BBC Tiếng Việt
6 tháng 12 2019
Giới chuyên gia pháp lý đang tranh luận về những
gì Hiến pháp Hoa Kỳ nói về luận tội, trong bối cảnh cuộc điều tra về cáo buộc lạm
quyền của Tổng thống Donald Trump liên quan đến Ukraine đang diễn ra.
Hiến pháp Hoa Kỳ
quy định trong Điều II, Mục 4, rằng tổng thống, phó tổng thống và tất cả những
vị dân cử, có thể bị buộc tội vì "tội phản quốc, hối lộ, hoặc các tội ác
và tội nhẹ khác".
Nhưng điều này thực
sự có nghĩa gì, từ lâu đã là một đề tài tranh luận.
Hôm thứ Tư, bốn luật
sư hiến pháp xuất hiện trước Ủy ban Tư pháp Hạ viện để đưa ra quan điểm của họ
- ba người do đảng Dân chủ mời và một người do đảng Cộng hòa.
Sự kiện này đánh dấu
một giai đoạn mới của cuộc điều tra luận tội khi ủy ban xem xét việc đưa ra các
điều khoản luận tội - tương tự như một bảng liệt kê các cáo buộc. Sau khi một tổng
thống bị luận tội tại Hạ viện, Thượng viện sau đó bỏ phiếu về việc kết án và
bãi nhiệm.
Từ phải: Noah Feldman, Pamela Karlan, Michael
Gerhardt và Jonathan Turley. GETTY IMAGES
Trong trường hợp
này, tổng thống Mỹ bị cáo buộc lạm dụng quyền lực khi áp lực để được sự ủng hộ
chính trị của Ukraine bằng cách từ chối viện trợ quân sự và cuộc họp tại Nhà Trắng
với tổng thống Ukraine.
Nhưng hành vi này
có xứng đáng bị luận tội và tổng thống Trump có thể bị loại khỏi văn phòng
không? Dưới đây là những gì các học giả luật pháp nói.
Ý kiến ủng hộ luận tội
Hành vi của Tổng thống
Trump được mô tả qua các lời khai và bằng chứng cho thấy ông rõ ràng phạm cả trọng
tội và tội nhẹ không thể chối cãi theo Hiến pháp. Theo lời khai và bản ghi cuộc
điện đàm thoại ngày 25/7/2019 giữa hai tổng thống được công bố, Tổng thống
Trump đã lạm dụng quyền lực của văn phòng mình, bằng cách đề nghị Tổng thống
Ukraine điều tra đối thủ chính trị Joe Biden để mình đạt được ưu thế chính trị
cá nhân, bao gồm cả trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Hành động này tự nó
đủ điều kiện là một tội trọng và tội nhẹ.
Noah
Feldman, trường Luật của đại học Harvard
Hành vi sai trái
nghiêm trọng của tổng thống, bao gồm hối lộ, nhờ một lãnh đạo nước ngoài giúp
cho cá nhân mình để đổi lấy việc thực thi quyền lực của ông ta, cản trở công lý
cũng như cản trở Quốc hội là những hành vi tồi tệ hơn bất kỳ tổng thống nào trước
đây đã làm, kể cả những gì các tổng thống phải đối mặt với luận tội đã làm hoặc
bị cáo buộc đã làm.
Khi chúng ta áp dụng
hiến pháp cho các sự kiện được tìm thấy trong Báo cáo Mueller và các nguồn công
khai khác, tôi không thể không kết luận rằng tổng thống này đã tấn công từng biện
pháp bảo vệ của Hiến pháp trong việc chống lại sự thiết lập chế độ quân chủ ở đất
nước này. Cả bối cảnh và sự nghiêm trọng của hành vi sai trái của tổng thống đều
rõ ràng: "Sự ưu ái" mà ông đòi tổng thống Ukraine phải trao cho ông -
để đổi lấy việc ông thông qua các khoản tiền mà Ukraine rất cần - thông báo là
Ukraine sẽ có một cuộc điều tra hình sự về một đối thủ chính trị.
Cuộc điều tra không
phải là hành động quan trọng đối với tổng thống; nhưng thông báo về cuộc điều
tra này mới là điều quan trọng, bởi vì sau đó thông báo có thể được sử dụng ở
Hoa kỳ để lôi kéo công chúng gạt bỏ đối thủ chính trị của tổng thống vì lo ngại
về những cáo buộc tham nhũng.
