The
Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy biên dịch
05/11/2020
http://nghiencuuquocte.org/2020/11/05/the-gioi-hom-nay-05-11-2020/
Donald Trump tuyên bố sai lệch là đã thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và
đe dọa kiện tụng để ngăn chặn kiểm phiếu, trong khi hàng triệu lá phiếu vẫn
đang được đếm. Cả ông và Joe Biden đều chưa có đủ 270 phiếu đại
cử tri cần để vào Nhà Trắng, nhưng ông Biden đã thắng ở Arizona,
Wisconsin và có vẻ như đang tiến tới chiến thắng sít sao ở Nevada và
Michigan (cập nhật: ông Biden đã thắng ở Michigan). Nếu tiếp tục dẫn
ở đây, ông sẽ thắng cử tổng thống.
Trong khi triển vọng đắc
cử tổng thống của đảng Dân chủ vẫn cao, thì triển vọng của họ ở
Thượng viện có vẻ ngày càng mờ nhạt. Họ đã lật ghế ở Arizona và Colorado, nhưng
thất bại ở Maine. Các ứng viên Dân chủ vẫn nuôi hy vọng ở Georgia, nơi sẽ có một
cuộc bỏ phiếu vòng hai và một cuộc lật ghế khác vẫn có thể xảy ra.
Thủ tướng Ethiopia Abiy
Ahmed đã hứa sẽ gửi quân đội đến Tigray ở miền bắc. Ông cáo buộc đảng cầm quyền
của Tigray tấn công một căn cứ quân đội, và nội các của ông đã ban bố tình trạng
khẩn cấp. Các dịch vụ internet và điện thoại ở Tigray cũng bị cắt. Căng thẳng
giữa chính phủ Abiy và các lãnh đạo Tigray đã âm ỉ trong nhiều tháng qua.
Mỹ chính thức rời bỏ thỏa thuận khí hậu Paris, điều mà
ông Trump hứa lần đầu vào năm 2017. Tổng thống tuyên bố rằng hiệp định, theo đó
Mỹ hứa cắt giảm ít nhất 26% lượng khí thải so với mức 2005 vào năm 2025, sẽ gây
tổn hại cho nền kinh tế. Joe Biden đã cam kết nhiều mục tiêu khí hậu tham vọng
hơn nếu được bầu làm tổng thống.
Thâm hụt thương mại hàng hóa và dịch vụ của Mỹ là
63,9 tỷ đô la vào tháng 9, giảm 4,7% so với tháng trước, mức cao nhất trong 14
năm. Xuất khẩu, tăng 2,6% lên 176,4 tỷ USD, được thúc đẩy bởi doanh số bán thực
phẩm và đồ uống tăng, đặc biệt là đậu nành. Ông Trump đã ưu tiên giảm thâm hụt,
đặc biệt là với Trung Quốc. Ở mức 11,5 tỷ USD trong tháng 9, xuất khẩu hàng hóa
sang Trung Quốc đạt mức cao nhất kể từ năm 2018.
Trong một dấu hiệu cho thấy
phục hồi kinh tế của Trung Quốc đang tăng tốc, ngay cả khi phần
lớn thế giới vẫn đang trải qua một làn sóng phong tỏa khác, chỉ số quản lý mua
hàng dịch vụ Caixin/Markit của nước này trong tháng 10 đã tăng lên mức cao nhất
kể từ tháng 6. Con số của tháng trước là 56,8, tăng từ 54,8 hồi tháng 9. Trên
50 cho thấy tăng trưởng.
Thổ Nhĩ Kỳ kết thúc các nỗ lực tìm kiếm và cứu hộ những người sống sót bị mắc
kẹt trong đống đổ nát sau trận động đất thứ Sáu tuần trước. Vụ động đất, với
tâm chấn ở Biển Aegean, đã giết chết ít nhất 116 người ở phía tây thành phố
Izmir và một hòn đảo gần đó của Hy Lạp. Đây là trận động đất cướp đi nhiều sinh
mạng nhất ở Thổ Nhĩ Kỳ trong gần một thập niên.
