Chiến tranh Mỹ -Trung là tất yếu ?
17/03/2021
https://thongluan-rdp.org/quan-di-m/item/20850-chi-n-tranh-m-trung-la-t-t-y-u
1. Bẫy Thucydides
Cụm từ “bẫy Thucydides”
là một thuật ngữ dùng để chỉ xung đột là không tránh khỏi khi một cường quốc
đang lên muốn thay thế vị trí của cường quốc thống trị hiện tại. Giáo sư Graham
Allison của trường Đại học Harvard trong cuốn sách “Định mệnh chiến tranh. Mỹ
và Trung Quốc có thể thoát bẫy Thucydides?” đã sử dụng câu chuyện kinh điển
về cuộc chiến Hy Lạp cổ đại để giải thích cho cuộc xung đột giữa Mỹ và Trung
Quốc. Sử gia Thucydides (500 năm trước Công nguyên) từng đúc kết: “Chính sự
trỗi dậy của Athens và nỗi sợ hãi mà nó gây ra ở Sparta đã khiến chiến tranh
trở thành điều tất yếu”.
Theo giáo sư Allison thì
tình trạng tương tự đã xảy ra 16 lần trong suốt 500 năm qua và 12 lần đã kết
thúc bởi chiến tranh. Liệu điều đó có xảy ra với Mỹ và Trung Quốc hay không? Mỹ
đã trở thành cường quốc số 1 thế giới từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 sau khi
thay thế Anh quốc. Cuộc “chuyển giao” vai trò “thống trị” đó đã diễn ra trong
hòa bình vì văn hóa và các giá trị nền tảng giữa hai nước khá tương đồng.
Suốt 70 năm qua dù vẫn
hùng mạnh nhưng trọng lượng nền kinh tế Mỹ không còn áp đảo như trước. Theo dự
báo của IMF thì nền kinh tế Mỹ đang là 21% của thế giới sẽ giảm xuống 13% vào
năm 2030. Sau chiến tranh thế giới thứ 2 nền kinh tế Mỹ chiếm 52% trọng lượng
kinh tế thế giới. Trong khi đó nền kinh tế của Trung Quốc đã bằng 70% Mỹ. Trung
Quốc tự tin sẽ vượt mặt Mỹ trong chục năm tới.
https://live.staticflickr.com/65535/51045837476_51d0e5892f_z.jpg
Cụm từ “bẫy
Thucydides” là một thuật ngữ dùng để chỉ xung đột là không tránh khỏi khi một
cường quốc đang lên muốn thay thế vị trí của cường quốc thống trị hiện tại.
2. Vì sao Trung Quốc phải đối đầu với Mỹ và các
nước dân chủ?
Nếu Trung Quốc chọn con
đường dân chủ và trỗi dậy hòa bình thì chắc chắn sẽ không gây lo ngại cho thế
giới. Đức và Nhật sau thế chiến 2 là ví dụ. Vì sao Trung Quốc không thể làm như
vậy? Tại sao Trung Quốc không thể dân chủ hóa đất nước? Câu trả lời: Nếu Trung
Quốc dân chủ hóa thì sẽ tan vỡ thành nhiều quốc gia.
Như chúng tôi đã trình
bày nhiều lần, Trung Quốc là một đế quốc. Đế quốc ở đây có nghĩa là nhiều quốc
gia nhỏ bị áp đặt bởi một quốc gia lớn bằng bạo lực và một ý thức hệ. Trung
Quốc là một lãnh thổ rộng lớn bao gồm nhiều sắc dân như Hán, Mông, Hồi, Tạng
với 5 vùng tự trị là dân tộc Choang ở Quảng Tây, Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, người
Hồi ở Ninh Hạ, Nội Mông và Tây Tạng. Ngoài ra còn có Hồng Kông và Đài Loan.
Trung Quốc là một đế quốc
từ lúc mới ra đời và là đế quốc duy nhất trên thế giới vẫn còn tồn tại đến tận
hôm nay. Trong suốt chiều dài lịch sử 2500 năm đó Trung Quốc tồn tại và duy trì
hoàn toàn dựa vào bạo lực. Thế giới đã thay đổi nhưng ban lãnh đạo Trung Quốc
không muốn thay đổi. Họ vẫn muốn duy trì một nước Trung Quốc thống nhất và rộng
lớn. Không ai muốn đi vào lịch sử vì đã làm Trung Quốc vỡ ra nhiều quốc gia.
