Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New
York Times
Dịch giả: T.Vấn
06/10/2020
TIẾP THEO
Russ Buettner, Susanne Craig và Mike McIntire - New
York Times
05/10/2020
Lời giới thiệu
***
Phàn 2 : Một cơ hội thứ hai
Khi niên kỷ mới mở ra với đầy rẫy những khó khăn,
Trump đã tìm được cơ hội để mãi mãi thay đổi cuộc đời mình.
Vừa mới ly dị lần thứ
hai, lại cũng vẫn còn ê ẩm vì thất bại ở sòng bài Atlantic City, Trump đã phải
đối đầu với vấn đề tiền bạc ngày càng khô cạn và triển vọng về một lần nữa xuất
hiện trước tòa án phá sản. Trong hồ sơ khai thuế của mình, Trump báo cáo lỗ lã
liên tục trong suốt thập niên 1990s, một số được khai khấu trừ vào nhiều năm
sau. Đến cuối năm 2002, số lỗ lã ấy đã lên đến 352.8 triệu đô la.
Tuy nhiên, ít ai biết được
sự thua lỗ trong kinh doanh này của Trump, bởi vì ông ta liên tục tìm cách tự
đánh bóng mình khiến không ai nghi ngờ gì: cuộc vận động ra tranh cử tổng thống
có tính cách thăm dò hồi năm 2000 chỉ kéo dài có 4 tháng nhưng đã cho ông ta cơ
hội xuất hiện trong chương trình của Jay Leno (người phụ trách một show truyền
hình ăn khách của NBC có tên “The Tonight Show” – ND); một quảng cáo TV
cho món ăn mới của McDonald giá 1 đô la “Big N’ Tasty” burger; và
đứng tên một quyển sách nữa do người khác chấp bút (ghostwritten).
Nhưng, mặc dù Trump lúc
này vẫn còn vớt vát được chút đỉnh nhờ vào tiếng tăm còn sót lại, nhưng những
món béo bở nhất đã ở sau lưng ông ta. Một điều gì đó phải thay đổi. Và như số
phận đã an bài, Trump được cứu vớt từ một nơi ông ta không hề mong đợi đến, một
nơi sẽ là cái nền chính hình thành tương lai của ông ta, nếu không muốn nói là
tương lai của cả nước Mỹ.
Mark Burnett, một nhà sản
xuất truyền hình người Anh, nổi tiếng với chương trình Reality TV nhiều tập
“Survivor”, đề nghị với Trump cùng thực hiện một show truyền hình khác, cũng loại
này nhưng thay vì ở ngoài trời, sẽ là ở trong một văn phòng làm việc. Theo viễn
kiến của Burnett, một loạt những người muốn trở thành doanh nhân sẽ đến New
York và cố gắng làm sao đạt được sự phê chuẩn của gia đình Donald Trump, người
nào thắng sẽ được nhận vào làm việc trong một dự án của tổ hợp Trump. Trump
nhanh chóng nhận lời làm người host của chương trình “The Apprentice”, đóng vai
trò tỉ phú chi phối những quyết định quan trọng và mỗi tuần xướng lên hai chữ “Sa
Thải” (You’re fired) cho đến khi chỉ còn lại một thí sinh cuối cùng.
Một số nhân viên trong
văn phòng của Mark Burnett có vẻ ngạc nhiên, thắc mắc không hiểu sao một thương
nhân giàu có, bận rộn việc điều hành cả một đế chế kinh doanh địa ốc, lại có thể
tìm được thời gian làm công việc này, nhưng chẳng bao lâu sau họ khám phá ra rằng,
không phải tất cả những gì thuộc về thế giới của Trump đều phải giống như vẻ
ngoài xuất hiện của chúng.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/1-13.jpg
Hồi chương trình vẫn
còn ở thời kỳ phôi thai, Trump nói với một viên chức điều hành của hãng truyền
hình NBC: “Dù cho nó không được công chúng ưa thích, thì cũng vẫn là một điều
hay cho thương hiệu của tôi”. Nguồn: Richard Perry/ NYT
Bill Pruitt, một trong những
nhà sản xuất chương trình, nói với báo The New Yorker hồi năm 2018: “Chúng tôi
bước qua những dẫy văn phòng với bàn ghế trầy trụa, sứt mẻ và chứng kiến một đế
chế đang bị rệu rã ở khắp ngõ ngách. Công việc của chúng tôi là phải xóa bỏ
hoàn toàn hình ảnh tồi tệ đó”.