TIÊU
ĐIỂM
Một đêm bầu cử Mỹ hồi hộp và
gay cấn
Chúng ta vừa trải qua 24
giờ ngoạn mục. Các đảng viên Dân chủ, các hãng thăm dò ý kiến và những nhà dự
báo bước vào đêm bầu cử với tâm thế Joe Biden chắc thắng. Thế nhưng sau đó, ông
sớm để mất Florida, trong khi triển vọng giành được những nơi như Bắc Carolina
tan biến, và những người Dân chủ bắt đầu hoảng loạn. Trong một khoảng thời gian
ngắn, Donald Trump dường như đã có một màn lật ngược thế cờ đáng kinh ngạc.
Song mặc dù các cuộc thăm
dò đã đánh giá quá cao Biden, nhưng ông hiện đang dẫn đầu. Ông thắng ở bang
Wisconsin quan trọng và đang dẫn đầu ở Michigan (cập nhật: ông Biden đã thắng
ở Michigan). Ông cũng dẫn trước ở Nevada. Nếu những lợi thế này được giữ vững,
ông sẽ thắng cuộc đua vào Nhà Trắng. Các phiếu muộn cũng có thể mang lại cho
ông Pennsylvania, và do đó một chiến thắng đại cử tri đoàn thoải mái. Nhưng vào
tối muộn thứ Ba, ông Trump đoán trước “làn sóng xanh” ủng hộ Biden, nói rằng
“chúng ta đã thắng”, cáo buộc “gian lận” và đe dọa kiện tụng. Không hề rõ ông dựa
vào căn cứ pháp lý nào, hoặc nơi nào ông có thể thắng kiện. Đếm phiếu và tranh
chấp vẫn đang diễn ra.
Mọi con mắt đổ dồn vào bang
Georgia
Triển vọng của nhiệm kỳ tổng
thống tiếp theo phụ thuộc vào Thượng viện. Thượng viện đảm trách việc phê chuẩn
tất cả các thẩm phán liên bang và các quan chức hành pháp hàng đầu, phê chuẩn
các hiệp ước và tất nhiên là soạn thảo luật cùng với Hạ viện. Bất chấp những kỳ
vọng cao của Đảng Dân chủ (và dự báo của The Economist), đêm qua có vẻ khiến họ
thất vọng. Nếu thế dẫn đầu được giữ nguyên, đảng Dân chủ sẽ lật hai ghế, ở
Arizona và Colorado, trong khi thất bại dù đặt kỳ vọng cao ở Maine, và mất một
ghế như dự kiến ở Alabama.
Như vậy hiện tại 49-49,
và một kịch bản lạ lùng ở phía trước. Nếu thượng viện không có đa số, phó tổng
thống sẽ là người bỏ lá phiếu quyết định. Và ở Georgia, các thượng nghị sĩ phải
đạt 50% phiếu hoặc bước vào vòng hai. Cả hai cuộc đua Thượng viện tại bang này
dường như đang đi theo hướng đó. Điều này tạo ra một viễn cảnh khó tin về hai
cuộc bỏ phiếu vòng hai ở một bang vào ngày 5 tháng 1, hai tuần trước lễ nhậm chức
tổng thống, để xác định chính phủ thống nhất hay chia rẽ.
Ant Group bị chính phủ Trung
Quốc tuýt còi hoãn IPO
Cổ phiếu Ant Group đáng lẽ
bắt đầu giao dịch từ hôm nay tại Hồng Kông và Thượng Hải. Thay vào đó, gã khổng
lồ fintech Trung Quốc đang cố gắng cải tiến mô hình kinh doanh của mình để tuân
thủ các quy tắc mới của Trung Quốc về cho vay trực tuyến. Đây là một bước ngoặt
tàn bạo cho công ty này, vốn đã chuẩn bị cho thương vụ IPO lớn nhất thế giới từ
trước đến nay, huy động được gần 40 tỷ đô la. Không rõ tại sao các cơ quan quản
lý cản họ lại.
