6/06/21
https://thongluan-rdp.org/quan-di-m/item/21681-trung-qu-c-dang-lam-nguy
Thế giới đang đứng trước hai thức thách lớn đó
là đại dịch Covid-19 và sự trỗi dậy không còn hòa bình của Trung Quốc (1). Vậy
Trung Quốc thì sao? Họ đang gặp phải những thách thức nào? Theo Tập Hợp
Dân Chủ Đa Nguyên thì Trung Quốc đang phải đương đầu với rất nhiều vấn
đề nghiêm trọng.
1. Trung Quốc và
nguồn gốc gây đại dịch Covid-19
Nước Mỹ với chiến dịch tiêm chủng thần tốc của
Joe Biden đã tiêm được hơn 200 triệu liều vắc xin ngừa Covid-19 trong 100 ngày
đầu cầm quyền. Đến nay nước Mỹ đã tạm yên. Châu Âu sau những bối rối và chủ
quan lúc ban đầu cũng đã tiêm chủng cho người dân trên diện rộng. Tình hình tại
Châu Âu đang lắng dịu dần. Đại dịch Covid-19 hiện đang bùng phát tại các nước
Đông Nam Á trong đó có Việt Nam.
Trung Quốc cũng đã khống chế được đại dịch tuy
nhiên một câu hỏi đang đặt ra khiến Trung Quốc lo lắng và tức giận: Có phải
virus corona thoát ra từ phòng thí nghiệm tại Vũ Hán hay không? Một cuộc điều
tra đầy đủ và toàn diện về nguồn gốc virus gây ra đại dịch Covid-19 đang được Mỹ,
Anh, Nhật, Úc, EU và nhiều nước trên thế giới kêu gọi Trung Quốc hợp tác và
tham gia.
Cho đến nay chưa có quốc gia hay định chế nào
kết tội Trung Quốc về việc gây ra đại dịch Covid-19. Kể cả sau này, nếu có kết
luận con virus này xuất phát từ Viện sinh học Vũ Hán thì đây có thể là một tai
nạn ngoài ý muốn do sự bất cẩn của nhân viên y tế. Đáng lý ra Trung Quốc phải
nhanh chóng thông báo cho thế giới biết về sự cố này và chủ động kêu gọi thế giới
cùng tham gia tìm hiểu và ngăn chặn. Trung Quốc cần cảnh báo sớm để thế giới
chung tay dập dịch khi nó mới bắt đầu xảy ra tại Vũ Hán bằng cách hạn chế đi lại
giữa các quốc gia và khoanh vùng sớm.
Trung Quốc đã không làm như vậy. Những cảnh
báo của các bác sĩ tại Vũ Hán đã bị chính quyền Trung Quốc kiểm soát và che dấu.
Bác sĩ Lý Văn Lượng là người đầu tiên đưa ra những cảnh báo từ tháng 12/2019,
sau đó ông đã bị cảnh sát triệu tập và yêu cầu dừng việc “phát tán các thông
tin sai lệnh làm xáo trộn nghiêm trọng trật tự xã hội”. Ông qua đời hai tháng
sau đó vì Covid-19.
Trung Quốc đang đứng trước hai lựa chọn khó
khăn, hoặc là hợp tác đầy đủ với thế giới để điều tra về nguồn gốc và xuất phát
của Covid-19 hoặc là bất hợp tác. Nếu Trung Quốc “quang minh chính đại” thì phải
chủ động hợp tác một cách tích cực và nhiệt tình với thế giới để tìm hiểu về
nguồn gốc đại dịch nhằm xử lý và ngăn chặn những trường hợp như vậy trong tương
lai. Bất cứ một quốc gia bình thường nào cũng phải hành động như vậy. Tuy
nhiên, có lẽ Trung Quốc sẽ lựa chọn giải pháp bất hợp tác với thế giới bằng
cách cho rằng họ đã tìm hiểu và thông báo đầy đủ cho tổ chức Y tế thế giới
(WHO) trong cuộc điều tra hồi tháng 3/2021. Đừng quên những phản ứng gay gắt và
dữ dội của Trung Quốc đối với kêu gọi điều tra của Úc về nguồn gốc virus corona
hồi tháng 4/2020. Trung Quốc đã phản đối Úc kịch liệt và sau đó áp đặt lệnh cấm
vận lên thịt bò, lúa mạnh, rượi vang và gỗ từ Úc.
