Đinh
Từ Thức
26/10/2020
https://baotiengdan.com/2020/10/26/mat-tran-tu-phap-phan-1/
Người Việt có câu nói từ
xưa: “Vững như kiềng ba chân”. Nền dân chủ Mỹ đứng vững trên hai thế kỷ,
là nhờ ba chân: Hành pháp, Lập pháp, và Tư pháp. Ba chân đứng riêng, nhưng liên
hệ mật thiết với nhau. Nếu một chân què, kiềng sụp. Hễ có liên hệ, là có dị đồng.
Ai cũng muốn đồng, chẳng ai muốn dị, khiến chuyện xung đột, tranh dành ảnh hưởng
diễn ra liên tục.
Mặt trận hành pháp và lập
pháp thường sôi nổi trong các cuộc đua chính bốn năm một lần và cuộc đua phụ giữa
kỳ. Mặt trận tư pháp thường ít sôi nổi hơn, và diễn ra bất kỳ lúc nào có chỗ trống.
Đặc biệt năm 2020, cả ba mặt trận sôi động cùng thời gian, cộng thêm chuyện đại
dịch, gây tình trạng gần như nghẹt thở; và trên hai trăm ngàn người đã thực sự
hết thở, một phần, cũng do vạ lây từ tình trạng đặc biệt này. Bài này chỉ nói về
mặt trận Tư Pháp.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/1-80-1068x801.png
Thẩm phán Amy Barrett, trong một buổi nói chuyện do
The Federalist Society tổ chức, một trong những nguồn cung cấp dự tuyển tư pháp
cho Cộng Hòa. Ảnh: FedSoc.org
Hiến Pháp Mỹ là bộ luật tối
cao, quy định việc thành lập cả ba ngành Lập Pháp, Hành Pháp và Tư Pháp. Ngành
Tư Pháp được quy định bởi điều III, gồm các toà án liên bang ở ba cấp. Đứng đầu
là Tối Cao Pháp Viện (TCPV) – US Supreme Court. Thấp hơn là các toà phúc thẩm
vùng (Circuit Courts of Appeals). Thấp nhất là các toà xử án cấp quận (District
Courts).
Các thẩm phán được quy định
bởi điều III Hiến Pháp đều do tổng thống đề cử, với sự chuẩn thuận của Thượng
viện, nên các thẩm phán liên bang đều được gọi chung là Thẩm Phán Điều
3 – The Article 3 Judges. Điều này chỉ nói về quyền hạn của
Toà Tối Cao, còn về nhân sự và cách tổ chức, cũng như các toà cấp dưới, dành
cho Quốc hội quy định bằng đạo luật. Quốc Hội Khoá 1 đã thông qua Đạo Luật Tư
Pháp 1789 (Judiciary Act of 1789), có tên chính thức là “An Act to Establish
the Judicial Courts of the United States” (Đạo Luật thiết lập các Toà
Án Tư Pháp của Hoa Kỳ), do Tổng Thống George Washington ký ban hành vào tháng
9, 1790. Tuy đã có nhiều thay đổi trong hơn hai thế kỷ qua, nhưng nét chính vẫn
còn tồn tại đến nay.
(Bài này không đề cập tới 4 toà án liên bang chuyên
biệt, như toà khiếu nại – Court of Claims; toà phúc thẩm về cư trú và bằng sáng
chế – Court of Customs and Patent Appeals; toà thương mại quốc tế – Court of
International Trade; và toà thuế vụ – Tax Court. Ở đây cũng không đề cập tới hệ
thống tư pháp tiểu bang).
Theo đạo luật trên, TCPV
có 6 Thẩm Phán Tối Cao (TPTC – Justice), gồm 1 Chủ Tịch (Chief Justice) và 5 Thẩm
Phán Cộng Sự (Associate Justice). Trong 70 năm đầu, con số TPTC đã thay đổi 6 lần:
1790: 6; 1807: 7; 1837: 9, 1863: 10; 1866: 7; 1869: 9. Năm 1937, bất mãn vì nhiều
dự án của mình bị TCPV phủ nhận, Tổng Thống Roosevelt đã đề nghị Quốc Hội làm
luật quy định lại thành phần Thẩm Phán TCPV, nâng con số 9 lên mức tối đa là
15. Theo đó, mỗi khi có một TPTC đã tại chức 10 năm, và đạt mức 70 tuổi rưỡi,
mà không về hưu, tổng thống được đề cử thêm một TPTC, cho đến mức tối đa là 15.
Dự định này đã không được Quốc Hội chấp thuận. Con số 9 từ năm 1869 đã không thay đổi cho đến nay.
Và đang có dư luận bàn tán, tuỳ theo kết quả cuộc bầu cử 2020, con số này có thể
được thay đổi.
Trong cuộc tranh luận duy
nhất giữa hai ứng cử viên phó tổng thống Mike Pence (Cộng Hoà) và Kamala Harris
(Dân Chủ) vào tối 7 tháng 10, 2020, được hỏi nếu đắc cử, phía Dân Chủ có định
tăng thêm TPTC không, bà Harris đã tránh né, không trả lời vào câu hỏi, nói lảng
sang chuyện khác. Trong cuộc tranh luận cuối cùng giữa hai ứng cử viên tổng thống
Trump và Biden tối 22 tháng 10, khi được hỏi về chủ trương thay đổi thành phần
TCPV, ông Biden đã nói rõ,
nếu đắc cử, ông sẽ triệu tập một uỷ ban quốc gia, gồm các học giả về hiến pháp
từ cả hai đảng, họp lại, nghiên cứu trong thời gian 180 ngày, sau đó cho đề nghị
sửa đổi hệ thống tư pháp.
Từ buổi đầu lập quốc, các
nhà soạn thảo Hiến Pháp đã nhìn rõ thế đứng của cái kiềng ba chân. Kiềng chỉ đứng
vững, khi ba chân gắn bó với nhau, nhưng mỗi chân phải ở vị thế chống đỡ riêng.
