The
Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy
biên dịch
13/07/2021
http://nghiencuuquocte.org/2021/07/13/the-gioi-hom-nay-13-07-2021/
Ít nhất sáu người đã thiệt mạng và 219 người bị
bắt ở Nam Phi sau chuỗi ngày cướp bóc và bạo loạn phản đối việc
bỏ tù cựu tổng thống Jacob Zuma. Quân đội đã tuyên bố sẽ triển khai binh sĩ đến
các tỉnh Gauteng và KwaZulu-Natal để dập tắt bạo lực, trong khi đồng rand lao dốc.
Ông Zuma, người ngồi tù từ hôm thứ Tư, đang đệ đơn kháng án.
Tổng thống Joe Biden nói
Mỹ ủng hộ người dân Cuba “đang dũng cảm đấu tranh cho các quyền
phổ cập cơ bản”. Ngày hôm qua chứng kiến hàng nghìn người xuống đường ở các
thành phố trên khắp Cuba để biểu tình phản đối khó khăn chồng chất do đại dịch
(riêng ở thủ đô Havana, họ bị lực lượng chống bạo động trấn áp). Đây là lần đầu
tiên diễn ra biểu tình lớn đến vậy ở Cuba kể từ năm 1994; hiện các nhà hoạt động
cho biết ít nhất 80 người đã bị bắt.
Bộ Y tế Israel thông báo những
người trưởng thành bị suy giảm miễn dịch sẽ được tiêm liều thứ ba của vắc-xin
BioNTech/Pfizer, đưa nước này trở thành một trong những quốc gia đầu tiên cho
phép tiêm nhắc lại. Trong khi đó, WHO cho rằng các nước không nên đặt hàng vắc-xin
nhắc lại trong khi nhiều nước khác vẫn còn chưa được nhận liều đầu tiên.
Người tiêu dùng Mỹ tự tin nền kinh tế sẽ tiếp tục phục hồi sau đại dịch covid-19,
theo Cục Dự trữ Liên bang New York. Cuộc khảo sát hàng tháng của cơ quan này
cho thấy các dự báo về lạm phát, thu nhập, tăng trưởng thu nhập cũng như chi
tiêu đều tăng trong tháng 6, tháng thứ tám liên tiếp. Những người được khảo sát
cũng thể hiện gia tăng niềm tin vào thị trường việc làm.
EU đồng ý trì hoãn kế
hoạch thuế doanh nghiệp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thỏa thuận quốc tế về
mức thuế tối thiểu đối với các doanh nghiệp đa quốc gia do Mỹ dẫn dắt. EU có kế
hoạch áp thuế lên bán hàng trực tuyến, song các quan chức Mỹ e ngại chính sách
đó có thể gây chống đối cho đề xuất áp thuế doanh nghiệp tối thiểu người Mỹ.
Tây Ban Nha cho
biết sẽ đầu tư 4,3 tỷ euro (5,1 tỷ USD) vào xe điện, trong khuôn khổ chương
trình chi tiêu quốc gia được tài trợ bởi quỹ phục hồi của Liên minh châu Âu. Thủ
tướng Pedro Sànchez nói khoản chi này dành cho toàn bộ chuỗi sản xuất, bao gồm
cả việc xây dựng nhà máy pin đầu tiên của đất nước. Hiện Tây Ban Nha là nhà sản
xuất ô tô lớn thứ hai châu Âu sau Đức.
Có thêm bốn cáo buộc hình sự mới được đệ trình
nhắm vào Aung San Suu Kyi, nhà lãnh đạo bị phế truất của Myanmar.
Chúng bao gồm tham nhũng, song các luật sư của bà Suu Kyi nói họ không được
thông báo về vấn đề này. Bà Suu Kyi bị giam kể từ sau cuộc đảo chính tháng 2 do
quân đội tiến hành để lật đổ chính phủ dân cử.
TIÊU
ĐIỂM
Indonesia trở
thành điểm nóng covid ở châu Á
Đông Nam Á đang quay cuồng với covid-19. Trong
năm ngoái họ ghi nhận ít ca nhiễm hơn cả châu Âu và Bắc Mỹ. Nhưng tỷ lệ tiêm chủng
thấp, xét nghiệm hạn chế và các biến thể lây nhiễm nhanh hơn đã thay đổi mọi thứ.
Những ngày này, Campuchia, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam liên tục phá các kỷ lục
ca nhiễm trong nước.
Nếu nhìn vào con số tuyệt đối, Indonesia là quốc
gia kém nhất, với số ca nhiễm nhiều nhất châu Á chỉ sau Ấn Độ. Số ca nhiễm mới
hàng ngày — số thực có lẽ còn cao hơn — đã tăng gấp tám lần chỉ trong một tháng
qua. Và nó khiến hệ thống y tế bị quá tải. Chỉ trong năm tuần số lượng bệnh
nhân đến viện đã tăng hơn ba lần lên khoảng 81.000 người, khiến nguồn dự trữ
ôxy y tế xuống mức rất thấp. Trong bối cảnh đó, các bác sĩ buộc phải quyết định
bệnh nhân nào được chăm sóc.