Liệu đây có phải một đòn
nhắm vào Jack Ma, nhà sáng lập có tính cách bộc trực của Ant, sau khi ông dám
chỉ trích chính phủ gần đây? Hay các quan chức thực sự tin rằng các quy định mới,
theo đó buộc Ant nắm nhiều vốn hơn, sẽ làm giảm giá trị và ngăn các nhà đầu tư
đổ dồn vào cổ phiếu của hãng? Dù thế nào, việc đình chỉ đột ngột là một sự kiện
xấu cho thấy các quy định thất thường của Trung Quốc. Ant đã phải tự đổi mới
nhiều lần để đáp ứng các quy tắc thay đổi nhanh chóng của Trung Quốc. Thách thức
giờ đây của họ thậm chí còn lớn hơn, trong ánh đèn chói lóa của sân khấu toàn cầu.
Tranh cãi xoay quanh việc báo chí Úc bị Murdoch kiểm
soát
Hôm nay, một bản kiến nghị được gần nửa triệu người Úc ký tên kêu gọi điều tra công khai về
việc Rupert Murdoch nắm giữ ngành truyền thông của đất nước, sẽ được đệ trình
lên quốc hội liên bang. Ảnh hưởng của Murdoch ở quê hương ông là rất lớn. Công
ty của ông, News Corp, tự hào có khoảng 2/3 lượng độc giả báo chí của Úc. Những
người phản đối phàn nàn rằng nó hoạt động không mệt mỏi để ủng hộ các chính
sách và chính phủ bảo thủ.
Những cây viết bình luận
của hãng thường bị cáo buộc kích động phân biệt chủng tộc và cản trở hành động
chống biến đổi khí hậu. Kevin Rudd, cựu thủ tướng Công đảng đứng sau bản kiến nghị, gọi “độc quyền truyền thông Murdoch” là “căn bệnh ung thư cho nền
dân chủ của chúng ta”. Malcolm Turnbull, cựu lãnh đạo đảng Tự do bảo thủ, thì
nói hãng bán dạo “tuyên truyền chính trị”. Nhưng chiến dịch dường như sẽ chìm
nghỉm. Chính phủ liên bang sẽ phải thành lập một ủy ban hoàng gia, hình thức điều
tra công khai cao nhất của Úc. Nhung vì được hỗ trợ từ báo chí của ông Murdoch,
họ sẽ không làm điều đó.
Triển vọng ảm đạm của kinh tế
Anh
Với số ca tử vong hàng
ngày do covid-19 ở mức cao nhất kể từ tháng 5, nước Anh hôm nay phong tỏa trở lại.
Các cửa hàng và quán rượu sẽ đóng cửa và mọi người phải ở nhà nếu có thể. Các
biện pháp sẽ tiếp tục làm suy yếu một nền kinh tế vốn đang bị vùi dập. Ngân
hàng Credit Suisse cho rằng sản lượng của kinh tế Anh sẽ giảm 5% trong quý này
và 11,8% trong cả năm 2020. Để xoa dịu thiệt hại, Ngân hàng Trung ương Anh dự
kiến công bố thêm các biện pháp kích thích tiền tệ vào hôm nay.
Các nhà phân tích cho rằng
ngân hàng có thể lựa chọn nới lỏng định lượng thêm 100 tỷ bảng Anh (130 tỷ
USD), nâng tổng số lên 845 tỷ bảng Anh. Việc mua trái phiếu của Ngân hàng đã
giúp giảm chi phí đi vay của chính phủ. Trái phiếu kỳ hạn 10 năm chỉ cho lợi suất
0,21% một năm, mặc dù thâm hụt tài khóa lớn đã đẩy nợ chính phủ lên 103,5% GDP.
Và thâm hụt đó sẽ chỉ tăng lên, đặc biệt là vì Rishi Sunak, bộ trưởng tài chính
Anh, đã gia hạn chương trình trả lương hộ cho người lao động ở mức 80% lương
bình thường của họ.
No comments:
Post a Comment