The
Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy biên dịch
27/10/2020
http://nghiencuuquocte.org/2020/10/27/the-gioi-hom-nay-27-10-2020/
Các nhà khoa học xác nhận
có tồn tại phân tử nước trên Mặt trăng. Một nghiên cứu
sử dụng kính thiên văn SOFIA của NASA đã phát hiện ra sự hiện diện của các phân
tử nước (H2O) chứ không phải hydroxyl (OH). Các nghiên cứu trước đây đã không
thể phân biệt được hai hợp chất này với nhau. Một nghiên cứu khác sử dụng dữ liệu
từ Tàu Do thám Mặt Trăng của NASA cũng đã tìm thấy hàng tỷ “bẫy lạnh”, tức những
khu vực bị che khuất vĩnh viễn mà có thể chứa băng.
Chính phủ Tây Ban Nha ban
bố tình trạng khẩn cấp 6 tháng và ban hành lệnh giới nghiêm ban đêm, trong bối
cảnh nước này đang cố gắng kiềm chế làn sóng ca nhiễm covid-19 thứ
hai. Pháp và Hà Lan đã đạt con số kỷ lục về số ca nhiễm trong ngày. Trong khi
đó, Ý thông báo các rạp chiếu phim, bể bơi, rạp hát và phòng tập thể dục sẽ
đóng cửa.
Số người Mỹ nhập
viện vì covid-19 đã vượt 40.000 người vào Chủ nhật, ngày thứ
năm liên tiếp, lần đầu tiên kể từ tháng 8. Một số chính quyền địa phương đang
đưa ra các biện pháp nghiêm ngặt hơn nhằm ngăn số ca nhiễm tăng lên. Tại El
Paso, Texas, nơi số người nhập viện tăng gấp ba lần trong ba tuần qua, các quan
chức đã áp dụng giới nghiêm hàng đêm.
Chứng khoán Mỹ giảm vì số ca nhiễm covid-19 tăng và việc tiếp tục không có thỏa
thuận kích thích liên bang làm gia tăng lo ngại về sức khỏe của nền kinh tế. Cổ
phiếu của các công ty liên quan đến du lịch, vốn dễ bị ảnh hưởng bởi các hạn chế
mới để hạn chế virus lây lan, nằm trong số các công ty bị trượt giá. Chỉ số
S&P 500 đóng cửa giảm 1,9%.
Cổ phiếu của SAP,
công ty phần mềm lớn nhất châu Âu, đã giảm tới 20% sau khi công ty cắt giảm dự
báo doanh thu và lợi nhuận cho năm nay. Nhiều công ty công nghệ đã phát triển mạnh
trong đại dịch. Nhưng bởi vì phong tỏa làm ảnh hưởng đến niềm tin kinh doanh,
các công ty lớn – khách hàng chính của SAP – đã phải cắt giảm chi tiêu cho công
nghệ thông tin.
Liên minh Tổ quốc trung hữu
của Lithuania sẽ trở thành thành viên chủ yếu trong chính phủ
liên minh mới sau khi giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử quốc hội vòng
hai hôm Chủ nhật. Những người chiến thắng sẽ phải đối mặt với thâm hụt ngân
sách khoảng 9% GDP, thất nghiệp cao và cuộc khủng hoảng covid-19 ngày càng tồi
tệ.
Người Chile đã
bỏ phiếu áp đảo để điều chỉnh hiến pháp của đất nước trong một cuộc trưng cầu
dân ý. Phiên bản hiến pháp hiện tại được đưa ra dưới thời Augusto Pinochet, nhà
độc tài một thời của nước này, vào năm 1980. Nó được coi là quá ủng hộ thị trường,
đặc biệt trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, giáo dục và lương hưu, làm
tăng khoảng cách giàu nghèo. Nhiều người cho rằng nó cũng trao cho tổng thống
quá nhiều quyền lực.
.
