Cờ miền Nam Việt
Nam trong cuộc bạo động ở Điện Capitol
Tuấn
Hoàng - Asia Sentinel
Jackhammer Nguyễn, biên dịch
10/01/2021
https://baotiengdan.com/2021/01/10/co-mien-nam-viet-nam-trong-cuoc-bao-dong-o-dien-capitol/
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2021/01/1-13-1024x620.jpg
Hình ảnh cờ vàng trong cuộc bạo động ngày 6/1, là hình ảnh tai tiếng được truyền
đi khắp thế giới. Nguồn: CNN
Chuyện gì xảy ra đối với lá cờ của một quốc gia
không còn nữa, trong vụ rối loạn?
Lá cờ Việt Nam cộng hòa
(RVN), một quốc gia đã mất vào năm 1975, xuất hiện trong cuộc tấn công điện
Capitol ở Washington DC, ngày 6/1/2021, cùng với cờ Mỹ, cờ Trump, cờ Tea Party,
cờ Confederate (các bang miền Nam ly khai trong nội chiến Mỹ) cùng cờ một số nước
như Hàn Quốc, Canada, Nhật, Úc.
Tại sao lá cờ vàng ba sọc đỏ đó có mặt trong biến cố
kinh hoàng đó?
Đây là một câu chuyện dài
và phức tạp. Câu trả lời ngắn nhất có thể đó là biểu tượng của một nhóm người ủng
hộ ông Trump, một nhóm khá đông đúc những người Mỹ gốc Việt. Cái lý do phù hợp
với họ để họ ủng hộ ông Trump là: Ông ấy là người cứng rắn nhất chống Trung Quốc,
quốc gia gây đe dọa Việt Nam trong mấy chục năm nay. Trong cái nhìn của họ thì
đảng Cộng sản Trung Quốc (CSTQ) xâm lấn lãnh thổ và chèn ép Việt Nam dựa trên sự
bạc nhược của chính quyền Việt Nam.
Chống Trung Quốc và (hoặc)
chống CSTQ, không phải là cảm xúc riêng của người Mỹ gốc Việt, thế hệ thứ nhất
và thế hệ 1.5, mà nó còn có cả ở những người bất đồng chính kiến Trung Quốc và
những di dân từ Philippines. Khảo sát cho thấy, có nhiều người Mỹ gốc
Philippines, cũng như gốc Việt, bầu cho Trump. Thật ra ảnh hưởng của Trump bên
trong Việt Nam còn lớn hơn là ở cộng đồng người Việt hải ngoại. Tôi không biết
về những khảo sát bên trong Việt Nam, nhưng có nhiều bằng chứng, câu chuyện cho
phép tin điều đó.
Nếu nhìn từ bên ngoài,
thì người ta sẽ nghĩ rằng có cờ của Hà Nội, cũng như cờ của các quốc gia khác
trong sự kiện ngày 6/1/2021, nhưng cộng đồng người Việt hải ngoại lại là một cộng
đồng tự nhận là chống cộng sản, với đa số đến từ miền Nam của nước Việt Nam Cộng
hòa ngày trước. Nhưng chống cộng sản không có nghĩa là nồng ấm trong chiến
tranh với Hoa Kỳ, với tư cách là người khởi xướng cuộc chiến Việt Nam. Theo các
nhà nghiên cứu sử học, trong đó có tôi, thì chuyện chống Mỹ là có thật và rất
đa dạng ở miền Nam trước kia, hậu quả của nhiều lý do: Lòng ái quốc, thời thuộc
địa, và những yếu tố khác nữa.
Những người tỵ nạn Nam Việt
Nam đầu tiên đến Mỹ mang trong lòng cảm xúc, cho rằng Mỹ đã bỏ rơi miền Nam Việt
Nam. Họ nhìn chính phủ Mỹ ít nhất với sự nghi ngờ, tệ hơn là với sự giận dữ. Họ
mang ơn xã hội Mỹ, với các nhà thờ và những tổ chức tôn giáo đã giúp họ bình ổn
cuộc sống. Nhưng đó là sự mang ơn đa dạng, phức tạp hơn những người Mỹ.
Dần theo năm tháng, những
người tị nạn Việt Nam có cái nhìn tích cực hơn về nước Mỹ, nhất là do những biến
chuyển trong nước như là chuyện quốc hữu hóa nền kinh tế, trại tù cải tạo, thuyền
nhân. Ngoài ra vai trò toàn cầu của nước Mỹ, chuyện tổng thống Reagan dùng lời
lẽ chống Cộng mạnh bạo trước khi cùng Gorbachev chấm dứt chiến tranh lạnh, chuyện
người Việt được xem như người thiểu số kiểu mẫu, người di dân kiểu mẫu, người tỵ
nạn kiểu mẫu. Còn có một câu chuyện dài khác nữa.
Lá cờ Việt Nam Cộng hòa
đã và đang là biểu tượng cho những sự kiện của người Mỹ gốc Việt. Vốn đã mang
tính dân tộc chủ nghĩa cao, tính biểu tượng của nó rất mạnh trong cộng đồng người
tị nạn trong thập niên 1970, 1980. Nó không chỉ là căn cước và lịch sử của họ,
đang bị chế độ mới ở Việt Nam xóa đi, mà nó còn là sự cần thiết cho họ vì có
quá ít – nếu không nói là không có gì hết – những biểu hiện cho căn cước và lịch
sử của họ ở Mỹ như là bảo tàng, tượng đài, sự công nhận, sự tưởng niệm,… Lá cờ
và quốc ca Việt Nam Cộng hòa là điều trong số rất ít những điều giữ cho căn cước
và ký ức chính trị của cộng đồng người tị nạn sống còn.