Bất cứ chân nào lệ thuộc vào chân khác, sẽ thành kiềng hai chân, vô dụng. Vì thế,
Hiến Pháp đã quy định cách lựa chọn nhân sự cho ba ngành khác nhau, để có thể vừa
hợp tác, vừa kiểm soát lẫn nhau. Hành Pháp và Lập Pháp do dân bầu, với nhiệm kỳ
ngắn hạn; hai, bốn, hay sáu năm. Thẩm phán liên bang do tổng thống đề cử và thượng
viện chuẩn thuận, có thể tại chức suốt đời, và không bao giờ bị giảm lương, nhằm
mục đích bảo đảm vị thế độc lập và quyết định vô tư của các TP. Nhưng điều này không còn tồn tại,
khi tổng thống và thượng viện cấu kết với nhau, coi quyền lợi đảng phái quan trọng
hơn quyền lợi chung. Vì thế, phát sinh nhu cầu cải tổ ngành tư pháp.
Đất của tình nhân
vốn là đất cấm
Khi gia đình người viết tới
cư ngụ ở tiểu bang Virginia vào mùa hè 1975, một trong những điều gây chú ý đầu
tiên, nơi đây đã có một khẩu hiệu nổi bật, rất hấp dẫn: “VIRGINIA dành cho
NGƯỜI YÊU” (VIRGINIA is for Lovers). Cũng có thể dịch là Virginia, đất
của những người yêu nhau, của các tình nhân… Nhưng chỉ tám năm trước đó, nếu những
người yêu nhau khác chủng tộc; một người da trắng và một người da màu; cả hai đều
bị bắt bỏ tù.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/0-145-1068x840.jpg
Mildred và Richard Loving năm 1965. Hai người thành
hôn tại Washington DC. Nhưng bị bắt bỏ tù khi về sống tại Virginia. Hình: AP
Khẩu hiệu trên đã được
chính thức sử dụng từ 1969 và đã được bầu là khẩu hiệu hấp dẫn du lịch tiêu biểu
nhất trong nửa thế kỷ qua. Từ năm 1967, những người khác chủng tộc có thể yêu
nhau và kết hôn ở Virginia, và từ ngày 6 tháng 10 năm 2014, ngay cả những người
cùng phái tính (same sex) cũng có thể yêu nhau và lấy nhau ở đây.
Nhắc lại một vài sự kiện
trong quá khứ rất gần, có thể kiểm chứng dễ dàng, để chứng tỏ, xã hội thay đổi
không ngừng, và luật pháp quy định sinh hoạt xã hội cũng phải thay đổi. Nói cho
dễ hiểu, khi cơ thể một đứa trẻ lớn lên, quần áo che thân nó đương nhiên phải thay
đổi kích thước.
Những thay đổi trong xã hội
diễn ra một cách tự nhiên, là một tiến trình do ảnh hưởng từ nhiều phía, như
văn hoá, khoa học… Nhưng tạo ra luật pháp phù hợp với sự thay đổi của xã hội,
không dễ. Bởi nhu cầu thay đổi nào cũng phát sinh phản ứng chống đối. Cho nên,
luật phù hợp với nhu cầu xã hội, là kết quả từ những cố gắng không ngừng của mọi
người; từ dân thường tới giới trí thức, và giới hoạt động chính trị, cả đang cầm
quyền, hay đối lập.
Ở một nước độc tài và đảng
trị, luật trong tay kẻ cầm quyền, muốn trị dân thế nào, cứ việc làm luật theo ý
mình; nếu có thăm dò ý dân, chỉ là hình thức lấy lệ. Nếu dân bất bình, chống đối,
là phạm luật, bị trừng phạt theo luật. Vì thế, tranh đấu trên mặt trận tư pháp ở
một nước độc tài, rất khó đạt kết quả; đòi thay đổi luật, bị đồng hoá với chống
lại pháp luật.
Tại các xã hội dân chủ có
truyền thống thượng tôn pháp luật, tranh đấu trên mặt trận tư pháp, tuy không
diễn ra ồn ào và gây nhiều thiệt hại, nhưng có thể đem lại những thành quả vô
cùng lớn lao. Bởi vì, dù tranh đấu bằng cách nào, trên mặt trận nào, cuối cùng,
được hay thua, đều quy về một mối, do pháp luật quy định.
Các nhân vật lừng danh
như Mục Sư Martin Luther King Jr., Dân biểu John Lewis, hay bà Rosa Park, đã bắt
đầu cuộc tranh đấu từ mặt trận đường phố, rất vất vả khó nhọc, bị đánh đập, vào
tù ra khám nhiều lần, có khi bị ám sát như MS King, cuối cùng, kết qủa tranh đấu
của họ được thể hiện qua các đạo luật dân quyền, Civil Rights Act
1964, thời Tổng Thống Johnson.
Trong khi ấy, nhà tranh đấu
nhân quyền như Luật Sư Thurgood Marshall, tranh đấu nam nữ bình quyền như Luật
Sư Ruth Ginsburg, không dùng mặt trận đường phố, mà dùng mặt trận tư pháp. Họ
không tranh đấu từ ngọn, mà tranh đấu từ gốc, cũng đạt được những kết quả to lớn.
Trở lại câu truyện tình
yêu ở Virginia. Từ chỗ da màu không được lấy da trắng, đến chỗ chẳng những khác
chủng tộc, mà cùng phái tính có thể kết hôn, là một bước khá dài; một thay đổi
đảo ngược. Thay đổi này có được, là kết quả tranh đấu trên mặt trận tư pháp.
.
Lovings khổ vì yêu
Tại Thủ Đô Washington
D.C., người khác chủng tộc có thể kết hôn hợp pháp từ ngày 4 tháng 11, 1874.
Nhưng tại Virginia, điều này vẫn bị cấm cho đến gần một thế kỷ sau, do quy định
bởi luật Racial Integrity Act 1924. Đạo luật này quy định, dù
chỉ mang một giọt máu của tổ tiên da màu trong huyết thống, dù thuộc dòng dõi
ba bốn đời, da màu đã bạc mầu thành da trắng, cũng vẫn bị liệt kê thuộc thành
phần da màu. Thành phần này phải khai báo, mang giấy chứng nhận chủng tộc. Khi
kết hôn, phải xuất trình giấy chứng nhận này, mới được cấp giấy giá thú hợp lệ.
