Nếu
Biden thắng, 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống sẽ như thế nào?
Daniel Strauss
and Julian Borger - The
Guardian
Trà Mi dịch thuật
Posted on October
29, 2020
Nếu Biden đánh bại Trump, đảng Dân chủ sẽ phải cấp
bách giải quyết đại dịch và xây dựng lại mối bang giao toàn cầu.
Joe Biden lần cuối
cùng tại Tòa Bạch Ốc, vào năm 2016. Một người trong đảng Dân chủ cho biết, “Về
cơ bản, ông ấy phải làm điều gì đó có tính lịch sử.” Ảnh: Kevin Lamarque /
Reuters
Nếu Joe Biden thắng
Donald Trump trong cuộc bầu cử Hoa Kỳ năm 2020 vào tuần tới, tổng thống đắc cử
sẽ phải đối phó với áp lực rất lớn để lập một danh sách ưu tiên giải quyết một
loạt các vấn đề từ chính sách đối ngoại đến khủng hoảng khí hậu, đảo ngược nhiều
thay đổi rõ ràng mà người tiền nhiệm đã làm.
Nhưng nhiệm vụ đầu tiên
và cấp bách nhất của Biden trong 100 ngày đầu tiên ở Tòa Bạch Ốc sẽ là đưa ra
ngay một kế hoạch toàn quốc mới để chống lại cuộc khủng hoảng coronavirus, đã
cướp đi sinh mạng của hơn 220.000 người ở Mỹ và lây nhiễm cho hàng triệu người
– nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới – cũng như có nhưng hành động
khác để khắc phục sự suy thoái kinh tế thảm hại.
Và, tổng thống đắc cử, một
Biden ôn hòa cũng sẽ phải đấu tranh với phe của mình – một đảng Dân chủ với khối
tự do ngày càng có ảnh hưởng, khao khát những thay đổi thể chế lớn để cố gắng
trả lời một số câu hỏi cấp bách nhất về tương lai của nước Mỹ.
Saikat Chakrabarti, một người hoạt động của đảng Dân chủ và là cựu
chánh văn phòng cho dân biểu cấp tiến của New York, Alexandria Ocasio-Cortez,
nói:
“Về cơ bản ông ấy phải làm điều gì đó mang tính lịch
sử. Ông ấy vừa được trao cho một nền kinh tế suy thoái, cùng với đại dịch và
ông ấy được bầu vào nhiệm vụ [tổng thống] để thực sự giải quyết vấn đề này và
làm điều gì đó lớn lao.”
Trong trường hợp tốt nhất
cho Biden, ông sẽ thắng lớn và đảng Dân chủ sẽ chiếm đa số Thượng viện, giành
quyền kiểm soát cả hai viện của Quốc hội. Nếu điều đó xảy ra, Biden và đảng của
ông có thể đưa ra kế hoạch đầy tham vọng nhất của họ cho một nhiệm kỳ tổng thống
với cảm giác giống như thời của Franklin Delano Roosevelt, đã thực hiện các chương trình cứu trợ và phục hồi với Chính sách kinh tế mới (New
Deal) sâu rộng để đối phó với cuộc khủng hoảng kinh tế những năm 1930. Cựu thú
trưởng bộ lao động của chính quyền Obama, Chris Lu, người điều hành nhóm chuyển
tiếp của tổng thống thứ 44 năm 2008, nói :
“Bằng nhiều cách, họ sẽ bước vào hoàn cảnh giống như
chúng tôi đã từng trải qua năm 2009. Nhưng ở nhiều khía cạnh khác, nó còn tồi tệ
hơn. Chúng tôi cầm quyền trong cuộc Đại suy thoái, họ cũng sẽ tiếp quản trong một
cuộc suy thoái. Họ cũng có thêm nhiều thách thức và khó khăn hơn trong việc đối
phó với một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng.”
