KQ
Võ Ý
Apr 4, 2021
https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/huy-phuong-nhe-ganh-no-doi/
Những năm trước đại dịch
COVID-19, nhà văn Huy Phương thường gọi thăm tôi, có khi mời dùng trưa với vài
người bạn khác tại những nhà hàng chuyên nấu những món mà anh ưa thích như cá
kho tộ, canh chua cá bông lau, thịt bò lúc lắc…
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2021/04/DP-Huy-Phuong-Nang-Ganh.jpg
Nhà văn Huy Phương
trong ngày ra mắt hai tạp ghi mới năm 2017. (Hình: Văn Lan/Người Việt)
Năm rồi, anh lâm bệnh và
yếu đi. Sau khi từ bệnh viện về nhà, Huy Phương không thể lái xe, anh nhờ tôi đến
Anaheim đón anh về Little Saigon thăm gặp bạn bè, nhân thể ghé hàng quán để thưởng
thức một tô phở Bắc hoặc một tô bún bò Huế.
Đại dịch COVID-19 bùng
phát, ai ai cũng ở yên trong nhà. Khi tình hình dịch bệnh tương đối giảm nhờ
chích vaccine (vào khoảng cuối Tháng Hai, 2021), Huy Phương gọi thăm sức khỏe
tôi và nhà văn nhảy dù Phan Nhật Nam. Hạ tuần Tháng Ba, Phan Nhật Nam đón tôi
thăm Huy Phương. Dịp đó cũng có hai người bạn học của anh ghé thăm. Anh gầy hẳn,
chống gậy bước chậm ra mở cửa đón chúng tôi.
Huy Phương cho biết, anh
bị ung thư vòm họng, hiện được điều trị tại nhà. Anh không ngờ bệnh tình diễn
biến nhanh quá!
Trên đường về tôi miên
man nghĩ đến “một món nợ vô hình…”
Tôi biết Huy Phương trước
1975 khi anh phục vụ tại Phòng Tâm Lý Chiến. Những dịp từ Pleiku về Sài Gòn
công tác, tôi thường ghé cơ quan này để thăm hai nhà văn nhà báo Nguyễn Đạt Thịnh
và Phạm Huấn, cũng là niên trưởng của tôi. Tại đây tôi biết Huy Phương và cố
thi sĩ Du Tử Lê.
Tôi qua Mỹ theo diện HO
sau Huy Phương hai năm. Anh may mắn định cư tại California nắng ấm trong khi
tôi lưu lạc tận miền Trung Tây xứ Missouri từ 1992 cho đến 2005 mới chuyển về
California và gặp hai cựu chiến hữu ngày xưa. Tôi quen họ trong dịp này.
Một trong những kỷ niệm
đáng nhớ với Huy Phương là, qua chương trình Huynh Đệ Chi Binh do anh phụ
trách, Phi Đoàn 118 Pleiku chúng tôi may mắn tìm được thân nhân của một hoa
tiêu bị lâm nạn vào năm 1972 tại đỉnh núi Mẹ Bồng Con, Dục Mỹ, Ninh Hòa. Vào
năm 2014, sau 42 năm lặn lội đi “tìm xác rơi,” đại diện thân nhân của phi hành
đoàn sáu người trên chuyến phi cơ U17 lâm nạn đều tham dự thành công vào cuộc cải
táng gian nan đầy xúc động này. Đi Tìm Xác Rơi: Tấm Thẻ Bài và Hành Trình Đi
Tìm Xác Rơi (ditimxacroi.blogspot.com)
Thế mới biết truyền hình
Huynh Đệ Chi Binh lợi hại và hiệu quả đến dường nào!
Tâm huyết của người lính
già Huy Phương với đồng đội biểu hiện qua chương trình này cũng như sự đóng góp
công sức của anh qua các kỳ Đại Nhạc Hội Cám Ơn Anh hằng năm, thời chị Hạnh
Nhơn còn sinh tiền.
Tâm huyết đó còn phảng phất
trong 11 cuốn tạp ghi, hai tuyển tập, và một chúc thư. Kể ra, anh viết rất khỏe,
rất dễ dàng, lời văn bình dị nhưng sâu sắc trước mỗi góc cạnh của cuộc sống tại
quê người.
