TIÊU CHUẨN MỚI VỀ ĐÀO TẠO TIẾN
SĨ ĐI NGƯỢC VỚI CHỦ TRƯƠNG “NHÂN TÀI THẬT” CỦA THỦ TƯỚNG
https://www.facebook.com/chu.nguyenngoc/posts/2394274000706016
1. NÓI THẬT, THẦY
THẬT VÀ DẠY THẬT
Khi nghe Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu
ngành Giáo dục phải “HỌC THẬT, THI THẬT, NHÂN TÀI THẬT”, thì biết đó là nhiệm vụ
vô cùng khó khăn đối với tân Bộ trưởng Bộ Giáo Dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn
Kim Sơn.
Tại sao vậy? Là bởi vì - chưa nói đến vấn đề
bao trùm là cơ chế, muốn HỌC THẬT thì trước tiên phải được DẠY THẬT. Mà muốn DẠY
THẬT thì phải có THẦY THẬT. Có THẦY THẬT phải được NÓI THẬT thì mới có thể DẠY
THẬT. THẦY THẬT và NÓI THẬT
là hai bài toán vô cùng nan giải của ngành Giáo dục hiện nay.
NÓI THẬT là hòn đá tảng nằm chặn cửa con đường
“HỌC THẬT, THI THẬT, NHÂN TÀI THẬT” mà chưa có cách nào để loại bỏ. NÓI THẬT không chỉ là vấn đề của
ngành Giáo dục mà là vấn đề của toàn xã hội.
Trong khi phải cải thiện vấn đề THẦY THẬT trên
con đường “HỌC THẬT, THI THẬT, NHÂN TÀI THẬT” thì, oái oăm thay, tiêu chuẩn mới
về đào tạo tiến sĩ mà Bộ GD&ĐT vừa ban hành lại vô tình thúc đẩy sản xuất
thêm các THẦY GIẢ.
2. TIẾN SĨ KÉM CHẤT
LƯỢNG LÀ DO KHÔNG CÓ CÔNG BỐ QUỐC TẾ
Nạn bằng giả, nhân tài rởm trong xã hội đang
như một dịch bệnh chưa có thuốc cứu chữa. Đóng góp “một bộ phận không nhỏ” vào
nạn bằng giả, nhân tài rởm này là từ các “lò ấp tiến sĩ”.
Xã hội đang sợ hãi về trình độ tiến sĩ ở Việt
nam. Nhiều đề tài luận án tiến sĩ, người dân đọc lên đã thấy buồn cười. Càng
thêm ngạc nhiên - khi đi khắp nơi toàn gặp các tiến sĩ. Không chỉ ở các giảng
đường đại học, mà ở phường quận thành phố - khi đến làm các thủ tục hành chính
cũng gặp các tiến sĩ. Trên báo chí và truyền hình cũng thường xuyên xuất hiện
các tiến sĩ. Ở các công sở, cơ quan hành chính của đảng và nhà nước cũng rất
nhiều tiến sĩ. Có những người đương chức ở các cơ quan rất bận rộn của nhà nước,
nhưng không biết học từ lúc nào mà có bằng tiến sĩ. Nhiều lần sốc khi nghe phát
biểu của các tiến sĩ - nghị sĩ.
Nguyên do sinh ra các tiến sĩ rởm là vì không
yêu cầu có các công bố quốc tế trên các tạp chí uy tín được phân loại như ISI
và Scopus.
Cho nên các “lò ấp tiến sĩ’ tha hồ cấp bằng tiến
sĩ chỉ với những bài báo đăng trên các tạp chí trong nước, không được xếp hạng
quốc tế.
3. TIÊU CHUẨN THỤT
LÙI. THUA CẢ KHU VỰC
Muốn nâng cao chất lượng Giáo dục thì phải
nâng cao chất lượng thầy giáo, mà một bộ phận lớn trong số họ có học vị tiến
sĩ. Ở mặt khác, nâng cao chất lượng tiến sĩ là nâng cao chất lượng và số lượng
các công trình khoa học. Nhờ đó thúc đẩy công tác nghiên cứu khoa học cho sinh
viên và trong nhà trường. Đó là phương cách giúp nâng cao vị thế trường đại học
trên bảng xếp hạng thế giới.