Chưa biết Trung Quốc sẽ lựa chọn giải pháp
nào, dù vậy kết quả chỉ có một: Lòng tin của thế giới với Trung Quốc đã đổ vỡ
hoàn toàn. Có thể sẽ không ai trách Trung Quốc vì đã để xảy ra tai nạn nhưng
không ai có thể chấp nhận lối hành xử thiếu trách nhiệm, che dấu sự thật khiến
đại dịch lan ra khắp thế giới và gây ra khủng hoảng nghiêm trọng cho nhân loại.
Không còn niềm tin thì sẽ không còn bang giao
và hợp tác với nhau hoặc nếu còn thì sẽ ở mức thấp nhất. Cuộc li dị giữa Trung
Quốc và các nước dân chủ ngày càng rõ ràng, dứt khoát và không thể đảo ngược.
Làn sóng các công ty lớn nhỏ của thế giới rút khỏi Trung Quốc sẽ gia tăng trong
thời gian tới.
https://live.staticflickr.com/65535/51228944726_0fd2ebbedc_m.jpg
Thế giới đang kêu gọi
một cuộc điều tra toàn diện về nguồn gốc xuất phát của virus corona.
2. Trung Quốc đang
có vấn đề về dân số
Trung Quốc là quốc gia đông dân nhất trên thế
giới với hơn 1,4 tỉ người. Tuy nhiên số lượng trẻ sinh ra đang giảm mạnh. Số trẻ
sinh ra trong năm 2020 giảm còn 12 triệu, thấp hơn so với 14,65 triệu trẻ của
năm 2019. Trước tình hình đó hôm 31/5/2021 Bộ Chính trị Đảng cộng sản Trung Quốc
đã cho phép các cặp vợ chồng sinh 3 con. Dân số Trung Quốc đang già đi dẫn đến
tình trạng thiếu hụt lao động. Khi dân số trong độ tuổi lao động giảm và số người
già cần chăm sóc tăng lên thì sẽ gây nên gánh nặng cho xã hội và tăng sức ép
lên ngân sách.
Tuy nhiên dù chính quyền Trung Quốc có khuyến
khích thế nào đi nữa thì tỉ lệ sinh sản cũng sẽ giảm mạnh do đời sống người dân
được nâng cao, quan niệm về con cái đã thay đổi khi chi phí cho một đứa trẻ
ngày càng lớn, lại thêm trách nhiệm chăm sóc bố mẹ già không còn khả năng lao động.
https://live.staticflickr.com/65535/51229712909_5708a94d1f_m.jpg
Trung Quốc chưa
giàu đã già.
3. Trung Quốc đang
thiếu nước nghiêm trọng
Ô nhiễm môi trường là vấn đề nghiêm trọng đối
với Trung Quốc. Đây là hậu quả của sự phát triển kinh tế hoang dại bất chấp môi
trường. Năm 2013, Bộ Tài nguyên Nước của Trung Quốc thông báo một kết quả thống
kê gây sốc, đó là 28.000 con sông của nước này đã biến mất. Trung Quốc đã chi
100 tỉ USD cho các dự án xây dựng hệ thống đường ống đưa nước từ miền Nam đến
miền Bắc nhưng đều thất bại.
Bất chấp sự thiếu nước nghiêm trọng đó Trung
Quốc vẫn tiếp tục thực thi chính sách nông nghiệp sai lầm tại miền Bắc là trồng
bông và chăn nuôi gia súc. Cả hai lĩnh vực này đều cần rất nhiều nước. Miền Bắc
(gồm các tỉnh như Tân Cương, Ninh Hạ, Nội Mông, Cam Túc, Sơn Tây, Thanh Hải...)
vốn đã thiếu nước thì nay lại càng thiếu hơn. Phải khoan sâu xuống cả 100 mét mới
có nước, mặt đất trở nên khô cứng. Tốc độ sa mạc hóa gia tăng do thiếu mưa. Các
trận bão cát gần gây bao phủ Bắc Kinh là một ví dụ. Gần một nửa nước Trung Quốc
đang thiếu nước nên không thể tiếp tục sinh sống. Làn sóng di cư từ miền Bắc xuống
miền Nam sẽ gây nhiều vấn đề cho Trung Quốc trong nay mai.
