KHÔNG BỐ NÀO
DÁM NÓI ĐẾN TIÊU CỰC XÃ HỘI KÉO THEO TIÊU CỰC TRONG GIÁO DỤC
https://www.facebook.com/Chumonglong/posts/4704857659528440
Bài báo trích lời các nhân vật tai to mặt lớn đồng
thanh nói về nguyên nhân giáo dục Việt Nam “tụt hậu”. Tóm tắt các nguyên nhân:
1) “Cách chúng ta đổi sách giáo khoa và chương
trình rất lạ lùng”.
) Bệnh đối phó, thành tích, trong khi chưa có
“hệ giá trị” của giáo dục.
3) Chính sách tiền lương và thu nhập tệ hại so
với thời gian, công sức làm việc của giáo viên.
4) Kiến thức lỗi thời, phi thực tế, người học
chỉ copy theo mẫu, không có chính kiến.
5) Chủ trương dùng công nghệ (online) thay thế
người dạy là giáo dục robot.
Cả 5 nguyên nhân trên đều đúng cả. Nhưng nếu
chỉ nhìn thấy như thế thì không cần các bố tổ chức một hội thảo để lên tiếng. Một
anh dân quê có con đi học cũng nhìn thấy nhiều hơn điều các bố nhìn thấy. Nếu
liệt kê hết ra thì có đến cả trăm nguyên nhân.
Theo tôi, trong hàng trăm nguyên nhân có tính
di căn ấy, phải có nguyên nhân cốt tử. Dám chỉ ra được nguyên nhân ấy mới mong
giải quyết tận gốc và giáo dục mới thay đổi. Còn không thì có đặt ra hàng trăm
dự án đổi mới, tăng tiền lương và thu nhập cho giáo viên đến gấp trăm lần thì tệ
hại lại chồng thêm tệ hại. Tiền tạo động lực, nhưng tiền cũng tàn phá nhân cách
nếu không có cơ chế tự điều chỉnh. Tôi tin các bố biết rõ, nhưng các bố không
dám nói, hoặc cũng chỉ… ngậm miệng ăn tiền.
Theo tôi, nguyên nhân cốt tử là tiêu cực, tham
nhũng trong xã hội, kéo theo tiêu cực, tham nhũng trong giáo dục, từ đó đẻ ra
các loại bệnh khác. Xã hội đang chạy đua theo đồng tiền, bằng cấp và danh vọng
biến giáo dục thành cái ổ chứa của những kẻ làm tiền, mua bán bằng cấp và danh
vọng.
Một ví dụ đơn giản: các cơ quan bổ nhiệm và
tuyển dụng, chỉ riêng trong ngành giáo dục, người ta bổ nhiệm và tuyển dụng qua
chạy tiền, hợp thức hoá các loại bằng cấp, chứng chỉ, học hàm, học vị và danh
hiệu, ngành giáo dục không chạy theo để đáp ứng thì nó phải làm gì? Cầu nào,
cung nấy, giáo dục làm khác đi để tự sát sao? Đó chính là lý do sinh bệnh đối
phó, bệnh thành tích, bệnh mua bán, hợp thức hoá các loại bằng cấp, chứng chỉ
và danh hiệu, và cao nhất là bịa dự án tiêu tiền và mua bán sách giáo khoa nhân
danh đổi mới. Hậu quả, không có động cơ chân chính, tích cực trong dạy và học
được.
Đêm qua, khi thảo luận chương trình đào tạo
cao học, ngoài nói về các học phần nhai đi nhai lại đến kiến thức ở dưới đáy là
cấp tiểu học và phổ thông, tôi có xoáy sâu vào các môn chung: Triết học, ngoại
ngữ, tâm lý học, giáo dục học. Triết học (4 tín chỉ) thì vẫn nhai lại Chủ nghĩa
Marx – Lenin đã từng dạy học ở đại học. Người ta không nghĩ được cái tối thiểu
là triết học ấy ứng dụng cho giáo dục thế nào chứ chưa nói phát triển ở cấp độ
khác. Ngoại ngữ (3 tín chỉ), người học phải học và thi học phần, cuối cùng vẫn
phải đóng tiền học thêm và thi B1 cho đảm bảo chuẩn đầu ra.
Hai cái chồng lên nhau nhưng vẫn không bỏ được
một cái là sao? Tâm lý học và giáo dục học thì mới nhìn vào đề cương tôi đã
khóc. Học lại tâm lý học và giáo dục học giáo điều đã học trong chương trình đại
học. Tuyệt nhiên không cập nhật được cái mới gì trong tâm lý học và giáo dục học
hiện đại của thế giới. Không cập nhật được nền tảng tri thức này thì đổi mới và
phát triển chương trình ra cái gì?
Mà những cái môn chung trên, qua nhiều năm đào
tạo thạc sỹ từng đẻ ra bao nhiêu tiêu cực. Trừ ngoại ngữ thi đối phó hình thức,
các môn triết học, tâm lý học, giáo dục học, đến trình độ học viên cao học mà
phải học thuộc bài trả bài như con vẹt, và để qua kỳ thi người học phải tìm
cách bôi trơn bằng đủ trò nhưng không có cách nào dập tắt.
Tóm lại, một nền giáo dục với động cơ làm tiền
trắng trợn như bọn buôn gian bán lận thì không việc tệ hại gì không xảy ra. Nó
nát như tương chứ không phải tụt hậu. Nó không được xếp vào hạng nào trong hệ
thống giáo dục thế giới được. Nó chỉ có thể được xếp vào hệ thống ngoại hạng
khác: hệ thống buôn gian bán lận ở những cái chợ đen, chợ xổm.
Theo tôi, giải pháp lúc này là chống buôn gian
bán lận đã. Cái gốc vẫn từ bổ nhiệm và tuyển dụng ngoài xã hội. Còn nếu nói nó
ngoài tầm của ngành giáo dục, không thể làm gì được thì giải pháp tốt nhất lúc
này là… Bộ Giáo dục và Đào tạo không nên làm gì cả. Không đổi mới, không cải
cách gì nữa. Trong tình thế buôn gian bán lận lây lan như dịch, lây từ trên trời
xuống dưới đất, toàn bộ hệ thống quản lý giáo dục ai ở đâu ngồi im đó rồi ăn
lương, ăn phụ cấp. Mọi việc cứ để thầy trò tự lo liệu. Với cách ấy, tôi dám chắc
sẽ có thay đổi tốt hơn là các bố già loay hoay với các dự án cải cách áp đặt từ
trên trời xuống!
Chu Mộng Long
-------------------------------------
Nếu không thay đổi, giáo dục Việt Nam sẽ ngày càng tụt hậu
No comments:
Post a Comment