Hiện nay, các tạp chí khoa học có uy tín trên
thế giới được phân loại, về cơ bản, thành hai nhóm chỉ số ISI và Scopus. Trong
đó, đăng bài ở các tạp chí nhóm ISI khó hơn nhóm Scopus.
Quy chế đào tạo tiến sĩ năm 2017 của Bộ
GD&ĐT yêu cầu luận án tiến sĩ phải có 2 bài báo được đăng. Trong đó, hoặc tối
thiểu có 1 bài thuộc một trong 2 nhóm ISI/Scopus, hoặc cả 2 bài đăng ở nước
ngoài.
Quy chế mới của Bộ GD&ĐT bỏ yêu cầu công bố
quốc tế, chỉ cần đăng 3 bài trong nước. Đây là một yêu cầu vô cùng thấp. Nói là
vô cùng thấp, là vì hiện nay trên toàn Việt nam có hàng trăm tạp chí, nhưng có
chưa đến 10 tạp chí được liệt vào nhóm ISI/Scopus. Hàng trăm các tạp chí còn lại
không được cộng đồng quốc tế để mắt.
Nhiều trường đại học của các nước trong khu vực
đều yêu cầu luận án tiến sĩ phải có bài đăng ở nhóm ISI. Quy chế mới của Bộ GD&ĐT bỏ
yêu cầu công bố quốc tế là tự tách rời hàng ngũ tiến sĩ Việt nam ra khỏi mặt bằng
quốc tế. Là tự hạ thấp mặt bằng khoa học của Việt Nam trong mắt bạn bè
quốc tế. Hạ thấp đến thê thảm, tủi hổ.
Quy chế mới về đào tạo tiến sĩ của Bộ
GD&ĐT, không giúp tạo thêm nhân tài thật, không hạn chế được mà còn tạo điều
kiện cho sự bùng nổ các tiến sĩ rởm.
4. ĐỀ XUẤT
1/. Để được đứng vào hành ngũ các trường đại học
tốt trên thế giới, một trong những tiêu chí quan trọng là số lượng các công trình
khoa học được đăng trên các tạp chí quốc tế uy tín được xếp hạng ISI. Cho nên
yêu cầu phải có bài đăng trên tạp chí quốc tế được xếp hạng ISI là điều bắt buộc.
2/. Tiếp cận tiêu chuẩn của các nước tiên tiến.
Đề xuất: Để đáp ứng 3 tiêu chí vừa
nêu, rất cần thiết phải đưa ra yêu cầu về công bố kết quả nghiên cứu khoa học với
người muốn bảo vệ luận án tiến sĩ - là phải có tối thiểu 2 bài báo đăng trên
các tạp chí quốc tế xếp hạng ISI.
Nếu được như vậy, sẽ chấm dứt vấn nạn tiến sĩ
kém chất lượng. Quan trọng nữa là nâng cao chất lượng Giáo dục và Khoa học
trong các trường đại học Việt Nam.
5. KHÔNG CÓ NGOẠI
LỆ
Bill Gates bỏ học không cần tốt nghiệp đại học
và không màng đến học vị tiến sĩ. Những người làm trong các ngành đặc biệt của
quân đội và công an - nếu có những công trình bí mật (không thể công bố quốc tế)
vì lợi ích quốc gia - thì đã có chế độ đặc biệt, mà không cần đến học vị tiến
sĩ. Nếu sau này hết bí mật, thì bạch hoá quốc tế theo luật. Giá trị công trình
là tự nó sinh ra chứ không phải từ bằng tiến sĩ.
Các nhà khoa học lừng danh của Liên Xô như
Kurchatov khi làm bom nguyên tử, hay Korolev khi chế tạo tên lửa – đều đã là những
nhà khoa học thành danh trước khi thực hiện nhiệm vụ bí mật quốc gia. Không ai
chế tạo ra bí mật quốc gia quan trọng mà chỉ đủ để làm luận án tiến sĩ. Viện cớ
bí mật quốc gia, tài liệu nội bộ – không thể công bố quốc tế - đều đưa đến những
câu hỏi hoài nghi về chất lượng khoa học của luận án tiến sĩ.