Burnett không bỏ phí một
giây phút không động viên một Trump đầy ảo tưởng và háo hức thành công, tháng
10 năm 2003, tuyên bố với New York Times rằng, chương trình
truyền hình mới là hoàn toàn nói về “Donald Trump hoàn trả lại” bằng
cách giáo dục cho công chúng về tinh thần vượt khó của ông ta, đã đem lại công
ăn việc làm và sự an toàn kinh tế cho xã hội.
Burnett nói: “Điều gì
đã làm cho thế giới trở nên một nơi chốn an toàn hiện nay? Tôi nghĩ đó là nhờ đồng
đô la Mỹ, do bởi thuế mà ra, mà thuế có được là nhờ Donald Trump.”.
.
Các thương vụ “Bán
Mẽ” (Selling The Image)*
Sự yêu chuộng đột phát của công chúng đã đưa tính
cách nhân vật trong loạt phim truyền hình Reality của Trump đến các thương vụ
quảng cáo cho nhạc chuông (điện thoại), bánh mì kẹp (hamburger), thậm chỉ cả xà
bông giặt quần áo.
Trong nhiều năm, bản thân
Trump không phải đóng một đồng thuế liên bang nào nhờ vào những lỗ lã nặng nề và thường xuyên trong kinh doanh đã
xóa sạch đi những thu nhập mà ông kiếm được.
Nhưng với sự thành công của
“The Apprentice” và những đồng tiền quảng cáo nhờ chương trình mà có, đã nhanh
chóng đưa Trump đến một tình huống không quen thuộc mấy là phải điền con số cộng
của lợi tức vào mẫu 1040 của sở thuế. Sau khi thu về 11.9 triệu đô la từ chương
trình trong năm đầu tiên, năm 2005 số thu nhập đã tăng vọt như trúng số với
47.8 triệu đô la theo như hồ sơ khai thuế cho biết. Trong vòng 3 năm, tổng số
thu nhập của Trump đã lớn đến độ ông ta đã đóng 70.1 triệu đô la tiền thuế lợi
tức (số tiền này sau đó đã được hoàn trả lại cho Trump – refunded – kèm theo cả
tiền lời, nhờ vào những mánh khóe kế toán rất bạo tay – và nay thì đang bị sở
thuế truy vấn – audit).
Vận may trời cho này vẫn
tiếp tục – dù cho mỗi ngày số tiền có nhỏ đi – cho đến khi Trump trở thành tổng
thống, cho thấy một sự thỏa thuận hơi bất thường giúp Trump, với tư cách là
ngôi sao của chương trình, được chia một nửa số lợi tức đến từ chương trình. Số
lợi tức này bao gồm những quảng cáo thương mại cho mỗi kỳ phát hình (episode),
đôi khi lên đến cả trăm mối quảng cáo mỗi tháng, với những sản phẩm
quen thuộc như Pepsi đã đem lại hàng triệu đô la chia nhau giữa Burnett và
Trump.
Năm 2002, hồi chương
trình vẫn còn ở thời kỳ phôi thai, không ai dám chắc chắn về sự thành công của
nó. Ở trường hợp tệ nhất, theo lời Trump nói với một viên chức điều hành của hãng
truyền hình NBC vào lúc ấy, chương trình cũng cho ông ta cơ hội quảng cáo cho một
hướng kinh doanh khác: “Dù cho nó không được công chúng ưa thích, thì cũng vẫn
là một điều hay cho thương hiệu của tôi”.