https://live.staticflickr.com/65535/51229165083_88312d6845_m.jpg
Năm 2013, Bộ Tài
nguyên Nước của Trung Quốc thông báo một kết quả thống kê gây sốc, đó là 28.000
con sông của nước này đã biến mất. (Hình: Sông Trường Giang ở Trung Quốc)
4. Kế hoạch rút
lui và co cụm của Trung Quốc thất bại
Trong phiên họp của Bộ Chính trị Đảng cộng sản
Trung Quốc hôm 1/6/2021, ông Tập Cận Bình đã có một phát biểu gây xôn xao dư luận
rằng “cần xây dựng hình ảnh một Trung Quốc thân thiện và khiêm tốn”. Ông chỉ thị
cho các cơ quan ngoại giao “cải thiện hình ảnh toàn cầu của Trung Quốc nhằm đảm
bảo sự phát triển của đất nước trên các phương diện”, phải cố gắng thể hiện một
hình ảnh "Trung Quốc đáng tin cậy, đáng yêu và đáng kính"...
Cả thế giới bất ngờ trước sự thay đổi về đường
lối ngoại giao này của Trung Quốc. Sau những nỗ lực và cố gắng vượt bậc của
Trung Quốc trước và trong kỳ thế vận hội Olympic Bắc Kinh 2008, hình ảnh của
Trung Quốc đã tăng lên đáng kể trên khắp thế giới. Tuy nhiên như Tập Hợp
Dân Chủ Đa Nguyên đã phân tích (2) cuộc khủng hoảng 2008 đã chấm dứt
thời kỳ vàng son của Trung Quốc.
Cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 đã làm cả thế
giới chao đảo và suy thoái. Trung Quốc không phải là ngoại lệ. GDP của Trung Quốc
năm 2012 giảm từ hai con số xuống 7,5%. Thủ tướng Ôn Gia Bảo cảnh báo Trung Quốc
sẽ rơi vào bất ổn nếu nền kinh tế tiếp tục đi xuống. Cũng trong năm 2012 ông Tập
Cận Bình trở thành người lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc. Trước tình hình
nghiêm trọng đó Tập Cận Bình và Đảng cộng sản Trung Quốc đã lấy một quyết định
mạo hiểm và sai lầm là “chạy trốn về phía trước”. Thay vì để nền kinh tế suy giảm
theo chu kỳ của thế giới, Tập Cận Bình đã đưa ra dự án khổng lồ “Vành đai và
Con đường”, mục đích vừa để duy trì sự tăng trưởng kinh tế giả tạo cho Trung Quốc
vừa có thể chinh phục và mở rộng ảnh hưởng ra toàn thế giới. Đề nghị này của Tập
Cận Bình đã nhanh chóng được Đảng cộng sản Trung Quốc chấp nhận vì đường nào
cũng không có giải pháp nào khác. Tên của Tập Cận Bình đã được ghi vào điều lệ
Đảng sau Mao Trạch Đông.
https://live.staticflickr.com/65535/51229716904_1ef3347889_m.jpg
Kế hoạch “Vành đai
và Con đường” đã thất bại vì nó phải thất bại, đúng như nhận định và phân tích
của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên từ nhiều năm trước.
Quả là một dự án vĩ đại và một giấc mơ đẹp. Nếu
thành công thì không những tránh cho Trung Quốc khỏi khủng hoảng kinh tế mà còn
chinh phục được cả thế giới. Rất không may cho Trung Quốc vì Tập Cận Bình không
phải là phù thủy hay thánh nhân. Kế hoạch “Vành đai và Con đường” đã thất bại
vì nó phải thất bại, đúng như nhận định và phân tích của Tập Hợp Dân Chủ
Đa Nguyên từ nhiều năm trước.
Trước tình hình đó Trung Quốc phải làm gì?
