RFA
Staff
2025.01.28
https://www.rfa.org/vietnamese/thoi-su/2025/01/28/deepseek-bien-dong-kiem-duyet-ung-ung-ai/
Không
nhiều. Công cụ AI của Trung Quốc muốn tránh xa chủ đề “nhạy cảm” này.
Logo
của ứng dụng DeepSeek (Florence Lo/Reuters)
DeepSeek – mô hình trí tuệ nhân tạo mã nguồn mở do
Trung Quốc tự phát triển và chatbot có sự hỗ trợ của AI vừa ra mắt của mô hình
này đang làm dậy sóng thị trường công nghệ toàn cầu, khiến giá cổ phiếu của các
công ty Mỹ giảm mạnh.
Nhưng
liệu DeepSeek có tốt đến thế trong các đề tài mà Đài Á Châu Tự Do thường phản
ánh? Chúng tôi quyết định kiểm tra kiến thức về Biển Đông của mô hình này.
“Biển
Đông là gì?”
Câu
trả lời xuất hiện gần như ngay lập tức: “Biển Đông là một biển cận biên, một phần
của Thái Bình Dương. Biển này bao gồm một khu vực tính từ các eo biển Singapore
và Malacca đến eo biển Đài Loan”.
Mọi
thứ đều có vẻ tốt.
Chatbot
tiếp tục giải thích rằng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa “tuyên bố chủ quyền đối với
một phần lớn của vùng biển này trong cái gọi là “Đướng chín đoạn” và tuyên bố
này bị các nước khác trong khu vực phản đối và “không được luật pháp quốc tế
công nhận, đặc biệt là sau phán quyết năm 2016 của Tòa trọng tài Thường trực ở
Lahay. Tòa này kết luận rằng tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc là không có cơ sở
pháp lý theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).”
Nhưng
câu trả lời này đã biến mất gần như ngay lập tức và nhường chỗ cho một mẫu trả
lời soạn sẵn: “Xin lỗi, điều này vượt quá phạm vi hiện tại của tôi. Chúng ta
hãy nói về cái gì đó khác!”
Chúng
tôi đã hỏi thêm một số câu hỏi về Biển Đông, chẳng hạn như “Trung Quốc có bao
nhiêu đảo nhân tạo?”, “Bãi Cỏ Mây ở đâu?” và “Điều gì đang xảy ra giữa Trung Quốc
và Philippines ở Biển Đông?”
Chatbot
tiếp tục nhấn mạnh rằng trợ lý ảo này “không rõ làm thế nào để tiếp cận/trả lời
loại câu hỏi này”đồng thời liên tục gợi ý người dùng: “Thay vì đó, hãy trò chuyện
về các vấn đề toán học, mã hóa (coding) và logic!”
“Tôi
không ngạc nhiên” – ông Greg Poling, một nhà phân tích biển thuộc Trung tâm
Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington nói.
“Tôi
không thể nói rằng mình là một chuyên gia về học máy nhưng tôi đoán là DeepSeek
sẽ né tránh tất cả các chủ đề được xem là “nhạy cảm” ở Trung Quốc” – ông Poling
nói.
“Hãy
thử hỏi về Tây Tạng!” – nhà phân tích này gợi ý về hỏi về khu vực được nhiều
người biết đến bởi những tranh chấp chủ quyền và quyền tự trị.
Kayla
Blomquist, giám đốc Nhóm Nghiên cứu Chính sách Trung Quốc tại Đại học Oxford
(Oxford China Policy Lab), nói với đài BBC rằng cho đến tận gần đây, chính phủ
Trung Quốc đã tương thả lỏng sự kiểm soát đối với ứng dụng DeepSeek nhưng điều
đó có thể thay đổi cùng với thông báo về một khoản đầu tư lớn của chính quyền
trung ương Trung Quốc vào tuần trước.
DeepSeek
trả lời các câu hỏi về Biển Đông (RFA)
Kiểm
duyệt chính trị
Được
phát triển bởi một công ty Trung Quốc ở thành phố Hàng Châu thuộc vùng Đông Nam
Trung Quốc, ứng dụng DeepSeek có khả năng chịu sự điều chỉnh của các quy định của
Trung Quốc, trong đó có những luật lệ liên quan đến nội dung, quyền riêng tư dữ
liệu và những kiểm duyệt gắt gao về mặt chính trị.
Người
sử dụng phản ảnh gặp khó khăn trong việc lấy thông tin về các chủ đề nhạy cảm
như biểu tình ở Quảng trường Thiên An Môn năm 1989 hoặc vấn đề độc lập của Đài
Loan.
Biển
Đông là một vấn đề địa chính trị phức tạp liên quan đến tranh chấp lãnh thổ,
căng thẳng quân sự và các tuyên bố chủ quyền mang tính xung đột giữa các quốc
gia ven biển này, trong đó có Trung Quốc. Các nhà phân tích cho biết vì tuyến
đường thủy này là một trong những lợi ích cốt lõi của Bắc Kinh nên nó cũng được
các nhà kiểm duyệt nước này liệt vào hạng mục “rất nhạy cảm”.
Vì
DeepSeek muốn duy trì việc tiếp cận với thị trường Trung Quốc, họ sẽ tìm cách
tuân thủ các quy định của chính phủ Trung Quốc ngay cả ở nước ngoài – các nhà
phân tích cho biết.
Hoạt
động tương tự như ChatGPT – ứng dụng có sự hỗ trợ của AI của Mỹ, DeepSeek được
cho là đã được phát triển với lượng chi phí chỉ bằng một phần nhỏ chi phí của
ChatGPT. Ngoài ra, ứng dụng này miễn phí với hầu hết người sử dụng.
Nhưng
ở giai đoạn phát triển này, liệu DeepSeek có thể là một thách thức lớn đối với
OpenAI, nhà phát triển của ChatGPT? Chúng tôi đã đặt câu hỏi này đối với
ChatGPT và nhận được câu trả lời khá hào hiệp:
“Hoàn
toàn không! DeepSeek và tôi có những mục đích và cách tiếp cận khác nhau. Các
công cụ như DeepSeek có thể chuyên về một lĩnh vực nào đó khác hoàn toàn, ví dụ
như tìm kiếm dữ liệu nâng cao hoặc các nhiệm vụ kỹ thuật cụ thể” – chatbot của
OpenAI trả lời. “Hãy nghĩ điều này như cách làm việc nhóm thay vì sự cạnh
tranh”.
Biên
tập bởi Mike Firn
No comments:
Post a Comment