.
.
.
Thảm
sát Gạc Ma năm 1988: bước ngoặt thay đổi cục diện an ninh trên biển Đông
RFA
2024.03.14
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/gac-ma-massacre-in-1988-a-turning-point-that-changed-the-security-situation-in-south-china-sea-03142024080040.html
Ngày 14
tháng 3, 2024 đánh dấu 36 năm Trung Quốc đánh chiếm đảo Gạc Ma của Việt Nam ở
quần đảo Trường Sa. Trong cuộc tấn công này, Trung Quốc đã thảm sát 64 công
binh Việt Nam trên đảo. Sự kiện này đánh dấu một cột mốc đáng nhớ về lịch sử
tranh chấp trên Biển Đông: lần đầu tiên Trung Quốc tiến xuống và hiện diện tại
quần đảo Trường Sa.
Trung
Quốc xây dựng đảo nhân tạo và căn cứ quân sự trên đảo Gạc Ma (ảnh minh họa) (AMIT
/ CSIS)
Cục diện
Biển Đông đã thay đổi ra sao từ sau vụ thảm sát Gạc Ma năm 1988 đối với các
công binh Việt Nam? Sự kiện thảm sát Gạc Ma ngày 14/3/2024 là sự kiện lớn. Sự
kiện này đánh dấu một bước ngoặt lớn, thay đổi cục diện biển Đông một cách âm
thầm.
Trao đổi với
RFA, ông Greg Poling, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á của CSIS,
cho rằng hiện nay, thế giới tập trung vào nỗi lo ngại Trung Quốc tấn công Đài
Loan. Thế giới cũng tập trung vào vào cuộc chiến ở Ukraine và những gì đang diễn
ra ở Trung Đông. Trong khi đó, trong những thập niên qua, Trung Quốc đã âm thầm
thay đổi cán cân quyền lực ở Châu Á mà không bị gặp phải bất kỳ trở ngại hay phản
ứng có hiệu quả nào từ phía Mỹ.
Ông
Greg Poling nói cho đến khoảng năm 2017 và 2018, tàu Trung Quốc muốn hoạt động
ngoài khơi Malaysia hoặc miền Nam Việt Nam phải đi cách bờ biển Trung Quốc từ
800 đến 1.000 hải lý. Nhờ vào nỗ lực xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc và
sau đó quân sự hóa các đảo đó ở quần đảo Trường Sa, các tàu Trung Quốc hiện
đang tiến gần hơn đến nhiều vùng biển đang tranh chấp ngoài khơi Indonesia,
Malaysia và Việt Nam.
Theo ông
Greg Poling, bằng việc xây dựng các đảo này ở quần đảo Trường Sa, Trung Quốc đã
đưa tuyến triển khai quân sự của mình tiến lên phía trước hơn một ngàn cây số.
Lực lượng quân sự của Trung Quốc đã tiến gần Philippines hơn các căn cứ của
Mỹ. Họ cũng đã tiến đến gần bãi Tư Chính của Việt Nam hơn đất liền Việt Nam. Tức
là căn cứ quân sự gần nhất của Trung Quốc nằm gần mỏ dầu khí ở bãi Tư Chính của
Việt Nam hơn cả khoảng cách từ đất liền Việt Nam đến đó, vị Giám đốc Chương
trình Đông Nam Á ở CSIS chỉ ra tình huống an ninh trên biển Đông ngày
nay.
Tất cả những
điều này là hoàn toàn xa lạ trước năm 1988, khi Trung Quốc còn chưa hiện diện ở
Trường Sa. Trao đổi với RFA, nhà nghiên cứu Hoàng Việt ở Tp. Hồ Chí Minh
cho rằng Việt Nam cần nhìn sự kiện thảm sát Gạc Ma năm 1988 trong bối cảnh rộng
hơn về lịch sử nhận thức về biển và tiến ra biển của Trung Quốc.
