Đường
đến không đi và đường đi không đến
Lê
Minh Nguyên
29/03/2021
https://baotiengdan.com/2021/03/29/duong-den-khong-di-va-duong-di-khong-den/
Đại sứ Mỹ tại Hà Nội, ông
Daniel Kritenbrink, nói rằng, Mỹ và Việt Nam hầu như có lợi ích song trùng về vấn
đề an ninh và ổn định khu vực. Điều đó lý giải, vì sao chính quyền Biden quyết
định coi Hà Nội là một đối tác chính ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương khi đưa tên
Việt Nam, mà không phải là hai đồng minh của Mỹ ở khu vực là Phi và Thái, vào
Hướng dẫn Chiến lược An ninh Tạm thời được công bố hôm 3/3.
Mối quan hệ giữa Mỹ và Việt
Nam là “đối tác toàn diện”, nhưng theo nhà phân tích Grossman (RAND Corp), trên
thực tế là hoạt động ở mức “chiến lược.”
Ấn Độ và Việt Nam, cả hai
đều có chung những mối quan ngại sâu sắc và thường xuyên về tác động địa chiến
lược của sức mạnh kinh tế và quân sự ngày càng tăng của TQ. Ấn Độ, chứ không phải
là Nga, giờ đây là đối tác quốc phòng đáng tin cậy nhất của Việt Nam, theo ông
Grossman.
Kỳ họp thượng đỉnh Bộ Tứ
(B4) đầu tiên hôm 12/3 giữa Biden, Yoshihide, Morrison và Modi, đã coi tổ chức
này là trọng tâm trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Chính quyền
Biden và một cơ chế đã được định hình để thực hiện điều đó. Các lãnh đạo của B4
dự kiến sẽ gặp mặt trực tiếp vào cuối năm 2021 này. Các điểm lớn của B4 là: Tự
do hàng hải, chuỗi cung ứng toàn cầu, nguồn cung đất hiếm, ngoại giao vaccine
và biến đổi khí hậu.
Mỹ đang tìm cách đưa chuỗi
cung ứng toàn cầu ra khỏi TQ trong khi Nhật tìm cách giảm phụ thuộc vào TQ về đất
hiếm.
Việt Nam, cho đến lúc này
chưa được mời tham gia B4, theo Grossman, các quốc gia thành viên B4 là các nền
dân chủ trong khi Việt Nam là một thể chế độc tài xã hội chủ nghĩa.
Việt Nam dù có những sự gắn
kết chiến lược với các thành viên của B4, nhưng không dám công khai ủng hộ liên
minh này, vì theo giới quan sát, Hà Nội không muốn làm điều gì để Bắc Kinh có
thể hành động “trừng phạt.”
Chính sách quốc phòng “4
Không” (không tham gia liên minh quân sự, không liên kết với nước này để chống
nước kia, không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự, và không sử dụng vũ lực hoặc
đe doạ sử dụng vũ lực) chính là một trong những lý do vì sao cho đến lúc này
không có gì khẳng định được về sự tham gia của VN vào B4.
Theo ông Grossman, nguyên
tắc “4 Không” này sẽ là những hạn chế trong mối quan hệ của VN với liên minh
B4. Ông cho rằng, chỉ khi nào VN đạt đến điểm phá bỏ chính sách “4 Không” thì
lúc đó Hà Nội mới có thể xem xét lại mối quan hệ của họ và liên kết nhiều hơn với
B4.
Chính sách “4 Không” còn
có thêm nguyên tắc “Một Tuỳ thuộc” (tuỳ thuộc vào tình hình và các điều kiện cụ
thể, Việt Nam sẽ xem xét lại…). Đây là câu để thoát “4 Không”, nhưng phải chờ
cho TQ lấn sân chủ quyền trầm trọng đến mức nào thì câu thoát này mới được khởi
động?
Theo ông Grossman, VN chắc
chắc sẽ đặt nặng vào việc hợp tác song phương với mỗi thành viên (trong B4) để
thúc đẩy hợp tác chiến lược. Việt Nam sẽ tiếp tục tham gia vào đối thoại (của
B4) và vẫn đóng một vai trò trong B4 dù có thể không bao giờ trở thành một
thành viên của nhóm.
No comments:
Post a Comment