Cho đến năm 1967, còn tới 16 tiểu bang, hầu hết ở phía Nam, vẫn duy trì luật cấm
hôn nhân dị chủng.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/1-82-1068x801.png
Bản tin chính thức về luật mới của Virginia “Bảo tồn
Giá trị Chủng tộc”. Hình của Francisco Macias
Năm 1958, anh Richard
Loving, 23 tuổi, thợ xây, và cô Mildred Jeter, 17 tuổi, cả hai cùng ở Quận
Caroline, Virginia. Họ yêu nhau, nhưng không thể lấy nhau ở đây, vì anh da trắng,
chị da màu. Họ vào D.C. để kết hôn ngày 2 tháng 6, 1958, rồi trở về sống ở
Virginia. Năm tuần sau, cặp vợ chồng mới đang ngủ trên giường, bị cảnh sát đột
nhập phòng ngủ, lúc 2 giờ sáng, ngày 11 tháng 7 năm 1958, rọi đèn pin vào mặt
Richard, hỏi, người phụ nữ đang ngủ với anh, là ai? Mildred đáp “tôi là vợ của
anh ấy”, đồng thời, tay chỉ lên giấy giá thú treo trên tường. Cảnh sát bảo chuyện
này không được công nhận, ở đây. Cả hai cùng bị bắt.
Hai vợ chồng Lovings ra
tòa ngày 6 tháng 1 năm 1959, nhận tội đã vi phạm luật cấm hôn nhân dị chủng
(antimiscegenation) của Virginia. Họ bị xử phạt mỗi người một năm tù. Để được
hưởng án treo, cả hai phải ra khỏi Virginia ngay và không được cùng nhau, hay
cùng lúc trở lại, trong thời gian 25 năm. Hai người sống tại Washington D.C.,
nhưng họ hàng, bạn bè vẫn sống tại Virginia. Với cặp Richard và Mildred Loving,
sông Potomac, biên giới giữa Washington D.C. và Virginia, bỗng trở thành sông Bến
Hải của Việt Nam cùng thời. Chỉ vì tình yêu đôi lứa mà phải xa cách họ hàng, bạn
hữu.
Ngày 6-11-1963, cặp
Lovings nạp đơn tại tòa tiểu bang, thỉnh cầu huỷ bản án và bỏ qua vụ xử, vì lý
do bản án xử họ phạm Tu Chính Hiến Pháp 14. Gần một năm sau vẫn không được trả
lời. Ngày 28-10, 1964, với sự giúp đỡ của Liên Đoàn Tự Do Dân Sự Mỹ (American
Civil Liberties Union – ACLU), hai luật sư tình nguyện là Bernard Cohen, và
Philip Hirschkop đã đại diện vợ chồng Lovings, nộp đơn kiện tại tòa liên bang,
United States District Court for the Eastern District of Virginia, yêu cầu một
phiên xử gồm nhiều thẩm phán “en banc” (phiên xử quan trọng,
không do một thẩm phán quyết định, mà do cả tòa – thường là 3 thẩm phán – cùng
dự phiên xử và viết quan điểm riêng), tuyên bố rằng qua bản án xử phạt họ,
Virginia đã trái hiến pháp, và ra lệnh cho các viên chức chính quyền chấm dứt
buộc họ thi hành bản án.
Ngày 22 tháng 1 năm 1965,
vị thẩm phán tại tòa tiểu bang ở Caroline County là Leon M. Bazile, ra quyết định
không chấp nhận yêu cầu huỷ bản án và vụ xử trước. Trong phán quyết này, sau
khi liệt kê án lệ cấm hôn nhân dị chủng, và những cuộc hôn nhân như vậy tuyệt đối
phải huỷ bỏ, Thẩm Phán Bazile đã lập lại quan điểm của ông trong vụ xử trước,
có đoạn viết rằng:
“Thiên Chúa Tòan Năng đã tạo ra các chủng tộc trắng,
đen, vàng, mã lai và đỏ, và ngài đã đặt họ tại những lục địa khác nhau. Và để
khỏi can thiệp vào sự xếp đặt của ngài, sẽ không có lý do cho những cuộc hôn
nhân [dị chủng] như vậy. Sự kiện ngài phân biệt các chủng tộc chứng tỏ ngài đã
không có ý định pha trộn [nòi giống]”.
(“Almighty God created the races white, black,
yellow, malay and red, and he placed them on separate continents. And but for
the interference with his arrangement there would be no cause for such marriages.
The fact that he separated the races shows that he did not intend for the races
to mix” – Trích Quan điểm của thẩm Phán Leon M. Bazile – ngày 22/1/1965. Ghi
chép từ bản chính, theo encyclopediavirginia.org)
Ba tuần sau, ngày 11
tháng 2 năm 1965, trong phiên xử “en banc” đã nói trên, ba thẩm phán tòa liên
bang (District Court) cho phép vụ án được thượng tố lên TCPV tiểu bang. Tại
đây, thẩm phán Harry Carico, đại diện Tòa, viết quan điểm, dựa vào án lệ từ năm
1883, giữ nguyên phán quyết của tòa dưới, với lý do cả hai người trong nội vụ đều
bị phạt như nhau, như vậy, không có chuyện kỳ thị, không phạm Tu Chính 14. Tuy
nhiên, Tòa nhận thấy phán quyết của tòa dưới có phần không rõ ràng, phải huỷ bỏ,
và truyền Tòa Án Quận xử lại.
ACLU vẫn hỗ trợ việc thượng
tố lên Tối cao Pháp viện Liên bang. Cặp Lovings không có mặt vào hôm Tòa nghe
luận trạng (brief), nhưng luật sư đại điện đã trình bày trước Tòa nguyên văn lời
nhắn của Richard Loving: “Ông Cohen, hãy trình với Tòa rằng tôi yêu vợ tôi
và thật bất công về việc tôi không thể sống với nàng tại Virginia”. (Mr.
Cohen, tell the Court I love my wife, and it is unfair that I can’t live with
her in Virginia”).
.
Tình yêu thắng lớn
Ngày 12 tháng 6 năm 1967,
TCPV ra phán quyết với tỉ lệ 9-0, toàn thể đồng ý lật ngược bản án đã phạt vợ
chồng Lovings vì lý do hôn nhân dị chủng. Đồng thời, cũng bỏ tất cả các luật lệ
cấm hôn nhân dị chủng (anti-miscegenation), tại 16 tiểu bang, kể cả Virginia, với
lý do: Vi phạm Equal Protection Clause của Tu Chính 14. Riêng
tại Alabama, mãi đến năm 2000 mới chính thức bỏ luật cấm hôn nhân dị chủng
trong hiến pháp tiểu bang.
Chính Chủ tịch TCPV Liên
bang Earl Warren đã viết quan điểm, thay mặt toàn thể các Thẩm Phán Tối Cao.
