Vũ
khí Covid-19 của Trung Quốc và Nga trở nên hoàn hảo nhờ… phương Tây
Jackhammer Nguyễn
08/02/2021
Vaccine
Nga, Trung Quốc và tuyên truyền chính trị
Hôm
nay, một bài báo của thông tín viên
Joshua Yaffa sống ở Nga, đăng trên tạp chí The New Yorker của Mỹ, một tạp chí cấp tiến, cho
biết, ông Yaffa đã được tiêm vaccine Sputnik V của Nga từ cuối tháng 12/2020.
Phóng
viên người Mỹ này đã tìm hiểu rất thấu đáo về Sputnik V (V có nghĩa là vaccine)
trong suốt 4 tháng, từ tháng 8/2020, khi tổng thống Putin thông báo là cơ quan
y tế của Nga chấp nhận sử dụng Sputnik V cho tình trạng khẩn cấp mà không chờ
đến kết quả lâm sàng giai đoạn cuối.
Tại
Trung Quốc, vaccine của nước này cũng được chấp nhận rất sớm. Đến tháng 2/2021,
người Trung Quốc cho phép sử dụng hai loại vaccine do họ chế tạo.
Trong
những ngày đầu tháng 2/2021, các số liệu lâm sàng của Sputnik V và vaccine
Trung Quốc cũng được một số tạp chí y khoa phương Tây công bố, cho thấy các
vaccine này cũng có hiệu quả.
Tuy
nhiên các quốc gia phương Tây nói chung, vẫn nghi hoặc sự an toàn, cũng như
tính hiệu quả của vaccine Nga và Trung Quốc. Ngay cả đồng minh ý thức hệ của
Trung Quốc là Việt Nam, quốc gia từng là đồng minh của Liên Xô cũ, khách hàng
vũ khí lớn của nước Nga hiện nay, cũng chưa thấy có tuyên bố nào về việc sử
dụng vaccine Nga và Trung Quốc. Ngược lại, ngày 5/1/2021, tin tức từ chính phủ
Việt Nam cho biết, Hà Nội đã ký hợp đồng cung cấp vaccine từ công ty
AstraZeneca của Anh, với số lượng 30 triệu liều.
Tại
sao phương Tây lại nghi hoặc?
Theo
phân tích của nhà báo Joshua Yaffa, có rất nhiều nguyên nhân làm cho dân chúng
lẫn giới khoa học phương Tây không tin vaccine của người Nga. Thứ nhất là các
cơ quan khoa học của nước này, vốn dĩ từ thời Liên Xô, không minh bạch trong
các nghiên cứu của họ.
Thứ
hai, liên quan trực tiếp đến cuộc chạy đua vaccine lần này. Chính phủ Nga và cả
các công ty tư nhân của nước này, rất tích cực tuyên truyền hình ảnh, niềm tự
hào quốc gia trong việc chế tạo vaccine, trong đó có việc họ đặt tên cho
vaccine là Sputnik V, gợi nhớ lại sự kiện Liên Xô là quốc gia có vệ tinh nhân
tạo đầu tiên trên thế giới.
Những
hành động mang tính chính trị đó làm cho người ta e ngại về vaccine của Nga.
Tương tự, vaccine Trung Quốc cũng bị nghi ngờ.
Hai
tác giả Achal Brabhala của Ấn Độ,
một nhà hoạt động xã hội thúc đẩy việc mở rộng tiêm chủng, và Chee Yok Ling, luật sư người Malaysia,
cho rằng, tình trạng hai quốc gia Nga và Trung Quốc cùng độc tài, làm cho người
ta nghi ngờ sản phẩm y tế của họ.
Các
chiến dịch tuyên truyền của Trung Quốc còn tệ hơn Nga, khi họ cố định hướng dư
luận rằng virus Covid-19 không xuất phát từ Trung Quốc. Bắc Kinh cũng từng bịt
miệng các bác sĩ ở Vũ Hán muốn công bố tình hình nghiêm trọng của dịch bệnh
(bác sĩ Lý Văn Lượng, đã mất vì Covid-19), hay là họ chờ đến 1 năm sau, mới cho
phép các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới vào Vũ Hán, nghiên cứu nguồn gốc
của dịch bệnh.
Tuy
nhiên hai tác giả Ấn Độ và Malaysia đặt vấn đề là, nếu vaccine Nga và Trung
Quốc chứng tỏ hiệu quả của nó thì tại sao các quốc gia khác không dùng, trong
tình trạng đại dịch bùng phát rất kinh khủng hiện nay, mặc dù giới chức y tế
hai nước này cần phải minh bạch hơn nữa các con số của họ?
Liệu
phương Tây có thể đứng một mình?