Cũng theo Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên thì Trung Quốc bắt buộc phải
rút lui và co cụm lại vì các đế quốc chỉ chinh phạt và khiêu khích với bên
ngoài khi hùng mạnh, nhưng sẽ triệt thoái và co cụm lại khi suy yếu. (3) Bắc
Kinh có nhiều lý do để tin rằng chính sách co cụm sẽ giúp kéo dài chế độ. Một mặt
họ sẽ có thể dùng sức mạnh quân sự để đàn áp các cuộc nổi dậy của dân chúng, mặt
khác họ tin rằng với qui mô của nền kinh tế và dân số như hiện nay Trung Quốc
có thể tồn tại một cách “độc lập và khép kín” như Bắc Triều Tiên.
Tính toán sau cùng này của Trung Quốc cũng sai
nốt. Trong lịch sử thế giới, các đế quốc đều sụp đổ do những nguyên nhân nội bộ
chứ không phải do bên ngoài. Xin nhắc lại định nghĩa về một đế quốc: Đế quốc là
tập hợp của nhiều nước chịu sự khống chế của một chính quyền trung ương nắm sức
mạnh quân sự áp đảo đồng thời áp đặt một ý thức hệ hay một chủ nghĩa nào đó.
Trong trường hợp Trung Quốc ý thức hệ đó là Khổng giáo, và sau đó là chủ nghĩa
Mác-Lênin. Bắc Kinh nắm hoàn toàn quân đội và công an. Các đế quốc La Mã,
Ottoman và gần đây nhất là Liên Xô đều sụp đổ do những yếu tố bên trong. Bắc
Triều Tiên tồn tại được vì họ là một quốc gia chứ không phải một đế quốc. Liên
Xô từng đóng chặt cửa với thế giới nhưng rồi cũng bị sụp đổ.
Trước khi rút lui và co cụm lại Trung Quốc buộc
phải thực thi đường lối ngoại giao “chiến lang”, gây hấn với cả thế giới để có
lý do thuyết phục người dân rằng Trung Quốc bị thế giới bao vây, tấn công và cô
lập. Tuy nhiên chỉ sau một thời gian ngắn Đảng cộng sản Trung Quốc nhận ra rằng
giải pháp co cụm không giúp gì được cho họ, sự sụp đổ có thể đến sớm hơn và khốc
liệt hơn. Trung Quốc đã hội nhập quá sâu với thế giới.
Trước tình hình đó Tập Cận Bình và Đảng cộng sản
Trung Quốc phải "đổi giọng" như nói ở trên. Tuy nhiên điều đó đã quá
muộn. Xây rất khó nhưng phá thì rất dễ và rất nhanh. Hình ảnh của Trung Quốc đã
không thể cứu vãn. Theo các thăm dò thì cái nhìn tiêu cực về Trung Quốc trên thế
giới đang ở mức cao chưa từng có, ví dụ tại Úc là 81%, Anh: 74%, Mỹ: 73%, Thụy
Điển: 85%, Hà Lan: 73%, Nhật: 86%...
Uy tín của Tập Cận Bình đang xuống thấp vì
buôn bán ảo tưởng. Nội bộ Trung Quốc sẽ phân hóa và bất đồng vì không còn giải
pháp cho chính họ và cho đất nước. Cuộc li dị giữa Trung Quốc với thế giới càng
làm cho Trung Quốc lún sâu vào bế tắc. Giải pháp cho Trung Quốc chỉ có một: Phải
chấp nhận dân chủ hóa đất nước. Hậu quả là Trung Quốc có thể vỡ ra thành nhiều
khối hoặc nhiều quốc gia độc lập dựa trên sự đồng nhất về ngôn ngữ hoặc địa lý.
Việt Nam là hàng xóm của Trung Quốc và không
có ảnh hưởng gì nhiều nên chúng ta chỉ có thể cầu chúc cho mọi sự thay đổi tại
Trung Quốc sẽ diễn ra trong hòa bình và trật tự như Liên Xô trước đây. Chúng ta
sẽ cố gắng để đất nước Việt Nam sớm có dân chủ. Việt Nam và Trung Quốc sẽ chung
sống hòa bình và tốt đẹp khi cả hai cùng có dân chủ và tự do.
Việt Hoàng
(6/6/2021)
(1). Việt
Hoàng, Thái độ nào với Trung Quốc?
(2). Các
bài viết của ông Nguyễn Gia Kiểng về Trung Quốc
(3). Việt
Hoàng, Trung Quốc sẽ bành trướng ra hay co cụm lại?
No comments:
Post a Comment