Thành phố Hồ Chí Minh muốn trở lại chính mình
David
Brown - Asia
Sentinel
Anh Khoa dịch - Việt Nam Thời Báo
21.06.2021
5:56
https://vietnamthoibao.org/vntb-thanh-pho-ho-chi-minh-muon-tro-lai-chinh-minh/
Đầu
tiên kẻ xấu phải ra đi
*
Mối quan hệ
đầy thử thách trước đây giữa các cơ quan quản lý nhà nước và những
người cai quản đại đô thị phía nam, Thành phố Hồ Chí Minh, dường như đang chuyển
sang một hướng hiệu quả hơn sau nhiều thập niêm tranh cãi về tài chính.
Thành phố
có 10% dân số Việt Nam nhưng tạo ra 22% GDP của cả nước. Thành phố không chỉ là
động lực tài chính và kinh doanh của Việt Nam mà còn là thủ đô cũ vẫn chưa được
hòa giải của “miền Nam Việt Nam” chống Cộng sản. Kể từ khi giải phóng, thành phố
rực rỡ này đã nộp hầu hết các khoản thu thuế cho chính quyền trung ương để phân
phối lại cho các vùng nghèo hơn trong cả nước.
Trong những
năm qua, các cấp chính quyền thành phố dường như cho rằng họ, chứ không phải
các quan chức ở Hà Nội, nên có tiếng nói quyết định trong việc chi tiêu phần
ngân sách địa phương được phép giữ lại như thế nào.
Trong khi
ông Nguyễn Tấn Dũng là thủ tướng Việt Nam từ năm 2006 đến năm 2015, chính quyền
Thành phố Hồ Chí Minh và thành uỷ đã không tuân thủ các chỉ thị không được hoan
nghênh từ trung ương. Đúng vậy, đã có bàn tán về các vụ bê bối bất động sản ở
TP HCM và những nơi khác, và càu nhàu rằng ở đó cũng như những nơi khác, những
người ông Dũng ưa thích được tham gia tự thoả thuận. Điều đó liệu có vượt quá
tiêu chuẩn Việt Nam không? Mãi sau khi ông Dũng thất cử chức tổng bí thư vào đầu
năm 2016 và phải về hưu thì người ta mới thấy rõ rằng “Ông
trùm” Lê Thanh Hải và các cộng sự của ông ta là những bậc thầy và người
hưởng lợi chính trong một mạng lưới tham nhũng tràn lan ở thành phố.
Trước năm
2016, 77% tổng thu tại TP.HCM được chuyển về trung ương để phân bổ lại cho các
tỉnh khó khăn nhất của Việt Nam. Sau đó là một loạt các nhà lãnh đạo mới ở Hà Nội,
với một chương trình chống tham nhũng. Họ đã tăng mức đóng góp lên 82%.
Để
cải cách, hãy bắt đầu từ đầu não công an
Lẽ ra
chính quyền thành phố phải phản đối. Tp. HCM đã bị phá một cách hiệu quả. Đặc
biệt là sau năm 2016, nguồn thu thuế thành phố giữ lại không đủ để chi cho các
dự án cơ sở hạ tầng lớn không bị chậm tiến độ.
Lời giải
thích hợp lý duy nhất cho việc chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đồng ý nâng mức
đóng góp vào kế hoạch 5 năm 2016 – 2020 của Việt Nam lên 82% nguồn thu địa
phương là băng nhóm của ông Hải hy vọng rằng họ mua được sự không quan tâm của
chính quyền trung ương mới đối với việc quản lý thành phố.
Họ đã đoán
sai. Như Asia Sentinel đưa
tin năm ngoái, Ban lãnh đạo trung ương mới đã cử các đoàn thanh tra và kế
toán đến thủ đô phía nam. Họ lập hồ sơ về ông Hải, đồng bọn và âm mưu thu lơi của
họ từ việc chuyển đổi đất công thành các tòa tháp văn phòng và các khu dân cư
sang trọng thuộc sở hữu tư nhân.
Chưa hết,
việc xử lý băng nhóm này không hề đơn giản. Một ủy viên Bộ Chính trị được cử về
phía nam năm 2017 để nắm quyền chỉ huy thành uỷ đã không hoàn thành nhiệm vụ.
