Hoa
Kỳ : Joe Biden và nghệ thuật tiến nhanh dù bị cản lực
Tú
Anh -
RFI
Đăng
ngày: 19/01/2021 - 14:43
Ngày 20/01/2021, Joe Biden bước vào Nhà Trắng trong
tình trạng nước Mỹ phân hóa. Tổng thống cao tuổi nhất trong lịch sử
Hoa Kỳ đối mặt với nhiều thách thức to lớn trong khi chỉ có một đa số sát
sao tại lưỡng viện. Tuy nhiên, theo giới phân tích, ông có một vài lá chủ bài
cho phép thành công.
Tổng thống tân cử
Joe Biden họp báo để giới thiệu êkíp khoa học của Nhà Trắng, Wilmington, bang
Delaware, Hoa Kỳ, ngày 16/01/2021. REUTERS - KEVIN LAMARQUE
Nhìn từ Paris, nhà
bình luận Pháp Jean-Marc Vittori, trên báo Les Echos, phác họa trận thế đầy
chông gai đang chờ tân tổng thống thuộc đảng Dân Chủ, sau bốn năm cầm quyền của
Donald Trump Cộng Hòa : một nước Mỹ với xã hội bị phân hóa, kinh tế
chao đảo, y tế khủng hoảng.
Cái khó của Joe Biden
không phải là chướng ngại, mà là có quá nhiều khó khăn cùng một lúc. Chưa
bao giờ Hoa Kỳ bị chia rẽ như thời chiến tranh Nam-Bắc, khủng hoảng kinh tế với
18 triệu dân sống nhờ vào trợ cấp thất nghiệp, tang tóc với 400.000 nạn
nhân đại dịch Covid-19 nghiêm trọng hơn đại dịch cúm Tây Ban Nha vào năm 1914.
Ý thức được nhu cầu phải
hành động khẩn cấp là một chuyện, nhưng khả năng và bản lĩnh có hội đủ hay
không lại là chuyện khác.
Dễ làm trước, khó
tính sau
Vụ những người ủng hộ
Donald Trump tấn công vào tòa nhà Quốc Hội cho thấy tân chính quyền đứng trước
một phong trào đối lập đường phố rất mãnh liệt và nước Mỹ bị chia rẽ sâu rộng.
Khác với phong trào « Áo vàng » tại Pháp, đa dạng và tranh đấu với
nhiều lý do khác nhau, phương pháp mâu thuẫn nhau, thành phần « nổi loạn »
ở Mỹ dường như có cùng cội nguồn, cùng mục tiêu tranh đấu, như kết quả cuộc bầu
cử hai tháng trước : nông thôn da trắng bỏ phiếu cho Donald Trump,
thành phố dồn phiếu cho Joe Biden.
Tuy thất cử, Donald Trump
vẫn quy tụ được 73 triệu cử tri, chỉ kém Joe Biden có 5 triệu phiếu. Cách biệt
sát sao này còn được thể hiện qua tương quan lực lượng ở Quốc Hội : 50/50
tại Thượng Viện, phe Dân Chủ có đa số nhờ lá phiếu của phó tổng thống Kamala
Harris. Tại Hạ Viện, phe tổng thống Dân Chủ chỉ hơn đối thủ Cộng Hòa có 11
phiếu. Thế mà Hoa Kỳ tuy theo tổng thống chế, nhưng trên thực tế là một nền
dân chủ đại nghị.
Là một nhà chính trị lão
luyện, nắm vững cơ chế vận hành của giới chính trị ở Washington từ 50
năm qua, Joe Biden sẽ nhanh chóng ký một loạt sắc lệnh hủy bỏ những sắc lệnh của
Donald Trump, như tái hội nhập hiệp định khí hậu, bỏ luật cấm công dân một số
nước Hồi giáo nhập cảnh, thúc đẩy chiến dịch tiêm chủng Covid…
Nhưng những chuyện tiếp
theo rất đáng lo, bởi vì ông Biden phải cần đến lưỡng viện, mà Thượng Viện thì
đang bị « quá tải » với thủ tục biểu quyết chấp thuận hàng chục bộ
trưởng và quan chức cao cấp trong chính quyền Joe Biden và với tiến
trình…truất phế Donald Trump. Đây là lúc dễ xảy ra căng thẳng giữa hai
bên, tác hại đến các hồ sơ quan trọng cần có sự hợp tác, nhất là kế
hoạch vực dậy kinh tế 1.900 tỷ đôla. Thượng Viện Mỹ chắc chắn sẽ gây áp lực mặc
cả, không để tăng thuế đánh vào xí nghiệp và người có thu nhập cao. Có thể họ sẽ
đồng ý tăng trợ cấp cho các gia đình có thu nhập thấp, nhưng cùng lúc cắt giảm
tài trợ cho các chính quyền địa phương khốn khó vì đại dịch nhưng có đa số cử
trị bầu cho đảng Dân Chủ.
Đây là những chiếc
« phanh » cản trở tân tổng thống thực hiện những lời hứa trong
100 ngày trăng mật.
Franklin Roosevelt
mới ?
Tuy nhiên, Joe Biden sẽ
không để bị trói tay. Một trong những ưu điểm của ông là có « mục tiêu rõ
ràng » và biết rõ cách vận hành chính trị ở thủ đô.
Trả lời phỏng vấn đài
NPR, phó tổng thống tương lai Kamala Harris cho biết, phương châm hành động của
người lãnh đạo Hoa Kỳ trong bốn năm tới là nỗ lực xóa tan làn ranh phân
hóa : « Đoàn kết dân tộc không phải là ảo tưởng, mà
chính là phương pháp để cùng nhau hành động phụng sự quốc gia ».
Nhìn từ Pháp, nhà bình luận
Jean-Marc Vittori đặt câu hỏi : Liệu Joe Biden có đủ năng lực để trở thành
một Roosevelt mới hay không ?
Vào cuối thập niên
1930, vị tổng thống này đã thành công đưa nước Mỹ ra khỏi chính sách co cụm, để
cùng các đồng minh Tây phương đương đầu và chiến thắng thế lực độc tài bành trướng
thời đó là Đức Quốc Xã của Hitler.
***
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Hoa
Kỳ : Joe Biden sẽ ký một loạt sắc lệnh ngay ngày nhậm chức
Covid-19:
Biden công bố kế hoạch tiêm chủng cho dân Mỹ
Một
ngày trước lễ nhậm chức tổng thống của Biden, người dân Mỹ trông đợi gì ?
No comments:
Post a Comment