Phạm
Đình Trọng
20/07/2021
https://baotiengdan.com/2021/07/20/lai-mot-chu-ky-bat-on-moi/
Mỗi con người ngoài thể xác với chiều cao, cân
nặng làm nên vóc dáng hình hài còn có con người văn hoá với kiến thức văn hoá
xã hội làm nên con người khí phách, tâm hồn. Số đo chiều cao, cân nặng mỗi con
người chỉ là con số cơ học, chỉ là vật chất, chỉ có sức sống hữu hạn trong
không gian. Kiến thức văn hoá xã hội mới là tầm vóc, là giá trị đích thực của mỗi
con người, mới có sức sống vô hạn trong thời gian.
Diện tích đất đai và dân số mỗi đơn vị hành
chính tỉnh, huyện cũng chỉ là con số cơ học, chỉ là phần vật chất, thể xác vô hồn.
Cội nguồn lịch sử cộng đồng dân cư, hồn folklore, nét đặc sắc văn hoá dân gian,
phong tục tập quán trong sinh hoạt, trong đời sống do lịch sử để lại và tình
yêu máu thịt của cư dân với mảnh đất mang hồn cốt ông bà tổ tiên mới là phần hồn
của một tỉnh, một địa danh.
Chung cội nguồn lịch sử, chung cội nguồn văn
hoá dân gian, chung tình yêu với mảnh đất cha ông, chung cả tên gọi mảnh đất
thân thương là chất keo kết dính dân cư sống lâu đời trên mảnh đất đó, tạo nên
sự ổn định, bền vững của một địa danh. Phá vỡ cội nguồn lịch sử, phá vỡ cội nguồn
folklore là phá vỡ sự ổn định, bền vững của địa danh đó.
Diện tích đất đai là vật chất vô hồn có thể
băm vằm chia cắt, lắp ghép tuỳ thích. Nhưng lịch sử cộng đồng dân cư, văn hoá
dân gian, tình yêu của người dân với miền đất, ngay cả tên đất mang hồn dân dã
quê kiểng của người dân thì một chính quyền thực sự có văn hoá, có kiến thức quản
lí hành chính quốc gia và biết quí trọng giá trị nhân văn không thể tuỳ hứng,
tuỳ tiện chia cắt, lắp ghép. Từ thời chúa Nguyễn mở đất Nam Bộ, huyện Chợ Lách
là hồn cốt, là máu thịt của người dân khai phá, mở mang dải đất phù sa sông rạch
tả ngạn sông Cổ Chiên mang tên Bến Tre. Không thể tuỳ hứng cắt đất Chợ Lách của
tỉnh Bến Tre ghép vào tỉnh Vĩnh Long bên hữu ngạn sông Cổ Chiên.
Mổi vùng đất, mỗi đơn vị hành chính quốc gia
có đặc thù đất đai và dân cư riêng. Có điều kiện kinh tế và sự phát triển khác
nhau. Từ đó dẫn đến sự chênh lệch lớn con số cơ học diện tích lãnh thổ và dân
cư giữa các đơn vị hành chính là bình thường và đương nhiên. Không can thiệp
vào sự khác nhau ở con số cơ học. Bảo tồn cội nguồn văn hoá dân gian vô cùng
quí giá của mỗi vùng đất, mỗi địa danh, tôn trọng tình yêu với mảnh đất sinh sống
của người dân, triều Nguyễn phân định sự khác nhau về con số cơ học bằng phẩm
hàm quan đầu tỉnh. Quan trị nhậm tỉnh lớn, quan trọng là Tổng đốc. Quan trị nhậm
tỉnh nhỏ, thấp hơn một nấc là Tuần phủ. Vậy là ổn.
Mấy trăm năm chế độ phong kiến và gần trăm năm
chế độ thuộc địa thực dân chỉ có một, hai lần nhà nước phong kiến và chính quyền
thuộc địa chia cắt, sát nhập đơn vị hành chính chỉ ở một, hai tỉnh, chỉ ở một
vùng miền đất mới đang định hình. Không có lần nào chia cắt, sát nhập đơn vị
hành chính đồng loạt trên cả nước.
Nhưng chỉ mấy chục năm dưới chính quyền công
nông của đảng cộng sản, nhà nước Việt Nam đã liên tục, nhiều lần tuỳ tiện băm
nát, vo viên các đơn vị hành chính từ cấp xã tới cấp tỉnh ở cả miền Bắc trước
năm 1975 và ở qui mô cả nước sau năm 1975.
Để lí giải, để kể công sáng suốt, tài tình
trong quản lí quốc gia qua việc chia cắt, lắp ghép địa danh hành chính, các
quan chức tay cầm kéo, tay cầm lọ keo dán lại lên mặt báo, lên truyền hình lem
lẻm rằng cắt dán lại bản đồ hành chính quốc gia đã giảm bớt được hàng ngàn công
chức ăn lương, tiết kiệm trụ sở, trang thiết bị làm việc và quĩ lương, mỗi năm
làm lợi cho ngân sách hàng ngàn tỉ đồng.