Những lợi ích như Trump
nghĩ đến ở trên đã lập tức tuôn về. Ngay từ tháng 7 năm 2004, những kế hoạch tiếp
thị nội bộ cho một số đề án của Tổ Hợp Trump đã khuyến khích “cần phải
mở rộng quảng cáo qua việc chọn lựa các ứng viên cho chương trình ‘The
Apprentice’,” và cho đến năm 2006, dự án một khách sạn nằm trong khu vực
New York của Trump, tức Trump Soho, đã được lựa chọn là ứng viên đoạt giải.
Phí bảo trợ các sản phẩm
thương mại và phí thu được do những lần được mời đi nói chuyện đây đó, lần lượt
đổ vào túi Trump một cách hào phóng chưa từng thấy.
Trong hai năm trước khi
thực hiện chương trình “The Apprentice”, thu nhập phụ của Trump chỉ vỏn vẹn
$500,000 cho phí quảng cáo Big N’ Tasty burger của McDonald và một khoản nhỏ
không đáng kể tiền bán sách. Nhưng hai năm sau đó, dữ liệu thuế trong hồ sơ
khai thuế cho biết, Trump đã thu về 5.2 triệu đô la từ 11 lần xuất hiện quảng
cáo thương mại và phí thu được do các buổi nói chuyện, tất cả đều nhờ bệ phóng
là một người nổi tiếng, một thương gia của chương trình truyền hình Reality TV
đang ăn khách.
Trump vốn là người không
mấy khe khắt lắm trong việc nhận làm quảng cáo cho các sản phẩm thương mại. Ông
ta “khắc” tên mình trên tất cả mọi thứ, từ thịt bò cho đến rượu Vodka, đến
các loại trò chơi (board game), đến cả nước hoa. Vì lợi ích của “người
tiêu thụ muốn được biết thế nào là sống lối sống của gia đình Trump bằng một
cái giá vừa với túi tiền” như nội dung một bản tin tức báo chí đã quảng
cáo, Trump ký một hợp đồng cấp phép bản quyền với công ty sản
xuất nệm Serta và bỏ túi 15 triệu đô la. Thêm 15 triệu đô la khác
cho các sản phẩm cà-vạt, áo sơ mi và đồ lót mang tên Trump từ các thương hiệu
như Phillips-Van Heusen.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/1-14.jpg
Một hợp đồng cấp
phép bản quyền tên Trump với công ty sản xuất chăn nệm Serta từ từ đem về cho
ông ta 15 triệu đô la.
Không có phí quảng cáo
nào là quá nhỏ. Warner Music đã trả $100,000 để thu âm giọng nói của Trump
trong sưu tập nhạc chuông. Qua giọng nói bắt chước giọng chú vịt Donald (tức
Donald Duck, một nhân vật trong bộ phim hoạt họa Mỹ được nhiều người ưa chuộng
– ND) với nội dung đại loại như: “Bạn đang nhận được một cuộc gọi điện thoại,
và hãy tin tôi đi, cuộc gọi này hẳn phải quan trọng. Tôi và bạn chúng ta không
có thì giờ nói những chuyện không cần thiết”.
Unilever, một hãng sản xuất
xà bông giặt quần áo, cần quảng cáo một cải tiến mới mang nhãn hiệu ALL cho tất
cả sản phẩm của mình, đã thực hiện một chiến dịch tiếp thị trên nhiều địa bàn
khác nhau nhưng đều lấy Trump làm tâm điểm. Hồ sơ thuế cho thấy, cộng thêm với
khoản thù lao $850,000 họ trả trực tiếp cho Trump, ông ta còn nhận được
$250,000 từ các công ty tiếp thị khác do Unilever hợp đồng để triển khai thêm một
chiến dịch quảng cáo khác có tên “Sự mềm mại mà Trump hài lòng”.
