NỘI
DUNG :
Biden
có ý gì khi cùng lúc gay gắt với Nga và Trung Quốc ?
Minh Anh - RFI
.
Mỹ-
Trung đấu khẩu gay gắt trong cuộc gặp đầu tiên dưới chính quyền Biden
Thanh Hà
- RFI
.
Khủng
hoảng ngoại giao Nga - Mỹ đầu tiên hay đòn hù dọa dưới chính quyền Biden ?
Thanh Hà
- RFI
====================================================
.
Biden
có ý gì khi cùng lúc gay gắt với Nga và Trung Quốc ?
Minh Anh - RFI
Đăng
ngày: 19/03/2021 - 15:32
Tổng thống Mỹ Joe Biden bất ngờ tiến hành một cuộc
đối đầu gay gắt trên hai mặt trận : Với Nga – kẻ thù của Mỹ từ thời Chiến
Tranh Lạnh và với Trung Quốc – đối thủ của Mỹ trong sắp tới. Phải chăng nguyên thủ Mỹ đang
liều lĩnh khi cùng lúc đối đầu với Nga và Trung Quốc ?
Tổng thống Mỹ Joe
Biden trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng, ngày 18/03/2021. REUTERS - CARLOS
BARRIA
Quan hệ giữa Mỹ với hai
cường quốc hạt nhân đang ở mức thấp nhất kể từ khi Nixon thiết lập bang giao
với Trung Quốc năm 1970 và khi Liên Xô sụp đổ đầu những năm 1990.
Hôm qua, 18/03/2021, khẩu
chiến Mỹ - Trung đã nổ ra trong cuộc gặp cấp cao đầu tiên tại Alaska kể từ khi
ông Joe Biden bước chân vào Nhà Trắng. Ngoại trưởng Antony Blinken không ngần
ngại tố cáo Bắc Kinh ngày càng trấn áp trong nước và mỗi lúc « hung
hăng với bên ngoài ».
Cùng ngày, truyền thông
Mỹ tiết lộ tổng thống Biden tố cáo đồng nhiệm Nga là « kẻ sát nhân »
khi trả lời một cuộc phỏng vấn. Matxcơva nhanh chóng đáp trả, tỏ thái độ khinh
thường vị tổng tư lệnh mới của Mỹ là già nua.
Theo giới quan sát, sẽ là
liều lĩnh khi nghĩ rằng tổng thống Mỹ mở cùng lúc hai mặt trận chống Nga và
Trung Quốc – hai cường quốc hạt nhân trên thế giới. Bởi vì, qua những cuộc khẩu
chiến này, tân chủ nhân Nhà Trắng dường như muốn bắn đi ít nhất ba thông điệp.
Thứ nhất, khi có những lời lẽ gay gắt với Nga và Trung Quốc, tân chính quyền Washington
muốn cùng lúc đáp trả quan điểm chung của Matxcơva và Bắc Kinh, cho rằng Hoa Kỳ
nói riêng và phương Tây nói chung đang hồi suy tàn. Nhà nghiên cứu Maya Kandel
chuyên gia về Hoa Kỳ, thuộc trường Đại học Paris 3 – Sorbonne Nouvelle, trên
France 24 nhấn mạnh đến ý định đáp trả bằng một chiến lược « địa kinh
tế » của Hoa Kỳ - mặt trận cạnh tranh chủ lực giữa hai siêu cường hàng đầu
thế giới. An ninh kinh tế giờ được xem như là một phần an ninh quốc gia. Chiến
lược này phải được thực hiện ở hai cấp độ : Tự chủ và vai trò hàng đầu các
ngành công nghiệp Mỹ.
Từ chiến lược này, dẫn
đến một thông điệp thứ hai của Biden « chính sách đối ngoại phục
vụ cho đối nội ». Cứng rắn với Trung Quốc, chủ nhân Nhà Trắng muốn
trấn an những tầng lớp cử tri cánh hữu và một bộ phận cánh tả cũng như là nhiều
nhà chiến lược đảng Dân Chủ thường hay chỉ trích chủ nghĩa tân tự do đã tạo đà
tiến cho Trung Quốc trên trường quốc tế, gây tổn hại cho việc làm của tầng lớp
trung lưu trong các ngành công nghiệp Mỹ. Đây chính là lý do dẫn đến thắng lợi
bầu cử của Donald Trump.