Chính vì tâm lý đế quốc này mà Trung Quốc không thể chuyển hóa về dân chủ.
Ban lãnh đạo Trung Quốc
có vẻ đã chuẩn bị cho một cuộc chiến với Mỹ. Hôm 8/3/2021, tờ South China
Morning Post có bài viết “Trung Quốc cần tăng chi tiêu quốc phòng chuẩn bị
cho nguy cơ chiến tranh với Mỹ” (China’s military must spend more to meet US war threat”),
bài viết dẫn lời Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, Thượng tướng Hứa
Kì Lượng nói rằng Trung Quốc cần phải chuẩn bị sẵn sàng cho “Bẫy Thucydides”. Theo
ông thì Trung Quốc cần phải tăng ngân sách quốc phòng để thực hiện hiện đại hóa
quân đội và chuẩn bị cho cuộc chiến tranh không thể tránh khỏi giữa hai nước.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết ngân sách quốc phòng năm 2012 tăng lên hơn
208 tỉ USD, tức tăng gần 7% so với năm 2020.
3. Cuộc chiến Mỹ - Trung sẽ xảy ra như thế nào?
Nước Mỹ từ khi Bill Clinton
đắc cử tổng thống năm 1993 đã cuồng nhiệt chạy theo chủ nghĩa phóng khoáng và
toàn cầu hóa với chủ trương “chỉ làm kinh tế”. Mỹ đã lợi dụng Trung Quốc nhưng
cũng đã góp phần làm cho Trung Quốc trở nên hùng mạnh như ngày hôm nay. Trong
nhiệm kỳ 2 của mình, Obama đã nhận ra sự trỗi dậy nguy hiểm của Trung Quốc nên
đã có kế hoạch bao vây và cô lập Trung Quốc bằng Hiệp ước Đối tác xuyên
Thái Bình Dương (TPP). Tất nhiên là Mỹ không muốn chiến tranh bằng
quân sự với Trung Quốc dù ở cửa trên. Việc Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ
năm 2016 là một cú đánh chí mạng vào nền dân chủ Mỹ. Các vấn đề bất cập tích tụ
trong nhiều năm của nước Mỹ đã được phơi bày một cách phũ phàng và dữ dội khiến
cho nước Mỹ chao đảo và uy tín xuống thấp chưa từng có.
Dù Mỹ vẫn có ưu thế vượt
trội Trung Quốc về quân sự nhưng nội tình bất ổn khiến Mỹ khó lòng lấy quyết
định chiến tranh với Trung Quốc. Joe Biden đang sửa chữa sai lầm của Donald
Trump bằng cách khôi phục lại quan hệ với các nước dân chủ và đồng minh truyền
thống để cùng đương đầu với Trung Quốc. Bao vây, cô lập và tẩy chay Trung Quốc
là những bước đi cần thiết và hòa bình trong cuộc đối đầu với Trung Quốc. Làn
sóng các công ty Mỹ và EU rút khỏi Trung Quốc sẽ không thể đảo ngược.
https://live.staticflickr.com/65535/51045110628_84d0d309f7.jpg
Giáo sư Graham
Allison, tác giả cuốn sách “Định mệnh chiến tranh. Mỹ và Trung Quốc có thể
thoát bẫy Thucydides?”
Xung đột quân sự giữa hai
nước liệu có xảy ra hay không? Theo giáo sư Allison thì có 5 lý do dẫn đến xung
đột Mỹ - Trung đó là:
- Va chạm giữa lực lượng Trung Quốc và tàu chiến Mỹ
đang thực hiện quyền tự do hàng hải trên biển Đông.
- Lãnh đạo Đài Loan tuyên bố độc lập.
- Xung đột quân sự giữa Trung Quốc và một đồng minh
của Mỹ.
- Chính quyền Bắc Triều Tiên sụp đổ.
- Chiến tranh thương mại biến thành xung đột quân
sự.
Nếu có một cuộc chiến
giữa Mỹ và Trung Quốc thì chắc chắn đó sẽ là một cuộc chiến trên Biển Đông.
