THẾ GIỚI HÔM NAY : 25/10/2023 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 25/10/2023

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

25/10/2023

https://nghiencuuquocte.org/2023/10/25/the-gioi-hom-nay-25-10-2023/

 

Cơ quan của Liên Hợp Quốc về người tị nạn Palestine cho biết sẽ không thể tiếp tục các hoạt động ở Gaza nếu không được nhận nhiên liệu trước tối thứ Tư. Israel đã chặn nhiên liệu vào Gaza từ Ai Cập. Cho đến nay, nước này chỉ cho phép 54 xe tải chở thực phẩm và vật tư y tế vào. Hôm thứ Hai, Hamas đã thả hai phụ nữ Israel lớn tuổi bị họ bắt làm con tin trong cuộc tấn công ngày 7 tháng 10. Theo Lực lượng Phòng vệ Israel, nhóm chiến binh này vẫn đang giam giữ hơn 200 người ở Gaza.

 

Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc kêu gọi António Guterres từ chức sau khi người đứng đầu tổ chức này nói rằng cuộc tấn công của Hamas “không tự dưng xảy ra” và mô tả việc Israel bắn phá Gaza là “vô cùng đáng báo động.” Ông Guterres – người cũng lên án hành động của Hamas – đã kêu gọi ngừng bắn. Ngoại trưởng Israel Eli Cohen được cho là đã hủy cuộc gặp theo lịch với ông Guterres.

 

Cơ quan Năng lượng Quốc tế dự báo nhu cầu dầu, khí đốt và than sẽ đạt đỉnh trước năm 2030 nếu các chính phủ đáp ứng các cam kết hiện tại về khí hậu. Nguyên nhân được họ chỉ ra là nhu cầu nhiên liệu hóa thạch của Trung Quốc giảm và sự gia tăng của ô tô điện, mà họ dự đoán sẽ chiếm hơn 1/3 doanh số bán ô tô mới vào năm 2030. Dự báo này khác với báo cáo của OPEC, trong đó dự đoán nhu cầu dầu mỏ sẽ tiếp tục tăng cho đến năm 2045.

 

Phe Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ đã chọn Tom Emmer, một nghị sĩ đến từ Minnesota, làm ứng cử viên của họ cho vị trí chủ tịch Hạ viện. Ông Emmer, người từng bỏ phiếu ủng hộ việc chứng nhận kết quả bầu cử tổng thống năm 2020, đã đánh bại các đảng viên cực hữu khác qua 5 vòng bỏ phiếu nội bộ. Ông là ứng viên thứ ba của đảng Cộng hòa cho vị trí bị Kevin McCarthy bỏ trống từ ngày 3/10.

 

Bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc đã bị cách chức sau hai tháng biến mất một cách bí ẩn. Chính phủ Trung Quốc không đưa ra lý do bãi nhiệm ông, nhưng tướng Lý được cho là đang bị điều tra về tội tham nhũng. Trước đó một loạt các quan chức cấp cao của quân đội nước này đã bị bãi nhiệm.

 

Cổ phiếu của ngân hàng Barclays giảm mạnh sau khi báo cáo kết quả kinh doanh quý 3 yếu hơn dự kiến. Giám đốc điều hành C.S. Venkatakrishnan đổ lỗi cho “hoạt động kém hiệu quả,” bao gồm lĩnh vực ngân hàng đầu tư và hoạt động kinh doanh ngân hàng bán lẻ trong nước. Ông cho biết ngân hàng sẽ cắt giảm chi phí, nhưng không tiết lộ cụ thể.

 

Hàn Quốc bắt giữ một nhóm người Triều Tiên đang tìm cách đào thoát khỏi miền bắc. Những người Triều Tiên – được cho là một nhóm bốn người – đi qua vùng biển ngoài khơi ngoài bờ biển phía đông bán đảo Triều Tiên trên một chiếc thuyền gỗ nhỏ. Họ sẽ tự động được nhập quốc tịch Hàn Quốc nếu vượt qua cuộc điều tra của cơ quan an ninh nước này.

