Nhà
hoạt động Đặng Đình Bách nhận giải thưởng quốc tế trị giá 30 ngàn USD
Quốc Vũ
2025.01.27
Ông Đặng Đình Bách được trao giải thưởng
Huân chương Tự do Roger N. Baldwin vì Nhân quyền từ tổ chức Human Rights First
Nhà
hoạt động Đặng Đình Bách trước khi bị bắt giữ năm 2021 (Ảnh do gia đình cung cấp)
(RFA)
Nhà hoạt động môi trường Đặng Đình Bách, người
đang thi hành án tù năm năm về tội danh “trốn thuế,” vừa được trao tặng giải
thưởng nhân quyền danh giá kèm theo số tiền 30 nghìn đô la Mỹ.
Ông
Bách được tổ chức Human Rights First có trụ sở ở thủ đô Washington (Hoa
Kỳ) trao giải thưởng Huân chương Tự do Roger N. Baldwin vì Nhân quyền
khi đang bị giam giữ ở Trại giam số 6 (huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An), vào
ngày 24/1, đúng ngày ông bị kết án tù ba năm trước.
Ông
Bách là người đứng đầu tổ chức phi lợi nhuận Trung tâm nghiên cứu pháp luật và
chính sách phát triển bền vững (LPSD), một công ty luật cung cấp tư vấn cho cộng
đồng về các trường hợp gây hại cho môi trường, bao gồm ô nhiễm công nghiệp, di
dân trong các dự án xây dựng thủy điện và ô nhiễm từ các nhà máy điện than.
Ông
cũng là thành viên trong Ban Điều hành Mạng lưới VNGO-EVFTA, bao gồm bảy tổ chức
xã hội dân sự, hình thành vào tháng 11 năm 2020 với mục đích phổ biến thông tin
về Hiệp định Mậu dịch Tự do Liên Âu-Việt Nam (EVFTA), sự hình thành các tổ chức
xã hội dân sự Việt Nam, và Ban Tư vấn trong nước (DAG).
‘Nên
được tôn vinh’
Ông
bị bắt giam vào ngày 24/6/2021 với cáo buộc “trốn thuế” trong các dự án có tài
trợ từ nước ngoài. Bảy tháng sau, ông bị kết tội với mức án năm năm tù.
“Trong
hơn ba thập kỷ, Huy chương Baldwin đã mang đến sự công nhận và hỗ trợ quốc tế
cho những người bảo vệ nhân quyền ở mọi nơi trên thế giới, nhiều người trong số
họ, giống như ông Bách, hoạt động với sự rủi ro rất lớn đối với bản thân họ,”
Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành của Human Rights First Sue Hendrickson
nói trong thông
cáo báo chí phát hành hôm 24/1.
“Việc
ông Bách vận động pháp lý để khuyến khích đất nước ông từ bỏ năng lượng than đã
khiến ông phải chịu mức án tù năm năm với cáo buộc ‘trốn thuế’. Công việc tư vấn
cho các cộng đồng bị ảnh hưởng về tác hại môi trường của ông nên được tôn vinh,
thay vì bị trừng phạt, và đây chính là những gì Giải thưởng Baldwin sẽ làm.”
Giải
thưởng trên được thành lập vào năm 1989 và được đặt theo tên của người sáng lập
chính của Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU) và tổ chức sau này được gọi là
Liên đoàn Quốc tế về Nhân quyền (International League for Human Rights) dành
cho những người và tổ chức bảo vệ nhân quyền nổi bật trên thế giới.
‘Đối
tác và đồng minh’ thay vì bị bỏ tù
Nhà
hoạt động môi trường Hoàng Thị Minh Hồng, người từng bị kết án ba năm về
cùng tội danh “trốn thuế” vì các hoạt động bảo vệ môi trường, cho biết bà từng
cộng tác nhiều lần với ông Bách trong một số dự án về môi trường.
Bà
nói rằng việc ông Bách được nhận giải thưởng Roger N. Baldwin là hoàn toàn xứng
đáng. Điều này thể hiện cộng đồng quốc tế không chỉ đánh giá cao sự kiên cường
và dũng cảm của ông mà còn công nhận những đóng góp của ông trước đây vào các nỗ
lực đưa Việt Nam hướng tới một tương lai bền vững hơn, dựa vào năng lượng sạch.
Bà
Hồng, người được phóng thích cuối tháng 9/2024 ngay trước khi Tổng Bí thư Tô
Lâm sang Hoa Kỳ và hiện đang định cư theo dạng tị nạn chính trị ở Mỹ, nói với
RFA:
“Với
cam kết đầy tham vọng của Chính phủ Việt Nam hướng tới mục tiêu phát thải ròng
bằng 0 trước năm 2050, cũng như trong việc tham gia vào Thoả thuận hợp tác chuyển
đổi năng lượng công bằng (JETP), lãnh đạo của các tổ chức môi trường khí hậu
như chúng tôi đáng lẽ phải được nhìn nhận như những đối tác và đồng minh quan
trọng của chính phủ, hơn là bị kết án ‘trốn thuế’ và phải chịu án tù nhiều năm
và phải giải thể hoạt động.”