Vào thời điểm của lễ nhậm
chức tổng thống vào tháng 1 năm 2021, hơn 350.000 người Mỹ có thể đã chết vì
coronavirus, theo các dự báo, giả sử các chính sách và quỹ đạo hiện tại vẫn được
giữ như cũ.
Neera Tanden, giám đốc
chính sách đối nội của chiến dịch tranh cử tổng thống Obama-Biden, cho biết “việc
đầu tiên” của Biden có thể nhằm mục đích kiềm chế số người chết và giải quyết thiệt
hại kinh tế. Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) :
“Việc đầu
tiên của Biden khi nhậm chức có lẽ nhằm mục đích kiềm chế số người chết và giải
quyết thiệt hại kinh tế.”
Một người đàn ông rời
trung tâm xét nghiệm Covid-19 giữa đại dịch coronavirus ở Los Angeles. Ảnh:
Kyle Grillot / EPA
Ban vận động tranh cử của
Biden đã đề nghị một kế hoạch dựa trên khoa học gồm lệnh đeo mặt nạ trên toàn
quốc (mặc dù chính quyền địa phương sẽ có quyết định cuối cùng về việc thực hiện),
mở rộng việc xét nghiệm và truy tìm liên hệ, tìm cách ngăn chặn việc bệnh
nhân phải bất ngờ bị đòi tiền điều trị Covid và hỗ tài chính liên bang nhiều
hơn trợ giúp các gia đình đang gặp khó khăn.
Tại Quốc hội, ý thức cấp
bách đang nằm ở một dự luật cứu trợ COVID mà giới lập pháp đã không thể thông
qua trong vài tuần qua. Trong khi đảng Dân chủ đang thúc đẩy gói cứu trợ 2 tỷ
đô la, thì đảng Cộng hòa đã kêu là tốn quá nhiều, đặc biệt là đối với việc mở rộng
việc xét nghiệm.
Tanden cho biết:
“Tôi nghĩ điều quan trọng nhất có thể là một đạo luật
nhằm giải quyết vấn đề virus, và khả năng ngăn chận virus và sau đó đối phó với
vết thương kinh tế mà virus đã gây ra.”
Trong suốt cuộc vận động
tranh cử tổng thống, Biden đã trình bầy với cử tri một danh sách về những gì
ông sẽ làm nếu được bầu làm tổng thống, nhiều mục trong đó sẽ trực tiếp đảo ngược
việc làm của chính quyền Trump. Chúng gồm việc gia nhập lại thỏa thuận khí hậu
Paris, mà Mỹ sẽ rút ra vào ngày 4 tháng 11, 24 giờ sau ngày Donald Trump đắc cử.
Ông cũng sẽ tham gia thỏa thuận hạch tâm Iran 2015, trong đó Tehran đồng ý hạn
chế các hoạt động hạch tâm để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế khắc
nghiệt. Và ông cũng sẽ thúc đẩy việc gia hạn Đạo luật Bảo hiểm Y tế Giá phải
chăng của Barack Obama (Obama Care), mà Trump và các đồng minh của ông đã nhiều
lần cố gắng dỡ bỏ.
Quyền kiểm soát của Thượng
viện là rất quan trọng đối với một nhiệm kỳ tổng thống của Biden. Không có nó,
phần lớn chương trình làm việc của ông ấy chắc chắn sẽ ở trong tình trạng lấp lửng.
Cũng có một kỳ vọng lớn rằng
Quốc hội sẽ xem xét một số cải cách chính sách về an ninh công cộng sau các cuộc
biểu tình hàng loạt vào mùa hè về việc cảnh sát giết chết George Floyd ở
Minneapolis, mặc dù không rõ liệu những đề nghị như vậy cuối cùng có thể thoát
khỏi những bế tắc đảng phái và những tiểu tiết vô ích trong quy trình lập pháp
hay không.