 

Con số trong ngày: 1,7 tỷ USD, là giá trị của thị trường đĩa than vào năm 2022.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

 Thách thức đối diện chiến dịch “Hồng Kông hạnh phúc”

 

Trưởng đặc khu John Lee của Hồng Kông sẽ có bài phát biểu chính sách hàng năm của ông vào thứ Tư. Ông sẽ tập trung vào hai chủ đề: “đoàn kết” và nền kinh tế. Ông Lee muốn người Hồng Kông vui vẻ hơn, và đã phát động một chiến dịch hồi tháng 4 mang tên “Hồng Kông hạnh phúc,” bao gồm việc tổ chức các sự kiện như lễ hội hóa trang nhằm xóa bỏ nhận thức về thành phố này như một nơi biểu tình, đàn áp và cô lập vì covid.

 

Nhưng ý niệm của chính quyền ông về hoà hợp cũng liên quan đến việc giam giữ nhiều chính trị gia đối lập và áp dụng luật an ninh quốc gia hà khắc. Ngay sau khi chiến dịch “Hạnh phúc” được phát động, chính phủ đã treo giải thưởng 1 triệu đô la Hồng Kông (128.000 USD) cho ai cung cấp được thông tin về 8 nhà hoạt động ủng hộ dân chủ đang trốn ở nước ngoài, trong đó có một công dân Úc.

 

Trong khi đó, nền kinh tế Hồng Kông đã suy giảm 3 trong 4 năm qua. Nó sẽ tăng trưởng phần nào trong năm nay, nhưng bị hạn chế bởi thị trường nhà ở yếu kém và các vấn đề kinh tế ở đại lục. Thị trường lao động cũng phải thay thế hàng loạt nhân công đã rời bỏ quê hương trong bốn năm qua.

 

 

Meta công bố kết quả quý

 

Vào thứ Tư, Meta, công ty mẹ của Facebook, sẽ báo cáo kết quả quý. Cho đến nay công ty này đã có một năm tốt đẹp, khi giá cổ phiếu tăng hơn 160%, cao hơn bất kỳ công ty công nghệ lớn nào khác. Nhưng điều đó một phần là do cổ phiếu Meta rớt giá sâu trong năm 2022 so với các đối thủ.

 

Từ tháng 9 năm 2021 đến tháng 11 năm 2022, giá trị thị trường chứng khoán của Meta đã giảm 3/4 do doanh thu quảng cáo giảm. Nhưng từ quý 2 năm nay, doanh số bán quảng cáo đã bắt đầu phục hồi, tăng 12% lên 31 tỷ USD trong ba tháng tính đến tháng 7. Giá cổ phiếu của Meta cũng được hưởng lợi nhờ công ty cắt giảm chi phí.

 

Nhà đầu tư sẽ cố gắng đánh giá các sản phẩm hỗ trợ trí tuệ nhân tạo mới của Meta, bao gồm trợ lý AI và nhãn dán kỹ thuật số tạo ra bằng văn bản (các loại biểu tượng cảm xúc). Việc vận hành AI rất tốn kém nhưng Meta hy vọng những tính năng này sẽ tạo ra nhiều sự tương tác hơn giữa người dùng – và do đó là nhiều doanh thu quảng cáo hơn. Nếu ván bài AI của Meta là đúng, công ty có thể tăng vọt trở lại. Nếu không giá cổ phiếu của họ sẽ lại đi xuống.

 

 

Gia đình các con tin gây áp lực lên chính phủ Israel

 

Hamas cho đến nay đã thả 4 con tin bị họ bắt cóc khi tấn công Israel vào ngày 7/10. Người Mỹ là bên tiến hành đàm phán, thông qua trung gian là Qatar, một nhà bảo trợ của Hamas. Gia đình các con tin được giải thoát cảm thấy nhẹ nhõm đan xen với sự ái ngại cho 220 con tin vẫn còn ở Gaza – cũng như tức giận vì chính phủ Israel không tham gia nhiều hơn vào tiến trình đàm phán.