Bà
cho rằng việc giam cầm những người hoạt động môi trường có thể sẽ mang lại nhiều
thiệt hại cho Việt Nam, không chỉ cho các cộng đồng hưởng lợi của các dự án môi
trường mà họ thực hiện, mà Chính phủ Việt Nam sẽ nhận được ít hỗ trợ quốc tế
hơn, khi yếu tố “công bằng” của JETP không được đảm bảo.
Phóng
viên gửi email cho Bộ Ngoại giao Việt Nam và Đại Sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ với
đề nghị bình luận về việc ông Bách được Human Rights First trao giải thưởng
nhân quyền, nhưng chưa nhận được ngay phản hồi.
Nhiều
tổ chức quốc tế kêu gọi tự do cho Đặng Đình Bách
Nhân
kỷ niệm ba năm ngày ông Bách bị kết án, tổ chức nhân quyền Sông ngòi Quốc tế
(International Rivers) có trụ sở ở California (Hoa Kỳ), kêu gọi cộng đồng quốc
tế chú ý đến trường hợp của ông.
Trong thông
cáo báo chí ngày 24/1, tổ chức này nhắc lại việc Việt Nam thiết lập
Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) trị giá 15,5 tỷ đô la giữa
Việt Nam và Nhóm các Đối tác quốc tế (IPG) như Vương quốc Anh, EU, Hoa Kỳ và
các nước G7 khác cùng với Đan Mạch và Na Uy năm 2022.
Bất
chấp việc sáu nhà hoạt động môi trường bị cầm tù và nhiều lãnh đạo khí hậu khác
ở Việt Nam bị nhắm mục tiêu, các đối tác phát triển vẫn tiếp tục tài trợ cho
JETP. Điều này bao gồm việc Liên Âu (EU) giải ngân thêm 15
triệu euro cho Việt Nam trong tháng 12/2024.
Việc
giam giữ các nhà lãnh đạo khí hậu như ông Bách và các cuộc tấn công có chủ đích
vào các tổ chức dân sự độc lập tại Việt Nam đã hạn chế nghiêm trọng, nếu không
muốn nói là loại bỏ, các cơ hội thực sự để tham vấn với xã hội dân sự - một
khía cạnh cần thiết của quá trình chuyển đổi công bằng, Sông ngòi
Quốc tế nói trong thông cáo.
“Việc
hình sự hóa các nhà lãnh đạo môi trường tại Việt Nam phải chấm dứt,”
Maureen Harris, cố vấn cấp cao của Sông ngòi Quốc tế, được dẫn lời trong thông
cáo. “Ông Bách cần được ở bên gia đình vào năm mới này. Thay vào đó, ông ấy
phải ở trong phòng giam."
Thông cáo
cũng nói việc bỏ tù ông Bách là một phần của xu hướng sử dụng Luật thuế mơ hồ một
cách tuỳ tiện để bịt miệng những người bảo vệ khí hậu và môi trường ở Việt Nam.
Bên
cạnh đó, các chính sách hạn chế, hình sự hóa việc tiếp cận thông tin và sự tham
gia của công chúng vào các chính sách năng lượng của quốc gia, đã dẫn đến sự tê
liệt dân sự trên toàn quốc. Nhiều tổ chức phi chính phủ đã buộc phải đóng cửa,
cắt giảm hoạt động hoặc phải đối mặt với sự quấy rối và giám sát từ chính quyền.
Liên
minh Người bảo vệ khí hậu Việt Nam cũng phát hành một video mới kêu gọi
sự chú ý đến tình trạng của ông Bách hiện nay trong trại giam. Tổ chức này cũng
kêu gọi cộng đồng quốc viết thư cho ông để ghi nhận “sự bất công cực độ và vi
phạm nhân quyền” mà ông Bách đang phải chịu đựng.
Ông
Bách là người thứ hai trong số các nhà hoạt động trong lĩnh vực môi trường bị
tù đày ở Việt Nam được giải thưởng quốc tế kèm theo khoản trợ giúp tài chính
đáng kể. Năm 2018, một nhà hoạt động khác, bà Nguỵ
Thị Khanh, cũng nhận được khoản tiền thưởng 200.000 đô la Mỹ từ Giải thưởng
Goldman, một quỹ môi trường ở Hoa Kỳ. Bốn năm sau, bà Khanh bị bắt về cáo buộc
“trốn thuế” và sau đó bị cầm tù 16 tháng.
Đặng
Đình Bách được tặng giải thưởng quốc tế khi đang trong tù
24/01/2025
No comments:
Post a Comment