TIÊU
ĐIỂM
Mỹ-Ấn tổ chức cuộc họp “2+2” cấp
bộ trưởng
Bộ trưởng Ngoại giao và
Quốc phòng Mỹ, Mike Pompeo và Mark Esper, đang ở New Delhi hôm nay để gặp những
người đồng cấp Ấn Độ trong cuộc họp “2 + 2” lần hai. Người Mỹ đến mang theo những
món quà, chủ yếu là một thỏa thuận chia sẻ thông tin không gian địa lý. Người Ấn
Độ đáp lại bằng sự nhiệt tình với một liên minh quân sự mà hầu như không ai dám
nói tên của nó. Người ta vẫn gọi nó bằng cái tên không chính thức, Bộ tứ: Mỹ,
Úc, Ấn Độ và Nhật Bản.
Tuần trước, Ấn Độ đã mời
Australia tham gia cuộc tập trận hải quân thường niên Malabar. Ông Pompeo đã gặp
ngoại trưởng Ấn Độ S. Jaishankar tại Tokyo vào đầu tháng này. Bốn cường quốc “Ấn
Độ Dương – Thái Bình Dương” này thích nói về dân chủ tự do, nhưng kẻ thủ chung
mới là sợi dây ràng buộc họ. Lần cuối Ấn Độ lo lắng nhiều như vậy về Trung Quốc
là từ năm 1962, khi nước này thua trong cuộc chiến tranh giành một phần dãy
Himalaya. Năm nay, quân đội Trung Quốc đã giành giật lại một phần lãnh thổ mà Ấn
Độ đã nắm giữ kể từ thời đó.
.
Đếm ngược một tuần đến bầu cử
Mỹ
Bảy ngày trước khi cuộc bầu
cử kết thúc, hai bên đang vận động điên cuồng. Tổng thống Donald Trump, người
yêu thích các cuộc mít tinh lớn, tổ chức tới ba sự kiện mỗi ngày ở nhiều bang
khác nhau, đặc biệt là ở vùng Trung Tây. Động thái này bất chấp rủi ro của việc
tập hợp hàng ngàn người hầu hết không mang khẩu trang trong bối cảnh số ca mắc
coronavirus tăng. Sau kỷ lục gần 84.000 trường hợp covid-19 mới vào thứ Sáu,
các chuyên gia lo ngại tuần này sẽ lại có mức cao mới.
Dù vậy, hôm nay ông Trump
đã quay lại Wisconsin cho một cuộc mít tinh ở West Salem, chỉ ba ngày sau sự kiện
trước đó ở Waukesha, gần Milwaukee. Tổng thống nói Mỹ đang “xoay chuyển tình thế”
đại dịch, một thông điệp bị hủy hoại bởi thông tin cho thấy 5 quan chức thân cận
với phó tổng thống Mike Pence đã có kết quả dương tính. Joe Biden ít đi lại
hơn, nhưng chiến dịch rủng rỉnh tiền của ông đang tung ra rất nhiều quảng cáo
truyền hình và trực tuyến. Ông có thể cử đối tác tranh cử của mình, Kamala
Harris, đến Texas, để tìm cơ hội biến bang khổng lồ này từ đỏ sang xanh.
.
Facebook ngưng nhận quảng cáo
chính trị
Khi các cuộc bầu cử của Mỹ
đang đến rất gần, Facebook sẽ ngừng chấp nhận quảng cáo chính trị mới kể từ hôm
nay. Không như Twitter, bên đã cấm tất cả quảng cáo chính trị từ năm ngoái,
Facebook đã thể hiện sự miễn cưỡng can thiệp vào quyền ngôn luận chính trị có
trả tiền. Ông chủ của hãng, Mark Zuckerberg, cho rằng các hạn chế sẽ chỉ giúp
ích cho những người đương nhiệm. Việc ông không muốn trở thành “người phán xử sự
thật” có nghĩa là Facebook cũng không kiểm tra tính xác thực của các quảng cáo
chính trị.
