Báo
chí ở chảo lửa Trung Đông: Ít nhất 24 nhà báo đã thiệt mạng
Việt Bình -
Saigon Nhỏ
26 tháng 10, 2023
Theo thống kê mới nhất được Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (Committee to
Protect Journalists – CPJ) công bố ngày 26 Tháng Mười 2023, ít nhất 24 nhà báo
trong hơn 6,000 người đã thiệt mạng trong chảo dầu sôi sùng sục ở Trung Đông.
Ngoài thiệt hại nặng nề
mà cuộc giao tranh giữa Israel và Hamas gây ra cho thường dân trong khu vực, cuộc
xung đột Gaza đang dẫn đến tình trạng đặc biệt nguy hiểm đối với các nhà báo ở
Israel lẫn Gaza và Bờ Tây thuộc Palestine.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/10/GettyImages-1727662977.jpg
Bạn bè và đồng nghiệp than khóc khiêng thi thể của hai nhà báo Palestine
Muhammad Sobh và Saeed Al-Taweel bị thiệt mạng ngày 10 Tháng Mười 2023 tại Gaza
(ảnh: Ahmad Hasaballah/Getty Images)
Trong 24 nhà báo thiệt mạng, có 20 người
Palestine, ba người Israel và một người Lebanon. Ít nhất tám nhà báo khác bị
thương, trong khi ba người khác được cho là mất tích hoặc bị giam giữ. Lần cuối
cùng các nhà báo phải đối mặt với mối nguy hiểm cao độ như vậy ở Israel là đợt
bạo loạn (intifada) lần thứ hai vào đầu những năm 2000, khi hơn 4,300 người thiệt
mạng trong hơn bốn năm xung đột. CPJ đã ghi lại cái chết của 13 nhà báo trong
thời gian đó.
CPJ cho biết họ cũng đang điều tra ít nhất 100
báo cáo bổ sung về việc các nhà báo bị giết, mất tích, giam giữ hoặc bị đe dọa.
“Dựa trên báo cáo sơ bộ, chúng tôi ước tính rằng 48 cơ sở truyền thông ở Gaza
đã bị tấn công hoặc phá hủy” – theo Lucy Westcott, Giám đốc đặc trách các vấn đề
khẩn cấp của CPJ. Hiệp hội Nhà báo Ả Rập và Trung Đông (Arab and Middle Eastern
Journalists Association – AMEJA) trong tuần này đã đưa ra một tuyên bố lên án vụ
sát hại các nhà báo ở Palestine, Israel và Lebanon.
AMEJA cho biết: “Nhắm mục tiêu vào các nhà báo
là vi phạm nghiêm trọng quyền tự do báo chí và luật nhân quyền quốc tế”. Hiệp hội
Báo chí Nước ngoài (The Foreign Press Association – FPA) cũng kêu gọi tương tự
với Israel lẫn Hamas, sao cho có thể “bảo đảm sự an toàn và tự do của các phóng
viên ở Gaza, những người đang làm việc bất chấp hoàn cảnh cực kỳ nguy hiểm.”
Ngày 25 Tháng Mười, CPJ cập nhật về cái chết của
Mohammed Imad Labad, một nhà báo thuộc Tổ chức truyền thông Al Resalah. Nạn
nhân đã bị thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel vào khu Sheikh
Radwan ở thành phố Gaza. Ngày 23 Tháng Mười, nhà báo, nhà làm phim người
Palestine, đồng sáng lập Ain Media – Roshdi Sarraj – cũng thiệt mạng trong một
cuộc không kích của Israel ở Gaza. Gọi Sarraj là “phóng viên ảnh và nhà làm
phim xuất sắc”, Ain Media cho biết thêm, cái chết của Roshdi Sarraj xảy ra năm
năm sau khi người đồng sáng lập Ain Media, Yaser Murtaja, tử nạn ở biên giới Dải
Gaza.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/10/GettyImages-1744731734.jpg
Các nhà báo ghi lại những gì xảy ra vào ngày 7 Tháng Mười tại Nir Oz,
Israel (ảnh: Alexi J. Rosenfeld/Getty Images)
Cái chết của Roshdi Sarraj cũng như nhiều nhà
báo khác cho thấy vô vàn rủi ro mà những người làm báo đang làm việc tại Gaza
phải đối mặt. “Một số nhà báo đã bị bắn chết khi đưa tin về cuộc xung đột trong
khi một số khác thiệt mạng bởi các cuộc không kích; trong một số trường hợp, họ
bị thiệt mạng cùng với gia đình mình”, Lucy Westcot thuộc CPJ cho biết. Trong một
báo cáo đưa ra trong năm nay, CPJ nói rằng ít nhất 20 nhà báo đã thiệt mạng do
hỏa lực của quân đội Israel kể từ năm 2001 và “cho đến nay, không ai phải chịu
trách nhiệm”.
