Tina Hà Giang
BBC News Tiếng Việt
20 tháng 12 2019
Luật sư Trần Thái Văn, cựu dân biểu tiểu bang
California, một thành viên đảng Cộng hòa, nói rằng trong việc bỏ phiếu luận tội
ông Trump, đảng Dân chủ sẽ không thành công. Tuy thế, họ vẫn muốn tận dụng cơ hội
này để phơi bày cho tất cả cử tri thấy những hành vi mà họ cho là lạm quyền của
ông Trump thời gian qua.
Trả lời phỏng vấn của
BBC News Tiếng Việt hôm 19/12, Luật sư Trần Thái Văn nói ''đây là một tính toán chính trị
chứ không phải pháp lý của đảng Dân chủ.''
Ông Văn cũng nhận định
rằng, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, nhà lãnh đạo đảng Dân chủ, hay kể cả ông,
nếu ở vào trong hoàn cảnh của bà, cũng không có sự lựa chọn nào khác, vì đa số
các thành viên đảng Dân chủ muốn như thế.
LS Trần Thái Văn: Phải nói rằng đây là một sự kiện lịch sử. Trong dòng
chảy chính trị Hoa Kỳ, với 45 đời tổng thống, 241 năm sau khi tuyên bố độc lập,
đây mới là lần thứ ba Hạ viện Hoa Kỳ dùng hiến pháp để cáo buộc một tổng thống
với hai tội.
Tuy nhiên, đây mới
là thủ tục đầu tiên mà thôi, chứ ông Tổng thống Trump chưa bị kết án hai tội mà
Hạ viên đã cáo buộc là lạm dụng quyền lực và cản trở công việc hành pháp và lập
pháp của Hạ viện. Vì thế, tôi nghĩ rằng kết quả chưa hẳn là có bất lợi về mặt
chính trị cho ông Trump hay không, vì như ai cũng biết, để kết tội ông Trump
thì tại Thượng viện cần có 2/3 số phiếu thuận, và đảng Dân chủ không có đủ 67
thượng nghị sĩ để kết tội.
Các nhà phân tích đều
nói là, với cuộc luận tội này đảng Dân chủ sẽ không thành công, nhưng họ vẫn muốn
dùng cơ hội luận tội này để phơi bày cho mọi người thấy những hành vi mà họ cho
là lạm quyền của ông Trump trong những ngày tháng qua.
*
BBC: Là một thành viên nòng cốt của đảng Cộng Hòa, nếu
ông là một trong những dân biểu phải có mặt tại Quốc hội hôm
nay để bỏ phiếu, thì ông sẽ bỏ phiếu ra sao?
LS Trần Thái Văn: Đây là một câu hỏi rất là nhiêu khê.Trước đây,
tôi là một cựu dân biểu cấp tiểu bang và là ứng cử viên dân biểu cấp liên bang
cách đây gần 10 năm, phải nói là, tôi cũng khá rành tiến trình làm việc của Hạ
viện. Nhưng thú thật thì chúng tôi cảm thấy mình rất may mắn không là một thành
viên của Hạ viện Hoa Kỳ để phải bỏ phiếu trong lúc này.
Với tư cách là một
luật sư, cũng là một nhà quan sát theo dõi rất kỹ tiến trình luận tội, cũng như
các cuộc điều trần do các ủy ban của Hạ viện lập ra, tôi phải nói là những dữ
kiện, lời khai của các nhân chứng, hoặc là các loại tội mang ra để luận tội tổng
thống, tức những điều có thể đưa đến việc truất phế tổng thống, tôi thấy những
điều đó chưa đủ nặng để luận tội.
Bởi như quý vị cũng
biết là chỉ khoảng 11 tháng nữa, Hoa kỳ sẽ có cuộc bầu cử tổng thống. Cho nên,
lập luận của những người chống việc luận tội, mà họ nói rất là rõ là, tại sao
không để cho cử tri Hoa Kỳ quyết định về cách hành xử của ông Trump trong cuộc
bầu cử sẽ diễn ra trong chưa đầy một năm nữa, thay vì gây thêm những rối loạn
và khó khăn chính trị, nhất là giữa lúc Washington đang có biết bao nhiêu việc
phải làm cho đất nước.
Vì thế, tôi nghĩ rằng,
quyết định luận tội ông Donald Trump là một quyết định chính trị chứ không phải
là một quyết định pháp lý, và nó sẽ có những ảnh hưởng vào cuộc bầu cử tổng thống
năm 2020, cũng như ảnh hưởng đến các dân biểu phải tái tranh cử trong thời gian
sắp tới.