Michael Gerhardt, trường
Luật của Đại học University of North Carolina
VIDEO :
Nancy Pelosi: "Tổng thống phải chịu
trách nhiệm. Không ai ở trên luật pháp"
Quý vị không thấy
ngay bằng trực giác là một vị tổng thống như vậy đã lạm dụng chức vụ của mình,
phản bội lợi ích quốc gia và cố gắng làm hỏng quá trình bầu cử hay sao? Tôi tin
rằng hồ sơ của các chứng cứ cho ta thấy hành vi sai trái nghiêm trọng này. Nó cho
thấy một tổng thống trì hoãn việc gặp một nhà lãnh đạo nước ngoài, trì hoãn tiền
hỗ trợ quân sự mà Quốc hội và các cố vấn riêng của ông đồng ý là phục vụ lợi
ích quốc gia trong việc thúc đẩy dân chủ và hạn chế sự xâm lược của Nga. Và nó
cho thấy một tổng thống Làm điều này để ép một nhà lãnh đạo nước ngoài bôi nhọ
một trong những đối thủ của tổng thống trong mùa bầu cử đang diễn ra tại Hoa kỳ.
Dựa trên hồ sơ chứng
cứ, những gì đã xảy ra trong vụ này là điều mà tôi không nghĩ chúng ta từng thấy
trước đây: một vị tổng thống đã nhân đôi việc vi phạm lời thề của mình để
"thực thi một cách trung thực" luật pháp và "bảo vệ và bảo vệ Hiến
pháp". Bằng chứng cho thấy một tổng thống đã sử dụng quyền hạn của văn
phòng mình để yêu cầu một chính phủ nước ngoài tham gia vào việc phá hoại một ứng
cử viên tranh cử cho chức tổng thống.
Pamela
Karlan, Trường Luật tại Đại học Stanford
Ý kiến phản đối luận tội
Tổng thống Trump sẽ
không là tổng thống cuối cùng của chúng ta và những gì còn lại sau khi vụ bê bối
này qua đi sẽ định hình nền dân chủ của chúng ta cho các thế hệ sau. Tôi lo ngại
về việc hạ thấp các tiêu chuẩn luận tội để phù hợp với một ít bằng chứng và rất
nhiều sự giận dữ. Nếu Hạ viện tiến hành việc luận tội chỉ dựa trên các cáo buộc
về Ukraine, thì bản luận tội này sẽ nổi bật trong các bản luận tội hiện đại là
vụ kiện ngắn nhất, với hồ sơ chứng cứ mỏng nhất, và căn cứ hẹp nhất từng được sử
dụng để luận tội một tổng thống. Điều đó không tốt cho các tổng thống tương
lai, những người phải lãnh đạo một quốc gia đôi khi có sự chia rẽ rất gay gặt
và cay đắng.
Jonathan
Turley, trường Luật tại Đại học George Washington vàcông tác viên của BBC.
Ông Jonathan nói tiếp:
''Tôi hiểu. Quý vị
đang giận dữ. Tổng thống giận dữ. Bạn bè Dân chủ của tôi giận dữ. Bạn bè Cộng hòa
của tôi giận dữ. Vợ tôi giận dữ. Con tôi giận dữ. Ngay cả con chó của tôi dữ
... và Luna là một loại chó không bao giờ giận dữ. Tất cả chúng ta đều giận dữ
và sự giận dữ này đã đưa chúng ta đi đâu? Một cuộc luận tội trơn tru sẽ làm cho
chúng ta bớt giận dữ hơn hay nó sẽ chỉ đưa ra một lời mời cho sự giận dữ cho mọi
chính quyền tương lai?''
''Đó là lý do tại
sao điều này sai. Nó không sai vì Tổng thống Trump đúng. Cuộc điện đàm của ông
không hề "hoàn hảo" và việc ông ta nói đến gia đình nhà Biden rất không
phù hợp. Nó không sai vì Hạ viện không có lý do chính đáng để điều tra nghi vấn
Ukraine. Việc sử dụng viện trợ quân sự cho một trao đổi để điều tra đối thủ
chính trị của một người, nếu được chứng minh, là một hành vi phạm tội không thể
chối cãi. Điều đó không sai vì chúng ta đang trong một năm bầu cử. Không có lúc
nào là thời gian tốt cho một bản luận tội, nhưng quá trình này liên quan đến
quyền được giữ chức vụ trong nhiệm kỳ này, không phải là nhiệm kỳ tiếp theo.''