Chỉ gần một tuần sau sự kiện kinh hoàng 7
Tháng Mười, phóng viên Reuters, Issam Abdallah, đã thiệt mạng; trong khi
sáu nhà báo khác (thuộc Reuters, Al Jazeera và Agence France-Presse) bị thương
trong bối cảnh các cuộc đụng độ leo thang ở biên giới phía Nam Lebanon với
Israel. Abdallah là nhà báo đầu tiên bị thiệt mạng sau vụ khủng bố 7 Tháng Mười
của Hamas.
Các cuộc sơ tán hàng loạt, những cuộc không
kích, giao tranh trên bộ và mất điện trên diện rộng đã khiến việc đưa tin về cuộc
chiến ở Gaza và Israel trở nên vô cùng nguy hiểm. Sherif Mansour, điều phối
viên về Trung Đông thuộc CPJ, cho biết các nhà báo ở Gaza vừa phải làm việc vừa
phải tìm cách bảo vệ gia đình họ. Nhiều người đã mất nhà cửa và văn phòng, một
số đang làm việc trong bệnh viện vì đây là nơi duy nhất có điện và internet.
Sherif Mansour nói: “Họ là những người dễ bị tổn thương nhất nhưng cũng là những
người cần thiết nhất hiện nay. Họ là con mắt giúp chúng ta thấy những gì đang xảy
ra.”
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/10/GettyImages-1745438024.jpg
Hành nghề báo chí tại Gaza những ngày này có thể chết bất cứ lúc nào (ảnh:
Ashraf Amra/Anadolu via Getty Images)
Sự nguy hiểm không chỉ ở Gaza. Ở Israel cũng
tương tự. Các phóng viên không chỉ viết về những gì đang diễn ra trên đất nước
họ mà bây giờ có người phải kể lại câu chuyện kinh hoàng nhấn chìm chính gia
đình mình. Họ viết về những nỗ lực cứu con cái mình, việc cố gắng giải thoát những
người bạn bị bắt làm con tin và cả những chi tiết xúc động chẳng hạn những giờ
phút được ôm ấp đứa trẻ mới tập tễnh biết đi của họ sau ngày tang tóc 7 Tháng
Mười. Roee Idan, phóng viên ảnh của tờ Ynet (Israel), hiện vẫn mất tích
và gia đình nạn nhân tin rằng ông và con gái đã bị Hamas bắt làm con tin, theo The
Times of Israel.
Ngoài những rủi ro từ bom rơi đạn lạc, nhà báo
còn đối mặt với nhiều đe dọa khác. Ghi nhận của CPJ cho thấy đã xảy ra hơn 10 vụ
tấn công, bắt giữ, đe dọa, tấn công mạng và kiểm duyệt nhắm vào các nhà báo khi
họ làm việc ở Israel cũng như ở Gaza và Bờ Tây. Nhà báo Israel Frey (người
Israel) đã phải lẩn trốn sau khi “hàng trăm người cánh hữu xông vào nhà tôi và
cố làm tổn thương tôi cũng như các con tôi”, Israel Frey nói trong một đoạn
video từ nơi ẩn náu. Israel Frey cũng hứng chịu loạt tin nhắn đe dọa. “Đúng,
tôi sợ, nhưng tôi sẽ không gục ngã”, Frey nói trong video.
CPJ đang lo ngại về các quy định mới được
thông qua ở Israel, cho phép Bộ Truyền thông nước này đóng cửa các cơ quan truyền
thông nước ngoài trong tình trạng khẩn cấp nếu người ta tin rằng họ gây tổn hại
an ninh quốc gia của Israel. Tờ Times of Israel cho biết những quy định
như vậy được thông qua cốt để có thể đóng cửa Al Jazeera, kênh báo chí mà Bộ
trưởng Truyền thông Israel, Shlomo Karh, cáo buộc là “kích động thế giới Ả Rập
chống lại Israel”.
No comments:
Post a Comment