Làm thế nào để phục hồi nền
kinh tế và tiếp tục phát triển mạnh sau Covid 19 là vấn đề quan tâm bậc nhất
cho những nhà quản lý kinh tế Việt Nam hiện nay. Muốn có biện pháp đúng thì trước
hết phải đánh giá đúng tình hình. Trước hết là từ bình diện quốc gia.
I. COVID 19 – ĐIỂM GÃY CHUYỂN
HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NHÂN LOẠI
Đại dịch covid 19 là điểm
gãy trên đồ thị phát triển của nhân loại. Sau covid 19, đồ thị phát triển của
nhân loại đổi hướng. Có thể ví thời kỳ dịch covid 19 diễn ra chính là một cuộc
sinh nở. Sau covid 19 là thời kỳ sau sinh nở.
Với Việt Nam, sau covid
19 là một cơ hội mới chưa bao giờ có trên bàn cờ chính trị và kinh tế thế giới.
Ở đó, Việt Nam đang có cơ hội chơi một sân chơi mới với vai trò mới quan trọng
hơn. Vấn đề nằm ở chỗ – là Việt Nam nhìn thấy cơ hội và không bỏ lỡ cơ hội. Trước
hết, hãy nhìn cho rõ cơ hội.
II. THAY ĐỔI CĂN BẢN ĐÁNH GIÁ
CỦA THẾ GIỚI VỀ TRUNG CỘNG
1. Ở Biển Đông Nam Á, Tổng
thống Philippines Rodrigo Duterte đã từng kỳ vọng vào nguồn gốc Hoa để chơi một
trò chơi đi đêm với Trung Quốc. Thủ tướng Malaysia Najib Razak cũng đã từng hy
vọng vào gốc Hoa để đi đêm với Trung Quốc. Nhưng tàu của Trung Quốc vẫn đâm
chìm thuyền cá của Philippines. Tàu địa chất Hải dương 8 của Trung Quốc sau khi
xâm phạm ngang ngược Bãi Tư chính của Việt Nam trong suốt mấy tháng, thì nay
đang ngang ngược quấy phá ở vùng biển của Malaysia. Mấy nước trong vùng Biển
Đông Nam Á đều sáng mắt, rằng không ai có thể thành công bằng chính sách đi đêm
riêng rẽ với Trung Quốc – bất chấp là gốc Hoa hay đồng ý thức hệ.
2. Các nước châu Âu cũng
đã từng đi đêm song phương với Trung Quốc. Vì thị trường Trung Quốc quá lớn mà
không nước nào muốn từ bỏ – đành phải xuống thang. Trung Quốc đe dọa tất cả về
rời khỏi thị trường Trung Quốc nếu làm trái ý Trung Quốc. Hãng xe Volkswagen vì
thế mà chấp nhận đường lưỡi bò của Trung Quốc trong phần mềm điều khiển của xe.
Đến tỷ phú Bill Gates cũng đi đêm với Trung Quốc.
Bây giờ thì Đức, Pháp, Anh và tất cả các nước ở Tây Âu đều phải đi đến
kết luận rằng không thể đi đêm song phương với Trung Quốc; Phải thay đổi căn bản
quan hệ với Trung Quốc; Chấp nhận cắt ruột cho trường hợp mất thị trường Trung
Quốc.
3. Tổng thống Hoa Kỳ
Donald Trump là một nhà thương mại. Ông xóa bàn cờ mặc cả lại với tất cả các nước
để đưa lợi về cho nước Mỹ. Ông gây chiến tranh thương mại với Trung Quốc cũng
chỉ vì mục đích giành lợi thế trong quan hệ song phương.
