ÔNG TRUMP VÀ SỰ TRỞ LẠI NẮM QUYỀN CHƯA TỪNG CÓ TIỀN LỆ, NHẮM ĐẾN TÁI ĐÌNH HÌNH CÁC ĐỊNH CHẾ HOA KỲ (AP)

 

Ông Trump và sự trở lại nắm quyền chưa từng có tiền lệ, nhắm đến tái định hình các định chế Hoa Kỳ

AP

21/01/2025

https://www.voatiengviet.com/a/ong-trump-va-su-tro-lai-nam-quyen-chua-tung-co-tien-le-nham-den-tai-dinh-hinh-cac-dinh-che-hoa-ky/7943656.html  

 

Ông Donald Trump, người đã vượt qua các cuộc luận tội, cáo trạng hình sự và hai nỗ lực ám sát để giành thêm một nhiệm kỳ tại Tòa Bạch Ốc, tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 47 vào thứ Hai 20/1, nắm quyền khi đảng Cộng hòa đồng loạt kiểm soát Washington và bắt đầu định hình lại các thể chế của đất nước.

 

https://gdb.voanews.com/4584c8af-5990-4de9-bab7-6b6ce08bdc53_w1023_r1_s.jpg

Những người biểu tình tuần hành phản đối Tổng thống Donal Trump trong ngày tuyên thệ nhậm chức của ông 20/1/2025 tại Washington

 

Ông Trump sẽ hành động nhanh chóng sau buổi lễ, với các sắc lệnh hành pháp đã được chuẩn bị để ông ký nhằm thúc đẩy việc trục xuất, tăng cường phát triển nhiên liệu hóa thạch và giảm các biện pháp bảo vệ công chức đối với các nhân viên chính phủ.

 

Ông có kế hoạch tuyên bố sự khởi đầu của “một kỷ nguyên mới đầy phấn khích về thành công của quốc gia” khi “làn sóng thay đổi đang lan rộng khắp đất nước”, theo trích đoạn bài phát biểu nhậm chức của ông.

 

Các sắc lệnh là bước đầu tiên trong những gì ông Trump sẽ gọi là “sự phục hồi hoàn toàn của nước Mỹ và cuộc cách mạng của lẽ thường”.

 

Thời tiết giá lạnh đang viết lại cảnh tượng lộng lẫy của ngày hôm đó. Lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Trump đã được chuyển vào trong nhà tại Capitol Rotunda — lần đầu tiên sau 40 năm — và cuộc diễn hành nhậm chức đã được thay thế bằng một sự kiện tại một đấu trường ở trung tâm thành phố. Đám đông những người ủng hộ ông Trump đã đổ về thành phố để xem lễ nhậm chức ở Mặt tiền phía Tây của Điện Capitol từ Quảng trường Quốc gia sẽ phải tìm một nơi khác để xem lễ hội.

 

“Chúng ta cần một sự thay đổi. Đất nước đang đi sai hướng theo nhiều cách, về kinh tế, địa chính trị, rất nhiều vấn đề xã hội trong nước”, ông Joe Morse, 56 tuổi, đến từ New Jersey, người đã xếp hàng cùng các con trai lúc 11 giờ tối ngày 19/1 và giành được một vị trí trên tầng chính tại đấu trường Capitol One Arena để xem trực tiếp lễ tuyên thệ, nói.

 

Khi ông Trump tuyên thệ nhậm chức vào buổi trưa, ông sẽ thực hiện một sự trở lại chính trị chưa từng có trong lịch sử Hoa Kỳ. Bốn năm trước, ông đã bị bỏ phiếu loại khỏi Tòa Bạch Ốc trong thời kỳ kinh tế sụp đổ do đại dịch COVID-19 gây ra. Ông Trump đã phủ nhận thất bại của mình và cố gắng bám lấy quyền lực. Ông đã chỉ đạo những người ủng hộ mình tuần hành đến Điện Capitol trong khi các nhà lập pháp đang chứng nhận kết quả bầu cử, gây ra một cuộc bạo loạn làm gián đoạn truyền thống chuyển giao quyền lực một cách hòa bình của đất nước.