Cũng như vậy, những người muốn dạy ở Học viện
Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh thì trước hết phải là nhà Triết học, Kinh tế học.
Họ phải có những công trình đăng trên các tạp chí quốc tế. Triết học, Kinh tế học
là của chung nhân loại.
Các Khoa học Xã hội cũng là của chung nhân loại.
Những luận án tiến sĩ về Khoa học Xã hội ở Việt Nam phải có các bài báo công bố
trên các tạp chí quốc tế ISI/Scopus.
Cho nên, bất kể ngành nào, cả quân đội lẫn
công an, cả Khoa học Xã hội lẫn Khoa học Tự nhiên, cả Học viện Chính trị Quốc
gia Hồ Chí Minh… – muốn bảo vệ luận án tiến sĩ phải có tối thiểu 2 bài báo đăng
trên các tạp chí khoa học ISI.
Không có NGOẠI LỆ. Chỉ như vậy chất lượng tiến
sĩ Việt nam mới được nâng cấp. Điểm lại thực tế, thì chính nơi NGOẠI LỆ là nơi
đóng góp rất nhiều luận án tiễn sĩ kém chất lượng.
6. TẠI SAO TIÊU
CHUẨN TIẾN SĨ KHÁC NHAU?
Khi con hổ quyết định mức ăn thì mỗi suất ăn
là 10 kg thịt. Còn khi con mèo quyết định mức ăn thì muỗi suất là 1 con cá
trích.
Cây nào quả ấy. Rau nào sâu ấy. Tiêu chuẩn tiến
sĩ phụ thuộc vào người quyết định. Nếu người quyết định là người giỏi về khoa học
thì sẽ yêu cầu cao về khoa học. Nếu người quyết định chưa giỏi về khoa học thì
sẽ yêu cầu thấp về khoa học.
Nếu ví các công trình đăng trên các tạp chí
khoa học quốc tế ISI/Scopus là thịt cá, thì Tiêu chuẩn tiến sĩ Việt nam vừa mới
được Bộ GD&ĐT ban hành –không đòi hỏi có công bố quốc tế - là quy định suất
cơm không có thịt cá, thấp hơn cả yêu cầu có con cá trích.
Cho nên, các trường đại học của Việt Nam, nếu
muốn đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, nâng cao chất lượng giáo dục, để đứng
vào hàng ngũ các trường đại học tốt nhất thế giới - thì nhất thiết cần người đứng
đầu thuộc hàng ngũ “hổ báo”: chuộng nghiện cứu khoa học, giỏi về nhiều ngành.
7. TĂNG TRƯỞNG TIẾN
SĨ KHÔNG NHƯ TĂNG TRƯỞNG GDP
Thà ít mà tinh nhuệ còn hơn nhiều mà ô hợp. Việt
Nam không cần nhiều tiến sĩ với các tiến sĩ kém chất lượng. Không nên xem số lượng
tiến sĩ là một mục tiêu tăng trưởng giống như tăng trưởng GDP. Tẳng trưởng các
tiến sĩ rởm chỉ đưa đến những hậu quả xấu.
Bỏ
yêu cầu công bố quốc tế là hạ thấp yêu cầu tiến sĩ thì làm sao có “NHÂN TÀI THẬT”? Hơn thế nữa, bỏ yêu cầu công bố quốc tế tạo ra môi trường thuận lợi
cho sự tăng trưởng các tiến sĩ rởm, nhân tài rởm. Nó đi ngược với chủ trương
“NHÂN TÀI THẬT” của Thủ tướng.
Đề nghị Bộ GD&ĐT xem xét lại tiêu chuẩn mới
về đào tạo tiến sĩ. Phải nâng nó lên cao hơn so với yêu cầu cũ. Nền Khoa học và
Giáo dục Việt Nam không thể tiếp tục trượt dốc về chất lượng. Càng không thể mỗi
ngày thêm tụt hậu so với các nước trong khu vực.
Tự đặt tiêu chí thấp cho mình, chẳng những
không theo kịp người, mà còn bị người khinh.
No comments:
Post a Comment