Mặt khác, khi có lời lẽ
gay gắt với Putin, nguyên thủ Mỹ khẳng định sẵn sàng đối đầu trực tiếp với
Putin, và như vậy hy vọng giải tỏa phần nào ba áp lực mà ông đang đối mặt. Theo
giải thích của nhà chính trị học Marie-Christine Bonzom, chuyên gia về Hoa Kỳ
với trang mạng 20 Minutes, hai áp lực đầu tiên là đến từ các cơ quan tình báo
và một bộ phận nghị sĩ đảng Cộng Hòa, kêu gọi phải có những biện pháp cứng rắn
với Nga, mà hồ sơ Nordstream 2 là một ví dụ điển hình.
Áp lực thứ ba là đến từ đảng Dân Chủ, những người chủ yếu gần gũi với cách suy nghĩ
thời Clinton, và tân tổng thống Mỹ dường như đang nối lại với đường hướng này.
Theo đó, việc nỗ lực xích lại gần Nga chỉ là « vô ích », rằng
« Nga đã hoàn toàn ngả theo Trung Quốc », theo như phân tích của nhà
chính trị học Jean de Gliniasty, viện IRIS.
Cuối cùng, thái độ cứng rắn này của ông Biden còn nhằm bảo đảm với các đồng minh
tại vùng châu Á-Thái Bình Dương như Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc, rằng đã
qua rồi cái thời chính sách hỗn loạn của vị Donald Trump ngông cuồng trước
những kẻ chuyên quyền ở Bắc Kinh và Matxcơva.
Nhìn chung, giới quan sát đều có cùng một nhận định đường hướng đối
ngoại Biden không khác gì mấy so với Donald Trump, có khác chăng là về mặt
phương pháp. Tuy nhiên, ở đây, có một
câu hỏi đáng được quan tâm : Phải chăng trong cách đối xử với hai cường
quốc hạt nhân, Hoa Kỳ đang có thái độ « Nhất bên trọng, Nhất bên khinh » ?
Vì sao tổng thống Biden
lại có thể « mắng » đồng nhiệm Nga một cách thậm tệ như
thế ? Từ thời tổng thống Obama, Hoa Kỳ dường như không có cách đối xử công
bằng giữa Matxcơva và Bắc Kinh. Vì đối thủ - nếu không muốn nói là kẻ thù chính
là Trung Quốc, nên Joe Biden « không thể tự cho phép mình có một lời lẽ
như vậy với Tập Cận Bình ». Theo ông Jean de Gliniasty, sở dĩ Hoa Kỳ
tự cho phép mình làm điều này đó là vì Mỹ nghĩ rằng « Nga chỉ là một
cường quốc trong khu vực ». Phải chăng đó là một suy nghĩ sai lầm và
đầy rủi ro ?
====================================================
.
.
Mỹ-
Trung đấu khẩu gay gắt trong cuộc gặp đầu tiên dưới chính quyền Biden
Thanh Hà - RFI
Đăng
ngày: 19/03/2021 - 11:08
Trong cuộc gặp cấp cao đầu tiên tại Alaska, Hoa Kỳ,
ngày 18/03/2021, đại diện Mỹ và Trung Quốc đã đấu khẩu gay gắt, thể hiện
sự bất đồng sâu rộng giữa hai nước.
https://s.rfi.fr/media/display/dbe789e0-887a-11eb-b0a7-005056bf87d6/w:1280/p:16x9/000_96B6LP.webp
Phái đoàn Trung
Quốc (T) và Mỹ đấu khẩu gay gắt trong cuộc gặp đầu tiên tại Anchorage, Alaska,
Hoa Kỳ, ngày 18/03/2021. AFP - FREDERIC J. BROWN
Một sự kiện
hy hữu : trước các phóng viên quốc tế, ngoại trưởng Antony Blinken trực
tiếp chỉ trích Bắc Kinh đe dọa trật tự và ổn định chung toàn cầu qua lối hành
xử trấn áp, cưỡng chế, hù dọa trong các hồ sơ Tân Cương, Hồng Kông, Đài
Loan và qua các vụ tấn công cyber nhắm vào Mỹ.
Đáp trả,
nhân vật cao cấp nhất trong ngành ngoại giao Trung Quốc, ủy viên Quốc vụ Dương
Khiết Trì cảnh cáo : Hoa Kỳ nên tránh can thiệp vào công việc nội bộ của
Trung Quốc và cần từ bỏ tâm lý chiến tranh lạnh.