Thế
giới không thể chờ các loại vaccine của phương Tây được. Hiện tại các loại
vaccine phương Tây như Moderna, Pfizer&BioNTech, AstraZeneca, đều đã được
các quốc gia giàu có đặt hàng hết toàn bộ những lô đầu tiên của họ. Các công ty
sắp được chấp nhận như Johnson&Johnson, Jansen cũng đã được ký hợp đồng từ
những nước giàu.
Hàng
tỷ người còn lại trên trái đất không có cơ hội sử dụng các vaccine này trong ít
nhất hai năm tới đây.
Có
thể là trong năm 2021, Hoa Kỳ, châu Âu, Anh Quốc sẽ hoàn tất tiêm chủng cho dân
của mình. Nhưng có nhiều điều người ta chưa biết hết về virus Covid-19, liệu
những biến dị (mutant) của nó có làm cho các loại vaccine phải đổi mới liên tục
hay không? Người ta cũng chưa biết rõ là hệ thống miễn nhiễm của cơ thể được
các loại vaccine kích hoạt sẽ tồn tại được bao lâu. Vì thế nguy cơ các khu vực
giàu có này vẫn phải cần một lượng lớn vaccine sau khi đã tiêm chủng cho toàn
bộ dân chúng là có thật.
Cứ
giả định là các quốc gia giàu có đạt được cái gọi là miễn dịch cộng đồng, thì
liệu họ có thể hoàn toàn tách rời, không tương tác với phần còn lại của thế
giới chưa được tiêm chủng? Khi tương tác như vậy, tình trạng miễn dịch cộng
đồng của phương Tây có thể bị phá vỡ ngay lập tức sau vài chuyến bay.
Vũ
khí hoàn hảo
Trong
một bài phỏng vấn gần đây, ông Giulio
Terzi Di Sant’Agate, cựu viên chức ngoại giao của Ý, nói rằng, Trung Quốc
đang lợi dụng đại dịch để khuếch trương ảnh hưởng của mình. Ông đưa hai chuyện:
Chuyện định hướng dư luận của Bắc Kinh rằng virus không xuất phát từ Trung Quốc
và tuyên truyền cho rằng mô hình chính trị xã hội của Bắc Kinh chống dịch có
hiệu quả nhiều hơn phương Tây.
Ông
kết luận rằng, Covid-19 là vũ khí hoàn hảo của Trung Quốc.
Nhà
cựu ngoại giao này quên nhắc đến một việc quan trọng là Trung Quốc và cả Nga
nữa đang dùng vaccine của họ để mở rộng ảnh hưởng. Trớ trêu thay vũ khí vaccine
lợi hại này lại được các định chế tư bản phương Tây tạo thuận lợi cho hai quốc
gia độc tài này.
Theo
hai tác giả Ấn Độ và Malaysia nêu trên, Nam Phi và Ấn Độ vừa ra một đề nghị lên
tổ chức kinh tế thế giới, bãi bỏ tạm thời quyền sở hữu trí tuệ các loại dược
phẩm cần cho đại dịch Covid-19, nhưng các đại gia dược phẩm phương Tây đã cản
được đề nghị này.
Theo
hai tác giả nói trên, các công ty dược phương Tây cũng không muốn chuyển bản
quyền cho các nhà sản xuất ở các nước nghèo như Ấn Độ, Việt Nam,… Mà khi có bản
quyền thì các nước này có thể sản xuất giá rẻ, số lượng lớn cho việc tiêm chủng
dân chúng của họ. Các công ty sản xuất của Nga và Trung Quốc sẵn sàng nhảy vào
lấp chỗ trống.
Hai
công ty Trung Quốc, một công ty Nga, chủ sở hữu của ba loại vaccine Covid-19 đã
chuyển nhượng bản quyền cho một vài các nước nghèo.
Mà
không chỉ có các nước nghèo ở châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latin mới dùng vaccine
của Nga và Trung Quốc, Hungary, một thành viên cộng đồng châu Âu, đã chấp nhận
vaccine Nga để tiêm chủng dân chúng của mình.
Vậy
thì vũ khí Covid-19 hoàn hảo của Trung Quốc (và của Nga nữa), trở nên thật sự
hoàn hảo với sự giúp đỡ của định chế tư bản cạnh tranh phương Tây. Đó có thể là
điều trớ trêu lớn nhất trong thập niên thứ ba này của thế kỷ 21, nếu như các định
chế dân sự phi lợi nhuận của xã hội dân chủ phương Tây (như tổ chức của Bill
Gates chẳng hạn) không làm được đột phá nào trong công cuộc chống đại dịch hiện
nay.
______
Tham khảo:
https://www.nytimes.com/2021/02/05/opinion/covid-vaccines-china-russia.html
https://www.newyorker.com/magazine/2021/02/08/the-sputnik-v-vaccine-and-russias-race-to-immunity
No comments:
Post a Comment