Võ
sư Đoàn Bảo Châu: Bảo vệ người yếu thế là triết lý sống của ông
Diễm Thi
2024.12.31
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/doan-bao-chau-bao-ve-nguoi-yeu-the-12312024131308.html
Nhà
báo, võ sư Đoàn Bảo Châu là nạn nhân mới nhất của làn sóng trấn áp các tiếng
nói phản biện trong năm 2024. Ông bị công an đe dọa khởi tố vì những hoạt động
báo chí của mình trên mạng xã hội, và đã phải đi lánh nạn.
Nhà báo, võ sư Đoàn Bảo
Châu (Photo: facebook Chau Doan)
Phóng viên
của RFA có cuộc trò chuyện với ông Đoàn Bảo Châu để tìm hiểu thêm về hoàn cảnh
của ông hiện tại.
Diễm
Thi: Thưa
ông, xin ông cho biết trước khi là một nhà báo tự do với những bài viết
phản ánh những bất công trong xã hội trên mạng xã hội, công việc chính của ông
là gì?
Đoàn
Bảo Châu: Trước
đây tôi là một freelancer viết cho tờ Vietnam Investment Review khoảng năm năm.
Tờ này là liên doanh giữa Bộ kế hoạch đầu tư Việt Nam và một tập đoàn báo chí của
Úc. Sau đó tôi làm phóng viên ảnh cho các hãng thông tấn nước ngoài như AP,
Reuters, AFP, New York Times. New York Times cần tôi trợ giúp trong vấn đề phỏng
vấn, phiên dịch và lấy tin, đồng thời hợp tác viết bài với các phóng viên chính
của họ trong 20 năm qua.
Tôi
muốn làm rõ là việc viết trên Facebook không với tư cách là một phóng viên;
không ai nghĩ đó là một phóng viên mà đó chỉ là một trang cá nhân. Bởi viết
trên mạng xã hội không có đồng nào cả mà tất cả chỉ làm theo lương tâm. Dù
không là phóng viên chính thức nhưng những người viết như chúng tôi cũng gặp
nhiều nguy hiểm; bị dư luận viên chửi; bị chính quyền sách nhiễu, đe dọa; thậm
chí bị người thân, bạn bè xa lánh. Không có nguồn quỹ nào cho chúng tôi cả.
Diễm
Thi: Cơ
duyên nào đưa đẩy ông trở thành một nhà báo tự do, có những video phỏng vấn những
người bất đồng chính kiến hoặc thân nhân của họ, thưa ông?
Đoàn
Bảo Châu: Mọi
thứ đến với tôi rất tự nhiên không cân nhắc. Tôi chỉ muốn bênh vực lẽ phải. Tôi
vốn là một võ sư dạy về võ đạo, võ thuật. Võ thuật chỉ về đánh đấm. Võ đạo là cả
một triết lý sống và triết lý của người học võ nó rất đơn giản. Người ta rèn
luyện cái trí tuệ, tinh thần và thể chất để thành một con người mạnh mẽ. Khi đã
mạnh mẽ thì không chỉ để bảo vệ cho thân xác của chính họ mà phải bảo vệ cả những
người yếu thế hơn trong xã hội. Đấy mới là lý tưởng của người tập võ. Bạn mạnh
thì bạn phải có trách nhiệm của người mạnh là bảo vệ người yếu. Chỉ đơn giản
như thế!
Ví
dụ thấy những tù nhân lương tâm bị đánh đập trong tù, tôi phải phỏng vấn thân
nhân của họ xem câu chuyện như thế nào và tôi lên tiếng phản đối hành động bắt
nạt người tù.
Diễm
Thi: Tuy
vẫn có những cuộc phỏng vấn, những bài viết trên mạng xã hội, nhưng ngoài đời
ông đang ẩn náu, không lộ diện. Xin ông cho biết lý do?
Đoàn
Bảo Châu: Tôi
phải lánh nạn, ẩn náu vì tôi phát hiện ra những tín hiệu cho thấy tôi sẽ bị bắt.
Trước đó có Nguyễn Vũ Bình, Nguyễn Chí Tuyến bị bắt bất ngờ. Họ cũng như tôi,
không bao giờ chống lại chính quyền mà chỉ lên tiếng nói cái gì đúng, cái gì
sai. Tôi từng nhiều năm lên tiếng về những bất công trong xã hội. Tôi cũng từng
thường xuyên cà phê cà pháo với A 25, A 35, A 37, PA 25... vì tôi nghĩ nó chẳng
mất gì. Tôi yên tâm vì mình không làm gì sai. Thế mà họ trở mặt với tôi. Họ đưa
giấy triệu tập rồi kiến nghị khởi tố, và giấy cấm xuất cảnh. Tất cả những điều
đó cho thấy sinh mạng tôi bị đe dọa và tôi không có lòng tin với họ nên tôi phải
ẩn náu.
Diễm
Thi: Theo
ông, vì sao Nhà nước lại sợ những tiếng nói phản biện của người dân đến mức bắt
bớ, bỏ tù họ?