Thông tín viên Eric de Salve từ San Fancisco tường
thuật về không khí « giá lạnh » trong cuộc tiếp xúc đầu tiên
giữa hai phái đoàn Mỹ và Trung Quốc tại Alaska :
« Ngay từ đầu, cuộc thảo luận đã diễn ra không
tốt đẹp. Trước ống kinh truyền hình, hai siêu cường đã lao vào một cuộc đấu
khẩu. Lãnh đạo Ngoại Giao Hoa Kỳ trước hết nên bật những mối ‘quan ngại sâu
sắc’ về tình cảnh của người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương. Tiếp đó, Antony
Blinken đề cập thẳng thừng đến những chủ đề gây bất đồng như là Hồng Kông, Đài
Loan và những đợt tấn công trên mạng nhắm vào Hoa Kỳ.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Trung Quốc lập tức
đáp trả mạnh mẽ, lên án Hoa Kỳ 'can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc
và có cách tiếp cận vấn đề trịch thượng'. Ông Dương Khiết Trì nhấn mạnh Mỹ
không có quyền lên lớp cho Bắc Kinh về nhân quyền hay dân chủ và tốt hơn hết là
Hoa Kỳ nên tập trung giải quyết những vấn đề kỳ thị trong nước, và ông trích
dẫn thí dụ của phong trào đấu tranh của người Mỹ da đen Black Lives Matter.
Một hình ảnh khác cũng đáng ngạc nhiên không kém đó
là khi các phóng viên được mời rời khỏi phòng họp, thì phía Bắc Kinh đã mỉa mai
về quyền tự do báo chí ở Mỹ. Ngoại trưởng Blinken vội vàng mời báo giới quay
lại phòng họp trước khi đáp lời phái đoàn ngoại giao Trung Quốc rằng ‘Hoa Kỳ
không làm ngơ trước những vấn đề của mình, cũng không cố gắng làm như thể không
có chuyện gì xảy ra, hay tìm cách che giấu những vấn đề đó đi’. Ai muốn hiểu
sao thì hiểu.
Cuối cùng ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị kêu gọi
Washington hãy từ bỏ lối suy nghĩ như thời chiến tranh lạnh. Đối thoại giữa
lãnh đạo ngành ngoại giao Mỹ và Trung Quốc tại Alaska dự trù diễn ra trong hai
ngày ».
Đối
thoại Mỹ-Trung tại Alaska: Washington gởi thông điệp cứng rắn đến Bắc Kinh
Đăng ngày: 18/03/2021
================================================
.
.
Khủng
hoảng ngoại giao Nga - Mỹ đầu tiên hay đòn hù dọa dưới chính quyền Biden ?
Thanh Hà - RFI
Đăng
ngày: 18/03/2021 - 13:40
https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20210318-khung-hoang-ngoai-giao-nga-my
Viễn cảnh Nga - Mỹ sưởi ấm quan hệ thêm xa vời sau
cáo buộc của tổng thống Biden xem đồng nhiệm Putin là « kẻ sát
nhân » và đe dọa Matxcơva sẽ « phải trả
giá » do đã can thiệp vào chính trường Mỹ. Tuyên bố của ông Biden
được đưa ra một ngày trước cuộc họp tại Matxcơva nhằm tìm kiếm giải pháp vãn
hồi hòa bình tại Afghanistan, cho phép khép lại hơn hai thập niên
Washington sa lầy tại quốc gia Nam Á này.
Ảnh minh họa : Phó
tổng thống Mỹ Joe Biden (T) và thủ tướng Nga Vladimir Putin (P) trong một cuộc
họp tại Matxcơva, Nga, ngày 10/03/2011. ASSOCIATED PRESS - Alexander
Zemlianichenko
Nga lập tức đáp trả với
quyết định triệu hồi đại sứ tại Washington và chỉ trích Mỹ phải « hoàn
toàn chịu trách nhiệm » về mối bang giao « xấu đi
thêm » giữa hai nước. Đâu là thông điệp Nhà Trắng nhắm gửi đến
điện Kremlin ?
Ngay từ những ngày đầu
lên cầm quyền, tổng thống Mỹ thứ 46 đã liên tục có những lời lẽ cứng rắn đối
với Nga. Trong phát biểu đầu tiên về chính sách đối ngoại đầu tháng 2/2021, Joe
Biden khẳng định « đã qua rồi thời kỳ mà nước Mỹ chịu đựng những
hành vi hung hăng của Nga (…) Washington sẽ đáp trả quyết tâm của nước Nga
muốn làm suy yếu các nền dân chủ ».
Tại Matxcơva, các nhà
ngoại giao thừa biết là với ông Biden ở Nhà Trắng, Nga sẽ không rộng đường hành
động như dưới thời tổng thống Trump.
Ukraina, Syria, vụ nhà
đối lập Alexei Navalny bị đầu độc, những cáo buộc Matxcơva đứng đằng sau các vụ
tấn công trên mạng hay những nghi ngờ Nga can thiệp vào bầu cử tổng thống Hoa
Kỳ năm 2016 giúp ông Trump đắc cử và cả trong đợt bầu cử hồi tháng
11/2020… liên tục thách thức quan hệ Mỹ-Nga.