*
BBC: Giới ủng hộ luận tội, trong đó có 3 giáo sư luật sư của Đại
học Havard, sẽ lập luận rằng, theo Hiến pháp Hoa Kỳ, việc
ông Trump dùng vị trí của mình để nhờ Tổng thống Ukraine điều tra đối thủ
chính trị,mong tạo lợi thế cho ông trong cuộc bầu cử năm 2020 mà luật sư vừa
nói tới, rõ ràng là đã lạm dụng quyền lực cho lợi ích cá nhân, tội nặng đủ để bị
luận tội. Và Hạ viện chỉ làm đúng trách nhiệm của họ, khi đã có đủ chứng cứ
từ những lời khai của các nhân chứng. Vậy luật sư nghĩ sao?
LS Trần Thái Văn: Trước hết, về việc này, chúng ta phải nói cho thật
rõ, thưa chị.
Với những thủ tục
pháp lý và thủ tục lập
pháp đã xảy ra trong vài tuần vừa qua, về phương diện điều tra, hoặc là cuộc điều
trần của các nhân chứng, của các viên chức hành pháp như các viên chức cao cấp
trong Hội đồng An ninh quốc gia, hay các vị đại sứ liên hệ đến việc này, kể cả
các giáo sư luật của các đại học luật tại Hoa Kỳ, thì chúng tôi hoàn toàn đồng ý.
Bởi đây là quyền
hành và trách nhiệm của Quốc hội. Họ có quyền điều tra và họ hoàn toàn làm theo
những gì Hiến pháp cho phép trong việc điều tra.
Còn vấn đề việc phạm
pháp có nặng đến nỗi phải có một cuộc luận tội để đưa đến truất phế hay không,
thì nếu cân nhắc về phương diện chính trị, kể cả pháp lý, thì tôi vẫn nghĩ
là nó sẽ gây tai hại nhiều hơn cho quốc gia trong tương lại, nhất là khi chỉ
còn có hơn 11 tháng nữa thì sẽ có một cuộc bầu cử tổng thống, cũng như bầu các
thành viên của Quốc hội Hoa Kỳ.
Vậy thì hãy để cho
người dân có cái quyền tối hậu đó, thay vì gây ra những hỗn loạn chính trị cho
nước Mỹ.
*
BBC: Bảo vệ Hiến pháp là trách nhiệm của Quốc hội, cũng là quyền mà
họ được Hiến pháp Hoa Kỳ trao cho, tương tự như việc đi bầu là quyền của người
dân Mỹ. Vậy thì nếu Quốc hội thấy họ có đủ bằng chứng là tổng thống có những
hành vi đáng phải luận tội, thì họ phải thi hành trách nhiệm đó. Còn đến kỳ bầu
cử thì cử tri đi bầu để thực thi quyền công dân của họ. Khi lập luận rằng, tại
sao Quốc hội không chờ kết quả cuộc bầu cử sẽ xảy ra gần một năm nữa, mà phải
luận tội tổng thống, thì chúng ta có lẫn lộn hai việc rất độc lập
không, thưa luật sư?
LS Trần Thái Văn: Không, theo tôi nghĩ thì không có sự lẫn lộn thưa
chị. Tôi vẫn thấy là quyết định của các vị dân biểu và các vị thượng nghị sĩ vẫn
là một quyết định chính trị chứ không phải là một quyết định pháp lý.
Đây là một hành động
mà Hiến pháp Hoa kỳ cho phép Quốc hội làm và họ đã làm. Nhưng chúng ta nên nhớ,
đây không phải là một thủ tục truy tố hình sự sẽ có cuộc xử trước tòa, do bồi
thẩm đoàn quyết định.
Mà đây là trường hợp
khi mỗi dân biểu bỏ phiếu để ủng hộ hay phản đối luận tội, cũng như sắp tới
đây, khi mỗi thượng nghị sĩ bỏ phiếu ủng hộ hay phản đối truất phế tổng thống,
họ đều phải cân nhắc xem lá phiếu đó sẽ ảnh hưởng đến cử tri của họ như thế
nào, đến việc tái tranh cử của họ trong tương lai ra sao. Những ảnh hưởng này
là những ảnh hưởng thuần túy về mặt chính trị.
*
BBC:Nói về tính toán chính trị, thì ngay từ những ngày đầu tiên, nhiều thành
viên đảng Dân chủ đã kêu gọi luận tội ông Trump, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi
lúc đó luôn luôn bác bỏ những đề nghị như vậy, bởi việc truất phế khi
đó gần như là điều không tưởng với một Thượng viện hiện
do đảng Cộng hòa nắm đa số. Trước đây Tổng thống Clinton cũng bị Hạ viện Cộng
hòa luận tội, nhưng không bị Thượng viện do Dân chủ nắm đa số truất phế. Vậy
nếu thấy việc luận tội sẽ không truất phế được ông Trump, có khi còn bị phản
tác dụng, thì theo ông, tại sao đảng Dân chủ cuối cùng đã quyết
định luận tội?