Quá tức giận, Tổng Bí thư Trọng đã bố trí người thay thế đột ngột Nguyễn Thiện
Nhân vào tháng 10/2020. Người kế nhiệm ông Nhân là Nguyễn Văn Nên, một quan chức
ít người biết đến và từng chủ tịch văn phòng trung ương của ông Trọng.
Ông Nên dường
như là người quyết đoán. Ngày trước, ông Nên là giám đốc công an tỉnh Tây Ninh,
ngay phía tây bắc TP HCM. Đầu năm nay, ông Nên đã gây xôn xao khi từ chối ứng cử
vào Quốc hội, một công việc phụ thường nhiều người thèm muốn để có cơ hội đi
chơi ở Hà Nội với giới chóp bu chính trị hai tháng mỗi năm. Ông Nên đùa với các
phóng viên rằng ôngcó nhiều việc quan trọng hơn phải làm ở TP HCM.
Công việc
quan trọng đó đặc biệt là liên quan đến công an thành phố, từ lâu được coi là bộ
sậu của Lê Thanh Hải. Hiện ông Lê Hồng Nam, người từ tỉnh khác, được bổ nhiệm
làm giám đốc công an thành phố. Ông Nam là một sĩ quan nổi tiếng với thành tích
chống tội phạm và buôn lậu, hay nói cách khác là một đồng minh lý tưởng cho ông
Nên.
Ngày
16/12/2020, công an thành phố bắt và khởi tố cộng sự lâu năm của ông Hải là Tất
Thành Cang, phó bí thư thành ủy thành phố về tội “sai phạm quản lý tài sản nhà
nước”.
Sau đó,
vào tháng 3, Bộ Chính trị tước bỏ các danh hiệu và giải thưởng của ông Hải và
Lê Hồng Quân – một bước đi mở đường cho việc xét xử tại các tòa hình sự. Lê Hồng
Quân được cho là đã lật bằng chứng của nhà nước. Báo chí trong nước đưa tin nhiều
về hoạt động của cơ quan điều tra. Các bình luận có nguồn gốc từ ‘các cơ quan
nhà nước’ cho rằng hàng chục quan chức cấp cao và trung cấp của Thành ủy TP HCM
có khả năng bị bắt.
Tìm
kiếm đòn bẩy thành công
Bí thư
Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên và các cộng sự của ông đang tận dụng những thành
công ban đầu đối với băng nhóm Lê Thanh Hải khi họ vận động để được giữ lại nhiều
nguồn thu hơn. Các quan chức địa phương đã giải thích cho Thủ tướng Phạm Minh
Chính lý do khi ông Chính đến thăm và làm việc vào tháng Năm.
Giống như
những người chủ nhà, ông Chinh có vẻ được thuyết phục rằng TP.HCM cần một ngân
quỹ lớn hơn. Ông Chính nói rằng họ đã tạo ra một trường hợp tốt, và kêu gọi họ
thúc giục từng bộ trưởng. Ông Chính gọi Tp. HCM là “đầu tàu của cả nước” – những
lời tử tế nhại lạị những
nhận xét thông cảm tương tự của người tiền nhiệm Nguyễn Xuân Phúc, hiện
là ‘Chủ tịch nước’.
Cả ông Nên
lẫn ông Chính đều mới nhận công tác và cùng là ủy viên bộ chính trị, ban thường
vụ đảng ủy gồm 18 người. Cho đến tháng 10 năm ngoái, khi cả hai đều làm việc
trong Văn phòng Trung ương của Đảng, ông Chính là Chánh văn phòng, là cấp dưới
danh nghĩa của ông Nên.
Chuyến
thăm TP HCM của ông Chinh là chuyến công du đầu tiên ngoài Hà Nội với tư cách
là Thủ tướng. Đáng chú ý và có lẽ là có chủ ý, một ủy viên Bộ Chính trị khác từ
Hà Nội đến Tp HCM chỉ một tuần sau đó: Phạm Đình Trạc, thứ trưởng mới trong đội
chống tham nhũng của đảng của ông Trọng. Ông Trác mang một thông
điệp rất thẳng thắn và công khai, ông cho biết: đến cuối tháng 6, chính quyền
TP.HCM phải hoàn tất các biện pháp xử lý các vụ bê bối đã gây chấn động chính
trị thành phố trong nhiều năm qua. Ông Trác trấn an rằng việc trì hoãn nhiều
hơn sẽ buộc chính quyền trung ương phải tiếp nhận điều tra.