Tất cả những cái đó giải
thích cho sự có mặt của lá cờ Việt Nam Cộng hòa trong ngày 6/1: Chỉ là câu chuyện
trải nghiệm của người Mỹ gốc Việt, câu chuyện hình ảnh của lá cờ. Trong thập
niên 1970, 1980, lá cờ có mặt ở những sự kiện mang tính sắc tộc, chẳng hạn như
là Tết, hay là kỷ niệm ngày Sài Gòn sụp đổ. Ngoài hình ảnh của lá cờ, quốc ca
Việt Nam Cộng hòa cũng mang tính biểu tượng trong những dịp đó. Theo những gì
tôi quan sát thì những lúc đó có cờ nhưng không nhiều. Đôi khi lá cờ cũng có mặt
ở những sự kiện không phải do người Việt tổ chức, nhưng thỉnh thoảng thôi.
Thập niên 1990 mang đến sự
thay đổi lớn cho cộng đồng người Mỹ gốc Việt, cũng như là hình ảnh của lá cờ.
Đó là rất đông cựu từ chính trị, tù cải tạo đến Mỹ, họ tiếp thêm năng lượng cho
cộng đồng. Lá cờ và quốc ca trở nên quan trọng, như một biểu tượng. Người ta thấy
nhiều cờ hơn ở những sự kiện mang tính sắc tộc. Và người ta cũng thấy thường
xuyên hơn hình ảnh các sĩ quan quân đội Việt Nam Cộng hòa với quân phục của họ.
Điều này cũng thể hiện sự mất mát, cũng như căn cước của họ. Cờ, và ở mức độ ít
hơn là quân phục, rất phổ biến ở các buổi tập họp chính trị, gây quỹ, họp mặt,
tang lễ, và những sự kiện khác của người Việt. Sự kiện nhiều hơn, và cờ cũng
nhiều hơn so với những năm trước đó.
Rồi hình ảnh của lá cờ
cũng phổ biến hơn trong những sự kiện không mang tính sắc tộc. Có nhiều lý do về
việc này. Một trong những lý do là hàn gắn những bất hòa giữa nước Mỹ và những
cựu binh Việt Nam Cộng hòa. Hay là nhiều người Mỹ gốc Việt thuộc thế hệ 1.5 gia
nhập quân đội Mỹ, mà những người này quen thuộc với hình ảnh chào cờ. Những người
Việt trẻ hơn bắt đầu xem lá cờ như là di sản của họ. Một số hội đồng thành phố
công nhận lá cờ như là biểu tượng cho cộng đồng người Mỹ gốc Việt. Sự trỗi
dậy của chủ nghĩa dân tộc ở Mỹ sau ngày 11/9 cũng có thể góp phần vào hình ảnh
lá cờ, chuyện chính trị ở quê nhà liên quan đến Trung Quốc, chắc chắn là một yếu
tố quan trọng.
Sang những năm 2010, hình
ảnh phổ biến hơn của lá cờ ở những sự kiện không mang tính sắc tộc có thể là do
sự gắn kết nhiều hơn giữa chuyện chính trị ở quê hương và chuyện nội bộ nước Mỹ.
Trong kỳ bầu cử năm 2016, và nhất là kỳ bầu cử năm 2020, lá cờ xuất hiện ở nhiều
buổi vận động chính trị của ông Trump. Không có gì ngạc nhiên nếu như có nhiều
cờ hơn ở những buổi như thế tại khu Tiểu Sài Gòn và trên toàn quốc. Cờ Việt Nam
Cộng hòa trở thành một điều mang ý nghĩa cho những người ủng hộ Trump. Sự xuất
hiện của lá cờ vào ngày 6/1 vừa qua thể hiện rằng, những người Việt ủng hộ
Trump vẫn tin vào những điều ông ta nói về cuộc bầu cử [gian lận].
Còn rất nhiều điều đáng
nói về chuyện này, ở Mỹ cũng như sang tận bên kia bờ Thái Bình Dương. Có nhiều
góc nhìn khác nhau về giới tính, tôn giáo, sắc tộc (sự phân biệt chủng tộc chống
người da đen), tụ lại hoặc khác biệt nhau ở những cộng đồng Á châu khác nhau.
Tôi hy vọng rằng, tất cả
những gì tôi trình bày sẽ làm rõ hơn để tìm hiểu tại sao lá cờ lại có mặt trong
cuộc biểu tình ngày 6/1/2021, một cuộc biểu tình trở thành bạo loạn.
_____
Tác
giả: Tuấn Hoàng là giáo sư tại Đại học Pepperdine,
California
NGUỒN :
South
Vietnam’s Flags at the Capitol Riot
What was the flag of an
extinct state doing amid the carnage?
By: Tuan Hoang
January 9, 2021
Cờ vàng trong cuộc biểu
tình bạo loạn ngày 06/01/2021
No comments:
Post a Comment