LS Trần Thái Văn: Vâng, điều đó có hai, ba lý do chính. Ngay từ đầu,
ngay sau khi ứng cử Trump đắc cử tổng thống, một số lãnh đạo đảng Dân chủ đã
không chấp nhận kết quả đó, vì họ nói rằng có những ảnh hưởng quá đáng và bất hợp
pháp của Nga vào cuộc bầu cử, như quý vị đã thấy có cuộc điều tra từ hai, ba
năm nay.
Ngay từ hai năm
2016, 2017, rất nhiều vị dân cử đảng Dân chủ đã muốn luận tội vì họ không cho
là ông Trump là một vị tổng thống đắc cử một cách chính đáng.
Lãnh đạo của đảng
Dân chủ lúc bấy giờ không muốn làm theo đường lối đó, vì họ nghĩ những hành động
đó sẽ phản tác dụng, gây bất lợi cho đảng trong cuộc đấu trí với đảng Cộng hòa,
và sẽ làm cho quần chúng có những phản ứng tiêu cực với họ. Vì thế, bà Nancy
Pelosi và ông Chuck Schumer đã quyết định không luận tội.
Đến tháng 7 năm nay
mới có sự kiện cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine. Và phía Dân chủ thấy họ thấy
họ có đủ bằng chứng để tiến hành thủ tục điều tra luận tội. Có đến 6 ủy ban
khác nhau ở Hạ viện đã điều tra, và khi điều tra thì họ thấy có đủ nhân chứng để
lập ra hai điều khoản luận tội.
Đến lúc này, bà
Nancy Pelosi không còn cách nào hơn là phải đi theo ý muốn của khối đa số của đảng
Dân chủ để xúc tiến việc luận tội. Đó là vấn đề thứ nhất.
Vấn đề thứ nhì, tôi
nghĩ là phía đảng Dân chủ họ cũng muốn nhân dịp này phơi bày những điều mờ ám
và những hành động xấu xa bất hợp pháp của ông Donald Trump và các cộng tác
viên của ổng.
Và phải nói rằng đây
là một kế hoạch chính trị của đảng Dân chủ để đánh ông Trump trong cuộc bầu cử
năm 2020 sắp tới.
Tuy nhiên, chị nói
rất đúng, năm 1998, khi phía Cộng hòa luận tội ông Clinton, nhưng ông Clinton
đã không bị Thượng viện truất phế, mà trong cuộc bầu cử sau đó, đảng Cộng hòa mất
đi đa số tại Hạ viện, vì dân chúng họ có phản ứng ngược lại. Và đó là sự nguy
hiểm mà bà Nancy cũng đã nhìn thấy.
Vì thế, chúng tôi
thấy rằng, trong những ngày tới bà Pelosi cần phải rất cẩn thận để chuyện này
không xảy ra với đảng Dân chủ.
*
BBC:Theo luật sư thì bà Nancy Pelosi và đảng Dân chủ đã hành động đúng hay không
trong việc luận tội ông Trump? Nếu luật sư ở vào vị trí của bà thì ông có làm
khác đi không?
LS Trần Thái Văn: Theo suy nghĩ của tôi thì bất cứ ai ở trong vị trí của
bà Nancy Pelosi thì có lẽ cũng sẽ quyết định như vậy, vì bà ấy ở vào cái thế
không có cách nào hơn là phải làm như vậy. Trước sự thúc đẩy, thậm chí còn là
áp lực nữa, bà Pelosi không còn cách nào khác hơn là phải cho phép các chủ tịch
của các ủy ban của Hạ viện được điều tra.
Chúng tôi cũng thấy
rằng, bà Nancy Pelosi và đảng Dân chủ đã rất thận trọng trong tiến trình này. Họ
đã có thể lập ra hàng chục điều khoản luận tội, nhưng họ chỉ soạn ra hai điều
khoản mà họ nghĩ là dễ chứng mính với 'bồi thẩm đoàn' nhất, đó là lạm dụng quyền
lực và cản trở quốc hội.
Và phải nói rõ 'bồi thẩm đoàn' ở đây không phải là
những thượng nghị sĩ sẽ bỏ phiếu truất phế ông Trump hay không tại Thượng viện,
mà 'bồi thẩm đoàn' chính là những cử tri sẽ đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng
thống năm 2020.
Cuộc bỏ phiếu luận
tội được trực tiếp truyền hình cho cả thế giới xem. Sẽ rất thú vị để chúng ta
theo dõi phản ứng của quần chúng trong những ngày tới, và xem việc ông Trump bị
luận tội sẽ ảnh hưởng đến kết quả bầu cử năm 2020 như thế nào.
--------------------------
LS Trần Thái Văn hiện hành nghề luật tại Nam California, từng là
dân biểu tiểu bang California trong ba nhiệm kỳ, từ năm 2004 đến 2010.
No comments:
Post a Comment