Biểu
tình bùng nổ ở Cuba: Tại sao người dân giận dữ?
Phan Nguyên biên dịch
14/07/2021
http://nghiencuuquocte.org/2021/07/14/bieu-tinh-bung-no-o-cuba-tai-sao-nguoi-dan-gian-du/
Vào ngày 11/7, hàng nghìn người biểu tình tự
phát đã xuống đường tại hơn 50 thị xã và thành phố của Cuba. Họ mang theo một
danh sách dài những nỗi bất bình: tình trạng mất điện liên tục, các cửa hàng tạp
hóa trống rỗng, nền kinh tế thất bại, một chính phủ đàn áp, và tình hình ngày
càng tuyệt vọng liên quan đến covid-19. Trong một màn thể hiện sự bất mãn chưa
từng thấy trên hòn đảo cộng sản, có lẽ trong suốt sáu thập niên qua, người dân ở
mọi lứa tuổi vừa hô vang vừa diễu hành, một số người trong số họ hô theo nhịp
điệu của những chiếc thìa khua vào chảo rán. “Patria y Vida” (Quê hương và Cuộc
sống) – một câu nhại theo khẩu hiệu cách mạng “Patria o Muerte (Tổ quốc hay là
chết), đồng thời cũng là tên của một bài hát phổ biến chỉ trích chính phủ –
chính là khẩu hiệu kêu gọi tập hợp lực lượng của họ, cùng với những khẩu hiệu
như “Tự do” và “Đả đảo chế độ độc tài”.
Đến ngày hôm sau, đường phố yên tĩnh hơn khi cảnh
sát đi từng nhà, vây bắt những người biểu tình. Cảnh sát chống bạo động tỏa ra
khắp các thành phố, các sĩ quan mặc thường phục xuống đường và những đám đông ủng
hộ chính phủ mang theo hình ảnh của Fidel Castro được huy động để hô vang
các khẩu hiệu ủng hộ cách mạng và vẫy cờ Cuba. Miguel Díaz-Canel, chủ tịch nước
và bí thư thứ nhất của Đảng Cộng sản, xuất hiện trên truyền hình tuyên bố rằng,
“Cuba thuộc về những người cách mạng.” Ít nhất 150 người đã mất tích. Có tin đồn
các thanh niên trẻ đang bị ép phải nhập ngũ.
Câu hỏi lớn hiện nay là các cuộc biểu tình có
thể duy trì được bao lâu. Những ngày tới sẽ cho thấy liệu nỗ lực của chế độ nhằm
dập tắt bất kỳ dấu hiệu bất đồng chính kiến nào có tiếp tục hiệu quả hay không. Chính phủ có rất ít vốn liếng để mua được
sự ổn định xã hội. Cuba đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi covid-19 và sự sụt giảm
nghiêm trọng của ngành du lịch, vốn là ngành mà nước này phụ thuộc rất nhiều.
Việc thiếu ngoại tệ để mua hàng nhập khẩu đã dẫn đến tình trạng thiếu lương thực
và mất điện trầm trọng. Dưới thời chính quyền Donald Trump, Hoa Kỳ đã thắt chặt
các biện pháp trừng phạt chống Cuba. Những điều này đã làm gia tăng các rắc rối
kinh tế cho hòn đảo.
Sự miễn cưỡng của Cuba trong việc mua vắc xin
nước ngoài, vừa do tư duy tự cung tự cấp, vừa do thiếu ngoại tệ, khiến chỉ có
16% dân số được tiêm chủng đầy đủ. Các loại vắc xin trong nước đang được phát
triển nhưng vẫn chưa được triển khai trên toàn quốc (trong khi đó, các hiệu thuốc
còn thiếu cả những thứ cơ bản như aspirin). Trong khi du lịch đã hoạt động trở
lại ở các quốc gia lân cận nơi covid đã lắng xuống, chẳng hạn như Jamaica và Cộng
hòa Dominica, làn sóng ca nhiễm và tử vong vẫn tăng ở Cuba. Trong một video được
đăng lên Facebook, Lisveilys Echenique, sống ở thành phố Ciego de Ávila, mô tả
cách anh trai cô trải qua 11 ngày chiến đấu với bệnh covid-19 mà không được điều
trị gì vì không có giường bệnh và thuốc men. Sau khi chết, thi hài của anh vẫn
nằm ở nhà cô trong bảy giờ trước khi xe cấp cứu đến.
