https://www.facebook.com/le.h.lam/posts/10218754974450893
Đợi cơn lũ lịch sử này
qua đi, nhà nước, chính quyền, nhân dân… hay con người nói chung phải ngồi lại
tìm cách để làm một cái gì đó bền vững hơn để cứu nguy cho người dân miền Trung
chứ nhỉ?
Chứ nhìn trận lũ lịch sử
năm 1999 với trận lũ lịch sử năm 2020 này có khác gì nhau đâu? Cũng những ngôi
nhà ngập tận nóc, cũng những người dân khốn cùng phải leo lên mái nhà, chìa bàn
tay để đón lấy mấy thùng mì tôm, chai nước, cái bánh trong khi nhà cửa, của cải
của họ đã trôi theo dòng nước lũ… Và đau hơn cả là những cái chết tập thể đau
thương vì lũ cuốn, vì lở đất, vì những đồi trọc bị xói mòn đổ ụp xuống chôn vùi
bao nhiêu mạng người.
Và tình trạng này chắc chắn
vẫn còn tiếp diễn, thậm chí còn dữ dội hơn với tình trạng biến đổi khí hậu tàn
khốc đang diễn ra, nếu không tìm ra một giải pháp bền vững và an toàn cho người
dân.
Xem dữ liệu do Google
cung cấp và phần mềm biên tập video của Google Earth mới thấy những cánh rừng
phòng hộ đầu nguồn trải dài từ Huế ra Quảng Trị, Quảng Bình bị tàn phá như thế
nào. Những cái đồi trọc trơ khấc này, chỉ cần gặp một trận mưa lũ lớn như vừa
qua là dễ dàng đổ ụp xuống ngay. Hai cái thảm họa xảy ra ở Rào Trăng 3 (Huế) và
Hướng Hóa (Quảng Trị) là những ví dụ đau lòng nhất.
Phá rừng thì cũng đã phá
mất rồi. Giờ đổ tội hay chửi bới cũng không giải quyết được gì nữa khi bao mạng
người vẫn tiếp tục bị chôn vùi.
Trong những bộ phim tài
liệu tuyệt hay của BBC như Planet Earth I, II; Seven Worlds One Planet hay mới
đây nhất là David Attenborough: A Life on Our Planet… điều tôi thích nhất là
tính giải pháp của chúng. Cho dù đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy con người đã
tàn phá hành tinh như thế nào, những nhà làm phim tài liệu này, qua giọng dẫn
chuyện của sir David Attenborough cuối cùng cũng tìm đến những giải pháp tích cực
nhất, tìm đến những con người nhỏ bé âm thầm làm những điều đẹp đẽ nhất để hàn
gắn một phần nào đó những vết thương của Mẹ Trái Đất do chính đồng loại tham
lam và vô cảm của họ gây ra.
Và đây là một ví dụ khác.
Trong bộ phim tài liệu
chân dung từng tranh giải tại LHP Cannes và được đề cử giải Oscar The Salt of
the Earth (2014) kể về cuộc đời và sự nghiệp hơn 40 năm cầm máy ảnh của nhà
báo, nhiếp ảnh gia xuất chúng Sebastião Salgado, người đã từng đặt chân
đến 6 châu lục, hơn 100 quốc gia để ghi lại hàng vạn bức ảnh đáng giá về nỗi thống
khổ của con người trên Trái đất – điều tôi ấn tượng nhất ở bộ phim này chính là
phần cuối của bộ phim: hành trình chữa lành trái tim đầy thương tổn của ông.
Sebastião Salgado đã chứng
kiến tận mắt những cuộc xung đột chính trị, sắc tộc, chiến tranh liên miên ở
vùng Balkans, nạn chết đói, tị nạn và di cư ở Sudan, Ethiopia, Rwanda, những bộ
lạc thổ dân mất đất sống ở Indonesia, hàng ngàn người đàn ông lao động như khổ
sai ở hầm mỏ khai thác vàng lộ thiên ở Brazil và hàng ngàn thân phận bi thảm
khác trên Trái đất này.
Những thảm kịch đó gây cho
ông một sự chấn thương tinh thần lớn, khiến ông rơi vào trầm cảm vì cảm thấy bất
lực. Là một người dành 2/3 cuộc đời để đi đến từng nơi hiểm hóc khắp thế giới,
thế nhưng bước vào tuổi 60, ông quyết định trở về vùng đất quê hương ông ở một
vùng quê hẻo lánh tại Brazil để tìm cách chữa lành vết thương tinh thần. Tại
đó, ông kinh hoàng phát hiện ra khu rừng nhiệt đới tươi tốt mà cha mẹ ông từng
sinh sống đã bị phá hủy hoàn toàn bởi nạn phá rừng.