Và sẽ có áp lực rất lớn đối
với chính quyền Biden trong việc tu chính luật tranh biện kéo quá dài, một quy
tắc cổ hủ của Thượng viện mà đảng không nắm quyền đã dùng để ngăn chặn việc phê
chuẩn luật pháp và các đề cử trong viện.
Số phận của nghị trình
100 ngày đầu tiên của Biden phần lớn phụ thuộc vào đảng nào kiểm soát Hạ viện
và Thượng viện – và bao nhiêu ghế. Các tổng thống đắc cử thường có được đa số
Thượng viện mới với họ. Năm 1980, Ronald Reagan đắc cử đã mang lại cho ông 12
ghế của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện. Năm 2004, khi George Bush tái đắc cử, đảng
Cộng hòa đã giành được 5 ghế Thượng viện. Và khi Barack Obama đắc cử tổng thống
năm 2008, đảng Dân chủ đã lật 8 ghế Thượng viện. Đảng Dân chủ đang nắm giữ Hạ
viện và năm nay, đảng này có cơ hội giành thêm từ một đến tám ghế Thượng viện.
Nếu họ có thể thêm bốn ghế ở Thượng viện, hoặc ba ghế cộng với Tòa Bạch Ốc, nó
sẽ giúp đảng Dân chủ chiếm đa số mỏng ở Thượng viện.
Quyền kiểm soát của Thượng
viện rất quan trọng đối với nhiệm kỳ tổng thống của Biden. Không có nó, phần lớn
chương trình làm việc của ông ấy chắc chắn sẽ ở trong tình trạng lấp lửng. Biden
đã nói rằng có một số lớn các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa (ít được thấy) sẵn
sàng làm việc với Đảng Dân chủ dưới chính quyền của Biden. Nhưng các thượng nghị
sĩ hiện nay bi quan hơn một chút.
Thượng nghị sĩ Sherrod
Brown, một đảng viên Đảng Dân chủ ở Ohio, nhún vai khi được hỏi liệu có nhiều
hơn vài thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa có thể làm việc với đảng Dân chủ dưới thời
tổng thống Biden hay không.
Brown nói:
“Tất cả những gì tôi biết là chúng ta đã chứng kiến 46 người rưỡi đảng Cộng hòa không xương sống (hèn nhát)
trong bốn năm qua và tuy nhiên, cũng có nhiều người trong Hạ viện đã tỏ ra
không can đảm để chống lại vị tổng thống tham nhũng, gây chia rẽ nhất trong đời
chúng ta.”
Một hỏa tiễn đạn đạo
xuyên lục địa của Nga cất cánh từ bệ phóng gắn trên xe tải ở đâu đó ở Nga. Ảnh:
AP
Tuy nhiên, dù có hay
không sự kiểm soát của đảng Dân chủ ở Thượng viện, những ngày đầu tiên của
chính quyền Biden cũng có khả năng ban hành một loạt các sắc lệnh hành pháp giải
quyết các vấn đề cấp bách về chính sách đối ngoại và các đảo ngược một số việc
của chính quyền Trump.
Đến ngày tuyên thệ nhậm
chức, tính ra chỉ còn hơn hai tuần nữa là hiệp ước Khởi đầu Mới (New Start), hiệp
định kiểm soát vũ khí duy nhất hiện hữu dưới thời Trump, sẽ hết hạn. Nếu Moscow
sẵn sàng (và Tổng thống Nga, Vladimir Putin, đã đề nghị điều đó), hiệp ước có
thể được gia hạn tới 5 năm bằng cách trao đổi công hàm.
Các đảng viên cao cấp của
Đảng Dân chủ cũng cho biết Biden sẽ ngay lập tức khôi phục tư cách thành viên của
Hoa Kỳ trong Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và tiếp tục đóng góp tài chính, thông
báo Hoa Kỳ sẽ tham gia hiệp định khí hậu Paris và đảo ngược lệnh cấm du lịch của
chính quyền Trump đối với du khách từ các nước Hồi giáo.