Tình hình không có dấu
hiệu được cải thiện sau báo cáo của bộ Tư Pháp và An Ninh Nội Địa Hoa Kỳ cách
nay hai ngày nêu đích danh Nga và Trung Quốc hay Iran đe dọa các « mạng
lưới của nhiều tổ chức chính trị, của các ứng viên và đảng phái chính
trị » Hoa Kỳ. Cơ quan tình báo Mỹ đang điều tra về một loạt các
vụ tấn công nhắm vào quyền lợi của Mỹ được cho là đã có lệnh của Matxcơva.
Trong số này có cả những cáo buộc Nga đã tài trợ cho một số quân Taliban để sát
hại lính Mỹ can thiệp tại Afghanistan.
Ngay cả trong lĩnh vực y
tế, vào lúc thế giới vẫn đảo điên vì đại dịch Covid-19, Nga bị Hoa Kỳ tố cáo
đã « giật dây » một chiến dịch loan tin « thất
thiệt » về hai loại vac-xin được sử dụng rộng rãi để tiêm chủng
cho hàng chục triệu người dân Mỹ.
Nhìn từ phía Matxcơva, từ
nhiều tuần qua, chính quyền Nga liên tục chỉ trích các mạng xã hội Twitter,
Facebook hay mạng Youtube của Mỹ đã vô trách nhiệm, để cho những thông tin sai
lệch được phổ biến rộng rãi làm phương hại đến « xã hội và
đời sống chính trị của nước Nga ». Phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitri
Peskov cho rằng các nhà cung cấp mạng nước ngoài hoạt động tại Nga cần « tuân
thủ luật pháp » của quốc gia sở tại. Theo giới quan sát, cuộc đọ
sức trên mạng này thực ra nhằm kiểm duyệt thông tin ủng hộ nhà đối lập Alexei
Navalny, đang thi hành án tù giam, người được cho là đối thủ chính trị của tổng
thống Vladimir Putin.
Trong bối cảnh vốn đã
căng thẳng nói trên, Dmitri Peskov sáng 18/03 cho rằng việc tổng thống Biden
chụp mũ ông Putin là « kẻ giết người » là bằng
chứng « rõ rệt cho thấy Nhà Trắng không muốn cải thiện quan hệ với
Matxcơva ».
Dù vậy, có nhiều dấu hiệu
cho thấy dường như còn quá sớm để kết luận là đã hết mọi cơ hội tan băng trong
quan hệ Mỹ - Nga. Thứ nhất, về phản ứng của Nga : Tuy Matxcơva triệu hồi
đại sứ Antonov tại Washington về nước để « tham khảo »,
nhưng một nhà ngoại giao Nga được hãng tin AFP trích dẫn giải thích, đôi bên
cần tránh kịch bản « không thể đảo ngược được tình thế » và
hy vọng là « phía Mỹ ý thức được về mức độ rủi ro » nếu
nguy cơ này xảy ra. Trong khi đó, bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ tiếp tục khẳng
định « các kênh đối thoại vẫn mở » vì « lợi
ích của Mỹ và nhằm giảm thiểu nguy cơ hiểu nhầm ».
Dấu hiệu thứ nhì có thể
được tìm thấy trong phát biểu đầu tiên về chính sách đối ngoại của tân tổng
thống Biden hôm đầu tháng 2/2021. Bên cạnh những lời lẽ cứng rắn gửi đến
Matxcơva, nguyên thủ Mỹ đã không quên nhắc nhở rằng Washington sẵn sàng « làm
việc » với phía Nga vì lợi ích chung của hai nước. Tiêu biểu nhất
là quyết định của chính quyền Biden hôm 03/02/2021 gia hạn thêm 5 năm hiệp ước
cắt giảm vũ khí chiến lược mới New Start. Đó là chưa kể ảnh hưởng của Matxcơva
trong tiến trình vãn hồi hòa bình tại Afghanistan, mà Washington muốn nhanh
chóng đúc kết.
Do vậy, giới phân tích
đưa ra hai khả năng, có thể lời lẽ cứng rắn của Mỹ nhằm nhắc nhở Nga chớ « già
néo đứt dây » hay cũng có thể là tổng thống Biden sử dụng lại đòn
của người tiền nhiệm là ông Trump trên những hồ sơ khác đó là màn gây sức ép
tối đa với đối phương trước khi thông báo một sự thay đổi ngoạn mục. Bởi vì
theo một nhà quan sát được tờ Huffington Post trích lời : Joe Biden và Vladimir
Putin cùng không có ý định « quay lưng lại với nhau » và
họ ý thức được là Nga - Mỹ « cần đối thoại một cách tối
thiểu ».
No comments:
Post a Comment