Nhưng từ dịch covid 19,
chính Tổng thống Donald Trump đã quyết định thay đổi bước ngoặt khác nữa về
quan hệ với Trung Quốc. Rằng chiến tranh thương mại còn xa cho vai trò chìa
khóa trong quan hệ với Trung Quốc. Chiến tranh thương mại không chữa được vết
thương Trung Quốc. Vết thương Trung Quốc chỉ có cắt bỏ. Chấp nhận không có thị
trường Trung Quốc. Chấp nhận cả tuyệt giao. Đây là điểm khác biệt căn bản so với
lá bài chiến tranh thương mại chỉ vì mục đích giành lợi thế về kinh tế.
4. Nhật Bản chấp nhận
tháo lui hoàn toàn khỏi thị trường Trung Quốc. Australia cũng ý thức rõ không
thể nhân nhượng song phương với Trung Quốc – sẵn sàng cho trường hợp triệt
thoái. Ấn Độ cũng đã sẵn sàng cho một sắp xếp mới.
5. Cả thế giới chấp nhận
sắp xếp lại thị trường cho trường hợp không có Trung Quốc. Một cơ cấu kinh tế
toàn cầu mới đang được hình thành với nhân tố Trung Quốc được đưa về đúng giá
trị.
6. Nói như vậy không phải
là Trung Quốc hoàn toàn rời khỏi cuộc chơi trên bàn cờ mới. Chính thể CHND
Trung Hoa sẽ tan biến, nhưng Trung Quốc vẫn tồn tại và hiển diện như một nhân tố
quốc tế quan trọng. Chỉ có điều trong một luật chơi mới với vai trò phù hợp.
III. THUẬN LỢI LỊCH SỬ CHO MỘT
VAI TRÒ LỚN HƠN CỦA VIỆT NAM
Nếu trước đây, một mình
Việt Nam triệt thoái khỏi sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc là điều rất
khó khăn. Nhưng nay cả thế giới cùng lúc triệt thoái khỏi sự phụ thuộc vào thị
trường Trung Quốc thì đó là điều kiện vô cùng thuận lợi cho Việt Nam. Khẳng định
đây là điều kiện thuận lợi lịch sử chưa bao giờ có. Việt Nam không đơn phương
trong sắp sếp lại thị trường.
1. Thế giới, cụ thể là
Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản và một số nước khác, sẽ có khoảng thị trường trống
trước đây được cung cấp từ Trung Quốc – thì nay sẽ là cơ hội cho Việt Nam trở
thành nhà cung cấp. Khoảng trống này rất rộng lớn, vượt quá khả năng cung cấp của
Việt Nam. Rời bỏ thị trường Trung Quốc, Việt Nam không phải lo lắng về thị trường
tiêu thụ như trước đây nếu chỉ một mình Việt Nam rời bỏ thị trường Trung Quốc.
2. Tự Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật
Bản cũng phải chủ động tìm nhà cung cấp thay thế cho các nhà cung cấp từ Trung
Quốc. Như vậy Hoa Kỳ, châu Âu và Nhật Bản không chỉ mở cửa chào đón mà còn phải
chủ động tìm kiếm các nhà cung cấp Việt Nam, miễn là Việt Nam đáp ứng đúng tiêu
chuẩn và đúng nhu cầu. Đây là quan hệ hai chiều vô cùng thuận lợi.
3. Đến lượt mình, Việt
Nam trở thành một thị trường mới thay thế một phần thị trường Trung Quốc cho
Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản. Như vậy Việt Nam có cơ hội không chỉ là thị trường
tiêu thụ, mà Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản sẽ trở thành các nhà cung cấp cho Việt
Nam, thế chân cho các nhà cung cấp từ Trung Quốc.
4. Đây thực sự là cơ hội
lớn để Việt Nam có được những nhà cung cấp hàng hóa chất lượng cao, được tiếp cận
với công nghệ tiên tiến, ít độc hại. Từ đó sản xuất được những sản phẩm chất lượng
tiêu chuẩn Âu – Mỹ – Nhật. Ở mặt khác, đây còn là thời cơ lớn để người Việt Nam
được tiêu dùng những sản phẩm chất lượng cao từ Âu – Mỹ – Nhật.