Biden đã cam kết ông cũng
sẽ tham gia thỏa thuận hạch tâm năm 2015 với Iran, Chương trình Hành động Toàn
diện Chung (JCPOA), mặc dù thời gian của việc đó sẽ phụ thuộc vào một thỏa thuận
theo thứ tự với Iran về những gì Tehran sẽ phải làm trước để trở lại tuân thủ
hoàn toàn với những giới hạn của JCPOA đối với các hoạt động hạch tâm của họ.
Chính quyền Biden cũng có
khả năng ban hành một loạt những sắc lệnh hành pháp để giải quyết các vấn đề cấp
bách về chính sách đối ngoại và hủy bỏ một số chính sách của chính quyền Trump.
Cố vấn chính sách đối ngoại thân cận nhất của Obama, Ben Rhodes, nói :
“Tôi nghĩ rằng một phần của những gì họ sẽ làm là cố
gắng xây dựng lại trật tự quốc tế – không phải để trông giống hệt như trước đây
– mà là một lần nữa tập trung vào các chuẩn mực, thỏa thuận, hiệp ước quốc tế.
Có rất nhiều thứ có thể được thực hiện để tận dụng tốt
nhất có thể những phần của cơ sở hạ tầng đã có vào năm 2016. Và sau đó sẽ có những
lĩnh vực khác phải bắt đầu lại từ đầu như khi bị một cơn bão ập đến và thổi bay
tất cả.”
Rhodes đã trích dẫn việc
chống lại sự tuyên truyền tin vịt và các mối đe dọa khác đối với nền dân chủ là
những ưu tiên toàn cầu mới, để những thể chế và chính sách có thể phải được
phát triển từ đầu. Chương trình của Biden kêu gọi triệu tập hội nghị thượng đỉnh
các nước dân chủ trong năm đầu tiên ông cầm quyền, trong nỗ lực giành lại danh
hiệu “nước lãnh đạo của thế giới tự do” cho Hoa Kỳ.
Sẽ có áp lực từ những người
tiến bộ trong đảng vượt ra ngoài việc đơn giản là tái thiết trật tự quốc tế thời
kỳ trước Trump, đặc biệt trong việc đánh giá lại mối quan hệ của Mỹ với các đồng
minh chuyên quyền như Saudi Arabia. Một lựa chọn trên bàn là sớm có một chữ ký
tổng thống dưới một đạo luật, đã được Quốc hội đồng ý, để hạn chế sự ủng hộ của
Mỹ đối với cuộc chiến do Ả Rập Saudi dẫn đầu ở Yemen.
Matt Duss, cố vấn chính sách đối ngoại của Bernie Sanders cho biết:
“Có một danh sách toàn bộ những việc Trump đã làm với
quyền hành pháp khá dễ để đảo ngược – về cơ bản là tái đầu tư vào LHQ, WHO, hiệp
định khí hậu Paris, JCPOA. Câu hỏi đặt ra là, làm cách nào để bạn thực hiện bước
tiếp theo và bước sau đó và bắt đầu chuyển sang một chương trình làm việc mới.”
Trong nhiều tháng, khối tự
do của đảng Dân chủ và khói có khuynh hướng truyền thống hơn đã làm việc một
cách tương đối hòa hợp khi họ đến với nhau quanh một nhiệm vụ duy nhất: ngăn
Trump tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai.
Thượng nghị sĩ cấp tiến Elizabeth Warren đã được cho
là đã được mời làm Bộ trưởng Tài chánh hoặc Tổng chưởng lý. Ảnh: Rex /
Shutterstock
Nhưng căng thẳng đang bắt
đầu nổi lên về việc Biden có thể dùng những ai để lập nội các mới. Công khai và
riêng tư, các nhóm Dân chủ đã thăm dò ý kiến đảng viên, bắt đầu lập chiến
lược và đưa ra những cảnh cáo về cách Biden nên chọn người thế nào vào toán
lãnh đạo của một chính quyền có thể sẽ có đầu năm 2021.