Hiện nay dù Trung Quốc đang tăng cường răn đe Đài Loan nhưng theo chúng tôi
Trung Quốc sẽ không tấn công Đài Loan. Lý do Đài Loan rất khó đánh chiếm. Đài
Loan có lực lượng không quân vào hạng mạnh nhất trên thế giới. Chúng ta cũng
đừng quên sự kiện đảo Kim Môn của Đài Loan, nơi mà gần nhất chỉ cách Hạ Môn của
Trung Quốc 2 km và cách Đài Loan đến 210 km. Trung Quốc đã bắn pháo và tấn công
Kim Môn trong suốt 21 năm nhưng đều bị Đài Loan đánh bại. Các cuộc tấn công đó
bắt đầu từ tháng 8/1958 đến năm 1979 mới chấm dứt, sau khi Trung Quốc thiết lập
quan hệ ngoại giao với Mỹ.
Biển Đông là huyết hộ
giao thông trên biển của Trung Quốc và thế giới. Trung Quốc rất muốn độc chiếm
Biển Đông và Mỹ cũng nhận ra điều đó nên phải bảo vệ Biển Đông bằng mọi giá.
Chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc, nếu có, sẽ xảy ra trên Biển Đông và khi đó
Trung Quốc sẽ tấn công các đảo của Việt Nam ở Trường Sa để làm căn cứ quân sự.
Đánh Việt Nam cũng dễ nhất so với tất cả các nước trong khu vực. Đây là ý kiến
của nhà báo David Hutt, ông cho rằng nếu có một cuộc chiến tranh tại khu vực
Biển Đông thì Việt Nam sẽ là mục tiêu đầu tiên mà Trung Quốc tấn công như là
một cách để khởi động trước khi có một cuộc chiến lớn hơn với Mỹ trên vùng biển
này. (RFA, 10/3/2021)
Theo nhận định của Tập
Hợp Dân Chủ Đa Nguyên thì chiến tranh nóng bằng vũ khí giữa Mỹ và
Trung Quốc sẽ không xảy ra. Cả Mỹ và Trung Quốc đều có rất nhiều vấn đề trong
nội bộ cần phải giải quyết, cả hai đều không muốn chiến tranh. Dư luận hai nước
và thế giới cũng không ủng hộ cho một cuộc chiến như vậy. Chiến tranh cũng
không thể xảy ra giữa hai nước có vũ khí hạt nhân. Việc Trung Quốc lên gân là
để trấn an trong nội bộ.
Mỹ và thế giới sẽ tấn
công Trung Quốc trên mọi mặt trận như kinh tế, văn hóa, dân chủ, đặc biệt là
nhân quyền...Đây là cuộc chiến một chiều khiến Trung Quốc sụp đổ từ bên trong,
một cách từ từ. Nếu Trung Quốc sụp đổ ngay thì sẽ gây ra hỗn loạn và là một tai
họa cho thế giới và không ai muốn điều đó xảy ra.
4. Kế hoạch xoay trục của Việt Nam sẽ đi về đâu?
Việt Nam là một nước nhỏ
nên không có khả năng thay đổi cán cân hay tình trạng đối đầu giữa Mỹ và Trung
Quốc. Dù vậy trong cuộc đối đầu này Việt Nam bắt buộc phải “chọn phe” chứ không
thể đu dây như từ trước đến nay. Theo chúng tôi phân tích và nhận định thì Việt
Nam đã lấy quyết định “xoay trục” sang Mỹ. Tất nhiên sẽ là như thế vì kết quả
của cuộc thư hùng giữa Mỹ và Trung Quốc là quá rõ ràng, Trung Quốc sẽ thua.
Điều khiến Việt Nam khó khăn trong vụ xoay trục lần này là sự khác biệt giữa
hai thể chế chính trị. Trước đây Việt Nam đã nhiều lần xoay trục từ Liên Xô
sang Trung Quốc rồi từ Trung Quốc sang Liên Xô nhưng cả hai nước khi đó đều là
cộng sản, đều cùng ý thức hệ. Lần này thì rất khác, muốn “theo Mỹ” thì muốn hay
không Đảng cộng sản cũng phải dân chủ hóa đất nước.
