Vì
sao quyền lực mềm của Mỹ suy giảm
04/03/2021
https://www.voatiengviet.com/a/vi-sao-quyen-luc-mem-cua-my-suy-giam/5801053.html
https://gdb.voanews.com/6dff18aa-c628-4d51-99bd-48ebf8c87ace_cx0_cy1_cw0_w650_r1_s.jpg
Những người ủng hộ Tổng thống Trump tấn công
Điện Capitol trong vụ bạo loạn tại trụ sở Quốc hội Mỹ ở Washington DC hôm 6/1.
Chiến dịch bầu cử đầy sóng gió được cho là một trong những nguyên nhân khiến Mỹ
đã mất đi vị trí siêu cường có quyền lực mềm số 1 thế giới.
Mỹ đã mất vị trí là
siêu cường có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế giới trong năm qua và cũng là nước tụt
hạng nhanh nhất trên bảng Chỉ số Quyền lực mềm Toàn cầu mới được công bố
*
Chỉ
số Quyền lực mềm Toàn cầu 2021 cho thấy tầm
ảnh hưởng của Mỹ sụt giảm nhanh nhất trên toàn thế giới sau một năm được coi là
“hỗn loạn trên diện rộng”, từ khủng hoảng dịch bệnh cho tới chính trị.
Giữa một chiến dịch bầu cử đầy sóng gió và sự ứng
phó thiếu nhất quán đối với COVID-19, Mỹ đã mất vị trí dẫn đầu về quyền lực mềm
trên toàn cầu, rơi xuống vị trí thứ 6 và nhường vị trí số 1 cho Đức. Với điểm
số tổng thể là 55,9 trên 100, giảm 11,2 điểm so với năm ngoái, Mỹ có sự sụt
giảm nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên bảng xếp hạng trong nghiên cứu
được coi là bao quát nhất thế giới về giá trị thương hiệu quốc gia.
Sự lãnh đạo của Trump
Với việc cựu Tổng thống Donald Trump do dự thừa
nhận quy mô và mức độ nghiêm trọng của đại dịch và bị chỉ trích ở trong lẫn
ngoài nước, Mỹ xếp cuối bảng chỉ số COVID-19 trong số tất cả 105 quốc gia được
đánh giá trong nghiên cứu này.
Theo nhận định của David Haigh, chủ tịch và CEO của
Brand Finance – công ty tư vấn định giá thương hiệu hàng đầu thế giới, sự hoành
hành của virus corona trên khắp nước Mỹ cộng với việc Tổng thống Trump “chỉ
trích các nhà chuyên môn y tế và đưa ra các biện pháp điều trị liều lĩnh tại
nhà rất có thể là thủ phạm khiến vị thế hình mẫu lâu nay của Mỹ trên toàn thế
giới suy giảm, tại thời điểm mà sự lãnh đạo toàn cầu hợp lý được cho là cần
thiết nhất”.
Được công bố tại hội nghị Thượng
đỉnh Quyền lực mềm Toàn cầu 2021 trực tuyến từ London, Anh, do Brand
Finance tổ chức hôm 25/2 với sự tham dự của cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary
Clinton, Chỉ số Quyền lực mềm Toàn cầu 2021 là nghiên cứu toàn diện nhất với
75.000 người từ trên 100 quốc gia tham gia khảo sát.
Giáo sư của Đại học Harvard, Joseph Nye,
người đầu tiên đưa ra khái niệm ‘quyền
lực mềm’ vào cuối thập kỷ 1980 và có mặt tại thượng đỉnh hôm 25/2, nhận
định rằng sự sụp đổ quyền
lực mềm của Mỹ bắt đầu từ năm 2017, ngay sau khi ông Trump trở thành tổng
thống.
“Quan
điểm hạn hẹp của ông Trump đối với các đồng minh quốc tế, việc rút khỏi các
thoả thuận toàn cầu như Hiệp định Khí hậu Paris và thiếu sự hỗ trợ cho WHO (Tổ
chức Y tế Thế giới) đã gây tổn hại đến quyền lực mềm của Mỹ trước khi COVID-19
bùng phát”, GS Nye nói.
Theo một khảo
sát của Viện Nghiên cứu Pew, có trụ sở ở thủ đô Washington của Mỹ, đưa
ra vào năm ngoái, chỉ có 29% những người tham gia trả lời từ 33 quốc gia trên
thế giới tin vào ông Trump – thấp ngang với mức mức tin tưởng của quốc tế mà
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhận được. Thăm dò của Gallup tiến
hành ở 134 quốc gia vào năm 2019 cũng cho thấy chỉ có khoảng 30% những người
được hỏi có quan điểm tích cực về Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump.
Được định nghĩa là khả năng ảnh hưởng tới sự lựa
chọn và hành vi của các quốc gia khác trên thế giới, quyền lực mềm mà một nước
nào đó có được là bằng sự thu hút hoặc thuyết phục chứ không phải vì ép buộc.