Tôi lại được tin cậy, chở
anh đi bưu điện để gửi Tuyển Tập Huy Phương 2020 (*) cho thân hữu khắp nơi cũng
như trao tay “tác phẩm cuối đời” (theo anh) cho bạn bè vùng Litlle Saigon.
Nhìn bóng dáng một ông
già chống gậy, chậm rãi thong dong, trao cho đời tâm huyết của mình, tôi chạnh
lòng và nghĩ đến lời thơ của Ngô Tịnh Yên trong ca khúc “Nếu Có Yêu Tôi” do Trần
Duy Đức phổ nhạc, được người Việt khắp nơi yêu thích. Người nhạc sĩ tài hoa này
cũng là bạn văn nghệ của Huy Phương:
-“Có tốt với tôi thì tốt với tôi bây giờ; Đừng đợi
ngày mai…”
Khúc ca như một bài học
công dân hay luân lý, xa hơn, một lời kinh cầu…
Từ Tuyển Tập Huy Phương
(*) và lời kinh cầu, tôi muốn tâm tình với người lính viết văn Huy Phương về
“món nợ” mà anh trăn trở đến tận cuối đời:
…
Nợ người phế binh lê la kiếm sống/ Nợ lũ cháu ta liếm
lá đầu đường
Nợ những người em thất thân làm đĩ/ Nợ nỗi nhục nhằn
dày xéo quê hương.
…
(Món Nợ Lương Tâm – Huy
Phương)
Ý nghĩa chương trình
Huynh Đệ Chi Binh, hiệu quả các Đại Nhạc Hội Cám Ơn Anh, giây phút bồi hồi qua
các Đại Hội Chân Dung HO (*) mà anh đóng góp cùng những tạp ghi, tuyển tập, và
chúc thư đều là cách đền ơn đáp nghĩa những đồng đội đã nằm xuống hay còn lây lất
quê nhà. Huy Phương và chúng ta, Những Người Muôn Năm Cũ (*) đã thọ ơn họ để được
yên bình hay Ấm Lạnh Quê Người (*) ngày nay.
Những tác phẩm cũng là tặng
phẩm từ tim óc anh trao gởi cộng đồng người Việt tị nạn, Những Người Thua Trận
(*) trên toàn thế giới nói chung và cách riêng, tại Nước Mỹ Lạnh Lùng (*). Ẩn
hiện trong tác phẩm là đạo làm người với Tứ Ân (Cha Mẹ, Chúng Sanh, Quốc Gia Xã
Hội, Tam Bảo), nỗi Ngậm Ngùi Tháng Tư (*) mà đồng bào đồng đội và bà con quyến
thuộc của anh, của chúng ta, cam chịu trong uất hận.
Có cường điệu lắm không
khi tôi nghĩ rằng, chữ nghĩa của Huy Phương ngoài tính văn học nghệ thuật còn
là sử liệu lưu lại đời sau, một giai đoạn thảm khốc của cả dân tộc sau 30 Tháng
Tư, 1975? Chữ nghĩa đó cũng là loại vũ khí mềm khả dĩ góp lửa vào công cuộc chống
lại chủ nghĩa cộng sản khát máu tại Quê Hương Khuất Bóng (*).
Huy Phương nhỏ nhẹ với
tôi, không còn bao lâu nữa, buồn lắm ông à! Tôi thật sự không biết phải an ủi
anh như thế nào cho hợp với tình huống này. Trong nhà anh, nơi phòng khách được
trình bày rất nhiều kiểu tượng Phật, tôi nghĩ đến lẽ vô thường, nhưng không dám
đá động đến sinh lão bệnh tử đối với sự bén nhạy và kinh nghiệm sống chất chồng
của anh. Đắn đo lắm tôi mới nói:
-Anh đã chuẩn bị trước cả
rồi, lo buồn làm gì. Ga Cuối Đường Tàu (*), Tuyển Tập Huy Phương (*), nhất là Bản
Chúc Thư Của Người Lính Chết Già (*), không phải là những chuẩn bị đó sao?