Trong tháng này chính phủ đã công bố những hạn
chế mới để kiềm chế dịch. Đền thờ, trung tâm thương mại và nhà hàng trên đảo
Java và Bali, hai trong số các hòn đảo chính của đất nước, sẽ đóng cửa cho đến
ngày 20 tháng 7. Song chính phủ đã làm quá ít, và quá muộn.
Mỹ sắp công bố lạm
phát tháng 6
Các nhà giao dịch trái phiếu hẳn đã đặt cược lạm
phát cao ở Mỹ chỉ là tạm thời. Để biết họ đúng hay sai, hãy chú ý theo dõi đợt
công bố chỉ số giá tiêu dùng tháng 6 vào hôm nay. Con số của tháng 5 trước đó
cho thấy lạm phát lõi, không bao gồm thực phẩm và năng lượng, đã tăng với tốc độ
hàng năm 8,3% – cao nhất kể từ đầu những năm 1980 và cao hơn dự kiến. Còn lạm
phát chính, một chỉ số so sánh tất cả mọi chi phí so với một năm trước, thì lên
tới 5%.
Các chuyên gia dự đoán lạm phát chính sẽ giảm
nhẹ trong tháng 6. Nhưng nếu giá cả lại tiếp tục đánh bại dự báo thì thị trường
sẽ phải định hướng lại. Ngay khi lạm phát tăng, lợi suất trái phiếu Kho bạc kỳ
hạn 10 năm, trong đó có bao gồm kỳ vọng lạm phát, lại giảm từ hơn 1,7% xuống
khoảng 1,3%. Đây là tin tốt cho Fed và Nhà Trắng, vì họ muốn lạm phát giảm khi
chuỗi cung ứng trở lại hoạt động bình thường sau đại dịch.
Người dân Cuba biểu
tình quy mô lớn
Người dân Cuba đang chuẩn bị tinh thần cho
tình trạng bất ổn sau các cuộc biểu tình hôm Chủ nhật chứng kiến hàng nghìn người
xuống đường kêu gọi “tự do”. Họ bất bình vì nền kinh tế suy thoái tới 11% trong
năm 2020. Trong những năm gần đây chính phủ đã phần nào tự do hóa nền kinh tế,
nhưng đầu tư nước ngoài vẫn thấp (một phần do sự kém hiệu quả và năng lực yếu
kém của nhà nước). Và biến thể Delta đang giết chết ngành du lịch.
Các lệnh trừng phạt của Mỹ cũng gây hại. Việc
chính phủ thiếu ngoại tệ mạnh đã gây ra tình trạng thiếu lương thực tồi tệ nhất
kể từ những năm 1990, nhất là khi Cuba nhập khẩu tới 70% thực phẩm, cũng như
các sản phẩm phục vụ ngành nông nghiệp trong nước. Chủ tịch Miguel Díaz-Canel
đã kêu gọi người ủng hộ đối đầu với những “hành động khiêu khích” trong tương
lai. Vì ông không có sức hút của Fidel – hay thậm chí là Raul – Castro, nhiều
người e ngại ông sẽ dùng lực lượng an ninh (đã được triển khai hôm Chủ nhật) để
trấn áp các cuộc biểu tình bằng bạo lực.
Syria xuất khẩu ma
túy nhiều hơn cả hàng hóa
Chiến tranh, các lệnh trừng phạt của phương
Tây và chế độ Assad đã tàn phá nền kinh tế Syria. Nhưng có một thứ thuốc trắng
đang thúc đẩy kinh tế nước này. Trong thập niên qua, tổng thống Bashar al-Assad
đã trở thành nhân vật đại diện hàng đầu thế giới cho Captagon, một loại
amphetamine giúp an thần. Ngành “tiểu thủ công nghiệp” phát triển và các nhà
máy dược phẩm lớn đã được chuyển đổi thành nhà máy sản xuất ma túy. Từ Syria,
loại ma túy này được vận chuyển bằng đường bộ, đường hàng không và đường biển:
chỉ một chuyến tàu năm ngoái đã vượt lượng kim ngạch xuất khẩu hợp pháp trong
năm của cả nước. Các ước tính trong năm nay cho thấy ngày càng có nhiều thuốc bị
phát hiện vận chuyển lậu trong các cuộn giấy, sàn lát gỗ và quả lựu hơn bao giờ
hết.
Hầu hết hàng được chuyển đến vùng Vịnh, nơi
Captagon rất thịnh. Nó giúp mang về hàng tỷ đô la cho các lãnh chúa và một số
người thân của ông Assad. Theo các nhà quan sát thì loại thuốc này cũng có thể
có mục đích chính trị. Hãy bình thường hóa quan hệ với Syria, nếu không Syria sẽ
cho ma túy tràn ngập đất nước của bạn.
No comments:
Post a Comment