Các giá trị cởi mở của xã hội dân chủ Mỹ là những nguồn đóng góp lớn
nhất cho quyền lực mềm của Mỹ, theo GS Nye. Ông còn
cho rằng quyền lực mềm của Mỹ “bắt rễ sâu xa hơn cả nền chính trị và các chính
sách” và không chỉ đến từ sức mạnh quân sự và kinh tế. Theo nhà khoa học chính
trị của Đại học Harvard, những bộ phim Hollywood trong đó tôn vinh những phụ nữ
độc lập hay những người yếu thế dám đứng lên tranh đấu đã cuốn hút những khán
giả từ bên ngoài nước Mỹ. Hơn nữa các công ty, các trường học, các tổ chức, nhà
thờ và những phong trào biểu tình tại Mỹ cũng đã đóng góp vào quyền lực mềm của
Hoa Kỳ, theo GS Nye.
“Ông
Trump là tổng thống đầu tiên không đặt nặng vào các giá trị”, GS
Nye nhận định. “Khi Mỹ coi trọng các giá
trị sẽ khiến quốc gia này trở nên hấp dẫn hơn đối với xã hội và do đó quyền lực
mềm (mà Mỹ có được) đã trở nên vô song”.
‘Nước Mỹ trở lại’
Câu hỏi được đặt ra là liệu nước Mỹ có thể phục hồi
được quyền lực mềm của mình hay không và theo GS Nye, câu trả lời là “có thể”.
“Trước đây chúng ta đã làm được điều đó”, giáo sư
của Đại học Harvard nói và cho biết rằng vào những năm 1960, các thành phố của
Hoa Kỳ chìm trong những ‘ngọn lửa’ của biểu tình sắc tộc trong khi nhiều cuộc
biểu tình trên thế giới cũng nổ ra để phản đối cuộc chiến của Mỹ ở Việt Nam.
Nhưng theo ông, một loạt các cải cách và những chính sách nhân quyền được Quốc
hội Mỹ thông qua trong những thập niên tiếp theo “đã chứng minh sự phục hồi”
của quyền lực Mỹ.
Nhiều người cho rằng nước Mỹ đã mất đi hình ảnh vốn
có của một nền dân chủ thượng tôn pháp luật trong cuộc bầu cử mà vị tổng thống
đương nhiệm khi đó, ông Trump, cáo buộc mà không có bằng chứng về sự gian lận
trong kiểm phiếu, điều mà chúng ta thường thấy ở các cuộc bầu cử của các nước
dưới chế độ độc tài và không có dân chủ. Tuy nhiên, theo GS Nye, quyền lực mềm
của Mỹ lại được củng cố bởi thực tế rằng nền dân chủ Mỹ đã tiến hành một cuộc
bầu cử trung thực nhất ở 50 tiểu bang với một lượng cử tri tham gia bỏ phiếu kỷ
lục giữa cơn đại dịch tồi tệ nhất trong một thế kỷ.
“Nếu
Mỹ tiếp tục đạt được tiến bộ về vaccine và có thể kiểm soát được đại dịch, cùng
với sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ, thì triển vọng của chúng ta sẽ tốt”, GS Nye nói. “Vì vậy, nếu dự báo về Chỉ số Quyền lực mềm Toàn cầu sẽ
như thế nào trong năm tới, tôi tin rằng Mỹ sẽ quay trở lại xu hướng tăng lên”.
Tuy nhiên người đứng đầu uỷ ban hỗ trợ nhân đạo
toàn cầu IRC có trụ sở ở New York, David
Miliband, cảnh báo về những thách thức phía trước và nhấn mạnh tầm quan
trọng của sự chính trực và đoàn kết nội bộ đối với quyền lực mềm.
“Ngày
nay có nhiều trung tâm quyền lực hơn bao giờ hết và sự cạnh tranh tăng cao về
quyền lực mềm này đồng nghĩa với việc tái tạo các thành quả trong quá khứ sẽ
khó khăn hơn nhiều”, Chủ tịch và CEO của IRC nhận định tại thượng đỉnh
hôm 25/2.
Theo ông Miliband, nếu một quốc gia bị chia rẽ thì
việc thu hút các nước khác sẽ trở nên khó khăn hơn, và kết quả là quyền lực mềm
sẽ bị ảnh hưởng.
“Về
điều này, tôi nghĩ Mỹ sẽ phải nỗ lực hơn rất nhiều để khôi phục danh tiếng của
mình trong bốn năm tới,” ông Miliband nói.
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020 giữa Tổng thống
đương nhiệm Trump và cựu Phó Tổng thống Biden, khi còn tranh cử, được coi là
gây chia rẽ nhất trong lịch sử nước Mỹ. Trước những cáo buộc vô căn cứ của ông
Trump về “cuộc bầu cử đã bị đánh cắp” mà ông nói mình mới là “người chiến
thắng”, những người ủng hộ vị tổng thống, người thường đưa ra những phát biểu
gây chia rẽ, đã tiến hành nhiều cuộc biểu tình phản đối kết quả bầu cử, với
đỉnh điểm là cuộc tấn công vào Điện Capitol, trụ sở Quốc hội Mỹ nơi Thượng viện
tiến hành phê chuẩn kết quả chiến thắng của ông Biden.
Nhưng sau tất cả những sóng gió đó, “nền dân chủ đã
chiến thắng”, như lời Tổng thống Biden nói trong bài phát biểu tại lễ nhậm chức
ở thủ đô Washington hôm 20/1. “Nước Mỹ đã trở lại”, ông tuyên bố.
No comments:
Post a Comment