5. Không những thoát khỏi
sự phụ thuộc nặng nề vào thị trường Trung Quốc, mà quan trọng hơn, là cơ hội
chưa bao giờ có để Việt Nam thoát khỏi giai tầng công nghệ hàng hóa chất lượng
kém mà bước lên một bằng công nghệ cao mới, ở cả 2 mặt, sản xuất và tiêu dùng.
Đây chính là thời cơ để Việt Nam bước vào hàng ngũ các nước công nghệ phát triển.
6. Việt Nam, chưa bao giờ
như bây giờ, đang có cơ hội mở cánh cửa để được tham gia giữ một vai trò cùng với
“Bộ tứ kim cương” – Mỹ Nhật Ấn Úc trên bàn cờ địa chính trị Ấn Độ – Thái Bình
Dương. “Bộ tứ kim cương” là nhân tố số 1 trong bàn cờ địa chính trị Ấn Độ –
Thái Bình Dương. “Bộ tứ kim cương” quả thật đang cần có thêm một người chơi là
Việt Nam ở Ấn Độ – Thái Bình Dương.
7. Việt Nam, cũng chưa
bao giờ, có một cơ hội như bây giờ sau covid 19, để bước lên một mặt bằng quan
hệ mới với Châu Âu. Châu Âu đã nhận ra các quái tật trong quan hệ với Trung Quốc.
Sự thay đổi quan hệ của Châu Âu với Trung Quốc sau covid 19 sẽ có tác động dịch
chuyển mạnh mẽ lên quan hệ Châu Âu với Việt Nam. Châu Âu với hạt nhân EU – luôn
là một trụ cột quan trọng bậc nhất của tiến bộ nhân loại. Việt Nam luôn phải lấy
EU làm một trụ cột xây dựng quan hệ trong suốt tiến trình phát triển.
8. Cũng chưa bao giờ, Việt
Nam có cơ hội rộng mở bước lên bậc thang mới trong quan hệ với siêu cường số 1
thế giới là Hoa Kỳ – như sau dịch bệnh covid 19. Sự thay đổi quyết liệt của Hoa
Kỳ trong quan hệ với Trung Quốc tạo nên một chấn động dịch chuyển quan hệ Hoa Kỳ
với các nước – trong đó có Việt Nam. Vấn đề nằm ở chỗ, Việt Nam biết di chuyển
đến vị trí nào vào lúc cả bản cờ đang di chuyển.
9. Cũng chưa bao giờ, Việt
Nam có cơ hội xây dựng mối quan hệ cân bằng với Trung Quốc như sau dịch covid
19. Không phải Việt Nam cắt đứt với thị trường Trung Quốc, mà Việt Nam lập lại
sự bình đẳng trong quan hệ với thị trường Trung Quốc. Hiểu đúng nghĩa cả thị
trường hàng hóa lẫn thị trường chính trị.
10. Sau dịch covid 19,
cũng là cơ hội để Việt Nam nâng cao quan hệ với Nga, Hàn Quốc, khối Asean,
Canada, Israel và nhiều nước khác nữa.
IV. CÓ LỢI CHO CHÍNH TRUNG QUỐC
Không phải triệt thoái khỏi
Trung Quốc là bài xích Trung Quốc. Cũng không phải triệt thoái khỏi Trung Quốc
là Trung Quốc sụp đổ. Sự triệt thoái khỏi Trung Quốc thực chất là lập lại một sự
cân bằng sòng phẳng mới. Sự cân bằng sòng phẳng mới này có lợi cho chính Trung
Quốc.
1. Trong một thời gian
dài nhiều thập niên, nước CHND Trung Hoa đã chơi một trò chơi gian lận với thế
giới. Ăn cắp bí mật công nghệ. Ăn cắp bản quyền. Nhái công nghệ. Nhái hàng hóa…
Dựa trên tất cả những điều đó, Trung Quốc đã chiếm đoạt lợi thế thương mại, kiếm
lời kếch sù từ gian lận. Trung Quốc liên tục trong nhiều năm, nhờ sự không sòng
phẳng mà có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao.