Anh im lặng. Tôi không
nghĩ lời an ủi thô thiển đủ thần lực làm nhẹ lòng Huy Phương, từng dùng chữ
nghĩa thay súng đạn nhắm vào chủ nghĩa vô thần. Có thể anh còn trăn trở với Món
Nợ Lương Tâm (*). Tôi đồng cảm với những món nợ với người chết sông chết biển,
nợ người ở lại để ta ra đi, nợ những nấm mồ thất lạc, nợ máu xương rải rác giữa
đồng hoang, nợ những mẹ già suốt đời bất hạnh…(chữ của Huy Phương).
Từ đồng cảm, tôi trân trọng
lòng tự trọng và trách nhiệm Bảo Quốc An Dân của người chiến sĩ quốc gia viết
văn đầy tính nhân bản của Huy Phương.
Thưa anh Huy Phương, đóng
góp của anh cho Chính Nghĩa Quốc Gia Dân Tộc, Lý Tưởng Tự Do Dân Chủ, cho Gia
Đình và Đồng Đội, như vậy là vẹn toàn. Đã 80 ngoài, mắt mờ tóc bạc da mồi, tay
chân lọng cọng, nghỉ ngơi là điều tất yếu. Mỗi ngày thong dong buông xả, hứng
thì ngâm nga vài vần thơ cũ do mình sáng tác, niệm một câu kinh Tịnh Độ để giữ
vững niềm tin, ngắm một đóa hoa để “cám ơn đời mỗi sớm mai thức dậy…,” có phải
như thế sẽ giúp cho thân tâm được nhẹ nhàng an lạc không, thưa anh!
Phương chi, những tác phẩm
của anh, đương nhiên sẽ lưu lại cho con cháu đời sau, thì Món Nợ Lương Tâm âu
cũng sẽ vơi đi. Tôi thích thú với những câu thơ nhiệt huyết, đầy cảm khái và
hùng khí trong “Lời Phi Khanh:”
…
Còn chút lửa, cha tiếp con tay đuốc/Hãy đốt lên,
cùng triệu triệu con người.
Cha đã nhiều lần rủa nguyền bóng tối/Thì phần con –
Hãy thắp sáng cho đời!
Để hy vọng, còn có ngày trở lại/Thấy quê hương, dù
phút cuối một lần.
Với quá khứ cha đã đành cúi mặt/Thì đời con – Đừng
thẹn với tiền nhân.
Hãy chuyển lửa về quê nhà mong đợi/Thắp yêu thương
cho hàng triệu con người.
Để những người đã hy sinh nằm xuống/Dù bên kia thế
giới cũng ngậm cười.
(Lời Phi Khanh – Huy
Phương)
Tôi “liều mạng” nhắc anh
“Tạ ơn em (Chị Huy Phương) đã cho đời anh bóng mát.” Quả vậy, là chinh phụ và
tù phụ, chị đã một đời sắt son dũng cảm trong thời chiến, trong tù đày sau 1975
và nhất là trong giai đoạn anh lão bệnh nơi xứ người. Qua hình ảnh chị, tôi
theo gương Huy Phương, xin tạ ơn tất cả những người vợ lính đã sắt son dũng cảm,
nuôi con chờ chồng trong suốt chiều dài lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc.
Huy Phương cũng từng khuyến
khích những thế hệ tiếp nối, chuyển lửa về thắp yêu thương hàng triệu con người,
thì dù hôm nay hay ngày mai, anh đã tròn trách nhiệm của một công dân, “nợ tang
bồng trang trắng, vỗ tay reo,” mong anh nở một nụ cười thanh thản…
Và tôi không ngần ngại
bày tỏ suy nghĩ của mình là, tôi quý trọng tính thủy chung, lòng tự trọng và
nhân cách của nhà giáo, công dân Lê Nghiêm Kính (**). Tôi cũng quý trọng văn
tài của đồng đội, người lính viết văn tài hoa Huy Phương.
Phiên khúc đang văng vẳng
trong tôi: Có nhớ thương tôi thì đến với tôi bây giờ. Đừng đợi ngày mai… [đ.d.]
Ghi chú:
(*) Tên những tác phẩm của Huy Phương
(**) Tên khai sinh của Huy Phương
No comments:
Post a Comment