Lại nhớ hồi miền Bắc phải ăn độn ba mươi phần
trăm ngô, trên mặt báo trong hệ thống truyền thông của đảng lại liên tiếp có những
bài báo của những người xưng là bác sĩ dẫn chứng những con số khoa học khẳng định
rằng giá trị dinh dưỡng của ngô cao hơn gạo. Ngô bổ béo vậy nên huyện Hải Hậu,
Nam Định, rốn trũng dồn đọng phù sa của châu thổ sông Hồng đã dành cánh đồng
màu mỡ nhất gieo cấy loại lúa tám thơm cung cấp gạo tám thơm cho bộ Chính trị.
Đảng nhường cho dân ăn ngô giá trị dinh dưỡng cao, đảng phải ăn gạo tám thơm
kém dinh dưỡng.
Khi dồn hai, ba tỉnh nhỏ lại thành một tỉnh lớn
tưởng bớt được mấy toà nhà trụ sở, giảm được vài công chức sáng ô tô đưa, chiều
ô tô đón nhưng đã gây bất ổn, lục đục, gầm gừ trong hàng ngũ công chức, chia rẽ,
đấu đá giữa những công chức cùng làm việc ở tỉnh mới nhưng khác quê ỏ tỉnh cũ,
làm tê liệt bộ máy công quyền tỉnh suốt những năm tháng dài tồn tại tỉnh lắp
ghép cơ học.
Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên dồn lại
thành tỉnh Bình Trị Thiên. Công chức Bình Trị Thiên liền có tổng kết khắc vào lịch
sử “Quảng Bình trị Thừa Thiên”, Người Quảng Bình cai trị đất Thừa Thiên.
Sự lắp ghép cơ học không thể bình yên, không
thể ổn định để tồn tại lâu dài, lại phải tách ra trở về như cũ. Lại một lần
tranh giành ai đi ai ở. Tỉnh đồng bằng Bình Dương và tỉnh miền núi Bình Phước dồn
lại thành tỉnh Sông Bé cho hoành tráng. Đến lúc tách ra tỉnh nào về tỉnh đó,
quan chức có thế mạnh được ở lại Bình Dương, tỉnh đang rầm rộ công nghiệp hoá,
kinh tế phát triển, cơ quan nguy nga, nhà riêng bề thế. Quan chức thất thế phải
sang tỉnh miền rừng hoang sơ Bình Phước xây dựng cơ ngơi mới từ nền đất trống.
Những năm bảy mươi thế kỉ trước diễn ra đợt dồn
đất, dồn dân lập tỉnh mới trên phạm vi cả nước kéo dài suốt mấy năm. Hai mươi
năm sau, những năm chín mươi thế kỉ hai mươi lại diễn ra trên cả nước chia tách
tỉnh, tỉnh nào lại về tỉnh nấy như trước khi sát nhập.
Hơn hai mươi năm đã qua. Các đơn vị hành chính
quốc gia mới ổn định được hơn hai mươi năm. Nay đại hội đảng mới dựng lên quốc
hội mới, chính phủ mới. Bộ trưởng trông coi, sắp xếp bộ máy quản trị quốc gia vừa
ngồi vào ghế đã quyết thể hiện tài quản lí nhà nước, để lại dấu ấn, liền toan
tính đưa ra những con số cơ học về đất đai, dân cư để cắt đất, dồn tỉnh, tạo ra
những đơn vị hành chính quốc gia mới. Lại một chu kì bất ổn mới!
Quan chức bằng cấp đầy mình nhưng không tương
xứng với văn hoá thực có và người dân luôn phải nghe, phải đọc những câu nói ngớ
ngẩn của những ông bà chức lớn, học vị cao. Như ông tiến sĩ ngồi ghế cao ở quốc
hội nói: Việt Nam là cô gái đẹp, tất cả cơ thể chỗ nào cũng đẹp. Chúng ta phải
chọn những bàn tay tinh tuý nhất chứ không phải ai cũng cho vào! Học đòi ví von
ca ngợi đất nước Việt Nam như cô gái đẹp nhưng tầm văn hoá nhân văn thấp, tư
duy thô tục, ngôn từ nghèo nàn, diễn đạt kém cỏi, ông tiến sĩ đã biến cô gái đẹp
Việt Nam thành cô gái đứng đường đón khách, phải đón được bàn tay xứng đáng với
cơ thể chỗ nào cũng đẹp của cô gái đó!
Năng lực làm việc không tương xứng với chức vụ,
không đáp ứng được sự đòi hỏi của công việc, không biết những việc cần làm, chỉ
hăng hái làm những việc sự vụ, chăm chỉ có mặt ở mọi lễ lạt khánh thành, khai
trương, hội hè và làm những việc quẩn quanh, không đáng làm, chỉ gây hại, không
mang lại mảy may lợi ích gì.
Căn cứ con số cơ học về diện tích đất đai và
dân số để rồi lại chia cắt, sát nhập tạo ra đơn vị hành chính mới, tạo ra những
tên đất mới vô hồn là đánh phá vào cội nguồn văn hoá dân gian ngàn đời của mảnh
đất thấm đấm mồ hôi và máu người dân lao động sáng tạo trên mảnh đất đó, gây tốn
kém tiền bạc, bất ổn xã hội vô cùng to lớn và lâu dài.
No comments:
Post a Comment