Unilever cho tổ chức công
khai một buổi tiếp thị ngoài trời, ngay trước cửa tòa tháp Trump Tower ở thành
phố Manhattan, với Trump đứng cầm một rổ quần áo kèm mẩu giấy quảng cáo “Mọi
Thứ (ALL) sạch sẽ và mềm mại” dán phía trước rổ. Công ty Unilever rêu rao rằng,
Trump tạm nghỉ xả hơi với những khắc nghiệt của chương trình “The Apprentice” để
giặt giũ quần áo trước khi đem đi cho các cơ quan thiện nguyện.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/10/0-31-1068x1332.jpg
Trump được trả tiền
để quảng cáo bột giặt trong một chiến dịch quảng cáo có khẩu hiệu “Sự mềm mại
mà Trump hài lòng”. Nguồn: Ezio Petersen / UPI/ Alamy
Như thỏa thuận trong hợp
đồng, Trump phải gọi điện thoại cho các ký giả giới thiệu các sản phẩm xà bông
ALL. Trump gọi một phóng viên của báo Boston Globe, bảo “Unilever là một
công ty hết sẩy” và “Đây là loại xà bông mẹ tôi hay dùng”. Trump còn
phải thu âm lời thuyết minh cho một trò chơi sweepstake (chỉ có một người thắng
– ND) trên mạng, gồm những câu đố về sản phẩm của ALL. Trong trò chơi này, có
đoạn video Trump được kỹ thuật thu nhỏ lại như một người tí hon, đang giặt quần
áo và miệng quang quác như vịt những câu nói dí dỏm, đại loại “Vịt Donald có
thể làm công việc của 40 chiếc máy sấy khô quần áo”.
Người thắng giải cuộc
chơi Sweeptakes này là một bà mẹ trẻ tên Tracy Wright, đến từ thành phố Brazil,
tiểu bang Indiana, bà đã mua bình xà bông tại một cửa hàng Walmart.
Tracy Wright nhận được một
chuyến đi đến New York với mọi chi phí chuyên chở ăn uống ngủ nghỉ đều do công
ty đài thọ. Nơi đây, bà đã được chụp hình chung với Trump.
Tracy kể lại với một tờ báo địa phương: “Chúng tôi gặp ổng sau khi ổng vừa
làm xong chương trình ‘The Apprentice’ cuối cùng của mùa này. Vì vậy, ổng có vẻ
rất là thân thiện. Ổng đang vui mà”.
________________
*Từ điển Khai Trí Tiến Đức
định nghĩa: MẼ: Mã. Khoe mình là tốt. Nội dung ở đây, các tác giả
ám chỉ, nhờ cái mã bề ngoài có được từ chương trình “The Apprentice”, nên các
nhà sản xuất sản phẩm nhờ đến Trump đứng ra quảng cáo cho sản phẩm của mình. Thật
ra, đây là một nét đặc trưng của thương mại, các celebrities dùng tên tuổi của
mình để kiếm tiền, không có gì gọi là “xấu”. Chữ “Bán Mẽ” ở đây chúng tôi dùng
để dịch tiêu đề “Selling Image” cũng trong ý nghĩa đó. (T.Vấn)
--------------------------------
XEM
THÊM
HỒ SƠ THUẾ CỦA TRUMP
.
Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch
Giả: T.Vấn
28/09/2020
*
Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch
Giả: T.Vấn
29/09/2020
Phần 2 : Hồ sơ thuế của Tổng Thống
*
Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch
Giả: T.Vấn
30/09/2020
Phần 3 : Tấm bản đồ của đế chế doanh nghiệp Trump
*
Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch
Giả: T.Vấn
01/10/2020
*
Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch
Giả: T.Vấn
01/10/2020
Phần 5 : Thủ Thuật 72.9 triệu đô la
*
Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch
Giả: T.Vấn
02/10/2020
Phần 6 : Giải pháp 20 phần trăm
*
Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch
Giả: T.Vấn
02/10/2020
Phần 7 : Nghệ thuật của sự khấu trừ
*
Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch
Giả: T.Vấn
04/10/2020
Phần
cuối: Tổng Thống và Doanh Nhân
No comments:
Post a Comment