Trong phán quyết, ông đã nhắc lại nguyên văn đoạn Thẩm phán Bazile nói về việc
Thiên Chúa toàn Năng tạo ra và đặt để nơi chốn cho các chủng tộc khác nhau. Sau
khi nêu ra những luận cứ bác bỏ quan điểm kỳ thị, vị Chủ tịch TCPV đi tới kết
luận sau đây:
“Tự do kết hôn từ lâu đã được công nhận như một
trong những tự do quan trọng của cá nhân, cần thiết cho việc theo đuổi trong trật
tự để mưu cầu hạnh phúc của những người tự do.
Hôn nhân là một trong ‘những tự do căn bản của con
người’, là nền tảng cho chính sự tồn tại và sống còn của chúng ta. Phủ nhận tự
do căn bản này trên nền tảng không thể chống đỡ như phân loại chủng tộc dựa
trên những quy định này, những phân loại trực tiếp phá bỏ nguyên tắc bình đẳng
là tâm điểm của Tu Chính 14, chắc chắn loại bỏ tất cả tự do của người dân mà
không theo đúng thủ tục luật định. Tu Chính Án 14 đòi hỏi rằng tự do lựa chọn để
kết hôn không được hạn chế bởi sự phân biệt chủng tộc đáng ghét. Dưới Hiến Pháp
của chúng ta, tự do kết hôn, hay không kết hôn với một người khác chủng tộc là
quyền của cá nhân, và Tiểu Bang không thể phạm tới”.
(The freedom to marry has long been recognized as
one of the vital personal rights essential to the orderly pursuit of happiness
by free men.
Marriage is one of the “basic civil rights of man”,
fundamental to our very existence and survival. To deny this fundamental
freedom on so unsupportable a basis as the racial classifications embodies in
these statutes, classifications so directly subversive of the principle of
equality at the heart of the Fourteen Amendment, is surely to deprive all the
State’s citizens of liberty without due process of law. The Fourteenth
Amendment requires that the freedom of choice to marry not be restricted by
invidious racial discriminations. Under our Constitution, the freedom to marry,
or not marry, a person of another race resides with the individual, and can not
be infringed by the State)
Ngày 12 tháng 6, ngày vợ
chồng Lovings được tự do yêu nhau và chung sống hợp pháp tại Virginia, đã trở
thành Loving Day hàng năm, và được đặc biệt kỷ niệm năm 2017,
vào dịp 50 năm thắng kiện. Hiện nay, cả hai vợ chồng Lovings đều đã yên nghỉ
bên nhau tại nghĩa trang. Richard mất năm 1975 vì tai nạn xe hơi, Mildred không
tái giá, qua đời năm 2008.
Vụ án này chỉ có ảnh hưởng
tại 16 tiểu bang, không đem lại thay đổi trên tòan quốc, như mấy thắng lợi của
luật sư Ginsburg đã đạt được; vì nhiều tiểu bang đã bỏ luật cấm hôn nhân dị chủng
từ trước, California bỏ đầu tiên. Tuy nhiên, hãy tưởng tượng, nếu không có vụ thắng của Lovings, biết bao
nhiêu nam nữ gốc Việt sang Mỹ từ năm 1975, đã không thể kết hôn với người da trắng
và cư ngụ hợp pháp tại 16 tiểu bang.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/0-146-1068x801.jpg
Cặp Lovings bên
nhau tại nghĩa trang St. Stephen’s Bapist Church, Central Point. Nguồn: Ser
Amantio di Nicolao
(Đón xem phần 2)
--------------------------------------
.
.
Đinh
Từ Thức
27/10/2020
https://baotiengdan.com/2020/10/27/mat-tran-tu-phap-phan-2/
Tiếp theo phần 1
Từ cấm kỵ đến tự
do
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/1-87-1068x801.png
Đám đông ăn mừng Tối cao Pháp viện ra phán quyết chấp
nhận hôn nhân đồng tính (same sex marriage) tại Washington, năm 2015. Nguồn:
Zach Gibson/ NYT
Những chuyện cấm kỵ và tự
do liên quan tới hôn nhân tại Virginia, từ hơn nửa thế kỷ trước, ăn nhằm gì tới
những sôi nổi đang diễn ra hôm nay? Đó là những bằng chứng cụ thể, cho thấy tầm
quan trọng của mặt trận tư pháp trong một xã hội dân chủ. Có tự do hay không,
dân chủ còn hay mất, dễ thở hay nghẹt thở, đều bắt nguồn từ hệ thống tư pháp. Tổng
thống chỉ cầm quyền bốn năm, hay tám năm. Dân biểu, nghị sĩ có nhiệm kỳ hai,
hay sáu năm, mỗi lần tái ứng cử, là một lần dân có quyền tái định đoạt vai trò
của họ bằng lá phiếu của mình. Thẩm phán liên bang có nhiệm kỳ suốt đời.
Trump đến rồi Trump đi,
nhưng các “thẩm phán điều 3”, từ toà án Quận, toà Phúc thẩm, đến
toà Tối Cao; vẫn có thể tiếp tục giải thích luật theo ý họ, nghĩa là theo ý hướng Trump và đảng
Cộng Hòa, thêm vài ba chục năm nữa. Tuy họ có thể bị bãi nhiệm bởi Quốc
Hội, nhưng thủ tục phiền phức, ít khi xảy ra. Riêng TPTC, người tại chức lâu nhất,
William Douglas, 36 năm 7 tháng, qua 7 đời tổng thống; từ Roosevelt đến Ford, từ
năm 1939-1975. Người thế chân ông Douglas là John Stevens, cũng tại chức 35
năm, từ 1975 tới 2010. Hai TPTC qua đời gần đây nhất, Antonin Scalia, tại chức
30 năm, từ năm 1986 đến 2016 và bà Ruth Ginsburg, 27 năm, từ năm 1993 đến 2020.
Và ở tuổi 48, người mới được đề cử vào TCPV, là Thẩm phán Amy Barrett, có thể tại chức tới 40 năm.
Trong vòng ba năm rưỡi của
nhiệm kỳ đầu, Tổng Thống Trump, với sự giúp sức tích cực của Nghị sĩ trưởng khối
Cộng Hòa Mitch McConnell, đã mang vào ngành tư pháp nhiều thẩm phán liên bang
nhất, so với các tổng thống trong 40 năm qua, kể từ Tổng Thống Reagan.