Bản thân Biden đã thề sẽ
làm cho nó trở nên đa dạng hơn bất kỳ nội các nào khác. Giới lãnh đạo có ảnh hưởng
của đảng Dân chủ cũng đã ủng hộ một chính quyền Biden gồm những người Mỹ gốc
châu Phi đang điều hành các cơ quan khác ngoài Bộ Gia cư và Phát triển Đô thị
hoặc Bộ Giao thông Vận tải.
Nhưng về mặt tư tưởng, các
đảng viên Dân chủ tự do đã bắt đầu âm thầm thúc đẩy đảng viên cấp tiến như thượng
nghị sĩ tiểu bang Massachusetts Elizabeth Warren, thượng nghị sĩ Bernie
Sanders của Vermont hay Lael Brainard, thành viên hội đồng thống đốc
của Cục Dự trữ Liên bang, vào được những vị trí quyền lực và cao cấp. Warren đã
được đề cập đến như có thể sẽ là Bộ trưởng tài chánh hoặc Tổng chưởng lý.
Sanders đang để mắt đến việc điều hành Bộ Lao động. Brainard cũng đã được đề cập
như người có thể là Bộ trưởng Tài chính.
Biden được cho là sẽ đưa
các đồng minh thân cận vào Tòa Bạch Ốc nếu ông đắc cử, nhiều người trong số họ
theo chủ nghĩa trung dung hơn là tự do. Ron Klain, cựu chánh văn phòng của
Biden khi ông là phó tổng thống trong chính quyền Obama, có thể trở lại. Thượng
nghị sĩ Delaware Chris Coons, một người bạn lâu năm của Biden, đã được
nhắc đến trong giới chính sách đối ngoại có thể sẽ là ngoại trưởng, cùng với cựu
cố vấn an ninh quốc gia của chính quyền Obama Susan Rice và thượng nghị
sĩ Connecticut Chris Murphy, một ứng viên ít được biết đến. Các đồng
minh của Coons đã phát hành một tài liệu dài năm trang lập luận rằng ông ta nên
được đưa vào nội các.
“Cuối cùng, chúng ta
không thể chống lại virus này hoặc bất kỳ virus nào khác nếu chúng ta không có
đồng minh và bạn bè.” Thượng nghị sĩ Chris Murphy nói với Guardian chính sách đối
ngoại là chìa khóa để chống lại coronavirus.
Murphy cho biết:
“Cuối cùng, chúng ta không thể chống lại virus này
hoặc bất kỳ virus nào khác nếu chúng ta không có đồng minh và bạn bè, trừ khi chúng
ta tham gia vào nỗ lực chế tạo thước chủng ngừa toàn cầu, trừ khi chúng ta xây
dựng cơ sở hạ tầng y tế cộng đồng và phòng ngừa dịch bệnh toàn cầu của mình.”
Một số người có thể được
bổ nhiệm phụ thuộc vào kết quả của các cuộc bầu cử năm 2020 khác. Thượng nghị
sĩ Doug Jones của tiểu bang Alabama, một người bạn lâu năm của Biden và
là đảng viên Đảng Dân chủ đang gặp nguy hiểm nhất đang tranh cử lại, đã được đề
cập đến với tư cách có thể là một tổng chưởng lý. Những người khác đã nêu tên
Warren hoặc Thượng nghị sĩ Amy Klobuchar, hoặc cựu quyền tổng chưởng lý Sally
Yates vào vai trò đó. Bản thân Biden đã nói rằng ông muốn khôi phục bộ phận
dân quyền của bộ tư pháp và tiếp tục cài đặt nó vào Tòa Bạch Ốc.