Đầu tiên,
ông Trác đề cập đến dự án đô thị mới Thủ Thiêm với diện tịch 7 km2. Được khởi động
cách đây hai thập niên và sa lầy vào tình trạng tự xử lý và biển thủ, dự án vẫn
còn lâu mới hoàn thành. Đây là một vấn đề cấp bách, ông Trác nhấn mạnh. Hồ sơ
do các thanh tra chính phủ trung ương công bố hai năm trước đó không chính xác
và Hà Nội đã hết kiên nhẫn. Nay chính quyền TP.HCM “phải thu hồi và hoàn trả
hơn 26 nghìn tỷ đồng (khoảng 1,14 tỷ USD) đã tạm ứng cho dự án từ nguồn vốn
ngân sách Nhà nước”. TP HCM còn phải huy động thêm bốn nghìn tỷ đồng để trả nợ
Ngân hàng Nhà nước.
Đó không
phải là tất cả. Ông Trác cho biết, vào cuối tháng 6, chính quyền Hà Nội cũng
mong đợi sẽ có những hành động nhanh chóng nhằm chấn chỉnh sự quản lý kém hiệu
quả của một số quy hoạch phát triển đất đai của các doanh nghiệp nhà nước thuộc
quyền kiểm soát của Thành phố Hồ Chí Minh. Tất cả những âm mưu này, một chút
nghiên cứu cho thấy, đều có liên quan đến liên minh của “ông trùm Lê Thanh Hải”
đã bị thất sủng. Có vẻ như Hải, cùng với Quân, Cang và những người khác vẫn còn
chưa bị bắt – sẽ bị bắt không lâu nữa.
Cây
gậy và củ cà rốt
Ông Phạm
Đình Trạc đã không đến thăm TP HCM vào cuối tháng trước để tiếp thêm năng lượng
cho ông Nên. Hoàn toàn không phải vậy: vị thứ trưởng mới trong cuộc chiến chống
tham nhũng trong nội bộ đảng và suy thoái đạo đức của ông Trọng đã được cử đến
để giơ một cây gậy lớn lên thay cho ông Nên. Ông Trạc đến để xua tan ảo tưởng rằng
Hà Nội có thể cho phép mọi thứ diễn ra như trước.
Một củ cà
rốt nhằm mục đích bổ sung cho cây gậy lớn của Hà Nội rất có thể là khoản giảm
thuế được đề cập ở trên, số tiền mà ông Nên và các thành viên mới của ông phải
có để tái tạo năng lượng cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng đô thị.
Một loạt
các dự án của thành phố rất cần công quỹ như (tất nhiên) Thủ Thiêm, nơi được
coi là một công viên và chằng chịt kênh rạch như Manhattan hay Pudong. Ngoài ra
còn có mạng lưới chín tuyến đường sắt đô thị bị chậm tiến độ khoảng một thập
niên và một sân bay quốc tế mới vẫn chỉ còn trong mơ.
Vì phần lớn
diện tích Thành phố Hồ Chí Minh chỉ cao hơn mực nước biển một mét, nên cần phải
xây dựng hệ thống phòng thủ tốn kém để chống lại nước biển dâng. Cơ sở hạ tầng
y tế và giáo dục tạo nên một thành phố vĩ đại và các hàng hóa xã hội như nước sạch
và xử lý chất thải cũng cần được tài trợ tốt hơn.
Việc giành
được quyền giữ và sử dụng thêm 5% thuế thu được ở Thành phố Hồ Chí Minh sẽ
không giải quyết được tất cả những nhu cầu này, nhưng nó có thể dễ sửa hơn.
------------
*
David Brown là cựu quan chức ngoại giao Hoa Kỳ có nhiều kinh nghiệm tại Việt
Nam và là người cộng tác lâu năm cho Asia Sentinel
Nguồn:
Ho
Chi Minh City Looks to Get its Own Back
First
the crooks must go
By: David Brown
June 19,
2021
Tin
bài liên quan:
VNTB – Diệp Dũng có liên
quan gì đến Hai Nhựt?
VNTB – Đảng Cộng sản Việt
Nam sắp xếp lãnh đạo
VNTB – Tổng Bí thư Trọng
âm mưu giữ chức cao nhất
VNTB – Đại hội Đảng Việt
Nam: hồng hơn đúng
No comments:
Post a Comment