Theo Wew Research, cho đến
ngày 7/7/2020, cả ba cấp trong hệ thống tư pháp liên bang, có tất cả 792 thẩm
phán đang hoạt động trên toàn quốc, tại 1 TCPV, 13 toà Phúc thẩm vùng và 91 toà
án Quận. Trong số này, ông Trump đã bổ nhiệm 194 người, tức 24%. Gần một phần
tư tổng số thẩm phán liên bang này, cộng với thành phần thẩm phán bảo thủ vẫn
còn tại chức, chẳng mấy chốc, thành phần này sẽ có đa số, tha hồ xét xử và giải thích luật
theo quan điểm của xã hội vài thế kỷ trước. Nghĩa là, đẩy bánh xe lịch sử tiến theo hướng lùi.
Riêng thành phần TCPV, khi bà Amy Barrett an vị trước bầu cử, dù ông Trump
thất cử, phía bảo thủ toà này vẫn có được đa số tuyệt đối 6-3, đủ khả năng thay
đổi sinh hoạt xã hội trong nhiều thế hệ.
Xung đột từ đồi
Capitol
Công tâm mà nói, cuộc chiến
tư pháp hiện tại, không do Tổng thống Trump châm ngòi. Ông và phía Cộng Hòa, đều
sử dụng nhau như phương tiện. Ông dùng Cộng Hòa để mưu cầu danh lợi cá nhân. Cộng Hòa, qua lãnh tụ tại Thượng viện Mitch McConnell, sử dụng ông để trả miếng hận Dân Chủ từ trên ba thập
niên trước. Đồng thời, chặn bước tiến quá mau của xã hội vào đầu thế kỷ 21; do
hậu quả của cuộc cách mạng thông tin; cố vớt vát những gì vẫn được coi là “giá
trị truyền thống” của một xã hội từ vài thế kỷ trước, cùng lúc, bảo vệ quyền lợi
của giới tài phiệt, là nguồn sống của khuynh hướng bảo thủ.
Tại cuộc điều trần tại Uỷ
ban Tư pháp Thượng viện trong tiến trình chuẩn thuận bà Amy Barrett, Nghị sĩ
Dân Chủ từ tiểu bang Rhode Island, Sheldon Whitehouse, đã trưng bày
một bản liệt kê chữ lớn trên khổ lớn, lấy dữ liệu từ The Washington
Post, với lời ghi “A conservative activist’s behind-the-scenes
campaign to remake the nation’s courts” tiếp theo là số tiền $250 MiLLION
IN DARK MONEY (Một nhà hoạt động bảo thủ ẩn danh vận động làm
lại các toà án toàn quốc $250 triệu đô la trong quỹ ĐEN).
Theo tường thuật của Seung Min Kim trên Washington
Post, ngày 23 tháng 10, trong
cuộc họp cùng ngày tại Thượng viện để quyết định về thủ tục cuối cùng trong việc
chuẩn thuận Thẩm phán Amy Barrett vào TCPV, đã diễn ra vụ tranh luận gắt gao giữa
hai Trưởng khối đa số Cộng Hòa McConnell, và Trưởng khối Thiểu số Dân Chủ
Schumer.
Năm 1986, Thượng viện đã
chuẩn thuận Thẩm phán Antonin Scalia vào TCPV, một người có khuynh hướng cực hữu,
với tỉ lệ 98-0. Năm 1993, Thượng viện chuẩn thuận Thẩm phán Ruth Ginsburg, một
người có khuynh hướng cấp tiến, với tỉ lệ 96-3. Điều này chứng tỏ, dù hai ứng
viên có khuynh hướng đối nghịch, cả hai người đều được hầu như toàn thể Thượng
viện, thuộc cả hai đảng chấp thuận. Chuyện đẹp này không còn nữa.
Trong cuộc họp Ủy ban Tư
pháp Thượng viện hôm thứ Năm 22/10, bà Barrett đã được chấp thuận, với số phiếu
của toàn thể thành viên Cộng Hòa của uỷ ban, trong khi toàn thể thành viên Dân
Chủ tẩy chay phản đối.
Trong cuộc họp hôm thứ
Sáu, Mitch McConnell đổ lỗi cho Dân Chủ: “Đó là một sự việc – một sự việc lịch
sử – đã do phía Dân Chủ Thượng viện khởi đầu trước, gây các khó khăn hiện thời
của chúng ta kể từ 1987, và là phía khởi sự mọi cuộc leo thang. Mọi leo thang
đã khởi đầu từ phía bên kia”.
Nhưng chính
McConnell đã dàn dựng vụ leo thang đáng kể nhất trong cuộc chiến tư pháp những
năm gần đây, khi ông đã ngăn chặn vụ đề cử TPTC vào năm 2016 của
Tổng Thống Obama, tám tháng trước bầu cử – một việc làm khiến phía Dân Chủ cay
cú từ đó.
Theo Seung Kim, McConnell
đứng quay lưng về phía Dân Chủ, nói với phía Cộng Hòa qua ngôn ngữ mỉa mai
không bình thường, nhắm vào cá nhân Lãnh tụ Thiểu số thượng viện Charles
Schumer (D-N.Y.): “Tôi mong đồng nghiệp từ New York của chúng ta hoan hỷ với
những gì ông đã tạo ra. Tôi hy vọng ông ấy thoả mãn với điều đã tài tình làm
cho Thượng viện”.
Khi McConnell chấm dứt,
Schumer đứng dậy, nói với cả hai phía, rằng phát biểu của McConnell là cách “ăn
miếng trả miếng”, trình bầy một khía cạnh lịch sử bị bẻ cong. Ông nói: “Phía
đa số Cộng Hòa thượng viện đang trên bờ vục thẳm tạo ra một sai lầm lịch sử khổng
lồ. Những thiệt hại gây ra cho viện này sẽ không thể phục hồi”.
Schumer mô tả một đảng đạo
đức giả, đã không có lý do chặn lại việc đề cử Merrick Garland vào TCPV năm
2016, rồi bây giờ hấp tấp chuẩn thuận Barrett, chỉ hơn một tuần trước ngày bầu
cử mà hàng chục triệu cử tri Mỹ đã bầu rồi. Schumer
nói với phía Cộng Hòa: “Quý vị không
có quyền tranh luận về nhất trí khi quý vị làm những gì đang làm… Phía đa số đã
chà đạp lên thường tình, quy định, chuẩn mực, danh dự, giá trị, bất cứ thứ gì
trong số này có thể trở ngại cho tham vọng đưa một người vào toà án để người
này sẽ lấy đi những quyền của biết bao người Mỹ”.