Nhưng cuộc đua năm nay “sẽ
không như thường lệ”, ông thừa nhận vào tháng trước. Lệnh cấm quảng cáo vào
phút chót nhằm ngăn chặn các ứng viên hoặc những người ủng hộ họ đưa ra các
tuyên bố không thể xác nhận ngay trước ngày bỏ phiếu. Giống như Google (công ty
sở hữu YouTube), Facebook cũng sẽ ngừng quảng cáo chính trị sau cuộc bầu cử,
trong bối cảnh nhiều người lo ngại khả năng tranh chấp chiến thắng sau bầu cử.
Năm 2016, người ta lo ngại các thế lực ngoại quốc dùng mạng xã hội để truyền bá
thông tin sai lệch về bầu cử Mỹ. Vấn đề của năm nay là do cây nhà lá vườn.
.
Các hãng dược phẩm Mỹ công bố
thu nhập quý
Các nhà đầu tư dược phẩm
sẽ đối mặt bài kiểm tra thực tế trong tuần này. Merck và Pfizer hôm nay công bố
kết quả quý; sau đó là Moderna vào thứ Năm. Tổng lợi nhuận của các hãng dược lớn
đã tụt lại so với lợi nhuận của các công ty S&P 500 trong năm nay. Doanh số
bán các loại thuốc không liên quan đến covid-19 bị ảnh hưởng vì bệnh nhân hạn
chế đến bệnh viện và nhà thuốc. Với việc các công ty bảo hiểm và bệnh viện hiện
báo cáo kết quả kinh doanh gần ngang với mức năm ngoái, nhà đầu tư sẽ theo dõi
các dấu hiệu phục hồi doanh số bán thuốc không liên quan coronavirus.
Họ cũng sẽ tìm manh mối về
chi phí và thời gian công bố của vắc xin covid-19. Pfizer và Moderna đang dẫn đầu,
khả năng có được giấy phép của cơ quan quản lý vào cuối năm, song cả hai đều dựa
vào công nghệ mRNA chưa được chứng minh và có thể gặp khó khăn. Merck chậm chân
hơn, nhưng nghiên cứu dựa trên các phương pháp tiếp cận truyền thống hơn. Các
báo cáo tài chính của tuần này sẽ cho thấy cuộc đua nhanh chậm ra sao.
.
Eurostar mở tuyến tàu
London-Amsterdam
Anh và châu Âu có thể đã
trở nên xa cách về mặt chính trị trong những năm gần đây, nhưng đối với khách
du lịch bằng tàu hỏa thì họ chưa bao giờ gần hơn. Hôm qua Eurostar, bên điều
hành các dịch vụ qua Đường hầm Eo biển Anh, đã mở một tuyến đi thẳng
Amsterdam-London chỉ mất 4 giờ. Việc này giúp tiết kiệm một giờ di chuyển, nhờ
một thỏa thuận hồi mùa hè giúp loại bỏ việc kiểm tra hộ chiếu ở Brussels.
Eurostar kỳ vọng dịch vụ
tốc độ cao hơn sẽ hút được nhiều khách trong số 4 triệu khách bay giữa hai
thành phố này mỗi năm trước khi covid-19 xuất hiện. Ủy ban châu Âu cũng vậy, với
hy vọng các nhà khai thác đường sắt sẽ mở thêm nhiều dịch vụ xuyên biên giới mới.
Năm ngoái, “gói đường sắt thứ tư” của ủy ban đã buộc tất cả các công ty đường sắt
nhà nước cuối cùng phải mở đường cho các đối thủ, bao gồm cả các công ty đến từ
nước khác. Chỉ có Anh, từ lâu đã quan tâm đến tự do hóa, là thúc đẩy mạnh mẽ dự
luật này. Trớ trêu thay, vì Brexit, giờ đây luật này có nhiều tác động hơn trên
lục địa.
No comments:
Post a Comment