Nền kinh tế Cuba gần như sụp đổ vào đầu những
năm 1990, sau khi Liên Xô tan rã khiến viện trợ nước ngoài đột ngột chấm dứt.
Lúc đó cũng nổ ra những cuộc biểu tình của người dân nhưng nhanh chóng bị giải
tán. Nhưng người dân Cuba hiện đã có quyền truy cập Internet và rất thành thạo
trong việc sử dụng nó để tập hợp cùng nhau. Các video về bạo lực cảnh sát và việc
bắt giữ tùy tiện đã được lan truyền nhanh chóng trong những ngày gần đây. Vào một
thời điểm trong chiều ngày 11 tháng 7, khi các cuộc biểu tình lên đến đỉnh điểm,
các nhà chức trách đã ra lệnh chặn internet. Nhưng trong khi chính phủ muốn tắt
Internet, họ cũng không thể thực hiện được nó lâu bởi phí truy cập internet cắt
cổ do một công ty viễn thông nhà nước độc quyền là một nguồn thu ngoại tệ chính
yếu. Internet cũng là kênh quan trọng để người Cuba ở nước ngoài chuyển tiền về
nước. Emilio Morales làm việc tại Tập đoàn Tư vấn Havana ở Miami ước tính kiều
hối mang lại cho chính phủ 80 triệu đô la mỗi tháng.
José Jasán Nieves Cárdenas, biên tập viên của
tờ El Toque, một tạp chí Cuba độc lập, nói: “Chính phủ đã tự đóng cửa như một
con hàu. Thay vì thừa nhận rằng là họ phải bước ra ngoài và thiết lập đối thoại
với người dân, họ đã chọn sự đàn áp.” Hơi cay và đạn cao su đã được sử dụng để
chống lại đám đông, mặc dù trong một số trường hợp, các nhân viên an ninh bị áp
đảo bởi người biểu tình, khiến họ phải rút lui. Khi tình hình leo thang, xe cảnh
sát bị lật và một số cửa hàng kinh doanh ngoại hối đã bị cướp phá.
Trong một bài phát biểu vào ngày 12 tháng 7,
ông Díaz-Canel đã đổ những rắc rối của Cuba là do lệnh cấm vận mà Hoa Kỳ áp đặt,
như chính phủ đã luôn làm lâu nay. Ông phớt lờ những lời phàn nàn của người biểu
tình, thay vào đó nói rằng họ là lính đánh thuê. Ông đưa ra nhiều lời bào chữa
hơn các kế hoạch cải cách. Sau bài phát biểu của vị chủ tịch nước, thêm nhiều
người biểu tình đã tập trung bên ngoài tòa nhà quốc hội ở Havana. Tại thời điểm
này, ông ấy không thể làm được gì nhiều ngoài việc từ chức để có thể xoa dịu
người dân, chủ một doanh nghiệp nhỏ cho biết. Cô nói: “Bạn không thể che mặt trời
bằng một ngón tay. Hiện nay có quá nhiều vấn đề khiến chế độ không thể che đậy
qua loa được”.
Alfred Martinez Ramirez, một thành viên của
27N, một nhóm các nhà hoạt động, nghệ sĩ và trí thức vận động cho quyền tự do
ngôn luận lớn hơn, đã tham gia một cuộc biểu tình bên ngoài Bộ Văn hóa hồi
tháng 11. Khoảng 300 người đã có mặt, vào thời điểm đó dường như là một con số
khổng lồ. Người dân Cuba hiếm khi đi biểu tình, đặc biệt là vì các cuộc tụ tập
công khai không giấy phép là bất hợp pháp. Chứng kiến hàng nghìn người trên đường
phố Havana ngày hôm qua đã cho anh hy vọng rằng nhóm của anh không đơn độc, và
rằng họ thậm chí có thể đã giúp nhiều người Cuba khác vượt qua nỗi sợ hãi về bất
đồng chính kiến. “Đã có một sự thức tỉnh,” anh nói.