Những ấm ức cũ
Khi Amy Barrett còn là cô
bé 15 tuổi, một cuộc xung đột lịch sử đã diễn ra giữa Cộng Hòa và Dân Chủ tại
Thượng viện, chung quanh một ghế trống tại TCPV.
Chỉ trong vòng một tiếng
đồng hồ, sau khi Tổng Thống Reagan loan báo vào ngày 1 tháng 7 năm 1987, đề cử
Thẩm phán Phúc thẩm Robert Bork vào TCPV, Nghị sĩ Dân Chủ Edward Kennedy đã gắt
gao phê bình, rằng:
“Nước Mỹ của Robert Bork là nơi phụ nữ buộc phải tới
những nơi phá thai trong ngõ hẻm, da đen phải ngồi riêng ở quầy ăn trưa, cảnh
sát thô bạo có thể phá cửa vào xét nhà dân lúc nửa đêm, học sinh không được dạy
về thuyết tiến hoá, nhà văn và nghệ sĩ bị nhà cầm quyền kiểm duyệt tùy thích,
và những cánh cửa tòa liên bang đóng chặt trên ngón tay của hàng triệu người
dân, đối với họ, tư pháp – thường là chỗ duy nhất – bảo vệ những quyền cá nhân
là tâm điểm nền dân chủ của chúng ta”.
Tại Sao?
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/1-88-1068x801.png
Các Nghị sĩ Dân Chủ
Joseph Biden, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp và Edward Kennedy, thảo luận trong vụ chống
Robert Bork, 1987. Nguồn: John Durika/ AP
Giống các thẩm phán Leon
Bazile; trong vụ Lovings của thập niên 50 thế kỷ trước; Thẩm
phán Antonin Scalia sau đó, và Thẩm phán Amy Barrett bây giờ, Thẩm
phán Robert Bork từng là người rất xuất sắc từ khi còn đi học; là luật
gia và giáo sư nổi tiếng – từng là thầy của Bill và Hillary Clinton, Jerry
Brown, và John Bolton tại Yale và cùng sùng đạo Công Giáo. Là người đạo hạnh
gương mẫu, không có gì đáng chê trách về phương diện cá nhân.
Trong lãnh vực công, với
chức Tổng Giám Đốc Tư Pháp (Solicitor General – chức vụ thứ nhì sau Bộ Trưởng
Tư Pháp – Attorney General) thời Nixon, ông Bork đã theo lệnh Nixon, sa thải
Công Tố viên Đặc biệt Archibald Cox, vì ông này đòi Nixon nộp các cuốn băng thu
thanh tại Bạch Ốc trong vụ tai tiếng Watergate. Ông Bork miễn cưỡng làm việc
này, sau khi các cấp trên của ông đã từ chức để phản đối. Vào năm 1982, khi Tổng
Thống Reagan đề cử ông vào địa vị thẩm phán tòa phúc thẩm – Court of Appeals
for the District of Columbia – tòan thể Thượng viện đã chấp thuận dễ dàng. Điều
này chứng tỏ, việc ông theo lệnh Nixon sa thải ông Cox, không là nguyên nhân chống
đối của phe Dân Chủ.
Nhưng 5 năm sau, khi cũng
Reagan đề nghị ông vào TCPV, sóng gió đã nổi dậy từ đầu. Điều này chứng tỏ, lý
do ông bị chống đối, không do những gì ông làm trong phạm vi cá nhân, hoặc thuộc
lãnh vục hành chính, hay chính trị, mà từ quan điểm của ông đã thể hiện qua những
phán quyết tòa phúc thẩm. Ví dụ, trong vụ Deonenburg v. Zech vào
năm 1984, Thẩm phán Bork đã không chấp nhận quan điểm về Quyền riêng tư
– right to privacy; một quyền đã được TCPV căn cứ vào đó để chấp nhận
cho phá thai, trong vụ Roe v. Wade. Ông Bork cũng không chấp
nhận quyền tự do ngôn luận đối với tư nhân, mà chỉ dành cho chính quyền và các
đảng phái chính trị. Ông cũng chủ trương cho các xí nghiệp lớn không bị trói buộc
bởi quá nhiều quy luật, cho rằng điều này chỉ khiến giới tiêu thụ phải trả gá.
Không những chống phá thai, ông Bork còn chống cả ngừa thai và hôn nhân đồng
tính.
Tóm lại, về quan điểm giải
thích luật, cũng như Scalia cùng thời và Barrett bây giờ. Ông tự mô tả thuộc phái
originalism, nghĩa là giải thích luật theo nghĩa nguyên thuỷ, khi nó được
làm ra, không cần để ý tới đà tiến của xã hội. Chẳng hạn, ngay trong đoạn mở đầu
của Hiến Pháp Mỹ, có ba chữ “insure domestic tranquility”, là bảo đảm
an bình nội bộ. Nếu giải thích theo nghĩa rộng, một cuộc biểu tình ôn hoà,
không đập phá, là không phạm tới an bình nội bộ. Nhưng cũng có thể nói, dù
không đập phá, nhưng cũng gây trở ngại cho những người lưu thông, cho giới làm
ăn buôn bán, thế là phạm tới an bình nội bộ. Ngoài ra, chuyện nhỏ hơn, như cãi
nhau trong nhà, có phạm tới an bình nội bộ, có đáng để hàng xóm hay cảnh sát
can thiệp không?
Chính vì quan điểm giải
thích luật một cách chặt chẽ, bảo thủ, Thẩm phán Bork đã bị hạ quá đậm trước cửa
vào tòa tối cao, bằng tỉ lệ 58 chống, 42 thuận.
Trong cuộc tranh luận trước
khi bỏ phiếu, Nghị sĩ Biden (ứng viên TT bây giờ), Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng
viện lúc đó, phát biểu: “Tôi tin rằng tôi có những quyền, bởi vì tôi hiện hữu,
bất kể chính quyền, không phải do chính quyền. Thẩm phán Bork tin rằng, các quyền
đến từ đa số, qua Hiến Pháp đến những cá nhân, một quan điểm tôi phủ nhận”.
(”I believe I have rights because I exist, in spite of my government, not
because of my government. Judge Bork believes that rights flow from the
majority, through the Constitution to individuals, a notion I reject”).