Nhưng Jones nói với
Guardian rằng Biden muốn ông ta ở Thượng viện. Jones nói trong một cuộc phỏng vấn
:
“Joe Biden muốn tôi ở Thượng viện và đó là nơi ông ấy
tập trung để cố gắng giúp tôi và tôi cố gắng giúp ông ấy. Và đó là mục tiêu… vì
tôi có thể giúp tốt nhất cho chính quyền Biden tập hợp một liên minh cần thiết
để làm luật.
“Đó là chìa khóa. Ông ấy cần một tiếng nói như tôi ở
Thượng viện Hoa Kỳ để đạt được kết quả, để mang mọi người từ cả hai phía của
hai đảng ngồi lại với nhau.”
© 2020 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn
và đọc “Thể lệ trích đăng lại
bài từ DCVOnline.net”
***
Nguồn:
If Biden wins what would the first 100 days of his presidency look like?
Daniel Strauss
and Julian Borger
in Washington
October 29, 2020
=============================
XEM THÊM
Nếu
đắc cử, Biden sẽ tham khảo với đồng minh về thuế đối với Trung Quốc
VOA
Tiếng Việt
30/10/2020
Ứng cử viên Tổng thống Đảng
Dân chủ Joe Biden, nếu được bầu làm tổng thống, sẽ tham vấn ý kiến các đồng
minh chính của Mỹ trước khi ra quyết định về các mức thuế quan mà Mỹ áp đặt lên
Trung Quốc, để mưu tìm sự đồng thuận nhằm tăng "sức ép tập thể" chống
lại Bắc Kinh, các cố vấn hàng đầu của Biden cho biết hôm thứ Tư 28/10.
Trong một cuộc phỏng vấn
với Reuters 6 ngày trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ, hai phụ tá của ông Biden
cho biết điều đầu tiên là chính phủ Biden sẽ không lặp lại sai lầm của Tổng thống
Trump khi ông áp thuế lên hàng hóa các nước châu Âu và Canada trong khuôn khổ
chính sách “Nước Mỹ trên hết”, làm phật lòng các đối tác chính của Hoa Kỳ.
“Sự thất bại của chính
quyền Trump là hành động đơn phương. Làm như vậy đã tạo cho Trung Quốc một lối
thoát”, Jeffrey Prescott, cựu cố vấn chính sách đối ngoại cấp cao của chính quyền
Obama, nói.
Các cố vấn của ông Biden
không cho biết liệu ông Biden, nếu được bầu, có tính tới chuyện dỡ bỏ bớt các
thuế quan đối với Trung Quốc mà ông Trump đã dùng để thổi bùng cuộc chiến
thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới hay không.
Ông Prescott nói: “Ông
Biden sẽ không vội vã khóa mình vào bất cứ vị thế nào trước khi chúng tôi biết
chính xác mình đã thừa kế những gì. Nhưng tham khảo ý kiến các đồng minh sẽ là
một trọng tâm theo hướng giải quyết vấn đề".
Tranh chấp thương mại gay
gắt chỉ là một trong những nguyên nhân chính gây căng thẳng giữa Washington và
Bắc Kinh, giữa lúc quan hệ hai nước tuột dốc xuống mức thấp nhất trong nhiều thập
kỷ vì nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề virus gây ra Covid-19, cũng như các vấn
đề: Hồng Kông, tài sản trí tuệ, nhân quyền, Đài Loan và Biển Đông.
Trung Quốc đã trở thành một
trọng tâm về chính sách đối ngoại trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm
2020. Trong các cuộc tập họp chính trị, ông Trump thường tiên đoán ông Biden sẽ
mềm mỏng hơn với Trung Quốc.
Ông Biden đã phản bác nhận
định đó, nói rằng ông sẽ cứng rắn với Trung Quốc hơn cả ông Trump, và không ngại
sử dụng các rào cản thương mại - nhưng chỉ khi nào chúng hợp lý.
No comments:
Post a Comment