''Điều này sai bởi
vì đây không phải là cách một tổng thống Mỹ nên bị luận tội. Trong hai năm, các
thành viên của Ủy ban này đã tuyên bố rằng các hành vi tội phạm và bị buộc tội
đã được thiết lập cho tất cả mọi thứ, từ tội phản quốc đến âm mưu đến cản trở
công lý. Tuy nhiên, không có hành động nào được đưa ra để luận tội. Đột nhiên,
chỉ vài tuần trước, Hạ viện tuyên bố sẽ bắt đầu một cuộc điều tra luận tội và
cuối cùng thúc đẩy một cuộc bỏ phiếu luận tội chỉ trong vòng vài tuần.''
''Để làm được như vậy,
Ủy ban Tình báo Hạ viện tuyên bố họ sẽ không yêu cầu một loạt các nhân chứng có
kiến thức trực tiếp về bất kỳ sự trao đổi nào. Thay vào đó, ủy ban xúc tiến việc
luận tội trên một hồ sơ bao gồm một số ít nhân chứng với kiến thức chủ yếu là
nghe lại. Ba cuộc trò chuyện trực tiếp duy nhất với Tổng thống Trump không có
tuyên bố về một sự trao đổi nào và hai cuộc trò chuyện trực tiếp khác rõ ràng
đã bác bỏ việc có một đòi hỏi như vậy.''
Tại sao phải có quan điểm của các chuyên gia
pháp lý?
Phân tích của Anthony Zurcher, phóng
viên Bắc Mỹ
Đảng Dân chủ - vì họ
nắm đa số - đã chọn ba chuyên gia pháp lý trong số những người tham gia. Không
có gì đáng ngạc nhiên, tất cả những chuyên gia này đều đồng ý rằng Donald Trump
đã có những vi phạm có thể bị luận tội.
Jonathan Turley, được
đảng Cộng hòa chọn, thừa nhận rằng hành động của tổng thống không "hoàn hảo",
nhưng than thở về sự giận dữ trong chính trị Mỹ và cảnh báo rằng luận tội trong
trường hợp này sẽ hạ thấp tiêu chuẩn cho các hành vi bị buộc tội cho các tổng
thống tương lai. Lời của
Turley, tuy nhiên, không phải là sự bảo chữa toàn diện mà tổng thống muốn có từ
các đồng minh chính trị của mình.
Nhiệm vụ đã nêu của
Ủy ban Tư pháp trong những ngày tới sẽ là xác định xem các sự kiện được thiết lập
trong phiên điều trần của Ủy ban Tình báo trước đó có tạo thành các hành vi bị
buộc tội hay không.
Đây là lý do các
chuyên gia pháp lý có mặt để giúp ủy ban quyết định. Trong thực tế, có vẻ hầu hết
thành viên các ủy ban - cũng như các nhân chứng - đã có quyết định của họ trước
đó.
Tại sao các tổng thống trước đây bị luận tội?
Hai tổng thống từng
bị luận tội và một người khác từ chức trước khi luận tội có thể xảy ra.
Nhưng không có tổng
thống nào từng bị cách chức - điều đó đòi hỏi phải chiếm 2/3 đa số tại Thượng
viện.
• Năm 1998, Bill
Clinton bị luận tội với lý do khai man và cản trở công lý khi nói dối về bản chất
mối quan hệ của mình với Monica Lewinsky và sau đó bị cáo buộc là yêu cầu bà
nói dối về điều đó.
• Tổng thống duy nhất
khác bị luận tội là Andrew Johnson vào năm 1868. Ông bị luận tội, vì bãi nhiệm
thư ký chiến tranh chống lại ý chí của Quốc hội, và một số những vi phạm khác.
• Richard Nixon từ
chức năm 1974 trước khi ông có thể bị luận tội về vụ bê bối Watergate.
VIDEO : Luận tội và phế truất Tổng thống
Trump: Dễ hay khó?
No comments:
Post a Comment