sẽ không còn tồn tại sau khi số báo này phát hành.
Có người nói tạp chí Văn
Hóa Nghệ An đã hoàn thành sứ mạng của nó. Tôi không nghĩ như vậy. Văn hóa là một
dòng chảy liên tục, không ngừng nghỉ, không có điểm dừng khi còn nhân loại. Sự
nghiệp văn hóa cũng như vậy, sẽ dài lâu và không có điểm dừng để tạo ra những
giá trị mới đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Nghiên cứu, truyền thông về
văn hóa là công việc đương nhiên, thường xuyên của bất cứ thiết chế xã hội nào.
Việc tồn tại của các cơ quan nghiên cứu, truyền thông văn hóa ra đời và tồn tại
là vì vậy.
Vẫn biết thời nay mọi việc
đều có thể xảy ra ngoài ý muốn, thậm chí phi quy luật, ngoài sức tưởng tượng, nhưng sự chấm dứt hoạt động của
tạp chí Văn hóa Nghệ An, với tôi, vẫn là bất ngờ lớn.
Vậy thì hãy nói về những
bất ngờ, những bất ngờ khó ngờ nhất.
Tôi không ngờ, không hiểu,
Nghệ An - xứ sở có một nền văn hóa, truyền thống văn hóa phong phú, nhiều đặc sắc,
đặc thù đến vậy mà không thể có một tờ tạp chí với tư cách là công cụ để tổ chức
nghiên cứu và quảng bá về nó, để làm cho các giá trị độc đáo, đặc thù ấy ngấm
vào dòng chảy cuộc sống hôm nay và tương lai của người Xứ Nghệ. Chẳng lẽ 3,2
triệu dân xứ Nghệ đang cư trú ở quê và hàng triệu người Nghệ các thế hệ đang
sinh sống ở khắp nơi trên thế giới không xứng đáng có một tờ tạp chí về văn hóa
của xứ sở. Sẽ làm gì để cho văn hóa thấm sâu vào đời sống nhân dân như mong muốn?
Nghệ An đang phấn đấu trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa của vùng Bắc Trung bộ.
Liệu có thêm một tờ tạp chí văn hóa có cản trở hành trình trở thành trung tâm?
Hay nó sẽ là một động cơ góp phần thúc đẩy bước tiến của tỉnh nhà, ít nhất là về
văn hóa theo nghĩa hẹp nhất của nó?
Để thúc đẩy phát triển
văn hóa thì hô hào suông là không đủ mà phải hành động, phải sáng tạo mới hi vọng
có được các giá trị. Muốn có sáng tạo thì phải có tri thức, có tài năng, và có
phương tiện. Liệu tạp chí văn hóa có phải là một thiết chế, một phương tiện để
cộng đồng bồi bổ tri thức làm nền tảng cho quá trình sáng tạo? Hãy xem nó là một
công cụ truyền dẫn cho cộng đồng trong quá trình tiếp nhận văn hóa từ các nguồn
khác nhau, từ truyền thống, từ thời đại… Và là một phương tiện, một kênh truyền
thông quảng bá văn hóa Xứ Nghệ với thiên hạ. Nếu điều đó là đúng thì rất đáng để
cho nó một cơ hội tồn tại và phát triển.
Thêm một điều nữa, tôi muốn
nói. Rằng, Văn hóa Nghệ An suốt 15 năm qua chắc chắn là một tờ tạp chí được
quan tâm, đón đợi và mến mộ của bạn đọc, nhất là giới trí thức trong và ngoài
nước. Sở dĩ vậy vì nó có hàm lượng khoa học khá cao, có tinh thần học thuật,
tinh thần phản biện, có dũng khí, có trách nhiệm với những vấn đề quan trọng của
đất nước, của sự nghiệp văn hóa. Văn hóa Nghệ An là tờ tạp chí đã từng bước đáp
ứng được nhu cầu ngày càng cao và khắt khe của bạn đọc. Đó là điều đã được chứng
thực.
Vậy thì, cớ sao lại không
vì nhu cầu của đông đảo bạn đọc mà tạo cho Văn hóa Nghệ An một cơ hội tiếp tục
cống hiến, trong khi rõ ràng là có cơ hôi, cơ hội không xa, trong tầm tay!?
Trong cuộc sống, những gì
tốt đẹp thường khó xây dễ phá, những cái gì xấu xa, lạc hậu thì dễ có khó bỏ.
Cách đây 5 năm, khi kỉ niệm
10 thành lập, chúng tôi và bạn đọc, bạn viết đã cùng nhau rạo rực hướng về
“Hành trình và khát vọng” của tạp chí Văn hóa Nghệ An.
Còn hôm nay, tôi, và rất
nhiều bạn đọc, nhiều người viết đã, đang và sẽ bâng khuâng, hụt hẫng về một
ngày mai không có tạp chí VHNA. Sẽ không có ai chết, tiền và ghế đều không hao
hụt, nhưng chắc chắn tinh thần và tâm hồn của nhiều người sẽ nghèo nàn đi không
ít.
Thật xót xa khi biết rằng
những dòng này sẽ in trong số cuối cùng của VHNA, số 425 ra ngày 25.11..2020.
Chào nhé, Văn hóa Nghệ
An!
Hẹn gặp lại vào một ngày
không xa!
.
Hiện nay VN đang có gần
1000 tờ báo, tạp chí ở cả TW và địa phương ( không kể báo mạng và tin tức trên
Gogle ). Do vậy nhiều tờ báo và tạp chí không thể tự nuôi sống được mình . 2o
ooo phóng viên, biên tập viên phải ăn lương ngân sách địa phương và TW . Xắp xếp
lại báo chí là một yêu cầu khách quan ! Từ -2020 đến 2025 sẽ phải xắp xép xong
! Có lẽ trong xu thế đó mà tờ VHNA của các anh phải tạm dừng . Dù chúng ta biết
rằng văn hóa vùng miền là hồn cốt của đời sống tinh thần nhân dân quê anh .
Đóng cửa một tập san đang trưởng thành và có chỗ đứng trong lòng hơn 3,5 triệu
đồng bào quê anh và bạn bè thì tiếc thật . Nhưng văn hóa xứ Nghệ sẽ thể hiện
trên những phương tiện khác, dưới hình thức khác bạn đồng môn yêu quý của tôi ạ
! Tôi mong anh viết bài cho báo trước khi tạm chia tay ! Chúc bạn Hiền mạnh khỏe
!
No comments:
Post a Comment