100 ngày sau đảo chính quân sự, Miến
Điện trong hỗn loạn tiến gần đến nội chiến
Anh Vũ - RFI
Đăng ngày: 11/05/2021 - 15:08
https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20210511-100-ngay-dao-chinh-quan-su-mien-dien
Sáng sớm ngày 01/02/2021, các tướng lĩnh Miến Điện
làm đảo chính lật đổ chính phủ dân cử của bà Aung San Suu Kyi, chấm dứt 10 năm
tồn tại của nền dân chủ mong manh.
Người biểu tình Miến
Điện bên ngoài Trung tâm Hledan, Rangoon, mang ảnh nhà lãnh đạo Miến Điện Aung
San Suu Kyi bị tập đoàn quân sự giam tại gia từ khi đảo chính
01/02/2020. AP
Ngày
hôm nay, 11/05/2021, đánh dấu đúng 100 ngày quốc gia Đông Nam Á này lại nằm
trong tay giới độc tài quân sự, với các cuộc đàn áp đẫm máu phong trào nổi dậy
chống đảo chính trên khắp cả nước, nền kinh tế bị tê liệt vì tổng đình công
chưa từng có, cuộc nội chiến sắc tộc lại bùng lên. Miến Điện chìm trong hỗn loạn
bạo lực không lối thoát, trước sự bất lực của cộng đồng quốc tế.
Khi tiến hành cuộc đảo chính hồi đầu tháng
Hai, giới tướng lĩnh Miến Điện nghĩ rằng họ đã giành được quyền lực một cách êm
đẹp và sự phản kháng của dân chúng sẽ qua đi trong một thời gian ngắn khi mập mờ
hứa hẹn sẽ cho tổng tuyển cử để đất nước trở lại thể chế dân sự vào năm
2022. Họ tuyệt nhiên không ngờ rằng sự kháng cự của dân chúng lại quyết liệt
và bền bỉ đến như vậy. Để dẹp yên phong trào phản kháng, chính quyền quân sự chọn
cách đàn áp bằng sức mạnh duy nhất họ có trong tay là quân đội.
Trong vòng hơn ba tháng qua, theo số liệu thống
kê của Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị tại Miến Điện, đã có 780 người tham gia phong
trào chống đảo chính bị giết hại vì đã xuống đường đòi dân chủ. Hàng nghìn người, gồm các nhà
trí thức, nhà báo, nhà hoạt động chính trị bị bắt giữ vì công khai lên án cuộc
đảo chính.
Bất chấp bị đàn áp bạo lực đẫm máu, các cuộc bố
ráp liên miên lùng bắt người biểu tình reo rắc hoang mang lo sợ khắp nơi, phong
trào chống đảo chính trong cả nước chưa một ngày ngừng lại từ sau cuộc đảo
chính. Hoạt động kinh tế đất nước từ hải cảng, ngân hàng hay bệnh việt bị tê liệt
vì cuộc tổng đình công.
Phe đối lập
tìm cách hình thành cơ cấu chính trị. Giữa tháng Tư vừa qua, đối
lập đã lập được một chính phủ đoàn kết dân tộc, tập hợp các đại diện của nhiều
sắc tộc thiểu số và hoạt động trong vùng đông và bắc đất nước, nơi do các lực
lượng nổi dậy kiểm soát. Tuy nhiên mới đây chính quyền quân sự đã liệt chính phủ
đối kháng này vào trong danh sách các tổ chức khủng bố. Vì quyền lợi sống
còn và đã ở thế cưỡi trên lưng hổ, theo các nhà quan sát, giới quân sự ở Miến
Điện sẽ không bao giờ chịu lùi bước, chấp nhận đối thoại với phong trào phản
kháng.
Nhưng cũng còn vì một lý do khác là vì giới tướng
lĩnh đã nhìn thấy giới hạn của áp lực quốc tế. Từ đầu cuộc đảo chính quân sự đến
giờ, cộng đồng quốc tế cũng đã bày tỏ quan tâm đặc biệt muốn giúp Miến Điện
thoát khỏi khủng hoảng trở lại với thể chế dân chủ. Hoa Kỳ, Liên Hiệp Châu Âu rồi
Anh Quốc cũng đã lên án đảo chính và trừng phạt kinh tế nhằm vào giới tướng
lãnh Miến Điện, nhưng vẫn chưa đủ để làm chùn bàn tay bạo lực của chính quyền sự.