-----------------
Nguồn: “The
Cuban government cracks down on protesters”, The Economist, 13/07/2021.
-------------------------
XEM THÊM
Cuba hiện nay là quá khứ của Việt Nam
Tác giả: Trần Ngọc Bích
Tin Chủ tịch Raúl Castro từ chức Bí thư thứ nhất
Đảng Cộng Sản Cuba, lần đầu tiên sau gần 60 năm đất nước được lãnh đạo bởi người
không thuộc gia đình Castro được nhiều người chú ý. Câu hỏi là liệu việc này
có làm le lói một … Continue reading Cuba hiện nay là quá khứ của Việt Nam
==================================================
.
Biểu
tình ở Cuba: La Habana đổ lỗi cho Mỹ
Thanh
Phương -
RFI
Đăng ngày: 13/07/2021 - 11:58
Hôm qua, 12/07/2021, chủ tịch Cuba Miguel
Diaz-Canel đã đổ trách nhiệm cho chính phủ Mỹ về các cuộc biểu tình chưa từng
có tại hòn đảo này hôm Chủ Nhật 11/07. Đáp lại, tổng thống Biden tuyên bố Hoa Kỳ “sát
cánh” với nhân dân Cuba.
https://s.rfi.fr/media/display/645629ec-e34a-11eb-b9b7-005056bf30b7/w:980/p:16x9/1914fb4ca242449c43985c8834ca1b9864c9ad7f.webp
Người Mỹ gốc Cuba
tuần hành ở Little Havana, Miami, Hoa Kỳ, ủng hộ các cuộc biểu tình chống chính
phủ ở Cuba vào ngày 11/07/2021. Eva Marie UZCATEGUI AFP
Trên đài truyền hình, lãnh đạo Cộng Sản Cuba
khẳng định chính quyền của ông đang cố “đối đầu và vượt qua” những
khó khăn do chính quyền Donald Trump Mỹ tăng cường các biện pháp trừng phạt nhằm “bóp
nghẹt nền kinh tế Cuba”. Ông Diaz-Canel tố cáo: “Họ muốn gì?
Gây rối loạn xã hội cũng như làm thay đổi chế độ”.
Ngay lập tức, chính quyền của tổng thống Joe Biden
đã có phản ứng.
Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet gởi về
bài tường trình:
“Chủ tịch Cuba phạm sai lầm nghiêm trọng khi đổ
trách nhiệm cho Hoa Kỳ về các cuộc biểu tình”, đó là tuyên bố của ngoại trưởng
Mỹ Antony Blinken. Trong một thông cáo, Nhà Trắng cho rằng nhân dân Cuba đã
tung ra “một lời kêu gọi mạnh mẽ vì tự do”, sau nhiều thập niên bị đàn
áp.
Bên lề một hội nghị về súng, ông Joe Biden đã cảnh
cáo chính quyền La Habana: “Hoa Kỳ sát cánh vững chắc với nhân dân Cuba trong
cuộc đấu tranh đòi các quyền phổ quát. Chúng tôi kêu gọi chính phủ Cuba không
nên có bất cứ hành động bạo lực nào hoặc mưu toan nào nhằm bịt miệng nhân dân
Cuba”.
Cho tới nay, chính quyền Biden không đặc biệt quan
tâm đến tình hình Cuba, không giảm nhẹ lệnh cấm vận của chính quyền tiền nhiệm,
mà cũng không tìm cách nối lại lại tiến trình xích gần lại chính quyền La
Habana, từng được chính quyền Obama khởi động.
Tuy vậy, các sự kiện đang diễn ra ở Cuba buộc tổng
thống Mỹ phải hứa hẹn sẽ nhanh chóng nói rõ hơn về chính sách của Mỹ đối với
hòn đảo Cộng Sản này. “
Về phần Liên Hiệp Châu Âu, lãnh đạo ngành ngoại
giao, Josep Borrell, cũng đã yêu cầu chính quyền La Habana “cho phép
các cuộc biểu tình này và lắng nghe nỗi bất bình của những người biểu
tình”.
