The Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch
https://nghiencuuquocte.org/2023/10/09/the-gioi-hom-nay-09-10-2023/
Xung đột giữa Israel và Hamas cũng
như các cuộc không kích của Israel vào Gaza vẫn tiếp tục kéo dài đến Chủ nhật,
một ngày sau khi các tay súng từ Gaza bất ngờ tấn công vào Israel. Hamas đã giết
chết ít nhất 600 người Israel, trong đó có nhiều dân thường, và bắt giữ hàng chục
con tin. Các quan chức Gaza cho biết không kích của Israel đã giết chết hơn 313
người Palestine tại đây và làm hơn 2.000 người bị thương. Hamas đã kêu gọi người
Palestine và người Ả Rập nói chung “quét sạch” sự “chiếm đóng” của Israel khỏi
các khu vực như Bờ Tây và Đông Jerusalem. Hizbullah, một nhóm chiến binh được
Iran hậu thuẫn ở Lebanon, đã pháo kích vào các vị trí quân sự của Israel, cho thấy
cuộc chiến đang mở rộng. Israel đã đáp trả lại bằng pháo binh.
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp
khẩn vào Chủ nhật để thảo luận về cuộc chiến do cuộc tấn công bất ngờ của Hamas
gây ra. Tổng thống Joe Biden nói sự hỗ trợ của chính quyền ông dành cho Israel
là “vững chắc và không lay chuyển.” Thủ tướng Anh Rishi Sunak và người đồng cấp
Canada Justin Trudeau cũng đã lên tiếng bày tỏ tình đoàn kết với Israel. Trong
khi đó Iran chúc mừng các chiến binh đã tấn công Israel.
Thăm dò hậu bỏ phiếu cho thấy các ứng viên bảo thủ đã chiến thắng trong
cuộc bầu cử địa phương ở hai bang lớn của Đức. Theo đài truyền hình ARD, Đảng
Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) dự kiến sẽ giành chiến thắng ở Hesse. Ở Bavaria,
Liên minh Xã hội Cơ đốc giáo, đảng chị em của CDU, được kỳ vọng sẽ về nhất. Kết
quả này cho thấy người dân không hài lòng với liên minh trung tả cầm quyền của
đất nước.
Theo ước tính của cảnh sát, khoảng 50.000 người đã tuần hành qua
Barcelona để phản đối lệnh ân xá cho những người đòi ly khai cho Catalan. Quyền
thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez hiện đang cần đảng đại diện
cho phong trào Catalan độc lập để thành lập chính phủ. Để thuyết phục họ, ông
có thể sẽ bãi bỏ cáo buộc đối với 1.400 người có liên quan đến nỗ lực giành độc
lập cho xứ Catalan năm 2017.
Công đảng Anh đề ra
kế hoạch khắc phục tình trạng thiếu nhà ở và dịch vụ y tế của Anh tại hội nghị
thường niên ở Liverpool. Đảng này nhiều khả năng sẽ giành lại quyền lực từ Đảng
Bảo thủ cầm quyền trong cuộc bầu cử đầu năm 2025. Nếu điều đó xảy ra, phó lãnh
đạo Công đảng Angela Rayner cam kết nhà ở giá rẻ ở Anh sẽ tăng mạnh.
Con số trong ngày: 100 triệu, là số bản bán ra
của 14 cuốn sách về James Bond của Ian Fleming.
TIÊU ĐIỂM
Khả năng chiến tranh kéo dài giữa Israel và
Palestine
Israel và Palestine đang chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo của một cuộc
chiến mới, vốn được châm ngòi bởi đòn tấn công bất ngờ của người Palestine hôm
thứ Bảy. Các chiến binh Hamas, một nhóm Hồi giáo nắm quyền kiểm soát Gaza, đã
xâm nhập vào lãnh thổ Israel. Israel đáp trả bằng không kích. Ít nhất 600 người
Israel, với nhiều người là thanh niên đang dự một lễ hội âm nhạc gần biên giới,
và 370 người Palestine được cho là đã thiệt mạng. Các mặt trận mới cũng đang mở
ra: Hizbullah, một nhóm quân sự người Shia ở Lebanon, đã pháo kích vào Israel
trong khi hai du khách Israel bị sát hại ở Ai Cập.