2. Nhờ những điều gian lận,
nhất là ăn cắp bí mật quân sự, Trung Quốc nhanh chóng trở thành siêu cường.
Nhưng sức mạnh siêu cường của Trung Quốc được đặt trong bàn tay cai trị của
chính quyền Bắc Kinh đã trở thành hiểm họa cho thế giới và cho chính nhân dân
Trung Quốc.
Trung Quốc lợi dụng sự lớn
mạnh về quân sự để bành trướng ở Biển Đông Nam Á. Trung Quốc lợi dụng sự lớn mạnh
kinh tế để đi chiếm đoạt các dự án kinh tế ở các nước rồi biến thành lãnh thổ
trá hình của Trung Quốc. Trung Quốc lợi dụng sự lớn mạnh kinh tế để cho vay,
đưa các nước nghèo vào quỹ đạo khống chế, biến thành phụ thuộc… Tóm lại CHND Trung Hoa sử dụng sức
mạnh quân sự và kinh tế để bành trướng sự thống trị cả thế giới.
3. Sự bừng tỉnh của thế
giới trong quan hệ với CHND Trung Hoa đưa đến một cấu trúc quan hệ mới. Trong
đó Trung Quốc buộc phải chơi một trò chơi sòng phẳng. Nó thúc đẩy sự sáng tạo
ngay chính trong Trung Quốc thay cho trộm cắp sáng chế. Nó thúc đẩy Trung Quốc
sản xuất hàng chất lượng cao thay vì hàng nhái hàng giả. Nó làm cho Trung Quốc
lương thiện hơn. Nó làm cho thế giới bớt kỳ thị Trung Quốc.
4. Triệt thoái sự phụ thuộc
vào thị trường Trung Quốc của thế giới sẽ làm lao đao chính quyền Trung cộng –
dẫn đến sự cáo chung. Sẽ đến thời điểm Trung cộng được thay thế bởi một Trung
Quốc mới – với vị trí tương ứng trên trường quốc tế.
5. Nhân dân Trung Quốc
không cần sự giàu có nhờ ăn cắp. Nhân dân Trung Quốc không cần sự rộng lớn nhờ
cướp đoạt lãnh thổ. Nhân dân Trung Quốc thừa khả năng đưa Trung Quốc thành cường
quốc có vai trò lớn trên thế giới trong một cuộc chơi sòng phẳng.
V. ĐỪNG BỎ LỠ CƠ HỘI
Cứ mỗi lần Trung Quốc
đóng cửa biên giới là Việt Nam lao đao. Việt Nam đã ngàn lần lao đao vì Trung
Quốc mà vẫn chưa thức tỉnh.
Con virus corona nhỏ nhoi
từ Vũ Hán đang làm cho các quốc gia khổng lồ trên thế giới phải lao đao. Điều
khác biệt với Việt Nam – là các quốc gia này sực tỉnh mà quyết tâm rời bỏ Trung
Quốc.
Một cuộc triệt thoái khỏi sự ảnh hưởng toàn diện của
Trung Quốc trên toàn thế giới đã khởi động. Việt Nam sẽ ‘Vươn vai Thánh gióng’ nếu biết cuốn mình theo cơn bão
thoát Trung Quốc của toàn nhân loại. Cuộc sinh thành nào cũng khốc liệt.
Muốn bùng phát kinh tế
sau covid 19 hãy bắt đầu bằng cuộc triệt thoái khỏi thị trường Trung Quốc cùng
nhân loại. Không phải cắt đứt, mà xóa bỏ sự mất cân bằng. Tài năng của lãnh đạo
được kiểm nghiệm chính là vào thời điểm gãy khúc của lịch sử.
No comments:
Post a Comment