 

Nhưng ông Trump không bao giờ mất quyền kiểm soát Đảng Cộng hòa và không hề nao núng trước các vụ án hình sự và hai vụ ám sát khi ông đánh bại các đối thủ và khai thác sự tức giận của cử tri với lạm phát và di dân bất hợp pháp.

 

“Tôi đã sẵn sàng cho một nước Mỹ mới”, ông Cynde Bost, 63 tuổi, đến từ Lake Havasu City, Arizona, nói.

 

Giờ đây, ông Trump là người đầu tiên bị kết trọng tội — vì làm giả hồ sơ kinh doanh liên quan đến các khoản thanh toán tiền bịt miệng — và lại trở thành tổng thống. Ông sẽ cam kết “bảo vệ, bảo vệ và bảo vệ” Hiến pháp từ cùng một địa điểm mà những người ủng hộ ông đã tràn vào vào ngày 6 tháng 1 năm 2021. Ông cho biết một trong những hành động đầu tiên của ông khi nhậm chức sẽ là ân xá cho nhiều người đã tham gia vào cuộc bạo loạn.

 

Tám năm sau khi lần đầu tiên bước vào Tòa Bạch ốc với tư cách là người mới tham gia chính trường, ông Trump đã quen thuộc hơn nhiều với các hoạt động của chính phủ liên bang và được khuyến khích để uốn nắn nó theo tầm nhìn của mình. Ông Trump muốn mang lại sự thay đổi nhanh chóng bằng cách hạn chế di dân, ban hành thuế quan đối với hàng nhập khẩu và đảo ngược các sáng kiến về khí hậu và xã hội của đảng Dân chủ.

 

Ông cũng đã hứa sẽ trả thù những người đối lập chính trị và những người chỉ trích mình, và coi lòng trung thành cá nhân là tiêu chuẩn hàng đầu để bổ nhiệm vào chính quyền của mình.

 

Vài giờ trước lễ nhậm chức, Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden đã ban hành lệnh ân xá trước cho các quan chức chính phủ hiện tại và trước đây là mục tiêu của cơn thịnh nộ của ông Trump, bảo vệ họ khỏi khả năng bị truy tố. Ông Biden nói trong một tuyên bố rằng “đây là những trường hợp ngoại lệ và tôi không thể không làm gì cả”.

 

Ông Trump đã cam kết sẽ tiến xa hơn và hành động nhanh hơn trong việc ban hành chương trình nghị sự của mình so với nhiệm kỳ đầu tiên, và các nhà lãnh đạo chính trị, kinh doanh và công nghệ của đất nước đã tự sắp xếp lại để phù hợp với ông Trump. Những người theo đảng Dân chủ từng thành lập một “phe kháng cự” hiện đang chia rẽ về việc có nên hợp tác với Trump hay chống lại ông. Các tỷ phú đã xếp hàng để gặp ông Trump khi họ thừa nhận quyền lực vô song của ông tại Washington và khả năng sử dụng đòn bẩy của chính phủ để giúp đỡ hoặc làm tổn hại đến lợi ích của họ.

 

Từ lâu đã hoài nghi về các liên minh của Hoa Kỳ, chính sách đối ngoại “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump đang được theo dõi thận trọng trong và ngoài nước khi cuộc xâm lược Ukraine của Nga sẽ sớm bước sang năm thứ ba và một lệnh ngừng bắn mong manh dường như đang được duy trì ở Gaza sau hơn 15 tháng chiến tranh giữa Israel và Hamas.

 

Ông Trump, người đã ngụ đêm thứ Bảy 18/1 và Chủ Nhật 19/1 tại Blair House đối diện Tòa Bạch Ốc, bắt đầu ngày thứ Hai 20/1 với buổi cầu nguyện tại Nhà thờ Episcopal St. John. Sau đó, ông và vợ Melania được ông Biden và đệ nhất phu nhân Jill Biden chào đón tại dinh hành pháp để dùng trà theo thông lệ. Đây là sự thay đổi lớn so với bốn năm trước, khi ông Trump từ chối thừa nhận chiến thắng của ông Biden hoặc tham dự lễ nhậm chức của ông.