Theo nhà
nghiên cứu Hoàng Việt, Trung Quốc có một tầm nhìn về biển xa và rộng. Từ hội
nghị quốc tế về luật biển năm 1958 thì Trung Quốc đã đề nghị lãnh hải có 12 hải
lý. Và sau này thì quốc tế cũng lựa chọn đề xuất của Trung Quốc. Ngòai ra, theo
ông Hoàng Việt, Trung Quốc có một kế hoạch phát triển về phía biển từ sớm. Chiến
lược này được thể hiện rõ nhất trong đệ trình của tướng hải quân nước này là
Lưu Hoa Thanh năm 1982. Ông nói tiếp:
“Nếu muốn
trở thành một cường quốc biển thì Trung Quốc phải nắm được biển Đông. Vì biển
Đông là cửa ngõ cho Trung Quốc tiến ra biển. Để nắm được biển Đông thì họ phải
nắm được Hoàng Sa và Trường Sa, những điểm tựa quan trọng của họ. Hoàng Sa thì
họ đã chiếm hoàn toàn từ 1974. Còn Trường Sa thì họ lần đầu tiến xuống vào năm
1988 sau khi đánh chiếm Gạc Ma. Trước 1988 thì Trung Quốc không có sự hiện diện
ở Trường Sa. Trung Quốc đã thấy một điều là nếu không có sự hiện diện ở đó thì
bất lợi đối với họ. Cho nên họ đã ra tay để chiếm Gạc Ma năm 1988. Và sau đó là
một loạt các đảo khác. Năm 1995 thì họ tiếp tục chiếm đá Vành Khăn từ tay
Philippines.
Cho đến
nay, nhiều chuyên gia đã nói là trước khi Trung Quốc bồi lấp, cải tạo các đảo
nhân tạo ở Hoàng Sa và Trường Sa, đặc biệt là trước 2014, thì họ vẫn đánh giá
là Trung Quốc bị yếu về mặt quân sự. Do máy bay chiến đấu của Trung Quốc bay ra
tới Trường Sa thì sẽ bị hết nhiên liệu nếu chiến đấu trên không quá lâu. Quãng
đường bay từ đất liền Trung Quốc tới Trường Sa quá xa.
Nhưng đến
nay, sau khi họ đã quân sự hóa được Trường Sa thì rõ ràng Trung Quốc đã giải
quyết được vấn đề đó. Họ có khả năng tạo ra một một sự đe dọa rất lớn với Biển
Đông.”
Ngoài ra,
nhà nghiên cứu Hoàng Việt cũng chỉ ra là năm 2013, Trung Quốc đã tuyên bố
một vùng nhận diện phòng không trên biển Hoa Đông. Nhiều chuyên gia lo ngại rằng
không sớm thì muộn, Trung Quốc cũng sẽ công bố một vùng nhận diện phòng không
trên biển Đông, đặc biệt là ở những vùng họ kiểm soát được.
Tất cả những
chuyển biến lớn về “thế trận” biển Đông như trên đều được bắt đầu từ sau sự kiện
Gạc Ma năm 1988. Nhà nghiên cứu Hoàng Việt nói về sự kiện xảy ra cách đây 36
năm trên quần đảo Trường Sa:
“Nó
đánh dấu một bước Trung Quốc bắt đầu sử dụng vũ lực để tiến ra biển, xuống Trường
Sa và chiếm biển Đông. Chúng ta thấy rằng sau sự kiện này thì Trung Quốc không
có nhiều hoạt động mạnh trên biển Đông, ngoài sự kiện năm 1992, Trung Quốc cho
một công ty Mỹ thăm dò trên bãi Tư Chính mà họ gọi là Vạn An Bắc. Việt Nam đã
phản đối quyết liệt và Trung Quốc dừng lại. Sau đó đến những năm 2007 và đặc biệt
là 2009 thì chúng ta mới lại chứng kiến một bước phát triển mới trong hành động
và chiến lược của Trung Quốc đối với biển Đông.”
No comments:
Post a Comment