 

Người thân đã tự mình giải quyết vấn đề, bằng cách thành lập một trụ sở chính ở Tel Aviv với hàng trăm tình nguyện viên. Những người từng là nhà ngoại giao đang tìm cách liên lạc với các chính phủ nước ngoài, trong khi các cựu giám đốc tình báo Israel đóng vai trò đàm phán. Các công ty công nghệ Israel đã xem xét hàng nghìn giờ video trên mạng xã hội để tìm bất kỳ dấu hiệu nào của con tin.

 

Áp lực từ các gia đình đã buộc chính phủ, vốn ban đầu có ý định tiến vào Gaza mà không quan tâm đến sự an toàn của các con tin, phải tuyên bố giải cứu con tin là “ưu tiên hàng đầu.” Các gia đình cảnh báo nếu điều đó không xảy ra, họ sẽ biểu tình trên đường phố.

 

 

Tình hình kinh doanh của Deutsche Bank

 

Lãi suất tăng là tin tốt cho các ngân hàng châu Âu, nhờ biên lãi ròng cao bù đắp cho hoạt động ngân hàng đầu tư yếu kém. Vào thứ Tư, Deutsche Bank sẽ báo cáo thu nhập quý mới nhất. Sau khi báo lỗ lớn vào năm 2019, ngân hàng Đức đã tái cơ cấu và tránh được thua lỗ trong mọi quý kể từ nửa cuối năm 2020.

 

Các nhà đầu tư sẽ tự hỏi liệu ngân hàng có thể tiếp tục hưởng lợi từ lãi suất cao hay không khi nền kinh tế chậm lại và tình trạng vỡ nợ của các công ty gia tăng. Bộ phận ngân hàng đầu tư của Deutsche Bank cũng đang được chú ý. Biến động thị trường giảm đi đã làm giảm doanh thu giao dịch giữa các ngân hàng đầu tư châu Âu, trong khi thu nhập từ phí tư vấn cũng sụt giảm khi các công ty hạn chế hoạt động M&A. Deutsche Bank cho tới nay đối phó với những vấn đề này tốt hơn so với một số đối thủ cạnh tranh. Họ thậm chí còn tăng đặt cược vào một số lĩnh vực ngân hàng đầu tư. Trong tháng này, Deutsche đã hoàn tất việc mua lại Numis, một công ty môi giới doanh nghiệp của Anh với giá 500 triệu USD.

 

 

Indonesia chuẩn bị bầu tổng thống

 

Các ứng viên tổng thống của Indonesia phải tuyên bố tranh cử trước thứ Tư cho cuộc bầu cử dự kiến diễn ra vào ngày 14 tháng 2 năm 2024. Nhân vật chiến thắng sẽ đối mặt kỳ vọng rất lớn. Đó là vì người đương nhiệm Joko Widodo, hay còn được gọi với biệt danh Jokowi, là một trong những nhà lãnh đạo có tỉ lệ ủng hộ cao nhất thế giới.

 

Dự kiến sẽ có ba ứng viên. Họ bao gồm Ganjar Pranowo, cựu thống đốc miền trung Java, người đứng thứ hai trong kết quả thăm dò. Anies Baswedan, cựu thống đốc thủ đô Jakarta, đứng thứ ba. Ứng viên hàng đầu là Prabowo Subianto, bộ trưởng quốc phòng Indonesia. Ông Prabowo đã thua Jokowi hai lần. Là một cựu quân nhân, ông từng bị buộc tội cho phép vi phạm nhân quyền ở Đông Timor vào những năm 1980 và bắt cóc các sinh viên hoạt động dân chủ vào những năm 1990. Ông Prabowo luôn mạnh mẽ phủ nhận các cáo buộc. Một cách khéo léo, ông đã chỉ định con trai cả của Jokowi, Gibran Rakabuming, làm đối tác tranh cử. Mặc dù Jokowi vẫn chưa hậu thuẫn ứng viên nào, nhưng nhiều nhà quan sát coi việc đề cử ông Gibran là một dấu hiệu cho thấy Jokowi ủng hộ ông Prabowo. Đó có thể là một lý do tại sao ông đang dẫn đầu.