Trong khi đó, Nga, nước vẫn hỗ trợ Cuba từ thời
Liên Xô đến nay, cảnh báo là nước ngoài không nên can thiệp vào Cuba, vì sẽ “gây
mất ổn định trên hòn đảo này”. Còn tổng thống Venezuela, Nicolas
Maduro, đồng minh chủ yếu của chính quyền La Habana thì đã bày tỏ sự ủng hộ của
ông đối với đồng nhiệm Miguel Diaz-Canel, “nhân dân Cuba” và “chính
quyền cách mạng Cuba”.
***
CÁC NỘI DUNG LIÊN
QUAN
Cuba
: Biểu tình đông đảo chống chính phủ chưa từng thấy
Người
Cuba rời bỏ đất nước Cách mạng bằng mọi giá
Tương
lai nào cho Cuba sau 62 năm dưới chế độ Castro ?
=======================================
.
Biểu
tình Cuba : Trật tự vãn hồi, không khí sợ hãi bao trùm trong dân
Anh
Vũ -
RFI
Đăng ngày: 13/07/2021 - 14:34
Chính quyền Cuba đã nhanh chóng kiểm soát được tình
hình sau các cuộc biểu tình bất ngờ bùng phát trong dân chúng hôm Chủ Nhật
11/07 để bày tỏ nỗi phẫn nộ về tình trạng kinh tế đất nước kiệt quệ. Tình hình ở
thủ đô La Habana cũng như nhiều nơi khác đã trở lại bình thường hoàn toàn, người
biểu tình đã trở về nhà và nỗi sợ hãi cũng như « luật im lặng » đã
trở lại.
Cảnh sát bắt giữ một
người biểu tình chống chính phủ ở La Habana, Cuba, ngày 11/07/2021. YAMIL
LAGE AFP
Thông tín viên Domitille Piron tại La Habana ghi nhận :
« Đường phố phải là nơi dành cho những nhà
cách mạng », chủ tịch nước Diaz-Canel đã nói như thế sau khi nổ ra
các cuộc biểu tình tự phát trong dân chúng vì họ phẫn nộ trước tình
hình kinh tế khó khăn của đất nước. Thứ Hai (12/07), đường phố trống trơn không
giống với cảnh đám đông sôi sục tràn khắp các đường phố ở Cuba hôm Chủ Nhật.
Thực ra thì các phố không hẳn đã trống trơn, vì vẫn
có những xe quân đội và cảnh sát đi tuần cùng bóng dáng đội quân mũ nồi
đen, thuộc lực lượng can thiệp đặc biệt mà người dân Cuba rất sợ.
Tiếng giày nhà binh khiến người dân lo sợ và họ
lại phải thì thầm nói chuyện với nhau. Cứ sau mỗi câu hỏi, chúng tôi lại nhận
được những câu trả lời giống nhau : « Tôi không có mặt lúc đó »,
« Tôi không muốn nói gì », « Tôi đã không ra đường »… Một
người đàn ông còn nói « Không có chuyện gì xảy ra cả. »
Không còn một lời chỉ trích nào của người biểu tình
như hôm Chủ Nhật trên đường phố La Habana, cứ như thực sự không có chuyện gì xảy
ra. Những người ủng hộ chính phủ treo cờ Cuba trước của sổ, loa phóng thanh trước
các công sở chính quyền phát tin cuộc họp chính phủ, trong đó chủ tịch Miguel
Diaz-Canel chủ yếu nói với những người đứng sau các cuộc biểu tình vừa rồi, rằng :
« Họ đã nhận được những điều xứng đáng, họ sẽ tiếp tục có được điều đó giống
như ở Venezuela ».
Chỉ có gia đình những người biểu tình bị bắt là bước
ra phố trong im lặng. Họ đến trước các sở cảnh sát trung tâm của La Habana để nắm
tin tức về người thân. Có một bộ phận dân chúng ra đường như là để xếp hàng mua
đồ…»
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Cuba
: Biểu tình đông đảo chống chính phủ chưa từng thấy
Biểu
tình ở Cuba: La Habana đổ lỗi cho Mỹ
No comments:
Post a Comment