Tuy nhiên, với việc ông
Nguyễn Phú Trọng vẫn tiếp tục làm Tổng bí thư nhiệm kỳ 3 sau đại hội 13 và bản
báo cáo chính trị vẫn tiếp tục khẳng định đi lên chủ nghĩa cộng sản…cho thấy
Đảng cộng sản rơi vào tình thế hoàn toàn bế tắc. Họ không muốn dân chủ hóa đất
nước vì sợ mất quyền lực. Nhưng con đường cũ đã đi vào tuyệt lộ. Đảng cộng sản
không thể dựa vào Trung Quốc như cũ nữa, mối tình “đồng sàng dị mộng” Việt Nam
- Trung Quốc đã kết thúc dù cả hai đều không công khai. Trung Quốc thừa biết
Việt Nam đã “theo Mỹ” nhưng cũng không thể làm lớn chuyện vì sợ kinh động người
dân Trung Quốc. Việt Nam theo Mỹ nhưng vẫn muốn “độc đảng” nên phải giấu diếm
người dân việc “xoay trục”.
Vấn đề ở đây là Đảng cộng
sản không thể giấu được ai, cái kim trong bọc cũng đã lồi ra. Nhiều người đã
nhận ra sự xoay trục của Việt Nam. Theo đài VOA (2/3/2021) thì Mỹ đã vượt qua
Trung Quốc trở thành nước nhập khẩu lớn nhất các mặt hàng nông sản Việt Nam với
hơn 2,4 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm nay. Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ năm 2020
đạt mức kỷ lục 79 tỷ USD trong khi chỉ nhập khẩu chưa đến 10 tỷ USD hàng hóa từ
Mỹ. Rõ ràng Mỹ đang tìm cách giúp Việt Nam bớt phụ thuộc vào thị trường Trung
Quốc, đó là cách duy nhất để Việt Nam thoát khỏi quĩ đạo của Trung Quốc. Một
tin tức khá đặc biệt là Việt Nam không nhập và sử dụng vắc-xin ngừa Covid-19
của Trung Quốc trong khi nhiều nước trên thế giới, kể cả các nước Châu Âu đã
dùng loại vắc-xin này.
Quyết định xoay trục của
Đảng cộng sản sang Mỹ và các nước dân chủ sẽ khiến Việt Nam ngày càng phải tôn
trọng và chấp nhận luật chơi dân chủ. Thể chế chính trị của Việt Nam không phù
hợp và thích nghi với luật chơi chung đó. Càng ngày người dân, các doanh nhân
và ngay cả bộ máy chính quyền Việt Nam cũng nhận ra rằng cơ chế chính trị hiện
nay không đủ khả năng điều tiết mối quan hệ và và xử lý các tình tiết mới nảy
sinh trong quá trình làm ăn và hợp tác với các nước dân chủ. Muốn hay không
Việt Nam cũng phải thay đổi. Cùng một điệu nhạc không thể nhảy theo hai kiểu
khác nhau.
5. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên làm gì trong hoàn cảnh
đó?
Theo chúng tôi thì phong
trào dân chủ Việt Nam không cần chống đối hay nuôi dưỡng ý định lật đổ chế độ
cộng sản làm gì. Trái cây khi chín tự nó sẽ rụng. Những gì không phù hợp với
qui luật tiến hóa thì tự nó sẽ bị đào thải. Đảng cộng sản sẽ phải rút lui vào
lịch sử vì không còn là giải pháp cho đất nước và không đại diện cho một tương
lai bắt buộc phải đến. Sự sụp đổ của Đảng cộng sản sẽ đến từ bên trong. Điều
quan trọng nhất cần làm bây giờ là xây dựng các tổ chức chính trị dân chủ thật
sự với một dự án chính trị khả thi để thay thế cho giải pháp cộng sản cùng với
một đội ngũ nhân sự có hiểu biết và năng lực để cùng nhau làm việc.
Tập Hợp đang làm như vậy, chúng tôi đề nghị một giải pháp mới cho Việt
Nam trong tương lai, đó là giải pháp dân chủ đa nguyên được
trình bày đầy đủ trong dự án chính trị Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai.
Chúng tôi cũng đã chuẩn bị cho Việt Nam một tổ chức chính trị có tư tưởng, có
viễn kiến, có nhân sự chính trị, có tinh thần bao dung và hòa giải…Chúng tôi
tin là người dân Việt Nam sẽ sớm có cơ hội để lựa chọn một giải pháp tốt nhất
cho bản thân và cho đất nước.
Việt Hoàng
(17/3/2021)
No comments:
Post a Comment