Sau cuộc bỏ phiếu với đa
số phủ nhận Bork, Nghị sĩ Biden phát biều cảm tưởng: “Tôi thích thắng cuộc”, vụ
thắng lợi này “kém vui hơn các vụ khác, vì chúng ta đang nói về một người phải
ngồi nhà nghe chuyện này, một người tốt lành chỉ vì đã có cái nhìn về Hiến Pháp
không phù hợp với thời đại 1980 và 1990” (”I enjoy winning,” this particular
victory was ”less enjoyable than others, because we are talking about a man who
had to sit home and listen to this, a fine man who just had a view of the
Constitution that is out of touch with the 1980’s and 1990’s”).
Cộng Hòa thua đậm Dân Chủ
qua vụ Robert Bork vào năm 1987, đên nỗi, tên ông Bork, đã biến thành động từ “to
bork”, có nghĩa là một người bị loại, khi được đề cử vào một chức vị
nào đó. Nhưng từ 2015, sau khi chiếm được đa số qua vụ bầu cử giữa kỳ năm 2014,
Cộng Hòa đã thắng liên tiếp trong việc đưa người vào các tòa liên bang, do lỗi
lầm của Dân Chủ. Vào năm 2013, tuy Dân Chủ đa số, nhưng vẫn bị khối thiểu số do
McConnell lãnh đạo, dùng thủ tục “nói dai” – filibuster, ngăn không
cho biểu quyết chấp thuận các thẩm phán liên bang, do Obama đề cử. Muốn vượt
qua filibuster, cần ít nhất 60 phiếu. Dân Chủ chỉ có đa số quá bán, không đủ 60
phiếu. Muốn thoát bế tắc này, Trưởng Khối Dân Chủ Harry Reid đã chủ trương thay
đổi, bỏ rào cản filibuster, chỉ cần đa số thường khi chấp thuận thẩm phán liên
bang. Nhờ đó, Dân Chủ cử trót lọt một số người.
Nhưng lợi bất cập hại. Chỉ
hơn một năm sau, từ đầu năm 2015, Cộng Hòa có đa số, trong hai năm cuối của nhiệm
kỳ 2, bao nhiêu người do Obama đề cử, đều bị ngâm. Cũng thời gian này, Trump ra
ứng cử tổng thống, hứa với Cộng Hòa, sẵn sàng làm đầy chỗ trống tại các tòa
liên bang. Hồi 12 giờ 38 phút chiều ngày 26 tháng 6 năm 2015, Trump tweeted
nguyên văn: “If I win the presidency, judicial appointments will do the
right thing unlike Bush’s appointee John Roberts on Obamacare” (Nếu
tôi thắng chức tổng thống, những chọn lựa tư pháp sẽ làm đúng, không giống như
John Roberts do Bush chọn đã làm với Obamacare) (Chủ Tị
Năm 1993, tuy cả hai vợ chồng
đều hoạt động trong ngành luật, sau khi nhậm chức tổng thống, Bill Clinton phải
mất gần ba tháng mới kiếm ra bà Ruth Ginsburg. Còn Trump, là người kinh doanh
nhà đất và sòng bạc, ngay khi còn là ứng cử viên năm 2016, đã công bố một danh
sách các dự tuyển vào TCPV. Và trước khi bà Ginsburg qua đời, Trump đã công bố
một danh sách tới 40 người thay thế. Bà Barrett là người hàng đầu trong danh
sách này. Bà không phải là “người của Trump”. Cũng như hai người trước đó đã được
Trump đưa vào TCPV, là Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh, đều là những người
tương đối còn trẻ, để có thể tại chức ba bốn thập niên, đều là những luật gia
xuất sắc, đã được tổ chức Federalist Society chú ý, kết nạp, và chuẩn bị chu
đáo từ khi còn đi học.
Ngoài việc không chấp thuận
các thẩm phán liên bang cấp dưới từ đầu 2015, McConnell chặn cả thẩm phán tối
cao do Obama đề nghị từ đầu năm 2016. Sau khi TPTC Antonin Scalia từ trần ngày
13 tháng 2 năm 2016, Obama đã đề cử người thay thế, là Merrick Garland, một thẩm
phán lỗi lạc tại Court of Appeals for the District of Columbia Circuit,
phục vụ cùng tòa với nhiều người đã từ đây vào TCPV. Nhưng bị McConnell chặn
ngay từ đầu, không điều trần, không biểu quyết, không có lý do bất thường như đại
dịch Covid-19, mà chỉ vì một lý do, là năm có bầu cử tổng thống, phải đợi quyền
đề cử cho người thắng cuộc.
Nghị sĩ Mitch McConnell
đã nói ngay trong ngày Thẩm phán Scalia từ trần, rằng: “Dân Mỹ cần phải có
tiếng nói trong việc chọn Thẩm phán Tối Cao kế tiếp của mình. Vì thế, chỗ trống
này không nên có người ngồi cho đến khi chúng ta có một Tổng Thống mới”. (The
American people should have voice in the selection of their next Supreme Court
Justice. Therefore, this vacancy should not have filled until we have a new
President). Nhờ vụ ngăn chặn này, một trong những việc làm đầu tiên của
Tổng Thống Trump, là cử Thẩm phán Neil Gorsuch vào TCPV. Đồng thời, Trump cũng
có cơ hội đề cử hàng loạt thẩm phán vào các tòa cấp dưới, lấp đầy những chỗ trống
đã bị McConnell chặn lại trong năm cuối của Obama.
Nói lời, không thèm giữ lời!
Hơn bốn năm sau, trong khi loan báo tin Thẩm phán Ginsburg từ trần, chỉ 6 tuần
trước ngày bầu cử năm 2020, Nghị sĩ Mitch McConnell cho biết, người thay thế bà
Ginsburg do Tổng Thống Trump đề cử sẽ được Thượng viện tiến hành thủ tục chuẩn
thuận. Đồng thời, ông Trump, vào ngày 23 tháng 9, tweet cho mọi người biết rằng,
theo ông nghĩ, kết quả bầu cử có thể được quyết định tại TCPV. Nên ông nghĩ, điều
rất quan trọng là TCPV có đủ 9 thẩm phán. (I think this will end up in
the Supreme Court. I think it’s very important that we have nine
justices). Nên nhớ, cuộc bầu cử năm 2000, George W. Bush, tuy được ít
phiếu cử tri đại chúng hơn đối thủ Al Gore, đã được TCPV xử cho thắng cử, với tỉ
lệ 5-4.