Đoàn
Bảo Châu: Họ
sợ là đúng vì sâu thẳm bên trong họ biết họ không được lòng dân và họ cũng biết
họ là một chính thể đầy khuyết tật. Họ rất sợ những người nhìn ra được vấn đề
và nói ra sự thật cho công chúng. Họ biết họ là người yếu và họ rất sợ. Tôi hiểu
điều đó nên tôi chưa bao giờ viết với giọng văn cực đoan mà tôi chỉ viết ôn
hòa, chừng mực vì tôi thông cảm với họ. Tôi từng nói chính thể cũng như là một
cá nhân, muốn thay đổi cũng phải có thời gian. Mình chỉ trích họ nhưng đồng thời
cũng cho họ thời gian để họ thay đổi.
Diễm
Thi: Thưa
ông, ông đánh giá sao về những hành xử của công an với gia đình ông
hiện nay?
Đoàn
Bảo Châu: Cái
tư duy rạch ròi là ai làm người đó chịu, nhưng đối với những người trong bộ máy
chính quyền Việt Nam thì họ không có được lối tư duy rõ ràng, mạch lạc như vậy.
Lối tư duy mạch lạc đó chỉ có ở những người tôn trọng pháp luật và công chính.
Họ lại là những người thích dùng tiểu xảo và đôi khi họ lại tự hào vì những tiểu
xảo và coi đấy là nghiệp vụ của họ. Đó là cách hành xử sai và về lâu về
dài nó gây bất lợi cho chính họ. Đương nhiên họ sẽ có thêm nhiều người ghét vì
những người chẳng liên quan lại bị sách nhiễu, cụ thể là những người trong gia
đình tôi.
Diễm
Thi: Gia
đình ông có định nhờ luật sư bảo vệ về mặt pháp lý để tránh những quấy nhiễu vô
lý như thế không, thưa ông?
Đoàn
Bảo Châu: Gia
đình tôi sẽ không ngây thơ thuê luật sư trong trường hợp này bởi với một quốc
gia như Việt Nam thì việc thuê luật sư chẳng giúp ích được gì mà chỉ tốn tiền,
trong khi gia đình tôi đang rất khó khăn về tài chính vì sự việc xảy ra quá bất
ngờ. Luật sư chỉ có giá trị trong một nhà nước tôn trọng pháp luật với hệ thống
tư pháp thật sự nghiêm minh.
Đối
với tôi, việc chính quyền sách nhiễu lại là cách để vợ con tôi, anh chị em tôi,
bạn bè tôi, học trò tôi nhìn ra sự thật môi trường họ đang sống nó như thế nào.
Đấy không phải là lỗi của tôi mà đó là thực tế xã hội Việt Nam. Mọi người cần
phải biết cái thực tế đấy.
Diễm
Thi: Thưa
ông, từng cộng tác với nhiều tờ báo quốc tế, ông nhận định ra sao về cáo buộc
“chống chính quyền, xúc phạm lãnh đạo” của chính quyền Việt Nam với những người
lên tiếng cho những vấn đề xã hội như ông?
Đoàn
Bảo Châu: Cái
tư tưởng độc tài của họ quá nặng nề. Họ không coi trọng tự do ngôn luận. Nếu
như những người như tôi mà bị gọi là tội phạm thì người dân ở những nước tự do
là tội phạm hết.
Ngoài
ra trong góc nhìn của họ, họ coi lãnh tụ của họ như một vị thánh. Ai đụng đến
lãnh tụ, đến đảng của họ một câu là bị kết tội xúc phạm lãnh đạo, xúc phạm
chính thể của họ. Trong khi đấy, đảng của họ nát bươm vì tham nhũng và những vị
lãnh đạo cao nhất mà coi là những tấm gương đều bị nhúng chàm. Đó là hình ảnh
trái ngược. Họ rất dễ dãi với chính họ nhưng lại rất khắc nghiệt với dân.
Diễm
Thi: Năm
2025 vừa đến, ông có ước nguyện gì cho bản thân hay xã hội trong vai trò một
nhà báo tự do, thưa ông?
Đoàn
Bảo Châu: Mỗi
một cái like, cái share (chia sẻ), cái comment (nhận xét) cho sự công bằng
trong mỗi bài viết của tôi nó giống như những giọt nước mưa trong lành. Một hai
giọt, một hai chục giọt nó không nhiều nhưng lên đến hàng triệu giọt nó sẽ tạo
thành cơn mưa làm cho đường phố sạch sẽ hơn, rửa sạch bụi bặm cho nơi chúng ta
đang sống. Tôi không kêu gọi mọi người thành lập đảng phái hay những học thuyết
gì cao siêu, tôi chỉ kêu gọi mọi người quan tâm đến những gì giản dị diễn ra
quanh mình và lên tiếng cho một xã hội tốt đẹp hơn.
Diễm
Thi: Cám
ơn ông đã dành thời gian cho RFA. Kính chúc ông và gia đình một năm mới bình an.
No comments:
Post a Comment