Minh
Luật
2020-05-16
2020-05-16
Tạp chí Chính sách Đối
ngoại (Foreign Policy) có bài phân tích và lý giải cho tính hiệu quả trong việc
phòng chống COVID-19 của Việt Nam, là do “các công cụ kiểm soát của Đảng Cộng Sản
đã tạo ra vũ khí chống lại virus một cách hiệu quả”.
Bài viết có tiêu đề “Việt
Nam chống đại dịch thành công nhờ vào đàn áp”, đăng tải hôm 12/5, mở đầu
bằng câu chuyện của nhà tư vấn kinh tế người nước ngoài quay lại Việt Nam làm
việc vào cuối tháng 3, ngay lập tức anh ta được cảnh sát địa phương nhắn tin hỏi
thăm sức khỏe.
Tác giả bài viết, Bill
Hayton và Trợ Lý Nghèo (bút danh của một tác giả Việt Nam) cho biết, “Việt Nam
là một quốc gia không chỉ biết bạn sống ở đâu, mà còn biết bạn đi đến đâu, và
biết số điện thoại di động của bạn là gì.”
Hình minh hoạ. Công an và bộ đội gỡ bỏ hàng rào chắn
ở khu cách ly tại xã Đông Cửu, ngoại thành Hà Nội hôm 14/5/2020. Reuters
Thành công nhưng
không thể sao chép
Bài viết chỉ ra sự thành
công của Việt Nam trong việc chống lại COVID-19 dựa vào 3 yếu tố: (1) dân số
tương đối trẻ; (2) kiểm tra nghiêm ngặt kết hợp với nhập viện sớm cho những
người bị phát hiện nhiễm bệnh; và (3) nỗ lực truy tìm dấu vết và cách ly.
Nhóm tác giả nói rằng Việt
Nam làm được điều này là vì “có đội quân tai mắt là cán bộ dân phố và các
nhân viên an ninh luôn theo dõi liên tục các khu phố. Và khi được yêu cầu, những
người này có thể được tăng cường trợ giúp bởi lực lượng dân quân tự vệ với khả
năng phong tỏa toàn bộ các quận.”
"Các cấu
trúc kiểm soát dịch bệnh như là cấu trúc kiểm soát bất đồng chính kiến”, bài viết nhận định về cơ chế kiểm soát
COVID-19 ở Việt Nam.
Vì vậy, theo nhóm tác giả,
cơ chế kiểm soát dịch bệnh COVID-19 của Việt Nam dù rất hiệu quả nhưng không thể
bắt chước được, vì chúng là cơ chế được tạo ra để bảo vệ cho sự cai trị của
chế độ độc đảng.
Chặn dịch như chặn
bất đồng
Theo bài viết mô tả, cách
thức chính quyền phong tỏa một khu phố để ngăn chặn sự lây lan của bệnh dịch
theo như cách thức ngăn chặn những người bất đồng chính kiến rời khỏi nhà của họ.
Trước tiên, cảnh sát mặc
sắc phục và dân quân được huy động đến dựng lên các chướng ngại vật, nhưng quyền
chỉ huy thật sự là nằm ở những người mặc thường phục - họ làm việc cho Bộ Công
an: những người thi hành trong trang phục dân sự, mặc những chiếc áo polo và quần
lửng, tùy theo tình huống, có thể ra lệnh cho các quan chức địa phương, hay triệu
tập đám đông nhanh chóng chỉ bằng một cuộc gọi.
“Đây là những người có thể
ngăn chặn những người chỉ trích chính phủ ra khỏi nhà, triệu tập một buổi họp đấu
tố trong khu phố để đe dọa những người bất đồng chính kiến, hoặc đảm bảo con
cái của những người này bị đối xử thô bạo ở trường nếu họ lên tiếng về tham
nhũng ở địa phương. Những người thi hành này có thể khá chắc chắn rằng hành vi
của họ sẽ không bị thách thức bởi một cơ quan tư pháp độc lập bởi vì Đảng Cộng
sản quyết định luật pháp là gì”.
“Cơ chế này được sinh ra
như là công cụ kiểm soát của Đảng Cộng sản và hiện đã được sử dụng lại để phục
vụ cho việc bảo vệ sức khỏe”, bài viết nhận định.
Kiểm dịch bằng kiểm
duyệt và công nghệ giám sát
Cạnh đó, nhóm tác giả
cũng chỉ ra rằng chính quyền đang nỗ lực chống lại các thông tin trái phép. Cảnh
sát đã kiểm duyệt khoảng 300.000 bài đăng trên các trang tin tức, blog và
600.000 bài đăng trên phương tiện truyền thông xã hội về COVID-19, trong khoảng
thời gian từ tháng 1 đến tháng 3. Thông tin cho biết cảnh sát đã triệu tập 654
trường hợp "đưa tin giả" và xử phạt 146 người.
Bài viết cho rằng có sự
chồng chéo giữa kiểm duyệt chống lại thông tin sai lệch liên quan đến dịch
bệnh và xóa bỏ các nội dung chỉ trích chính trị là khá rõ ràng.
Bài viết cũng so sánh rằng,
tại một số quốc gia châu Á, như Hàn Quốc, đã sử dụng công nghệ giám sát theo
dõi điện thoại, hồ sơ thẻ tín dụng, giám sát qua video nhằm theo dõi lịch sử đi
lại của người nhiễm bệnh. Còn ở Việt Nam và Trung Quốc, lại vừa kết hợp công
nghệ giám sát với “cơ bắp đường phố” (an ninh mật vụ) để duy trì kiểm soát trực
tiếp các cá nhân trên quy mô lớn.
“Chỉ có Việt Nam và Trung
Quốc mới có thể làm như vậy và không cần phải chịu sự giám sát của pháp luật
hoặc Quốc hội”, nhóm tác giả đánh giá.
Bài viết đi đến kết luận
rằng, dù Việt Nam đã nhận được nhiều lời khen ngợi về việc xử lý thành công đại
dịch, nhưng Việt Nam cung cấp một mô hình mà nhiều quốc gia khác không muốn có
hoặc không thể thực hiện theo.
-----------------------------------------
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự
Do
No comments:
Post a Comment