Giai đoạn đối đầu tiếp theo được nhiều người dự đoán là một cuộc tấn
công lớn trên bộ của Israel. Israel đang chuẩn bị một lực lượng lớn bộ binh và
thiết giáp tại các căn cứ ở phía nam. Hoạt động sơ tán dân thường khỏi các thị
trấn gần biên giới với Gaza dự kiến sẽ kết thúc vào sáng thứ Hai. Chính phủ đã
trao cho thủ tướng Binyamin Netanyahu quyền tiến hành chiến tranh. Và bản thân
ông đã dự đoán một cuộc chiến “dài và khó khăn” phía trước.
Động đất làm trầm trọng khủng hoảng nhân đạo ở
Afghanistan
Hàng loạt trận động đất cuối tuần qua đã tàn phá khắp miền tây
Afghanistan. Các quan chức Taliban, khi khảo sát thiệt hại ở tỉnh Herat, gần
biên giới với Iran, ước tính số người chết lên đến hơn 2.000 người. Các đội cứu
hộ, làm việc suốt đêm, đang miệt mài đào qua đống đổ nát bằng bùn và gỗ của
hàng chục ngôi làng bị tàn phá bởi hai trận động đất mạnh 6,3 độ.
Afghanistan thường xuyên xảy ra động đất; lần trước đó vào tháng 6 năm
2022 đã giết chết hơn 1.000 người, đưa nó trở thành trận động đật chết chóc nhất
trong hai thập niên. Những thảm họa như vậy làm trầm trọng thêm tình trạng khốn
khổ của người Afghanistan kể từ khi Taliban trở lại nắm quyền vào tháng 8 năm
2021.
Trước thảm họa mới nhất, khoảng 29 triệu người – 70% dân số – được ước
tính cần viện trợ nhân đạo. Liên Hợp Quốc cho biết người Afghanistan cần viện
trợ hơn 3 tỷ USD trong năm nay. Nhưng cho tới nay tổ chức này chỉ mới huy động
được một phần tư số đó. Người nước ngoài, vẫn còn bị sốc sau khi chính phủ do
phương Tây hậu thuẫn ở Kabul sụp đổ, tỏ ra không sẵn sàng can dự.
Hôm nay công bố giải Nobel Kinh tế
Vào thứ Hai, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển sẽ công bố người
đoạt giải Nobel Kinh tế năm nay. Giải thưởng này đôi khi được gọi vui là Nobel
nhái vì Alfred Nobel không hề lập ra nó. Ngân hàng trung ương Thụy Điển đã tạo
ra giải thưởng này để tưởng nhớ ông vào năm 1968. Trong bài phát biểu nhận giải
năm 1974, Friedrich Hayek đã nói ông lo ngại giải thưởng sẽ gây cho người ta ấn
tượng là các lý thuyết kinh tế có cùng mức độ bằng chứng ủng hộ như các lý thuyết
trong những lĩnh vực khoa học tự nhiên như vật lý.
Ai có thể thắng lần này? Danh sách những người đã nhận giải có một số
manh mối: gần 80% người chiến thắng sống ở Mỹ; tất cả trừ hai là đàn ông; và
nhiều khả năng họ đã từng làm việc tại Đại học Chicago. Không như các lĩnh vực
khác, giải kinh tế được trao cho thành tựu nghiên cứu cả sự nghiệp hơn là cho
những khám phá cụ thể. Do đó, tuổi trung bình của người thắng giải lên đến 67,
cao nhất trong các giải Nobel.
Thượng đỉnh Pháp-Đức diễn ra ở Hamburg
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và thủ tướng Đức Olaf Scholz sẽ gặp
nhau vào thứ Hai cùng với nội các của họ. Họ sẽ trú qua đêm tại một khách sạn ở
Hamburg, thành phố cảng nơi ông Scholz từng là thị trưởng. Hai phái đoàn dự kiến
sẽ thảo luận về tác động của công nghệ đối với xã hội và trí tuệ nhân tạo.
Nhưng cũng sẽ có nhiều thời gian giải lao, bao gồm chuyến đi thuyền trên sông
Elbe và đi bộ dọc bờ sông.
Quan hệ hai nước đang cần kiểu tình huynh đệ thoải mái này. Pháp và Đức
trở nên căng thẳng kể từ khi ông Scholz lên nắm quyền vào năm 2021. Hai bên bất
đồng về chính sách an ninh, năng lượng và tài chính. Những vấn đề cấp bách đó
có thể sẽ xuất hiện trở lại tại cuộc họp tới đây, nhất là khi EU phải thống nhất
các quy tắc tài chính của mình, vốn bị đình chỉ trong đại dịch Covid, cũng như
cách cải tổ thị trường điện chung. Nhưng chỉ một ngày gặp mặt có lẽ là không đủ
để hai bên đạt được thỏa hiệp
No comments:
Post a Comment