VAC-XIN CHỐNG COVID-19 : MỘT CUỘC ĐUA ĐƯỜNG DÀI "CHIẾN LƯỢC" CỦA BẮC KINH (Minh Anh - RFI)

 

Vac-xin chống Covid-19 : Một cuộc đua đường dài « chiến lược » của Bắc Kinh

Minh Anh  -  RFI

Đăng ngày: 11/12/2020 - 13:09

https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20201211-trung-quoc-ngoai-giao-vac-xin-chien-luoc

 

Giữa Pfizer, Moderna và AstraZeneca, một cuộc chiến gay gắt đang diễn ra để giành quyền sản xuất và phân phối vac-xin chống Covid-19 trước tiên cho thế giới, nhất là tại châu Âu và Bắc Mỹ. Trong khi đó, Trung Quốc, cùng với các loại vac-xin do nước này tự bào chế, đang âm thầm triển khai các con tốt với hai mục tiêu chính : Đánh bóng lại hình ảnh đất nước, đồng thời mở rộng các đối tác kinh tế và chiến lược.

 

Cho dù chưa có một loại vac-xin ứng viên nào được chính thức công nhận, kể cả ở trong nước, nhưng Trung Quốc đã bắt đầu ký kết nhiều hợp đồng phân phối « thuốc giải độc » chống Covid-19 của mình cho nhiều nước trên khắp địa cầu. Trung Quốc hiện tại có 4 vac-xin ứng viên do các hãng dược CanSino Biologics, Sinovac Biotech và China National Biotec Group, một chi nhánh của hãng Sinopharm – nghiên cứu và phát triển.

 

Chiến dịch phân phối vac-xin của Bắc Kinh được khởi động trong bối cảnh Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) bắt đầu tiến hành điều tra nguồn gốc virus corona. Nhiều nhà quan sát cho rằng đây thật sự là một chiến dịch ngoại giao nhằm sửa chữa hình ảnh đã bị sứt mẻ. Nhưng ông Huang Yanzhong, chuyên gia về các vấn đề Y tế công thuộc trung tâm tư vấn Council on Foreign Relations của Mỹ, khi trả lời AFP, cho rằng « đây còn là một cách để Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng và san bằng những căng thẳng địa chính trị »

 

Trên tờ Journal du Dimanche, chuyên gia Antoine Bondaz, giảng viên đại học Khoa học Chính trị (Sciences Po), Pháp, nhận định rằng có hai khía cạnh trong cuộc đua vac-xin : Đó là đua nước rút, nhưng đồng thời cũng là đua việt dã. « Đua nước rút cho biết nước nào sẽ cho ra lò vac-xin trước tiên […] Cuộc đua việt dã để thể hiện nước đó có khả năng sản xuất đủ vac-xin và cung cấp cho các đối tác, đây mới chính là điều căn bản ».

 

Vẫn theo chuyên gia Bondaz, Trung Quốc đã đặt cược nhiều vào cuộc đua dài do có nhiều lợi thế. Thứ nhất, Bắc Kinh đã dập được dịch bệnh từ nhiều tháng qua. Và vì không phải đối phó với dịch bệnh trong nước, các hãng dược Trung Quốc có đủ thời gian thử nghiệm ở nhiều nước đang phát triển khác trên khắp các châu lục từ đông sang tây, từ bắc chí nam…

 

Thứ hai, do nhu cầu trong nước rất thấp và không « khẩn cấp » trong khi các hãng dược Âu – Mỹ phải ưu tiên cung cấp cho thị trường trong nước, Trung Quốc có thể dành một phần để cho xuất khẩu, và có thể hoàn toàn trông cậy vào « khả năng sản xuất công nghiệp ồ ạt » để đủ cung cấp cho các nước đối tác. Trung Quốc còn cho xây dựng nhiều cơ sở cất trữ tại châu Phi, Trung Cận Đông để đáp ứng nhu cầu cho các nước tại những khu vực này, hay mở cơ sở sản xuất tại những nước có ký kết thỏa thuận như Brazil, Maroc và Indonesia.

 

Cuối cùng, vac-xin do Trung Quốc bào chế theo phương pháp nuôi cấy vi khuẩn nên có thể dễ dàng vận chuyển và phân phối, không đòi hỏi những kỹ thuật bảo quản nghiêm ngặt như của Pfizer, phải ở mức -70°C.

 

Cuộc đua đường dài này còn đặt ra thách thức địa chính trị khác cho Bắc Kinh. Ngoài vấn đề kinh tế, để khẳng định đó là những hãng dược « công nghệ cao và có tính cạnh tranh », thì nhìn rộng hơn, trong các vấn đề dịch tễ, Trung Quốc muốn chứng tỏ là một đồng minh đáng tin cậy mà các nước « có thể hợp tác chứ không chỉ có các nước châu Âu ».

 

Đương nhiên, việc đánh bóng lại hình ảnh là điều không thể thiếu. Nếu như tại châu Phi và Đông Nam Á, Trung Quốc có thể dễ dàng làm cho làm quên đi trách nhiệm gây đại dịch của mình, thì ở các nước phát triển, hình ảnh này hiện khó mà cải thiện được.

 

Chính vì vậy, trong khi chờ đợi sự chấp thuận của các cơ quan y tế các nước, Trung Quốc thận trọng tiến tới với hai tiêu chí : « Nhanh chóng và An toàn ». Một vac-xin kém hiệu quả sẽ có những tác động tàn phá đối với chiến lược « ngoại giao vac-xin » của Trung Quốc, vốn dĩ cũng là một phần trong chính sách « con đường tơ lụa y tế » của nước này, có từ những năm 1960, theo như kết luận của nhà nghiên cứu Antoine Bondaz.

 

                                                               ***

 

CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN

Covid-19 : Trung Quốc chuẩn bị vac-xin cho chiến dịch ngoại giao

 

Covid-19: Brazil ngưng thử nghiệm vac-xin của Trung Quốc sau "tai nạn nghiêm trọng"

 

Vac-xin Covid-19: Thách thức về sản xuất và phân phối