McConnell nói trong phiên
họp Thượng viện hôm Chủ Nhật 25/10: “Thượng viện đang làm đúng. Chúng ta
đang tiến tới trong cuộc tuyển chọn này, và thưa các bạn đồng viện, vào tối
mai, chúng ta sẽ có một thành viên mới cho TCPV”. McConnell còn nói thêm rằng:
“Rất nhiều điều chúng ta đã thực hiện trong bốn năm qua sớm hay muộn sẽ bị
xoá bỏ vì cuộc bầu cử sắp tới. Những điều ấy không thể làm gì được trong thời
gian lâu nữa”.
Ngay trước giờ bỏ phiếu
vào thứ Hai 26/10, ông Schumer còn nặng lời chỉ trích phía Cộng Hòa: “Người
dân Mỹ sẽ không bao giờ quên việc làm mất tin tưởng trắng trợn này. Họ sẽ không
bao giờ quên việc các ông đã bất kể tiếng nói của họ, của những người đang đứng
xếp hàng để bỏ phiếu theo lựa chọn của họ, không phải lựa chọn của các ông”.
Mitch McConnell đáp lại rằng: “Lý do chúng tôi có thể làm như chúng tôi đã
làm năm 2016, 2018 và 2020 vì chúng tôi đã có đa số”. Lời qua tiếng lại
mãi, rồi cũng đến lúc bỏ phiếu, thể hiện tình trạng chia rẽ chưa từng có trong
lịch sử chuẩn thuận người vào TCPV.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/1-89-1068x801.png
Thượng viện đã chấp
thuận bà Amy Coney Barrett trở thành Thẩm phán TCPV, thay thế bà Ruth Bader
Ginsburg, với 52 phiếu thuận và 48 phiếu chống. Nguồn: Washington Post
Đám cưới chạy tang
Sau đúng một tháng sóng
gió từ khi được đề cử, và cả cuối tuần tranh cãi gắt gao giữa hai họ Dân chủ và
Cộng Hòa, cuối cùng, Thượng viện đã bỏ phiếu chấp thuận bà Amy Coney Barret
(ACB), trở thành Thẩm phán Tối Cao Pháp Viện thứ 115 trong lịch sử 231 năm của
tòa án cao nhất này, vào lúc hơn 8 giờ tối ngày 26 tháng 10, chỉ một tuần trước
cuộc bầu cử ngày 3/11/2020.
Và mọi việc đều diễn ra hối hả, làm lấy được, như trong một đám cưới chạy
tang. Một lễ tuyên thệ cho
tân giai nhân đã diễn ra chỉ một giờ sau, tại vườn hồng Bạch Ốc ngay trong đêm,
với vị chủ trì là TPTC Clarence Thomas, khách tham dự đeo khẩu trang, thay cho
khăn tang. Đây là lễ tuyên thệ trung thành với Hiến Pháp. Lễ tuyên thệ giữ lề
luật TCPV sẽ diễn ra ngày hôm sau, do Chủ Tịch John Roberts chủ trì tại TCPV.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/0-148-1068x638.jpg
ACB tuyên thệ nhậm
chức. Nguồn: Washington Post
Trong lời phát biểu ngắn
trước khi tuyên thệ, tân Thẩm phán nói: “Một thẩm phán tuyên bố độc lập
không phải chỉ từ Quốc Hội và tổng thống, nhưng cũng còn từ những niềm tin
riêng tư có thể làm mình xúc động”. Phát biểu này có vẻ khác với quan điểm
của vị thẩm phán trong vụ án Lovings, quan niệm rằng Chúa đã tạo ra những chủng
tộc khác mầu da, cho ở tại các lục địa khác nhau, và không nên cho họ pha giống
qua hôn nhân.
Sẽ không có thời kỳ trăng mật, rất nhiều công việc hệ trọng đang đợi cô
dâu mới. Việc đầu tiên là ngày 10 tháng 11 tới, Barrett sẽ phải tham dự quyết
định về số phận của Obamacare, còn gọi tắt là ACA (Affordable Care Act), cái
thứ là bình phong che chở bệnh nhân nghèo, nhưng Tổng Thống Trump ghét cay ghét
đắng, ông hứa loại bỏ từ khi còn tranh cử hơn bốn năm trước, mà đến nay vẫn
chưa làm được.
Trong thời gian sát hạch,
cô dâu ACB đã tránh trả lời trực tiếp mọi câu hỏi hóc búa, khiến Nghị sĩ
Edward Markey (D-Mass.) đã cả quyết: “Chúng ta có thể có ACA hoặc
ACB, nhưng không thể có cả hai”. Bây giờ, ACB phải quyết định về số phận
của ACA, không thể tránh né thử thách này nữa. Và tất nhiên, cũng không tránh
khỏi những vụ kiện rắc rối liên hệ tới cuộc bầu cử tuần tới. Ấy là chưa kể tới
những chuyện quan trọng khác, như phá thai, ngừa thai, hôn nhân đồng tính, bảo
vệ môi sinh…
Với Amy
Coney Barrett, phe bảo thủ từ địa vị thiều số 3 hay 4 chống 5, nay đã thành đa
số 6 đè 3, một tỉ lệ như chỉ có trong mơ. Muốn biết vai trò TPTC quan trọng thế nào, chỉ
cần nhớ lại cuộc bầu cử hai chục năm trước. Ông George W. Bush đã đắc cử nhờ một
quyết định của TCPV với tỉ lệ 5-4. Trong 5 phiếu đa số này, một phiếu là của
TPTC Clarence Thomas, người duy nhất do ông Bush cha đề cử. Ông Bush cha mất một
nhiệm kỳ, nhưng nhờ lá phiếu của người do ông đề cử vào TCPV, con ông có hai
nhiệm kỳ. Mất một được hai!
Cựu công tố liên bang
James D. Zirin có nhận xét đáng chú ý về đa số bảo thủ mới tại TCPV, ông viết
trên The Hill hôm 26 tháng 10: “Chúng ta có
thể trên đường tới chỗ có một tổng thống không được bầu theo ý chí của dân,
nhưng bởi các thẩm phán không được dân bầu”. (We may
be on the road to having a president who is not elected by the will of the
people, but by unelected judges).
No comments:
Post a Comment