Ngay các lãnh đạo ASEAN (Hiệp Hội Các Quốc gia
Đông Nam Á) đã cố gắng vượt qua những chia rẽ giữa các nước thành viên, để mời
tướng Min Aung Hlaing họp và ra tuyên bố kêu gọi đối thoại, chấm dứt bạo lực và
đề xuất cử một đặc phái viên đến Miến Điện. Thế nhưng chỉ ít ngày sau, tập đoàn
quân sự đã dội gáo nước lạnh lên Hiệp Hội mà Miến Điện là thành viên, với thông
báo rằng họ chỉ tiếp đại diện cũng như xem xét các đề xuất của ASEAN một khi « tình
hình trong nước ổn định ».
Đến lúc này, khó có thể nhìn thấy được một lối
thoát chính trị nào khả dĩ cho cuộc khủng hoảng ở Miến Điện, khi mà sức ép của
cộng đồng quốc tế vẫn chỉ hạn chế ở mức độ lên án chung chung và nếu có đề xuất
nào cứng rắn hơn đối với tập đoàn quân sự Miến Điện ở Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp
Quốc thì lại sẽ bị Nga và Trung Quốc chặn lại, vì những tính toán lợi ích riêng
của họ.
Ông Mike Farmaner, lãnh đạo tổ chức phi chính phủ Burma Campaign UK đóng trụ sở tại Luân
Đôn, trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh truyền hình France 24 nhận định :
« Chỉ trừng phạt kinh tế với tập
đoàn quân sự Miến Điện không thôi thì sẽ không đủ. Ảnh hưởng của các nước
phương Tây đối với nền kinh tế Miến Điện còn quá hạn chế » trong
khi Trung Quốc mới là đối tác hàng đầu của tập đoàn quân sự. Tuy nhiên, các biện
pháp trừng phạt kinh tế với Miến Điện dù sao cũng có tác động về tâm lý cho
phong trào phản kháng trong nước. Mỗi quyết định trừng phạt của quốc tế nhằm
vào chính quyền quân sự Miến Điện đều được coi như là một thắng lợi đối với
phong trào chống đảo chính, khích lệ họ tiếp cuộc đấu tranh lâu dài.
Tuy nhiên, theo chuyên gia, Alexandre
Pelletier, nhà nghiên cứu tại Đại học Cornelle, Hoa Kỳ, nhận định trên đài
RFI Pháp ngữ, thì lối thoát của cuộc khủng hoảng phải được mở từ bên trong Miến
Điện, « giải pháp hiển nhiên là thừa nhận lại cuộc bầu cử năm 2020,
nhưng thời gian qua đi thì càng khó có hy vọng kịch bản này sẽ xảy ra. Giới
quân nhân cuối cùng vẫn bám giữ mục tiêu. Họ muốn đối lập dân chủ bị đè bẹp và
muốn hệ thống chính trị Miến Điện phải bảo đảm cho sự thống trị của họ rồi mới
trở lại bầu cử một năm sau đó ».
Nhưng tình hình đã không theo sự tính toán của
giới quân đội. Giới quan sát đều nhận thấy Miến Điện đang ngày thêm tiến gần đến
một cuộc nội chiến khi mà những nhà hoạt động ly khai gia nhập các nhóm vũ
trang nổi dậy đã tồn tại từ trước, phong trào phản kháng cũng tự trang bị vũ
khí để tiến hành cuộc kháng chiến lâu dài.
***
CÁC NỘI DUNG LIÊN
QUAN
Miến
Điện: Tập đoàn quân sự liệt “Chính Phủ” đối lập vào diện tổ chức khủng bố
Miến
Điện: Người biểu tình phát động phong trào “đánh động thế giới”
Miến
Điện: Quân đội từ chối tiếp đại diện ASEAN khi chưa ổn định tình hình
.
==============================================
.
Miến Điện: EU dọa trừng phạt mạnh nếu
giới quân sự không có “giải pháp hòa bình”
No comments:
Post a Comment