Chuyện phá rừng không còn
xa lạ ở Brazil quê hương ông. Ở Amazon, có khoảng 17% diện tích rừng đã bị biến
mất trong 50 năm qua, phần lớn là do người dân chuyển đổi đất rừng để chăn nuôi
gia súc. Nạn phá rừng ở ở Brazil còn lan rộng đến các khu vực đông dân cư, đường
sá và sông ngòi, thậm chí ngay cả những khu vực hẻo lánh cũng bị xâm phạm
nghiêm trọng.
Đứng trước quả đồi trọc bị
tàn phá nghiêm trọng ở quê hương ông, nhiếp ảnh gia Sebastião Salgado và người
vợ của mình đã lên kế hoạch hành động. Họ thành lập một tổ chức nhỏ có tên là
Instituto Terra. Tổ chức này đã tìm cách để mang lại sự sống cho khu đồi trọc bằng
cách lên kế hoạch trồng 4 triệu cây non. Sebastião Salgado nói rằng, “có một
sinh vật duy nhất có thể chuyển từ CO2 thành oxy, đó là cây xanh. Vì thế chúng
tôi phải trồng lại rừng”.
Họ bắt đầu thực hiện dự
án trồng rừng từ năm 2001. Và bây giờ, sau gần 20 năm, 600 ha đất đồi trọc cằn
cỗi trước đây đã trở thành một khu rừng lớn với hơn 2 triệu cây với 293 loài
sinh vật khác nhau. Các con suối trước đây khô cạn giờ bắt đầu chảy luồn lách
trong khu rừng và mang lại nguồn nước cho cây. Và khi khu rừng đa dạng được
khôi phục trở lại, động vật hoang dã cũng bắt đầu tìm về. Họ đếm được 172 loài
chim, 33 loài động vật có vú, 15 loài lưỡng cư và bò sát đã trở về thiên đường
xanh mới được phục hồi chưa lâu.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/0-123.jpg
Khu rừng tươi tốt đó của
Sebastião Salgado giờ đây được coi là Khu bảo tồn Di sản Thiên nhiên Tư nhân.
Theo National Forest Foundation,
việc tái trồng rừng được xem là vô cùng có lợi cho môi trường và đất đai. Tái tạo
diện tích đất bị tàn phá đồng nghĩa với việc chất lượng nguồn nước tự nhiên tốt
hơn, các loài động thực vật có khả năng phục hồi tốt hơn, chất lượng không khí
được cải thiện và thậm chí có nhiều lựa chọn giải trí ngoài trời hơn cho người
dân địa phương.
Sebastião Salgado cho biết,
trong vô số lợi ích, những hiệu quả tích cực nhất có thể nhìn thấy được từ việc
trồng rừng của ông là:
+ Ngăn chặn nạn xói mòn đất
đai gây nguy cơ lở đất.
+ Tám con suối đã quay trở
lại và cung cấp nguồn nước dồi dào. Chúng chảy ngay cả trong thời kỳ hạn hạn nặng
nề nhất.
+ 172 loài chim đã quay
trở lại, 6 loài trong số đó hiện có nguy cơ tuyệt chủng. 33 loài động vật có vú
đã quay trở lại, trong đó có hai loài đang bị tổn thương và sắp tuyệt chủng
trên toàn thế giới. 293 loài thực vật đã trở lại. 15 loài bò sát đã trở lại. 15
loài lưỡng cư đã trở lại.
…
Sau 20 năm, từ một vết
thương nội tâm tưởng khó chữa lành, Sebastião Salgado đã thực hiện một chuyến
hành trình không tưởng để kết nối với thiên nhiên. Nó không chỉ chữa lành cho
thế giới nội tâm của ông, mà nó còn chữa lành cho vùng đất quê hương ông.
Còn chúng ta, qua 2 cơn
lũ lịch sử cách nhau 21 năm, vẫn chỉ thấy hàng chục hàng trăm ngàn ngôi nhà ngập
tận nóc, bao của cải của người dân trôi theo dòng nước, bao mạng người bị cuốn
trôi bởi lũ dữ hoặc chôn vùi dưới những quả trồi trọc bị xói mòn.
Và chúng ta còn phải đợi
đến bao giờ nữa?
No comments:
Post a Comment