 

Hai người đàn ông và phu nhân của họ sẽ đến Điện Capitol trong đoàn xe hộ tống chung trước lễ tuyên thệ nhậm chức.

 

Phó Tổng thống đắc cử JD Vance tuyên thệ nhậm chức trước, tuyên thệ theo lời tuyên thệ của Thẩm phán Tòa án Tối cao Brett Kavanaugh trên một cuốn kinh thánh do bà cố của ông tặng. Ông Trump tuyên thệ theo sau, sử dụng cả một cuốn kinh thánh gia truyền và cuốn kinh thánh mà Tổng thống Abraham Lincoln đã sử dụng trong lễ nhậm chức năm 1861 khi Chánh án Tối cao Pháp Viện John Roberts làm lễ tuyên thệ.

 

Lễ nhậm chức bắt đầu vào thứ Bảy 18/1, khi ông Trump đến Washington trên một chiếc máy bay phản lực của chính phủ và xem pháo hoa tại câu lạc bộ chơi gôn tư nhân của ông ở vùng ngoại ô Virginia. Vào Chủ Nhật 19/1, ông đã đặt vòng hoa tại Nghĩa trang Quốc gia Arlington và tập hợp những người ủng hộ mình tại Sân vận động Capital One ở trung tâm thành phố Washington.

 

Một nhóm các tỷ phú và ông trùm công nghệ đã tìm cách lấy lòng ông Trump và đã quyên góp hậu hĩnh cho lễ nhậm chức của ông, bao gồm Elon Musk, Mark Zuckerberg và Jeff Bezos, sẽ tham dự.

 

Cũng có mặt là người đứng đầu TikTok, ứng dụng truyền thông xã hội phổ biến do Trung Quốc sở hữu bị Hoa Kỳ coi là rủi ro an ninh quốc gia. Ông Trump đã hứa sẽ dỡ bỏ lệnh cấm có hiệu lực đối với TikTok thông qua một trong nhiều sắc lệnh hành pháp dự kiến sẽ được ban hành vào thứ Hai 20/1 khi tân tổng thống cố gắng thể hiện sự tiến triển nhanh chóng.

 

Tại cuộc biểu tình vào Chủ Nhật 19/1, ông Trump đã hé lộ hàng chục hành động hành pháp sắp tới, hứa rằng “vào lúc mặt trời lặn” vào thứ Hai 20/1, ông sẽ ký các sắc lệnh hành pháp liên quan đến an ninh biên giới và chính sách di trú, bao gồm cả việc khôi phục nỗ lực trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump nhằm đóng cửa quyền truy cập vào nhiều mục nhập cư mới theo cái gọi là các điều khoản khẩn cấp của Tiêu đề 42.

 

Các lệnh khác dự kiến sẽ cho phép khoan dầu và khí đốt nhiều hơn bằng cách đảo ngược các chính sách thời ông Biden về sản xuất năng lượng trong nước và hủy bỏ chỉ thị gần đây của ông Biden về trí tuệ nhân tạo.

 

Nhiều thay đổi khác đang được lên kế hoạch cho lực lượng lao động liên bang. Ông Trump muốn hủy bỏ các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập được gọi là DEI, yêu cầu nhân viên quay trở lại văn phòng và đặt nền móng để cắt giảm nhân sự.

 

“Hãy mong đợi cơn sốc và kinh ngạc”, Thượng nghị sĩ Ted Cruz, Cộng hòa-Texas nói.

 

“Những gì tôi đã thúc giục tổng thống và các đồng nghiệp của tôi làm là tập trung cao độ vào việc thực hiện các lời hứa của chúng tôi”, ông Cruz cho biết. “Và đó là những gì tôi mong đợi chúng tôi sẽ làm”.

 

Với quyền kiểm soát Quốc hội, đảng Cộng hòa cũng đang làm việc cùng với chính quyền Trump sắp tới về luật sẽ tiếp tục đảo ngược các chính sách của chính quyền Biden và thiết lập các ưu tiên của riêng họ.

 

“Tổng thống sẽ đến với một loạt các sắc lệnh hành pháp”, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, Công hòa-Louisiana nói. “Và chúng tôi sẽ làm việc cùng và bên cạnh chính quyền”.